مەدینە

مەدینە المدینة المنورة
شار
مەدینە جێگەی لە عەرەبستانی سەعوودیدا
پۆتانەکان: 24°28′N 39°36′E
وڵات	عەرەبستانی سەعوودی
ژمارەی دانیشتووان (٢٠٠٦)
• سەرجەم	١،٣٠٠،٠٠٠
زمان و ئایین
• زمان	عەرەبی
• ئایین	ئیسلام

مەدینە (بە عەرەبی:المدینة المنورة) یەکێک لە شارەکانی عەرەبستانی سەعوودییە کە لە ناوچەی حیجاز ھەڵکەوتووە كه‌تیایدا ئیسلام په‌ره‌ی سه‌ندوه‌و گه‌شه‌ی كردوه‌و بڵاو بۆ ته‌وه‌ ، وە شاری مەدینە بەیەکەم پایتەختی دەوڵەتی ئیسلام دادەنرێت ، شاری مەدینە نزیکەی ٤٠٠ کم دوورە لەشاری مەککەەوە دوورە

ناوی مەدینە

پێشت ١٦٠٠ ساڵ لەهاتنی پێغەمبەری ئیسلام ناوی ئەم شارە یەسریب بوو کەبەمانای مانگا دێت ، دواتر پێغەمبەری ئیسلام ناوەکەی گۆڕی بۆ مەدینە کەبەمانای شار دێت

ئاینی کۆن و نوێ لە مەدینە

شاری مەدینە لەکۆندا زۆر لە بیرووباوەڕی لە خۆ گرتبوو لەوانە بت پەرستی و بێ باوەڕی لە ئاین یان پەیڕەوکردنی ئایینی یەھوودییەت بەڵام دوای هاتنی ئیسلام بۆ شار و گرتنی دەسەڵات لەلایەن ئیسلامیەکانەوە چەند یاسایەک دەرچوو بۆ گشت بیرو باوەڕەکان کە ئەوان پشتگیریان لێ دەکەن و دەیانپارێزن دواتر کۆمەڵەی یەهوودیەکان سەرپێچی یاساکانیان کرد بەمەش دوورخرانەوە لە شاری مەدینە ، لە ئێستادا مەدینە شارێکە زۆرینەی دانیشتوانی پەیڕەوی ئاینی ئیسلام دەکەن

ڕووی گەشتیاری و ئابووری

بەوەی مەدینە یەکەم پایتەختی دەوڵەتی ئیسلام بوو بۆتە شارێکی گرنگ لەلایەن مووسڵمانانی ئێستا و ڕابردوو وە ساڵانە بە چەندەها مووسڵمان سەردان شارەکە دەکەن بەمەبەستی گەیاندنی حەج و عەمرە ، ئەمەش بە یەکێ لە بنچینەکانی داهاتی شارەکە دادەنرێت

مزگەوتی پێغەمبەری ئیسلام لە مەدینە

شوێنەوارەکانی شارەکە

چیاکان

شاری مەدینە چەند شاخێکی تیایە لەوانە:

• چیای ئەحەد
• چیای وەرقان
• چیای سلع
• چیای ڕایە

مزگەوتەکانی مووسڵمانان

• مزگەوتی پێغەمبەر
• مزگەوتی قووبا
• مزگەوتی قبلتین
• مزگەوتی فەتح
• مزگەوتی عەلی کوڕی تاڵیب
• مزگەوتی دوو خەلیفە

گۆڕستانی بەقیع

ئەو گۆڕستانەیە کە گۆڕی پێغەمبەری ئیسلام و خەلیفەکان ڕایشیدین و زۆرینەی شوێنکەوتوانی ئیسلام کە لەسەر دەمی پێغەمبەری ئیسلام کە مووسڵمان بوون ، وە لەئێستا و ڕابردوودا ئەو کەسانەی لە مەدینە کۆچی دوایی دەکەن لەم گۆڕسانە دەنێژرێن وەک ڕێزێک بۆیان

وێنەی گۆڕستانی بەقیع