بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ڕەنگی پان عەرەبیزم

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
(لە ڕەنگی پان-عەرەبیەوە ڕەوانە کراوە)
ئاڵای ڕاپەڕینی عەرەبی پەیوەندی بە پان عەرەبیزمەوە ھەیە.

ڕەنگی پان عەرەبیزم یان پان عەرەبی بریتین لە ڕەنگەکانی ڕەش و سپی و سەوز و سوور، ھەریەکەیان ھەڵگری پێناسەیەکە بۆ پان-عەرەبیزم. ھەروەھا نوێنەرایەتی لایەنێکی دیاریکراوی عەرەبەکان و مێژووەکەیان دەکات.[١]

مێژوو

[دەستکاری]

ڕەنگی ڕەش نوێنەرایەتی ڕەنگی ڕەشی خەلافەتی ڕاشیدوون و عەباسی دەکات، کە سەردەمی دەسەڵاتدارییەتیی ئەوان، بەکاریان ھێناوە؛ دواتر سپی دێت ھەڵگری نیشانەی خەلافەتی ئومەوییەکانە.[٢] سەوز ڕەنگێکە کە پەیوەستە بە سەرەتای ئایینی ئیسلامەوە، ھەر بۆیەش نوێنەری ڕەنگێکە بۆ خەلافەتەکان.[٣][٤] ھەروەھا سەوز وەک ڕەنگی خەلافەتی فاتمییەکانیش دەبیندرێت، لە ھەندێک سەرچاوەوە ناسراوە،[٢][٥] سەرەڕای ئەوەی ڕەنگی خانەدان و وڵاتەکانی نیمچە دوورگەی عەرەبی بەزۆریی سپی بووە.[٦][٧][٨] لە کۆتاییدا ڕەنگی سوور ھەیە، کە ئاماژەیە بۆ خانەوادەی ھاشمی. ھەروەھا ئەو چوار ڕەنگە لە بەیتێکی شیعریی شاعیری عەرەبی سەدەی ١٤ سەفییەدین ئەلحلی، بە پوختی ئاماژەی پێدراوە:[٩]

کردەوەکانمان سپینشەڕەکانمان ڕەشن
کێڵگەکانمان سەوزنشمشێرەکانمان سوورن

ڕەنگی پان-عەرەبی کە لە ڕابردوودا بە تاک بەکارھێنراوە، بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩١٦ لە ڕاپەڕینی عەرەبی کۆکرانەوە،[١٠] زۆرێک لە ئاڵاکانی ئێستا لەسەر بنەمای ڕەنگەکانی ڕاپەڕینی عەرەبی دامەزراون، وەک ئاڵاکانی ئوردن، فەلەستین، کووەیت و میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان و ئەوانی تر.[١١]

ئاڵای ڕزگاری، یاخود ئاڵای شۆڕش (ئاڵایەکی شۆڕشگێڕی سەردەمی مۆدێرن بوو کە بە سوود وەرگرتن لە شۆڕشی میسری ساڵی ١٩٥٢ بۆ جیھانی عەرەبی بڵاوبووەوە)[١٢]

لە ساڵانی ١٩٥٠دا، ھەندێک وەشانی نوێ و شێوازی نوێی ئاڵای پان-عەرەبی ھاتنە بەرچاو. ئەمانە پێکدێن لە سێ ڕەنگی قاڵبیی سوور و سپی و ڕەش، کە سەوز کەمتر دیارە یان ھەر تێیدا نییە. سێ ڕەنگی ئازادی عەرەبی یان ئاڵای ئازادی عەرەب بە شێوەیەکی سەرەکی لە شۆڕشی میسری ساڵی ١٩٥٢ و ئاڵای فەرمیی میسر وەرگیراوە،[١٣] کە بووە بنەمای ئاڵاکانی ئێستای میسر، عێراق، سوودان، سوریا و یەمەن.[١١]

ئاڵاکانی ئێستا بە ڕەنگی پان-عەرەبی

[دەستکاری]

وڵاتانی ئەندام و چاودێر لە نەتەوە یەکگرتووەکان

[دەستکاری]

دەوڵەتانی دانپێدانەنراو و نیمچە دانپێدانراو

[دەستکاری]

بەشی کارگێڕی ئاستی یەکەم

[دەستکاری]

ئاڵای نیشتمانی پێشوو بە ڕەنگی پان-عەرەبی

[دەستکاری]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Abū Khaldūn Sati' al-Husri, The days of Maysalūn: A Page from the Modern History of the Arabs, Sidney Glauser Trans. (Washington D.C. : Middle East Institute, 1966), 46.
  2. ^ ئ ا Edmund Midura (March–April 1978). «Flags of the Arab World». Saudi Aramco World: 4–9.
  3. ^ Teitelbaum، Joshua (2001). The rise and fall of the Hashimite kingdom of Arabia. New York: New York University Press. p. 205. ISBN 1-85065-460-3. OCLC 45247314.
  4. ^ Marshall، Tim (2017). A flag worth dying for: the power and politics of national symbols. New York, NY: Scribner, an imprint of Simon & Schuster, Inc. pp. 110–111. ISBN 978-1-5011-6833-8. OCLC 962006347.
  5. ^ Znamierowski، Alfred (2013). The World Encyclopedia of Flags: The Definitive Guide to International Flags, Banners, Standards and Ensigns, with Over 1400 Illustration. Lorenz Books. p. 122. ISBN 978-0-7548-2629-3.
  6. ^ Hathaway، Jane (2003). [[[:داڕێژە:Gbook]] A Tale of Two Factions: Myth, Memory, and Identity in Ottoman Egypt and Yemen]. Albany, New York: State University of New York Press. p. 97. ISBN 978-0-7914-5883-9. The Ismaili Shi'ite counter-caliphate founded by the Fatimids took white as its dynastic color, creating a visual contrast to the Abbasid enemy. {{cite book}}: نرخی |url= بپشکنە (یارمەتی)
  7. ^ Blair، Sheila S. (1999). «Art and Architecture: Themes and Variations». لە Esposito، John L. (ed.). The Oxford History of Islam. Oxford: Oxford University Press. pp. 215–267. ISBN 0-19-510799-3. ...white was also the color associated with the Fatimid caliphs, the opponents of the Abbasids.
  8. ^ Sanders، Paula A. (1994). Ritual, Politics, and the City in Fatimid Cairo. SUNY series in Medieval Middle East History. SUNY Press. p. 44. ISBN 0-7914-1781-6. ...wore white (the Fatimid color) while delivering the sermon (khuṭba) in the name of the Fatimid caliph.
  9. ^ Muhsin Al-Musawi, Reading Iraq: Culture and Power in Conflict (I. B. Tauris 2006), p. 63
  10. ^ I. Friedman, British Pan-Arab Policy, 1915–1922, Transaction Publ. , 2011, p. 135
  11. ^ ئ ا Znamierowski، Alfred (2003). Illustrated Book of Flags. Southwater. p. 123. ISBN 1-84215-881-3. لە 22 November 2014 ھێنراوە. The designs of these flags were later modified, but the four pan-Arab colors were retained and were adopted by Transjordan (1921), Palestine (1922), Kuwait (1961), the United Arab Emirates (1971), Western Sahara (1976) and Somaliland (1996). {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی) ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref>ی ھەڵە؛ ناوی «Ibof» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا
  12. ^ Pan-Arab Colors, crwflags.com
  13. ^ M. Naguib, Egypt's Destiny, 1955
  14. ^ Also used as the flag of Fujairah since 1975
  15. ^ Kingdom of Hejaz 1915–1925, Crwflags.com
  16. ^ ئ ا ب Historical Flags Overview (Syria), Crwflags.com
  17. ^ ئ ا Historical Flags (Palestine) , Crwflags.com
  18. ^ ئ ا Historical Flags (Jordan), Crwflags.com
  19. ^ Kingdom of Iraq (1924–1958), Crwflags.com
  20. ^ ئ ا ب Evolution of the Iraqi Flag, 1963–2008, Crwflags.com