شەڕی ئیسرائیل و حەماس
 | لەم وتارەدا بەڵگە لەسەر ڕووداوێکی بەردەوام تۆمار دەکرێت. لەوانەیە زانیارییەکان لەگەڵ بەرەو پێش چوونی ڕووداوەکەدا بەخێرایی بگۆڕدرێن، و دەشێت ڕاپۆرتی ھەواڵە سەرەتایییەکان باوەڕپێنەکراو بن. کۆتا نوێکردنەوەکان بۆ ئەم وتارە لەوانە نییە ڕەنگدانەوەی ھەنووکەترین زانیاری بێت. (فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت) |
 | ئەم وتارە چەند کێشەیەکی ھەیە. تکایە یارمەتی باشترکردنی بدە یان ئەم کێشانە لەسەر پەڕەی لێدوانەکەی باس بکە. (فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت)
(فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت)نوێکردنەوە |
| شەڕی ٢٠٢٣ی ئیسرائیل و حەماس | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بەشێک لە ناکۆکیی ئیسرائیل و فەلەستین | |||||||
 ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی ھێزە فەلەستینییەکان لە کەرتی غەززە ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی ھێزە ئیسرائیلییەکان لەدوای ھێرشەکە ناوچە چۆڵکراوەکانی ناو ئیسرائیل لەدوای ھێرشەکە زۆرترین پێشڕەویی ھێزە فەلەستینییەکان لەناو ئیسرائیل ئەو ناوچانە کە ئیسرائیل خوازیاری چۆڵکردنیانە | |||||||
| |||||||
| شەڕکەرەکان | |||||||
|
کەرتی غەززە: ھەروەھا: |
 ئیسرائیل | ||||||
| فەرماندە و سەرکردەکان | |||||||
ھاوپەیمانان:
|
| ||||||
| یەکە تێوەگڵاوەکان | |||||||
ھەروەھا: | |||||||
| ھێز | |||||||
 ٢٥،٠٠٠–٤٠،٠٠٠+[١٩][٢٠] |
 ٥٢٩،٥٠٠ (١٦٩،٥٠٠ سەربازی ئامادە و ٣٦٠،٠٠٠ سەربازی پشتیوانی)[٢١] | ||||||
| زەرەر و زیانە گیانییەکان | |||||||
|
کەرتی غەززە: |
ئیسرائیل: | ||||||
|
١،٩٠٠،٠٠٠ فەلەستینی لە کەرتی غەززە ئاوارە بوون[٣٣] ٥٠٠،٠٠٠ ئیسرائیلی ئاوارە بوون[٣٤] | |||||||
شەڕی ئیسرائیل و حەماس، لە فەلەستین ناسراو بە ئۆپەراسیۆنی لافاوی ئەقسا (بە عەرەبی: عملية طوفان الأقصى) و لە ئیسرائیل ناسراو بە ئۆپەراسیۆنی شمشێرە ئاسنینەکان (بە عیبری: מבצע חרבות ברזל) ئۆپەراسیۆنێکی سەربازیی درێژخایەنە کە لەلایەن لایەنە بەرھەڵستکارە فەلەستینییەکانەوە لە کەرتی غەززە بە سەرۆکایەتیی بزووتنەوەی حەماس لەڕێگەی قۆڵی سەربازییەوە کە کەتیبەکانی شەھید عیزەدین قەسامن، دەستی پێ کردووە. لە کاتژمێرەکانی سەرەتای بەرەبەیانی ڕۆژی شەممە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣، فەرماندەی گشتیی کەتیبەکان بەناوی محەممەد زەیف، دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنەکەی وەک وەڵامێک بۆ «پێشێلکارییەکانی ئیسرائیل لە حەوشەکانی مزگەوتی ئەقسا و ھێرشی دانیشتووانی ئیسرائیل بۆ سەر ھاووڵاتییانی فەلەستینی لە قودس و کەناری ڕۆژاوا و ناوخۆی داگیرکراو» ڕاگەیاند.[٣٥]
ئۆپەراسیۆنی لافاوی ئەقسا بە ھێرشێکی مووشەکیی بەرفراوانی لایەنەکانی بەرخۆدان دەستی پێ کرد، ھەزاران مووشەک ئاراستەی شار و شارە جۆربەجۆرەکانی ئیسرائیل کران لە دیمۆنا لە باشوورەوە تا ھوود ھەشارۆن لە باکوور و قودس لە ڕۆژھەڵات، ئەم مووشەکانە ھاوکات بوو لەگەڵ ھێرشێکی زەمینی لەلایەن جەنگاوەران بە بەکارھێنانی ئۆتۆمبێلی چوار تایە و ماتۆر و فڕۆکەی چارۆکەدار و کۆنترۆڵی ژمارەیەک شوێنی سەربازییان کرد، بەتایبەتی لە شاری سدێرۆت و گەیشتنە ئۆفاکیم و ھێرشیان کردە سەر نێتڤۆت و لە سێ نیشینگەدا شەڕی توندیان کرد و لە نیشینگەی دیکە. ھەروەھا ژمارەیەک سەربازیان گرت کە کشێندرانەوە بۆ غەززە، ئەمە جگە لەوەی دەستیان بەسەر کۆمەڵێک ئۆتۆمبێلی سەربازیی ئیسرائیلدا گرت.[٣٦][٣٧] شەڕی ئیسرائیل و حەماس، لە فەلەستین ناسراو بە ئۆپەراسیۆنی گەردەلولی ئەقسا (بە عەرەبی: عملية طوفان الأقصى) و لە ئیسرائیل ناسراو بە ئۆپەراسیۆنی شمشێرە ئاسنینەکان (بە عیبری: מבצע חרבות ברזל) ئۆپەراسیۆنێکی سەربازیی درێژخایەنە کە لەلایەن لایەنە بەرھەڵستکارە فەلەستینییەکانەوە لە کەرتی غەززە بە سەرۆکایەتیی بزووتنەوەی حەماس لەڕێگەی قۆڵی سەربازییەوە کە کەتیبەکانی شەھید عیزەدین قەسامن، دەستی پێ کردووە. لە کاتژمێرەکانی سەرەتای بەرەبەیانی ڕۆژی شەممە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣، فەرماندەی گشتیی کەتیبەکان بەناوی محەممەد زەیف، دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنەکەی وەک وەڵامێک بۆ «پێشێلکارییەکانی ئیسرائیل لە حەوشەکانی مزگەوتی ئەقسا و ھێرشی دانیشتووانی ئیسرائیل بۆ سەر ھاووڵاتییانی فەلەستینی لە قودس و کەناری ڕۆژاوا و ناوخۆی داگیرکراو» ڕاگەیاند.[٣٨]
ئۆپەراسیۆنی لافاوی ئەقسا بە ھێرشێکی مووشەکیی بەرفراوانی لایەنەکانی بەرخۆدان دەستی پێ کرد، ھەزاران مووشەک ئاراستەی شار و شارە جۆربەجۆرەکانی ئیسرائیل کران لە دیمۆنا لە باشوورەوە تا ھوود ھەشارۆن لە باکوور و قودس لە ڕۆژھەڵات، ئەم مووشەکانە ھاوکات بوو لەگەڵ ھێرشێکی زەمینی لەلایەن جەنگاوەران بە بەکارھێنانی ئۆتۆمبێلی چوار تایە و ماتۆر و فڕۆکەی چارۆکەدار و کۆنترۆڵی ژمارەیەک شوێنی سەربازییان کرد، بەتایبەتی لە شاری سدێرۆت و گەیشتنە ئۆفاکیم و ھێرشیان کردە سەر نێتڤۆت و لە سێ نیشینگەدا شەڕی توندیان کرد و لە نیشینگەی دیکە. ھەروەھا ژمارەیەک سەربازیان گرت کە کشێندرانەوە بۆ غەززە، ئەمە جگە لەوەی دەستیان بەسەر کۆمەڵێک ئۆتۆمبێلی سەربازیی ئیسرائیلدا گرت.[٣٩][٤٠]
بە درێژایی شەڕەکە، ناڕەزایەتی بەرفراوانی جیھانی ھەبووە، و داوای ئاگربەستیان کردووە.[٤١][٤٢] ئیسرائیل و ئەمریکا لە ئاستی نێودەوڵەتیدا بێباک بوون سەبارەت بە بانگەوازەکان بۆ ئاگربەست.[٤٣][٤٤] لە میانی ئاگربەستێکی حەوت ڕۆژەدا، ١٠٥ بارمتەی ئیسرائیلی و بیانی بە ٢٤٠ زیندانی فەلەستینی ئاڵوگۆڕ کران، ئەمەش بە کاریگەری ناڕەزایەتی بەشێک لە وڵاتانی جیھان بۆ شەڕەکە.[٤٥] پشتیوانییە سەربازی و دیپلۆماسییەکانی ئەمریکا بۆ ئیسرائیل لە کاتی شەڕدا، لەلایەن گرووپەکانی مافی مرۆڤەوە ئیدانە کراوە. لە وەڵامی پشتیوانی ئەمریکا لە ئیسرائیل، میلیشیاکانی سەر بە ئێران ھێرشیان کردە سەر بنکەکانی ئەمریکا لە عێراق و سووریا و ئوردن. ھەروەھا ئەمریکا و بەریتانیا و وڵاتانی دیکەی ھاوپەیمان، لەگەڵ بزووتنەوەی حووسییەکانی یەمەن تووشی ناکۆکی بوون، ئەوەش دوای ئەوەی حووسییەکان ھێرشیان کردە سەر کەشتییە بازرگانییە مەدەنییەکان لە دەریای سوور، بە بیانووی بوونی پەیوەندی بە ئیسرائیلەوە.[٤٦]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «UNRWA Situation Report #1 on the Situation in the Gaza Strip"] (Situation Report)». United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East. United Nations. 7 October 2023. لە 16 October 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 16 October 2023 ھێنراوە.
At 06:30 on the morning of 7 October 2023, Hamas launched more than 5,000 rockets reportedly fired towards Israel from multiple locations in Gaza, as well as ground operation into Israel.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ Fabian، Emanuel (9 October 2023). «Officer, 2 soldiers killed in clash with terrorists on Lebanon border; mortars fired». The Times of Israel. لە 9 October 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 11 October 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ ئ ا «Who are Hamas's allies in Gaza? From Islamic Jihad to Marxist militants». The National. 15 November 2023. لە 19 November 2023 ھێنراوە.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=و|date=(یارمەتی) - ^ «How Hamas built a force to attack Israel on 7 October». BBC. 24 November 2023. لە 28 December 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ Fabian، Emanuel (19 October 2023). «IDF says it killed head of military wing of Gaza's Popular Resistance Committees». The Times of Israel. لە 19 October 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 19 October 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «Israel Army Fires Artillery at Lebanon as Hezbollah Claims Attack». Asharq Al-Awsat. لە 8 October 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 8 October 2023 ھێنراوە.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|archive-date=(یارمەتی) - ^ Nada Homsi (2023-10-31). «'We're with the resistance': Hezbollah allies the Fajr Forces join Lebanon-Israel front». The National. لە 2023-11-12 ھێنراوە.
- ^ https://www.nna-leb.gov.lb/ar/سياسة/662898
- ^ Dahan، Maha El (31 October 2023). «Yemen's Houthis enter Mideast fray, hardening spillover fears». Reuters. لە ڕەسەنەکە لە 1 November 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە 31 October 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ Ben-Ari، Lior (2023-12-22). «Iran-backed militias in Iraq claim struck Israel's Karish natural gas rig in Mediterranean». Ynetnews (بە ئینگلیزی). لە 2023-12-22 ھێنراوە.
- ^ «Palestinian Al Quds Brigades claim responsibility for attack at Lebanon-Israel border». Al Arabiya. 9 October 2023. لە 9 October 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 18 October 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «Two Resistance Brigades members killed by Israeli shelling». Naharnet. 23 October 2023. لە 13 November 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 8 November 2023 ھێنراوە.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ Antonios, Zeina (November 2023). Here's what we know about Hezbollah's elite al-Radwan unit today.lorientlejour.com
- ^ https://gulf365.net/world-news/12295211/الحزب-السوري-القومي-الاجتماعي-نعى-عنصرًا-له-أثناء-قيامه-بواجبه-القوميّ-على-طريق-فلسطين.html
- ^ Fabian، Emanuel. «Authorities name 509 soldiers, 59 police officers killed in Gaza war». The Times of Israel. لە 8 October 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 8 October 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «IDF arrests Hamas terrorists, confiscates weapons in West Bank raid». The Jerusalem Post. 4 November 2023. لە 4 November 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 4 November 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «'Nili': Is a secret Israeli unit hunting Hamas militants behind the October 7 attack?». France 24. 29 October 2023. لە 4 November 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 4 November 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «Abducted soldier freed by IDF troops in Gaza». ynet. 30 October 2023. لە 1 November 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 30 October 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «A Future Look Back at Israel's War on Hamas». Foreign Policy. 26 December 2023. لە 30 December 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «How Hamas secretly built a 'mini-army' to fight Israel». Reuters. 13 October 2023. لە 13 October 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 13 October 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «Israel's massive mobilization of 360,000 reservists upends lives». The Washington Post. لە ڕەسەنەکە لە 30 October 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە 13 October 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|archive-date=(یارمەتی) - ^ ئ ا «Health Ministry In Hamas-run Gaza Says War Death Toll At 23,843». Barron's. 13 January 2024. لە 13 January 2024 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «اقرأ المزيد عبر المركز الفلسطيني للإعلام» (بە Arabic). The Palestinian Information Center. 5 December 2023. لە 5 December 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ "The government media in Gaza calls on the world to intervene to stop the humanitarian catastrophe in Gaza" (in Arabic)
- ^ ئ ا «Israel social security data reveals true picture of Oct 7 deaths». Agence France-Presse. 15 December 2023. لە 24 December 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «Israeli civilian killed by anti-tank missile in north as Hezbollah attacks continue». Times of Israel. No. 7 December 2023. لە 24 December 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=(یارمەتی) - ^ Ghert-Zand، Renee (7 November 2023). «342 currently hospitalized in Israel due to war, 7,262 since Oct. 7 — Health Ministry». The Times of Israel. لە 8 November 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 8 November 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «Israel-Hamas War: Israel Lowers Oct. 7 Death Toll Estimate to 1,200». The New York Times. 10 November 2023. لە 11 November 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 11 November 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «IDF soldier rescued from Gaza in first public message: 'Happy I got my life back'». Times of Israel. لە 27 November 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=(یارمەتی) - ^ ئ ا «IDF says 3 Israelis missing since October 7 are among Gaza hostages; 1 of them is dead». Times of Israel. 4 January 2024. لە 5 January 2024 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «Bodies of several Israelis retrieved in Gaza raids – IDF». The Guardian. 14 October 2023. لە 14 October 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 14 October 2023 ھێنراوە.
Israel's military said earlier this morning that it has confirmed that more than 120 civilians are being held hostage in Gaza by Hamas.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «The mothers whose children are held hostage by Hamas: 'I heard him crying, begging them not to take him'». The Guardian. 9 November 2023. لە 13 November 2023 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 14 November 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «UN rights chief warns of heightened risk of 'atrocity crimes' in Gaza». Reuters (بە ئینگلیزی). 6 December 2023. لە 6 December 2023 ھێنراوە.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «Around Half A Million Israelis Displaced Inside Israel: Military». Barron's. 16 October 2023. لە 18 November 2023 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ https://web.archive.org/web/20231007052600/https://www.aljazeera.net/news/liveblog/2023/10/7/قصف-صاروخي-مكثف-من-غزة-تجاه-إسرائيل
- ^ https://www.alaraby.co.uk/politics/المقاومة-تباغت-الاحتلال-بـطوفان-الأقصى-آلاف-الصواريخ-وعمليات-تسلل
- ^ https://www.aljazeera.net/news/2023/10/7/مع-بدء-عملية-طوفان-الأقصى-عشرات
- ^ https://web.archive.org/web/20231007052600/https://www.aljazeera.net/news/liveblog/2023/10/7/قصف-صاروخي-مكثف-من-غزة-تجاه-إسرائيل
- ^ https://www.alaraby.co.uk/politics/المقاومة-تباغت-الاحتلال-بـطوفان-الأقصى-آلاف-الصواريخ-وعمليات-تسلل
- ^ https://www.aljazeera.net/news/2023/10/7/مع-بدء-عملية-طوفان-الأقصى-عشرات
- ^ «Photos: From Paris to Karachi, protesters rally in support of Palestine». Al Jazeera (بە ئینگلیزی). لە 2024-02-08 ھێنراوە.
- ^ Townsend، Mark (2023-11-11). «Hundreds of thousands rally for Gaza in London as police arrest far-right protesters». The Observer (بە ئینگلیزیی بریتانیایی). ISSN 0029-7712. لە 2024-02-08 ھێنراوە.
- ^ «Israel and US show sharp divisions over mounting casualties and future of war against Hamas». AP News (بە ئینگلیزی). 2023-12-12. لە 2024-02-08 ھێنراوە.
- ^ Pilkington، Ed (2023-12-12). «US increasingly alone in Israel support as 153 countries vote for ceasefire at UN». The Guardian (بە ئینگلیزیی بریتانیایی). ISSN 0261-3077. لە 2024-02-08 ھێنراوە.
- ^ https://www.nytimes.com/2023/12/18/world/middleeast/cia-director-burns-israel-hostages-hamas-gaza-prisoners.html
- ^ https://apnews.com/article/yemen-houthis-red-sea-shipping-centcom-us-bb70acea5062a9952a5b983ecc047863
بەستەرە دەرەکییەکان
[دەستکاری] |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە شەڕی ئیسرائیل و حەماس تێدایە. |
- ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو
- ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزیی بریتانیایییان ھەیە (en-gb)
- ڕووداوە ھەنووکەیییەکان
- ئەو پەڕانەی داڕێژەی چەند کێشەیەک بەکار دەبەن بە پارامەتری نەناسراوەوە
- کێشەی ئیسرائیل و فەلەستین
- ئیسرائیل
- فەلەستین
- شەڕەکان
- شەڕەکانی ئێران
- شەڕەکانی فەلەستین
- ململانێی بریکاریی ئێران و ئیسرائیل