ماڵتا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
تاگ: دەستکاریکەری ویکیدەقی ٢٠١٧
شائەمراز، چاکسازیی ڕێکەوت و ژمارەکان (بەڕێز Arya sarhan تکایە بڕوانە ویکیپیدیا:شێواز/ڕێکەوت و ژمارەکان.)
ھێڵی ٩: ھێڵی ٩:
|map_caption = {{map_caption |location_color=dark green |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the [[یەکێتیی ئەورووپا]] |subregion_color=green |legend=EU-Malta.svg}}
|map_caption = {{map_caption |location_color=dark green |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the [[یەکێتیی ئەورووپا]] |subregion_color=green |legend=EU-Malta.svg}}
|national_motto =
|national_motto =
|national_anthem = {{lang|mt|''[[L-Innu Malti]]''}}{{Spaces|2}}<br /><small>''The Maltese Anthem''</small><br />[[File:Malta National Anthem.ogg]]
|national_anthem = {{lang|mt|''[[L-Innu Malti]]''}}{{Spaces|2}}<br/><small>''The Maltese Anthem''</small><br/>[[File:Malta National Anthem.ogg]]
|national_language = Maltese
|national_language = Maltese
|official_languages = |Maltese, [[زمانی ئینگلیزی|English]]
|official_languages = |Maltese, [[زمانی ئینگلیزی|English]]
|demonym = |Maltese]]
|demonym = |Maltese]]
|ethnic_groups = Maltese 95.3%, British 1.6%, other 3.1%<ref>{{cite web|url=http://www.populstat.info/Europe/maltag.htm |title=Malta: General data of the country |publisher=Populstat.info |accessdate=14 November 2010}}</ref>
|ethnic_groups = Maltese 95.3%, British 1.6%, other 3.1%<ref>{{cite web|url=http://www.populstat.info/Europe/maltag.htm |title=Malta: General data of the country |publisher=Populstat.info |accessdate=14 November 2010}}</ref>
|ethnic_groups_year = 2007
|ethnic_groups_year = ٢٠٠٧
|capital = [[ڤالێتا]]
|capital = [[ڤالێتا]]
|latd=35 |latm=53 |lats=42 |latNS=N |longd=14 |longm=30 |longs=36 |longEW=E
|latd=35 |latm=53 |lats=42 |latNS=N |longd=14 |longm=30 |longs=36 |longEW=E
ھێڵی ٢٦: ھێڵی ٢٦:
|area_rank = 200th <!--rank based on sovereign states only-->
|area_rank = 200th <!--rank based on sovereign states only-->
|area_magnitude = 1_E8
|area_magnitude = 1_E8
|area_km2 = 316
|area_km2 = ٣١٦
|area_sq_mi = 121 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_sq_mi = ١٢١ <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 0.001
|percent_water = ٠٫٠٠١
|population_estimate_year = 2010
|population_estimate_year = ٢٠١٠
|population_estimate = 417,608 {{increase}}<ref>[http://www.nso.gov.mt/statdoc/document_view.aspx?id=3000&formAction=init&backUrl=%2fsite%2fpage.aspx] – [[National Statistics Office, Malta]], 2011</ref>
|population_estimate = ٤١٧٬٦٠٨ {{increase}}<ref>[http://www.nso.gov.mt/statdoc/document_view.aspx?id=3000&formAction=init&backUrl=%2fsite%2fpage.aspx] – [[National Statistics Office, Malta]], 2011</ref>
|population_estimate_rank = 171st <!--rank based on sovereign states only-->
|population_estimate_rank = 171st <!--rank based on sovereign states only-->
|population_census_year = 2007
|population_census_year = ٢٠٠٧
|population_density_km2 = 1,306.8 <!--2010 estimate-->
|population_density_km2 = ١٬٣٠٦٫٨ <!--2010 estimate-->
|population_density_sq_mi = 3,413.9 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_sq_mi = ٣٬٤١٣٫٩ <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_rank = 7th <!--rank based on sovereign states only-->
|population_density_rank = 7th <!--rank based on sovereign states only-->
|GDP_PPP_year = 2010
|GDP_PPP_year = ٢٠١٠
|GDP_PPP = $10.405&nbsp;billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=181&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=30&pr.y=3 |title=Malta|publisher=International Monetary Fund|accessdate=30 April 2011}}</ref>
|GDP_PPP = $10.405&nbsp;billion<ref name="imf2">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=. &br=1&c=181&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=30&pr.y=3 |title=Malta|publisher=International Monetary Fund|accessdate=30 April 2011}}</ref>
|GDP_PPP_rank =
|GDP_PPP_rank =
|GDP_PPP_per_capita = $24,792<ref name=imf2 />
|GDP_PPP_per_capita = $٢٤٬٧٩٢<ref name="imf2" />
|GDP_PPP_per_capita_rank =
|GDP_PPP_per_capita_rank =
|GDP_nominal_year = 2010
|GDP_nominal_year = ٢٠١٠
|GDP_nominal = $8.288&nbsp;billion<ref name=imf2 />
|GDP_nominal = $8.288&nbsp;billion<ref name="imf2" />
|GDP_nominal_rank =
|GDP_nominal_rank =
|GDP_nominal_per_capita = $19,746<ref name=imf2 />
|GDP_nominal_per_capita = $١٩٬٧٤٦<ref name="imf2" />
|GDP_nominal_per_capita_rank =
|GDP_nominal_per_capita_rank =
|HDI_year = 2011
|HDI_year = ٢٠١١
|HDI = {{increase}} 0.832<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report 2010|year=2010|publisher=United Nations|accessdate=5 November 2010}}</ref>
|HDI = {{increase}} ٠٫٨٣٢<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report 2010|year=٢٠١٠|publisher=United Nations|accessdate=5 November 2010}}</ref>
|HDI_rank = 36th
|HDI_rank = 36th
|HDI_category = <span style="color:#000;">very high</span>
|HDI_category = <span style="color:#000;">very high</span>
|sovereignty_type = [[سەربەخۆیی]]
|sovereignty_type = [[سەربەخۆیی]]
|established_event1 = لە [[شانشینی یەکگرتوو]]
|established_event1 = لە [[شانشینی یەکگرتوو]]
|established_date1 = ٢١ سێپتەمبەر ١٩٦٤
|established_date1 = ٢١ی ئەیلوولی ١٩٦٤
|established_event2 = کۆماری
|established_event2 = کۆماری
|established_date2 = ١٣ دیسەمبەر ١٩٧٤
|established_date2 = ١٣ی کانوونی یەکەمی ١٩٧٤
|currency = Euro ([[Euro sign|€]])<sup>2</sup>
|currency = Euro ([[Euro sign|€]])<sup>٢</sup>
|currency_code = EUR
|currency_code = EUR
|country_code = MLT
|country_code = MLT
|time_zone = [[Central European Time|CET]]
|time_zone = [[Central European Time|CET]]
|utc_offset = +1
|utc_offset = +١
|time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
|time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
|utc_offset_DST = +2
|utc_offset_DST = +٢
|drives_on = چەپ
|drives_on = چەپ
|cctld = [[.mt]] <sup>3</sup>
|cctld = [[.mt]] <sup>٣</sup>
|calling_code = [[Telephone numbers in Malta|356]]
|calling_code = [[Telephone numbers in Malta|٣٥٦]]
|religion = Roman Catholicism
|religion = Roman Catholicism
|percent_religion = 98<!--CIA World Factbook, August 2006. See Other websites.-->
|percent_religion = ٩٨<!--CIA World Factbook, August 2006. See Other websites. -->
|national_bird = [[Blue rock thrush]]
|national_bird = [[Blue rock thrush]]
|national_plant = [[Maltese rock centaury]]
|national_plant = [[Maltese rock centaury]]
|national_tree = [[Tetraclinis|Tetraclinis Articulata]]
|national_tree = [[Tetraclinis|Tetraclinis Articulata]]
|[[یەکێتیی ئەورووپا]] member states.
|[[یەکێتیی ئەورووپا]] member states.}}
}}


کۆماری '''ماڵتا''' یەکێکە لەکۆمارە ئە‌وروپیەکان و لەنەخشەی ئەوروپادا دەبینرێ و سێ دوورگە‌ی بچووکە { مالتا ، گۆسۆ ، پالۆمینۆ } کە دەکەوێتە ناوە‌ندی [[دەریای سپی]] و لە باشوری سیچیلیە(سقلیە‌)ی [[ئیتاڵیا|ئیتاڵی]] و نزیک باکوری [[تونس]] و [[لیبیا]]یە.
کۆماری '''ماڵتا''' یەکێکە لەکۆمارە ئەوروپیەکان و لەنەخشەی ئەوروپادا دەبینرێ و سێ دوورگەی بچووکە { مالتا، گۆسۆ، پالۆمینۆ } کە دەکەوێتە ناوەندی [[دەریای سپی]] و لە باشوری سیچیلیە (سقلیە) ی [[ئیتاڵیا|ئیتاڵی]] و نزیک باکوری [[تونس]] و [[لیبیا]]یە.


ژمارە‌ی دانیشتووانی بە‌پێی سە‌ر ژمێری [[٢٠٠٣]] (٤٠٠٠٠٠) ھەزار کەسێک دە‌بن وە چڕی دانیشتووان تێیدا بەرزە کە نزیکە‌ی ١٢٠٠ کە‌سێک دەبێت لە‌ ١کم ی چوارگۆشەدا ئەمەش وای کردووە‌ کۆماری ناوبراو چڕترین دانشتوانی ھەبێت لە‌ [[جیھان]]دا لە چاو کەمی [[ڕووبەر]]ە‌وە‌ .
ژمارەی دانیشتووانی بەپێی سەر ژمێری [[٢٠٠٣]] (٤٠٠٠٠٠) ھەزار کەسێک دەبن وە چڕی دانیشتووان تێیدا بەرزە کە نزیکەی ١٢٠٠ کەسێک دەبێت لە ١کم ی چوارگۆشەدا ئەمەش وای کردووە کۆماری ناوبراو چڕترین دانشتوانی ھەبێت لە [[جیھان]]دا لە چاو کەمی [[ڕووبەر]]ەوە.

گەورەترین شار تێیدا [[بیرکیرکارا]] و [[پایتەخت]] [[ڤالێتا]] ڕوبەری ئەم کۆمارە ٣١٦ کم٢ جێی ئاماژەیە لەساڵێ ٢١/٩/١٩٦٤ سەربەخۆییان وەرگرتووە .


گەورەترین شار تێیدا [[بیرکیرکارا]] و [[پایتەخت]] [[ڤالێتا]] ڕوبەری ئەم کۆمارە ٣١٦ کم٢ جێی ئاماژەیە لەساڵێ ٢١/٩/١٩٦٤ سەربەخۆییان وەرگرتووە.


[[پەڕگە:Valletta-view-from-senglea.jpg|وێنۆک|چەپ|500px|دیمەنێکی پایتەخت [[ڤالێتا]].]]
[[پەڕگە:Valletta-view-from-senglea.jpg|وێنۆک|چەپ|500px|دیمەنێکی پایتەخت [[ڤالێتا]].]]


== دانیشتوان ==
== دانیشتوان ==
بەپێی ئامارەکانی ساڵی [[٢٠١٤]] ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی ماڵتا ٤٣٠,١٤٦ کەس بووە کە دەکاتە ٠.٠١ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٤١.١ ساڵە. ھەروەھا ٩٥ لەسەدی دانیشتوانی ئەم وڵاتە لە شارەکان دەژین.<ref> {{بیرخستنەوەی وێب | سەردێڕ = Countries in the world (ranked by ٢٠١٤ population)| ناونیشان = http://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/ |ڕێکەوتی سەردان= ‏١٥ی ئایاری ٢٠١٥ | بڵاوکەرەوە = ماڵپەڕی Worldometers |نووسەر = |زمان = ئینگلیسی}} </ref>
بەپێی ئامارەکانی ساڵی [[٢٠١٤]] ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی ماڵتا ٤٣٠٬١٤٦ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٠١ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٤١٫١ ساڵە. ھەروەھا ٩٥ لەسەدی دانیشتوانی ئەم وڵاتە لە شارەکان دەژین.<ref> {{بیرخستنەوەی وێب | سەردێڕ = Countries in the world (ranked by ٢٠١٤ population)| ناونیشان = http://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/ |ڕێکەوتی سەردان= ‏١٥ی ئایاری ٢٠١٥ | بڵاوکەرەوە = ماڵپەڕی Worldometers |نووسەر = |زمان = ئینگلیسی}}</ref>


=== ئایین و پێکھاتەکان ===
=== ئایین و پێکھاتەکان ===
نزیکە‌ی ٥ لەسەدی دانیشتوان تێیدا خە‌ڵکانی بێگانە‌ن و دانیشتوانی ماڵتە بەشێوەیەکی یاسایی و گشتی [[مەسیحی]] [[کاتۆلیک]]ن.
نزیکەی ٥ لەسەدی دانیشتوان تێیدا خەڵکانی بێگانەن و دانیشتوانی ماڵتە بەشێوەیەکی یاسایی و گشتی [[مەسیحی]] [[کاتۆلیک]]ن.


=== زمان ===
=== زمان ===
زمانی ماڵتا کە زمانی سەرەکی کۆماری ماڵتایەو لاتینی دەنووسن و بەشێوەیە‌ک ناسراوە کە ڕشتە‌یەکە‌ لە‌ زمانی{ سامی }ھەر بۆیە لەسە‌دا ٤٠ ی ئە‌م زمانە عە‌رە‌بییە بەپێی سەرچاوە عەرەبیەکان داتر پێکھاتە تێکەڵێکە لە زمانی ئیتاڵی و فەرەنسی و ئیسپانی .
زمانی ماڵتا کە زمانی سەرەکی کۆماری ماڵتایە و لاتینی دەنووسن و بەشێوەیەک ناسراوە کە ڕشتەیەکە لە زمانی{ سامی }ھەر بۆیە لەسەدا ٤٠ ی ئەم زمانە عەرەبییە بەپێی سەرچاوە عەرەبیەکان داتر پێکھاتە تێکەڵێکە لە زمانی ئیتاڵی و فەرەنسی و ئیسپانی.


== سەرچاوەکان ==
== سەرچاوەکان ==
{{سەرچاوەکان}}
{{reflist}}


== بەستەرە دەرەکییەکان ==
== بەستەر بۆ دەرەوە ==
* [http://www.yourmalta.com Malta]
* [http://www.yourmalta.com Malta]
* [http://www.gov.mt www.gov.mt] - (سایتی حکومەت)
* [http://www.gov.mt www.gov.mt] - (سایتی حکومەت)
ھێڵی ١٠١: ھێڵی ٩٩:
{{دەوڵەتانی ئەورووپا}}
{{دەوڵەتانی ئەورووپا}}
{{وڵاتانی ئەندام لە یەکێتیی ئەورووپا}}
{{وڵاتانی ئەندام لە یەکێتیی ئەورووپا}}

[[پۆل:کۆمارەکانی کۆمۆنوێلت]]
[[پۆل:کۆمارەکانی کۆمۆنوێلت]]
[[پۆل:موستەعمەرەکانی بریتانیا]]
[[پۆل:موستەعمەرەکانی بریتانیا]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٢٠:٠٥، ٢٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩

پۆتانەکان: 35°53′48″N 14°27′45″E / 35.89667°N 14.46250°E / 35.89667; 14.46250

Republic of Malta
Repubblika ta' Malta
سروود: L-Innu Malti  
The Maltese Anthem
ھەڵکەوتەی  ماڵتا  (dark green) – لە ئەورووپا  (green و dark grey) – لە the یەکێتیی ئەورووپا  (green)  —  [ڕێنوێن]
ھەڵکەوتەی  ماڵتا  (dark green)

– لە ئەورووپا  (green و dark grey)
– لە the یەکێتیی ئەورووپا  (green)  —  [ڕێنوێن]

ھەڵکەوتەی  ماڵتا  (dark green)

– لە ئەورووپا  (green و dark grey)
– لە the یەکێتیی ئەورووپا  (green)  —  [ڕێنوێن]

پایتەختڤالێتا
35°53′N 14°30′E / 35.883°N 14.500°E / 35.883; 14.500
گەورەترین شار بیرکیرکارا 35° 53′ 48″ N, 14° 27′ 45″ E
گرووپە ڕەگەزییەکان (٢٠٠٧) Maltese 95.3%, British 1.6%, other 3.1%[١]
دەوڵەت Parliamentary Republic
 -  سەرۆک Marie Louise Coleiro Preca
 -  سەرۆک وەزیران Joseph Muscat
سەربەخۆیی
 -  لە شانشینی یەکگرتوو ٢١ی ئەیلوولی ١٩٦٤ 
 -  کۆماری ١٣ی کانوونی یەکەمی ١٩٧٤ 
ڕووبەر
 -  سەرجەم ٣١٦ کیلۆمەتری چوارگۆشە (200th)
١٢١ مایلی چوارگۆشە 
 -  ئاو (%) ٠٫٠٠١
ژمارەی دانیشتوان
 -  بەراوردی ٢٠١٠ ٤١٧٬٦٠٨ increase[٢] (171st)
 -  چڕی ١٬٣٠٦٫٨ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (7th)
٣٬٤١٣٫٩کەس لە مایلی چوارگۆشە
GDP (PPP) بەراوردی ٢٠١٠
 -  سەرجەم $10.405 billion[٣] 
 -  سەرانە $٢٤٬٧٩٢[٣] 
GDP (nominal) بەراوردی ٢٠١٠
 -  سەرجەم $8.288 billion[٣] 
 -  سەرانە $١٩٬٧٤٦[٣] 
HDI (٢٠١١) increase ٠٫٨٣٢[٤] (very high) (٣٦th)
دراو Euro ()٢ (EUR)
ناوچەی کاتی CET (UTC+١)
 -  ھاوین (DST) CEST (UTC+٢)
لای لێخوڕین چەپ
پاوانی ئینتەرنێت .mt ٣
کۆدی تەلەفۆن ٣٥٦

کۆماری ماڵتا یەکێکە لەکۆمارە ئەوروپیەکان و لەنەخشەی ئەوروپادا دەبینرێ و سێ دوورگەی بچووکە { مالتا، گۆسۆ، پالۆمینۆ } کە دەکەوێتە ناوەندی دەریای سپی و لە باشوری سیچیلیە (سقلیە) ی ئیتاڵی و نزیک باکوری تونس و لیبیایە.

ژمارەی دانیشتووانی بەپێی سەر ژمێری ٢٠٠٣ (٤٠٠٠٠٠) ھەزار کەسێک دەبن وە چڕی دانیشتووان تێیدا بەرزە کە نزیکەی ١٢٠٠ کەسێک دەبێت لە ١کم ی چوارگۆشەدا ئەمەش وای کردووە کۆماری ناوبراو چڕترین دانشتوانی ھەبێت لە جیھاندا لە چاو کەمی ڕووبەرەوە.

گەورەترین شار تێیدا بیرکیرکارا و پایتەخت ڤالێتا ڕوبەری ئەم کۆمارە ٣١٦ کم٢ جێی ئاماژەیە لەساڵێ ٢١/٩/١٩٦٤ سەربەخۆییان وەرگرتووە.

دیمەنێکی پایتەخت ڤالێتا.

دانیشتوان

بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی ماڵتا ٤٣٠٬١٤٦ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٠١ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٤١٫١ ساڵە. ھەروەھا ٩٥ لەسەدی دانیشتوانی ئەم وڵاتە لە شارەکان دەژین.[٥]

ئایین و پێکھاتەکان

نزیکەی ٥ لەسەدی دانیشتوان تێیدا خەڵکانی بێگانەن و دانیشتوانی ماڵتە بەشێوەیەکی یاسایی و گشتی مەسیحی کاتۆلیکن.

زمان

زمانی ماڵتا کە زمانی سەرەکی کۆماری ماڵتایە و لاتینی دەنووسن و بەشێوەیەک ناسراوە کە ڕشتەیەکە لە زمانی{ سامی }ھەر بۆیە لەسەدا ٤٠ ی ئەم زمانە عەرەبییە بەپێی سەرچاوە عەرەبیەکان داتر پێکھاتە تێکەڵێکە لە زمانی ئیتاڵی و فەرەنسی و ئیسپانی.

سەرچاوەکان

  1. ^ "Malta: General data of the country". Populstat.info. Retrieved 14 November 2010.
  2. ^ [١]National Statistics Office, Malta, 2011
  3. ^ ئ ا ب پ &br=1&c=181&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=30&pr.y=3 "Malta". International Monetary Fund. Retrieved 30 April 2011. {{cite web}}: Check |url= value (help)
  4. ^ "Human Development Report 2010" (PDF). United Nations. 2010. Retrieved 5 November 2010.
  5. ^ Countries in the world (ranked by ٢٠١٤ population)(ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. سەردان لە ڕێکەوتی ‏١٥ی ئایاری ٢٠١٥.

بەستەرە دەرەکییەکان

Malta Tourist Guide