بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ئەندریا گیز

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئەندریا گیز
لەدایکبوون (١٩٦٥-٠٦-١٦) ١٦ی حوزەیرانی ١٩٦٥ (تەمەن ٥٩ ساڵ)
نیوویۆرک، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
ناوی کاتی لەدایکبوونAndrea Mia Ghez
زمانەکانی ئاخاوتنزمانی ئینگلیزی
پیشەئەستێرەناس، مامۆستای زانکۆ، ماتماتیکزان، زانستیار
بواری کارئەستێرەناسی، ماتماتیک، زانست
شوێنی کارکردنUniversity of California, Los Angeles
پەروەردەCalifornia Institute of Technology، ئەنستیتۆی تەکنۆلۆژیی ماساچووسیتس، University of Chicago Laboratory Schools
ڕاوێژکاری دکتۆراGerald Neugebauer
Doctoral studentSylvana Yelda، Jennifer Lynn Patience
شوێنی کارلۆس ئانجلەس
ئەندامیNational Academy of Sciences، پەیمانگای ئەمریکیی ھونەر و زانست، International Astronomical Union
وێبگەhttp://www.astro.ucla.edu/~ghez/

ئەندریا ئێم گیز (لە دایکبووی ١٦ی حوزەیرانی ١٩٦٥) فەلەکناس و پڕۆفیسۆری ئەمریکییە لە بەشی فیزیا و ئەستێرەناسیی زانکۆی کالیفۆرنیا. توێژینەوەکانی ئەو دەربارەی ناوەندی/سەنتەری کاکێشانە.[١] لە ساڵی ٢٠٢٠، بووە چوارەم ژن کە ببێتە براوەی خەڵاتی نۆبێل لە فیزیا،[٢] ئەو خەڵاتەکەی بەهاوبەشی لەگەڵ ڕێینھارد گنزیل بوونە نیوە براوەی خەڵاتەکە، نیوەکەی دیکە لە خەڵاتەکە درا بە ڕۆجە پێنرۆز. گیز و گەنزەل خەڵاتی نۆبێلیان پێدرا لەمەڕ دۆزینەوەکەیان لەبارەی بوونی ماددەی زۆر گەورە لە چاڵە ڕەشەکە.[٣][٤]

لە ماوەی ژیانیدا، ئەندریا ئێم گیز چەندین جار خەڵات کراوە لەمەڕ کارەکانی لە بواری فیزیا و زانستی فەلەک،[٥][٦][٧][٨] لە ساڵی ٢٠١٩ لەلایەن زانکۆی ئۆکسفۆرد بڕواننامەی دکتۆرای شانازی پێدرا.[٩]

ژیان

[دەستکاری]

ئەندریا ئێم گیز لە ساڵی ١٩٦٥ لە نیویۆرک سیتی لە دایک بووە، ئەو کچی سوزان (گەیتۆن) و گیلبێرت گیزە. باوکی جوولەکە بوو، لە ڕۆما، ئیتالیا لەدایکبوو بەڵام لەبنەچەدا لە خێزانێکی تونسی و فرانکفۆرت، ئەڵمانیایی بوو.[١٠][١١] دایکیشی کاتۆلیکێکی ئێرلەندی بوو.[١٢]

گیز لەگەڵ جیۆلۆجیست تۆم لاتۆرێتی هاوسەرگیری کرد، ئەویش لێکۆڵەر و زانایە. ئەوان بەیەکەوە دوو کوڕیان هەیە.[١٣] گیز مەلەوانێکی لێزانە و چالاکە لە یانەیەکی مەلەوانی.[١٤][١٥]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Speed Weed، William (19 January 2000). «20 Young Scientists to Watch». Discover Magazine. لە March 6, 2008 ھێنراوە. {{cite magazine}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  2. ^ «Facts on the Nobel Prize in Physics». Nobel Foundation. لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  3. ^ «Press release: The Nobel Prize in Physics 2020». Nobel Foundation. لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  4. ^ «Nobel Prize in Physics Awarded to 3 Scientists for Work on Black Holes – The prize was awarded half to Roger Penrose for showing how black holes could form and half to Reinhard Genzel and Andrea Ghez for discovering a supermassive object at the Milky Way's center». The New York Times. October 6, 2020. لە October 6, 2020 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  5. ^ «Annie J. Cannon Award in Astronomy». American Astronomical Society. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی شوباتی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٠٨ ھێنراوە.
  6. ^ «Annie J. Cannon Award in Astronomy». American Astronomical Society. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی شوباتی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٠٨ ھێنراوە.
  7. ^ «Newsroom». لە ڕەسەنەکە لە ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
  8. ^ «AAS Fellows». AAS. لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  9. ^ «Honorary degree recipients for 2019 announced». The University of Oxford. لە ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  10. ^ «Gilbert Ghez (1938–2015) – Obituary». www.legacy.com.
  11. ^ http://www.mevakshederekh.info/Portals/0/Il_tempo_e_idea/HAZMAN%20VEHARAION%20-%20IL%20TEMPO%20E%20L_IDEA%20Vol%20XXV%202019%20(web).pdf
  12. ^ «Oral history interview with Susanne Ghez». www.aaa.si.edu. ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠١١.
  13. ^ Stuart Wolpert (٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «UCLA astronomer Andrea Ghez named MacArthur Fellow». UCLA. لە ١٦ی نیسانی ٢٠١١ ھێنراوە.
  14. ^ «Poster Project, Biographies». www.math.sunysb.edu.
  15. ^ «UCLA Masters Swimmer Andrea Ghez Wins Nobel Prize in Physics». SwimSwam (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠. لە ٢١ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ئەندریا_گیز&oldid=1348246»