بەکارھێنەر:ئاسۆ/Destpêk3
ویکیپیدیا ئینسایکڵۆپیدیایەکی ئازادی ئینتەرنێتییە کە بە دەستی بەشداربووانی خۆبەخشەوە لە سەرانسەری جیھاندا پێکدێت. سەیرکردن، لەبەرگرتنەوە و بەکارھێنانەوەی ناوەرۆکی ویکیپیدیا ئازادە. ویکیپیدیا دەستەی نووسەران یان چاودێرانی تایبەتی نییە و ھەموو کەس لە سەر ئینتەرنێت دەتوانێت دەستکاری و چاودێریی وتارەکانی بکات. ئەم ویکیپیدیایە کە بە شێوەزاری ناوەندی (سۆرانی) لە زمانی کوردی (Central Kurdish Branch) دەنووسرێت لە ٢٠٠٩ەوە لە ویکیپیدیای کورمانجی بە ھۆی چەند کێشەی تەکنیکی و زمانەوانییەوە جیا بووەتەوە و ئێستا ٢٥٬٥٠٤ وتار و ١١١ بەشداربووی چالاکی ھەیە.
ناروتۆ (بە ژاپۆنی: ナルト) زنجیرە مانگایەکی ژاپۆنییە کە لەلایەن ماساشی کیشیمۆتۆوە نووسراوە و کاری وێنەکێشانی بۆ کراوە. چیرۆکەکە باس لە نینجایەکی ھەرزەکار دەکات بە ناوی ناروتۆ ئۆزۆماکی، کە ھەوڵی بەدەستھێنانی ڕێز و دانپێدانانی ھاوڕێکان و دانیشتوانی گوندەکەی دەدات. ھەروەھا خەون بەوەوە دەبینێت کە بەرزترین پلەوپایەی گوندەکەی بەدەستبێنێت کە ئەویش نازناوی ھۆکاگێیە. چیرۆکەکە دابەش دەبێت بەسەر دوو بەشدا، یەکەم کە باس لە ژیانی ناروتۆ دەکات لە تەمەنێکی تازەپێگەشتوودا، بەشی دووەمیش باس لە ژیانی دەکات لە تەمەنی ھەرزەکاریدا. کیشیمۆتۆ چیرۆکەکەی لەسەر بنەمای مانگایەکی تری پێشووی خۆی داڕشتووە کە لە ساڵی ١٩٩٥دا بڵاوی کردووەتەوە و بەھۆیەوە ساڵی دواتر وەک ڕێزلێنانێک ناوی لە خەڵاتی ھۆپستیپی مانگانەی شوەیشادا ھاتووە.
گۆڤاری شۆنێن جەمپ لە ساڵی ١٩٩٩دا دەستی بە بڵاوکردنەوەی ناروتۆ کرد و ھەفتانە بەردەوام بوو تا ساڵی ٢٠١٤. سەرتاپای چیرۆکەکە دابەش دەبێت بەسەر ٧٢ پەرتووکی جۆری تانکۆبۆن. لە ساڵی ٢٠٠٢ ستۆدیۆی پیرۆت بە ھەماھەنگی لەگەڵ ئانیپلێکس ھەستان بە بەرھەمھێنانی بەشی یەکەمی ئەنیمێی ناروتۆ کە ساڵی ٢٠٠٧ لە دوای ٢٢٠ ئەڵقە کۆتایی پێھات؛ لەنێوان ساڵانی ٢٠٠٥ بۆ ٢٠٠٩ دۆبلاژی زمانی ئینگلیزی لەلایەن کارتوون نێتۆرکەوە بۆ کراوە. دووەم ئەنیمێ و تەواوکەری بەشی یەکەم بە ناوی 'ناروتۆ: شیپوودین'ەوە لە ٢٠٠٧ پەخشی لە ژاپۆن دەستی پێکرد و دوای ٥٠٠ ئەڵقە لە ساڵی ٢٠١٧ کۆتای ھات. دۆبلاژی ئینگلیزی بۆ شیپوودین لەلایەن 'دیزنی ئێکس دی'یەوە لە ٢٠٠٩ بۆ ٢٠١١ پەخشکرا، بەڵام کارتوون نێتۆرک لە کانوونی دووەمی ٢٠١٤دا دووبارە مافی بڵاوکردنەوەی وەرگرتەوە و لە بەشی توونامی (ئەدۆڵت سویم) دا پەخشی کرد. ستۆدیۆ پیرۆت یازدە فیلم و یازدە ئۆ ڤی ئەی (OVA) بۆ زنجیرە مانگای ناروتۆ بەرھەمھێناوە. کەلوپەلی تایبەت بە ناروتۆ وەک کارتی گەمەکردن، یاری ڤیدیۆیی و کورتە ڕۆمان لەلایەن کۆمپانیایەکەوە دروستکراون.
ڤیز میدیا لە ئەمریکای باکوور مۆڵەتی بڵاوکردنەوەی ئەنیمێ و مانگای ناروتۆی بەدەستە. ئەنیمێیەکان لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لە ساڵی ٢٠٠٥ بڵاوکراوەتەوە و لە شانشینی یەکگرتوو ٢٠٠٦ و لە ئوسترالیا ٢٠٠٧. لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستیش لەلایەن ناوەندی زوھرەوە ١٣٠ زنجیرەی سەرەتای بەشی یەکەم دۆبلاژکران بۆ زمانی عەرەبی و لە ھەردوو کەناڵی ئاسمانیی سپەیستوون و سپەیسپاوەر پەخشکرا تا ساڵی ٢٠١٢ کە شەڕی ناوخۆیی سووریا و قەیرانی دارایی بوو بە ھۆکاری ڕاگرتنی. چیرۆکی ناروتۆ ئۆزۆماکی بەھۆی کوڕەکەیەوە بۆروتۆ ئۆزوماکی بەردەوامە لەڕێگەی مانگای بۆروتۆ:ناروتۆ نێکست جێنەرەیشن، کە تێیدا بۆروتۆ دەیەوێت ڕێگەی بە نینجابوونی تایبەت بە خۆی بگرێتەبەر و لەژێر سێبەری باوکی نەبێت.
خوێندنەوەی زیاتر...
- ٢٥ی شوبات – سەرۆک کۆماری پێشووی میسڕ حوسنی موبارەک (لە وێنەکەدا) لە تەمەنی ٩١ ساڵیدا مرد.
- ١٠ی شوبات – لە ٩٢ەم خەڵاتەکانی ئۆسکار فیلمی کۆریی مشەخۆر بووە براوەی چوار خەڵات کە بریتین لە باشترین وێنەگرتن و باشترین دەرھێنەر (بۆنگ جوون-ھو).
- ١ی شوبات – بەفەرمی پەسەندکرا کە شانشینی یەکگرتوو (بەریتانیا) لە یەکێتیی ئەورووپا بچێتە دەرەوە.
- ٣٠ی کانوونی دووەم – ڕێکخراوەی تەندروستیی جیھانی بەھۆی ڤایرۆسی کۆڕۆنا باری نائاسایی ڕاگەیاند.
- ٢٦ی کانوونی دووەم – یاریزانی یاری سەبەتە کۆبی برایەنت بەھۆی تێکشکانی ھەلیکۆپتەرەکەی گیانی لەدەستدا.
- ٨ی کانوونی دووەم – فڕۆکەی ٧٥٢ی ھێڵی ئاسمانیی نێونەتەوەییی ئۆکرانیا لە تاران کەوتە خوارەوە، و بووە ھۆی کوشتنی سەرجەم ١٧٦ کەسەکەی سەر پشتی فڕۆکەکە.
- ٣ی کانوونی دووەم – لە ھێرشێکی ئاسمانیی ئەمریکیدا ژەنەڕاڵ قاسم سولەیمانی، فەرماندەی ھێزی قودسی ئێرانی کوژرا.
- ٢٣ی کانوونی یەکەم – دادگایەکی عەرەبستانی سعوودی لەبەر کوشتنی جەمال خاشقچی سزای مەرگی بەسەر پێنج کەسدا دا.
- ١٣ی کانوونی یەکەم – پارتی پارێزگار، کە لەلایەن بۆریس جۆنسۆن ڕابەرایەتی دەکرێت، زۆرینەی کورسییەکانی لە ھەڵبژاردنی گشتیی شانشینی یەکگرتوو بردەوە.
- ٣٠ی تشرینی دووەم – سەرۆک وەزیرانی عێراق عادل عەبدولمەھدی دوای خۆپیشاندانەکانی عێراق لەسەر خزمەتگوزارییە سەرەتایییە خراپەکان و گەندەڵی دەستی لەکارکێشایەوە.
- ١٠ی ئەیلوول – پاڵەپەستۆیەکی لەپڕی خەڵک لەکاتی پەیڕەوکردنی عاشوورا لە کەربەلا، عێراق ڕوویدا و بەھۆیەوە و بەلای کەمەوە ٣١ کەس کوژران و زیاتر لە ١٠٠ کەسی تریش برینداربوون.
- لەساڵی ١٩٢٠ دا ، یه‌كه‌م ژماره‌ی گۆڤاری پێشكه‌وتن له‌شاری سلێمانی كه‌وته بازاڕه‌وه، كه بۆ ماوه‌ی دوو ساڵ به‌رده‌وام بوو.
- لەساڵی ١٩٦٣ دا ، مەلا مستەفا بارزانی سه‌ركرده‌ی شۆڕشی ئه‌یلول ڕایگه‌یاند، ئه‌گه‌ر حكومه‌تی عێراق مافی ئۆتۆنۆمی نه‌داته كورد، ئه‌وا شۆڕشی كورد سه‌ربه‌خۆیی كوردستان ڕاده‌گه‌یه‌نێت
- لەساڵی ١٩٧٥ ئه‌نوه‌ر ساداتی سه‌رۆكی میسر به‌نوێنه‌ری كوردی ڕاگه‌یاند، كه به‌سه‌ردانێك چووبوونه ئه‌و وڵاته، ئێران و عێراق پیلانێكیان به‌ده‌سه‌ته‌وه‌یه بۆ هه‌ره‌سپێهێنانی شۆڕشی كورد، له‌باشووری کوردستان.
ویکیپیدیا دەستەی نووسەرانی نییە و ھەموو کەسێک دەتوانێت پەرە بە بابەتەکانی بدات. بەشداری کردن ھەموو کەسێک ڕاستەوخۆ دەخرێتە ویکیپیدیا و پێویستی بە پەسەندکردنی کەس نییە. بەڵام بۆ بەرگری لە خراپکاری پەیڕەوی سیاسەتەکان و ڕێساکان دەکرێت. بۆ دەستپێکردن ببە بە ئەندام و ئەمانە ببینە:
پاشان:
- ڕێساکانی نووسینی کوردی لێرە فێر ببە.
ئەگەر کێشەیەکت ھەیە سەردانی ئەمانە بکە:
- پێرستی ڕێنوێنیەکان (بە کوردی) (بە ئینگلیزی، بە عەرەبی، بە فارسی)
- پرسگا: بۆ پرسیارکردن لە شارەزاکانی ویکیپیدیا
کۆمەڵگای ویکیپیدیا، بەشداربووانی تێکۆشەر و خۆبەخشن کە لە پەرەپێدان و لە ڕێساکانی ویکیپیدیادا شارەزان.
- دەروازەی کۆمەڵگا، ڕاگەیاندن و ڕێدۆزیی چالاکییەکان
- دیوەخان، وتووێژ لە سەر کێشەکان و پێشنیارەکان
- کوردیگە، ھاوکاریی ویکیپیدیا کوردییەکان
- دوایین گۆڕانکارییەکان (irc)، وتارە نوێکان
- کۆلکەوتارەکان، وتارە لایەنگرانەکان، وتارە ناخاوێنەکان
