پێرستی ئاڵا عەرەبییەکان

نەخشەی ئاڵاکانی جیھانی عەرەبی

ئاڵای وڵاتانی عەرەبی و ڕێکخراوەکانی، بە زۆری ڕەنگی سەوز لەخۆ دەگرن کە ھێمای ئیسلامە ھەروەھا نیشانەی پاکی و یەکگرتوویی و ئاشتییە. ڕەنگە باوەکانی ئاڵای عەرەبی بریتین لە ڕەنگی پان عەرەبی (سوور، ڕەش، سپی و سەوز)؛ ھێما باوەکان بریتین لە ئەستێرە و مانگیلە و گەواھیدانی ئیسلام.

ئاڵا نیشتمانییە عەرەبییەکان

ئاڵا	ماوەی	بەكارھێنان	پێناسە
	١٩٦٢ تا ئێستا	ئاڵای جەزائیر	دوو ھێڵی ستوونی سەوز و سپی و مانگێکی سوور و ئەستێرەیەکی پێنج تیشکی لەخۆ دەگرێت.
	٢٠٠٢ تا ئێستا	ئاڵای بەحرەین	ڕووبەرێکی سوور لەگەڵ ھێڵێکی سپی پێچاوپێچ لە سەروویدا.
	١٩٥٩ تا ئێستا	ئاڵای چاد	سێ ھێڵی ستوونی: شین، زەرد، و سوور.
	٢٠٠٢ تا ئێستا	ئاڵای دوورگەکانی قەمەر	چوار ھێڵی ئاسۆیی زەرد، سپی، سوور و شین و سێگۆشەی سەوز لەسەرەوە، کە مانگێکی سپی ستوونی ھەڵگرتووە لەگەڵ لایەکی قەڵەو کە ڕووبەڕووی سەرووی خۆی بووەتەوە لە ناوەندی و چوار ئەستێرەی بچووکی سپی پێنج خاڵی بە ستوونی لە ھێڵەکە دانراون لە نێوان خاڵەکانی مانگەکە.
	١٩٧٧ تا ئێستا	ئاڵای جیبووتی	پانتاییەکی سەوز و شین و یەک سێگۆشە و یەک ئەستێرەی سوور.
	١٩٨٤ تا ئێستا	ئاڵای میسر	سێ ھێڵی ئاسۆیی سوور، سپی و ڕەش و نیشانی بازێکی نیشتیمانی لە زێڕ لە ناوەندی ھێڵی سپی.
	٢٠٠٨ تا ئێستا	ئاڵای عێراق	سێ ھێڵی ئاسۆیی سوور، سپی و ڕەش و دروشمێکی ئیسلامی بە شێوازی نووسینی کوفیک بە سەوز لە ناوەڕاستی ھێڵی سپی. نووسینەکە تەکبیری ئیسلامییە: «اللە اکبر» بە عەرەبی (واتا: خودا مەزنترینە).
	١٩٢٨ تا ئێستا	ئاڵای ئوردن	سێ ھێڵی ئاسۆیی ڕەش، سپی و سەوز و سێگۆشەیەکی شێوە خێمەیی سوور لە لای چەپی، کە ئەستێرەیەکی بچووکی سپی حەوت خاڵی تێدایە لە ناوەڕاستیدا.
	١٩٦١ تا ئێستا	ئاڵای کووەیت	سێ ھێڵی ئاسۆیی سەوز، سپی و سوور و قاڵبێکی خێمەیی ڕەش.
	١٩٤٣ تا ئێستا	ئاڵای لوبنان	سێ ھێڵی ئاسۆیی سوور، سپی (دوولا) و درەختی سەوز لە ناوەندی ھێڵی سپی.
	٢٠١١ تا ئێستا	ئاڵای لیبیا	سێ ھێڵی ئاسۆیی سوور، ڕەش (دوولا) و سەوز و مانگێکی سپی و ئەستێرەی پێنج خاڵی لە ناوەندی ھێڵی ڕەش.
	٢٠١٧ بۆ ئێستا	ئاڵای مۆریتانیا	ڕووبەرێکی سەوز لەگەڵ ئەستێرەی پێنج خاڵی زێڕین و مانگێکی ئاسۆیی زێڕین، لایەکی داخراو لە خوارەوەدایە، لە ناوەندی نێوان دوو ھێڵی ئاسۆیی سوور لە سەرەوە و لای خوارەوەی.
	١٩١٥ تا ئێستا	ئاڵای مەغریب	ڕووبەرێکی سوور لەگەڵ مۆری سلێمان، کە لەسەر شێوازێکی ڕەسەنی مەغریبی دروست کراوە، دوو ئەستێرەی سەوزی یەک لەسەر یەک.
	١٩٧٠ تا ئێستا	ئاڵای عومان	سێ ھێڵی ئاسۆیی سپی، سوور و سەوز و ھێڵە ستوونییە سوورەکە ھێمایەکی نیشتیمانی عومان لەخۆ دەگرێت.
	١٩٦٤ تا ئێستا	ئاڵای فەڵەستین	سێ ڕەنگی ئاسۆیی ڕەش، سپی، و سەوز؛ لەگەڵ سێگۆشەیەکی سوور لە لای چەپ.
	١٩٧١ تا ئێستا	ئاڵای قەتەر	ڕووبەرێکی پچڕ پچڕ لەگەڵ ھێڵێکی سپی نۆ تیشکی.
	١٩٧٣ تا ئێستا	ئاڵای عەرەبستانی سعوودی	ڕووبەرێکی سەوز لەگەڵ گەواھیدانی ئیسلامی بە ڕەنگی سپی، ھەروەھا شمشێرێکی خوار لە ژێریدا بە ڕەنگی سپی. نووسینی گەواھیدانەکە: "lā ʾilāha ʾillā-llāh, muhammadun rasūlu-llā"، بە زمانی عەرەبی، (واتا: «ھیچ خودایەک نییە بێجگە لە اللە؛ و موحەمەود نێردراوی خودایە»).
	١٩٥٤ تا ئێستا	ئاڵای سۆماڵیا	ڕووبەرێکی شین و ئەستێرەیەکی سپی.
	١٩٧٠ تا ئێستا	ئاڵای سوودان	سێ ھێڵی ئاسۆیی سوور، سپی و ڕەش و سێگۆشەیەکی سەوز لەسەر لای چەپی دانراوە.
	١٩٨٠ تا ئێستا	ئاڵای سووریا	سێ ھێڵی ئاسۆیی لە سوور، سپی و ڕەش و دوو ئەستێرەی پێنج تیشکی سەوز کە لە ھێڵی ئاسۆیی ناوەندی ھێڵی سپی دانراون.
	١٨٢٧ ئێستا	ئاڵای توونس	ڕووبەرێکی سوور لەگەڵ قاڵبێکی بازنەی سپی گەورە لە ناوەندی کە مانگێکی سوور لە دەوروبەریدا ھەیە بە ئەستێرەیەکی پێنج تیشکی سوورە.
	١٩٧١ تا ئێستا	ئاڵای میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان	سێ ھێڵی ئاسۆیی سەوز، سپی و ڕەش و ھێڵی ستوونی سوور لە لای چەپ.
	١٩٩٠ تا ئێستا	ئاڵای یەمەن	سێ ھێڵی ئاسۆیی سوور، سپی و ڕەش.

ئاڵا نەتەوەیییە کۆنەکانی وڵاتانی عەرەبی

ئاڵا	ماوە	بەکارھێنان	پێناسە
	١٩١٧-١٩٢٠	ئاڵای ڕاپەڕینی عەرەب
	١٩٥٨	ئاڵای فیدراسیۆنی عەرەبی
	١٩٥٨-١٩٧٢	ئاڵای کۆماری عەرەبیی یەکگرتوو
	١٩٧٢-٢٠٠٢	ئاڵای دەوڵەتی بەحرەین
	١٩٣٢-١٩٣٤	ئاڵای عەرەبستانی سعوودی
	١٩٣٤-١٩٣٨
	١٩٣٨-١٩٧٣
	١٩٤٨ تا ١٩٥٩	ئاڵای پارێزراویی فەلەستین	حکومەتی پارێزراویی فەلەستین (بە عەرەبی: حکومة عموم فلسطين Ḥukūmat ’Umūm Filasṭīn) لە ٢٢ی ئەیلوولی ١٩٤٨، لە کاتی شەڕی عەرەب و ئیسرائیلی ١٩٤٨، بۆ بەڕێوەبردنی خاکی ژێر کۆنترۆڵی میسر لە غەززە، کە میسر لە ھەمان ڕۆژدا وەک پارێزگاری کردن لە فەلەستین، سێ قاڵبی ئاسۆیی سەوز، سپی و ڕەش و سێگۆشەیەکی خێمەیی ھاوتەریبی سوور لەسەر بنەمای لایەنی بەرزکەرەوە، وەک ئاڵا دانا.
	١٩٥٦-١٩٧٠	ئاڵای کۆماری سودان	سێ ڕەنگێکی ئاسۆیی لە شین (کە نوێنەرایەتی نیل دەکات)، زەرد (نوێنەرایەتی سەحرا) و سەوز (نوێنەرایەتی زەوییە کشتوکاڵییەکان دەکات).
	١٩٢٠	ئاڵای شانشینی عەرەبی سووریا
	١٩٣٢-١٩٥٨، ١٩٦١-١٩٦٣	ئاڵای کۆماری سووریا (١٩٤٦-١٩٦٣)
	١٩٦٣-١٩٧٢	ئاڵای کۆماری عەرەبی سووریا
	١٩٦٨-١٩٧١	ئاڵای دەوڵەتانی ئازادیخواز
	١٩١٨-١٩٢٣	ئاڵای شانشینی موتەوەکیلیی یەمەن
	١٩٢٣-١٩٢٧
	١٩٢٧-١٩٦٢
	١٩٦٢-١٩٩٠	ئاڵای کۆماری عەرەبی یەمەن
	١٣٧٩-١٩٦٧	ئاڵای سوڵتاننشینیی کاسیری
	١٩٦٧-١٩٩٠	ئاڵای کۆماری دیموکراتیکی گەلی یەمەن
	١٨٥٦-١٨٩٦	ئاڵای سوڵتاننشینیی زەنزیبار
	١٩٦٣-١٩٦٤

ڕێکخراوە عەرەبییەکان

ئاڵا	ماوە	بەکارھێنان	پێناسە
		ئاڵای کۆمکاری عەرەبی
		ئاڵای ئەنجومەنی ھاریکاری وڵاتانی کەنداو
	١٩٤٧–ئێستا	ئاڵای حیزبی بەعس	سێ ھێڵی ئاسۆیی یەکسان (ڕەش، سپی و سەوز لە سەرەوە بۆ خوارەوە) کە بە سێگۆشەیەکی سوور کە لە سەرەوەیدا. ئەمانە ڕەنگەکانی پان عەرەبین.

ناوچە عەرەبییەکانی تر

ئاڵا	ماوە	بەکارھێنان	پێناسە
	١٩٦٤–ئێستا	ئاڵای ڕێکخراوی ڕزگاریخوازی فەلەستین و دەسەڵاتی نیشتمانیی فەلەستین	ھاوشێوەی ئاڵای دەوڵەتی فەلەستین
	١٩٧٦–ئێستا	ئاڵای کۆماری دیموکراتیی عەرەبیی سەحرا
	١٩٣٢-١٩٥٨، ١٩٦١-١٩٦٣، ٢٠١٢-ئێستا	ئاڵای سوپای ئازادیی سووریا وەک ئەوەی ئۆپۆزسیۆنی سووریا بانگەشەی بۆ دەکات	ئاڵاکە لە سەرەتادا بۆ کۆماری عەرەبی سووریا بەکارھاتووە بەڵام دواتر وەک ئاڵایەک بۆ ئۆپۆزسیۆنی سووریا بەکارھات.

ئەمانەش بینە

• ڕەنگەکانی پان عەرەبی
• ھەڵۆی سەڵاحەدین
• ڕێکخراوەی ھاوکاریی ئیسلامی