کۆئەندامی ھەناسە
 | ئەم وتارە ئاماژەی بە ھیچ سەرچاوەیەک نەداوە. تکایە بە دانانی ئاماژە بۆ سەرچاوە بڕواپێکراوەکان، ئەم وتارە باشتر بکە. دەقە بێسەرچاوەکان لەوانەیە داوای سەرچاوەیان لێ بکرێت یان لاببرێن. |
| کۆئەندامی ھەناسە | |
|---|---|
 | |
| وردەکارییەکان | |
| ناسێنەرەکان | |
| لاتینی | systema respiratorium |
| MeSH | D٠١٢١٣٧ |
| TA98 | A06.0.00.000 |
| TA2 | ٣١٣٣ |
| FMA | 7158 |
کۆئەندامی ھەناسە (بە ئینگلیزی: Respiratory System) کۆمەڵە ئەندامێکە فەرمانی سەرەکی: دابین کردنی ئۆکسجینی خانە‌کانی لە‌ش و دەرکردنی دوئۆکسیدی کاربۆنی بەرھەمھاتوو لە پرۆسەی میتابولیسمە.
ھەموو گیاندارە فرەخانەکان، بە جۆرێک، کۆئەندامی ھەناسەیان ھەیە. ئەندامی ئاڵوگۆڕپێکردنی ھەوا لە گیاندارانی ئاوژیدا بە ناوی ئاوسی و لە گوانداران و پەلەوەراندا، بە سی دەیناسین. ئەم وتارە تەنیا دەپەرژێتە سەر کۆئەندامی ھەناسەی مرۆڤ کە ھاوشێوەی گواندارانە.
ئە‌ندامە‌کانی ئەم کۆئەندامە بریتین لە: لووت، گەروو، نای، سی
توێکاری کۆئەندامی ھەناسە
[دەستکاری]لووت: لووت لە کۆمەڵیک ئێسک و کرۆژنە پێکھاتووە. چاڵەکانی ناو بۆشایی لووت بە ناوپۆش و وردەڕەگ داپۆشراوە و دەبێتە ھۆی گەرم و شێدار بوونی ھەوا پێش لەوەی بگاتە سییەکان. موو و مژۆڵەکانی ناولووت تەپوتۆزی ھەوا دەگرن تا ھەوایەکی پاکژ بۆ سییەکان بەڕێ بکرێت.
قوڕگ:ئەو بەشەیە رێرەوی هەناسەیە لە دوای گەروو دیت دەکەویتە سەرووی دەنگەژێی تێدایە و دەنگ دروست دەکات ، هەروەها بە پارچەی کرکرگەی ( زمانەی زوڕنایی ) لەسەرەوە دادەپۆشرێ .
بۆڕی هەوا : 1:بۆڕییەکی کرکراگەیە دەکەویتە ژێر قورگ ناوچەی مل دەبڕیت لە ناوچەی سنگ دەبیت بە لقە هەوا ( درێژییەکەی 10–12 سم دەبێت )2: دیوارەکەی بە خانەی کولکن ناوپۆش کراوە .
سی: سییەکان وەک دوو قوچکە، ئەملاولای سینگ پڕ دەکەنەوە، بنکی سییەکان لەسەر گلێجە یا دیافراگمە و لووتکەشیان لە ئاستی یەکەمین مۆرەی بڕبڕاگەی پشتە. برۆنشیۆلەکان لە ناو سییەکاندا بە ئالوێئۆلەکان کۆتاییان دێت و بەھۆی کۆمەڵێک وردەرەگی خوێنی باشەوە، ئاڵوگۆڕی ئوکسیجنی ھەوا و دوئوکسیدی کاربۆن جێبەجێ دەکەن.
پەردەسی: پەردەیەکی دوو تۆی دەور سییەکانە کە بەجیاواز سییەکان دادەپۆشێ. لە نێوان دوو تۆی ئەم پەردەدا، شلەیەک ھەیە کە دەبێتە ھۆی خزبوون و نەرمی بزاوەکانی سی.
سییەکان وازیان لە سەرییەک خەوتنە، بەڵام بەھۆی تەوژمی نەرێنی دوو تۆی پەردەسییەوە، دەکرێنەوە و ھەناسە یان تێدەچێت.
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کۆئەندامی ھەناسە تێدایە. |
