بۆ ناوەڕۆک بازبدە

فەرموودەی موزتەڕیب

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

فەرموودەی موزتەڕیب بریتییە لەو فەرموودەیەی کە بە چەند شێوەیەکی جیاواز گێڕدرابێتەوە و گێڕانەوەکان لە ھێزدا وەک یەک بن.[١][٢][٣]واتا فەرموودەیەک بە چەند شێوەیەکی جیاواز و پێچەوانە بگێڕدرێتەوە کە نەتوانرێ ئەو شێوانە کۆبکرێنەوە، و ھەروەھا ھەموو گێڕانەوەکان ھەمان ھێزیان ھەبێت، کە نەتوانرێ یەکێکیان بەسەر ئەوی تریاندا ھەڵبژێردرێ.

مەرجەکانی فەرموودەی موزتەڕیب

[دەستکاری]

فەرموودە دەبێتە فەرموودەیەکی موزتەڕیب ئەگەر:

  1. جیاوازی گێڕانەوەکانی فەرموودەیەک بەجۆرێک نەتوانرێ ئەو فەرموودانە پێکەوە کۆبکرێنەوە و کاریان پێ بکرێت بەبێ ئەوەی تووشی ھیچ خۆھەڵوەشاندنەوەیەک ببین.
  2. گێڕانەوەکان لە ھەمان ئاستی ھێزدابن بە جۆرێک نەتوانرێت یەکێکیان بەسەر ئەوی تریاندا ھەڵبژێردرێت.

جۆرەکانی فەرموودەی موزتەڕیب

[دەستکاری]
  • فەرموودەی موزتەڕیب لە ڕشتەکەیدا (سند) بۆ نموونە پێغەمبەر صلی اللە علییە وسلم دەفەرموێت «شیبتنی ھود وأخواتھا».[٤] واتا سووڕەتی ھود و خوشکەکانی پیریان کردم. ئەم فەرموودەیە ئیمامی داڕەقوتنی دەربارەی دەڵێت "ئەم فەرموودەیە فەرموودەیەکی موزتەڕیبە چونکە لە ئەبو ئیسحاقەوە بە دە جۆری جیاواز گێڕدراوەتەوە، ھەیە وەک فەرموودەیەکی موڕسەل گێڕاوییەتییەوە، و ھەیە وەک فەرموودەیەکی مەوسوڵ گێڕاوییەتییەوە، و ھەیە لە فەرموودەی ئەبوبەکر گێڕاوییەتییەوە، و ھەیە لە فەرموودەی سەعدەوە گێڕاوییەتییەوە، و ھەیە لە فەرموودەی عائیشەوە گێڕاوییەتییەوە، جگە لەوانیش. گێڕەرەوەکانی جێی متمانەن و ناشکرێ گێڕانەوە جیاوازەکان کۆبکرێنەوە. "
  • فەرموودەی موزتەڕیب لە ناوەڕۆکدا (متن) بۆ نموونە ئیمامی ترمزی دەگێڕێتەوە کە دەڵێت فاتیمەی کچی قەیس دەڵێت "سئل النبی صلی اللە علییە وسلم عن الزکاة فقال: إن فی المال لحقا سوی الزکاة "[٥] واتا پێغەمبەر صلی اللە علییە وسلم دەفەرموێت ماڵ جگە لە زەکات حەقی دیکەشی تێدایە. کەچی ئەم ئەم فەرموودەیە ئیمامی ئیبن ماجە بەھەمان ڕشتە بەم شێوەیە گێڕاوییەتییەوە " لیس فی المال حق سوی الزکاة "[٦] واتا ماڵ ھیچ حەقێکی تێدا نییە زەکات نەبێت؛ بۆیە حافزی عێراقی دەڵێت "ئەم فەرموودەیە فەرموودەیەکی موزتەڕیبە ڕونکردەوە ھەڵناگرێت "

دیارترین ئەو کتێبانەی دەربارەی فەرموودەی موزتەڕیب نوسراون

[دەستکاری]

المقترب فی بیان المضطرب. ئیبن حەجەر عەسقەلانی.

حوکمی فەرموودەی موزتەڕیب

[دەستکاری]

فەرموودەی موزتەڕیب فەرموودەیەکی زەعیفە و کاری پێناکرێت بەھۆی ئەوەی وا ھەست دەکرێت کەسانی گێڕەڕەوە لەبەرکردنیان باش نەبێت.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ تیسیر مصطلح الحدیث. الدکتور محمود طحان. مکتبة المعارف. ٢٠١١. لاپەڕە ١٤١
  2. ^ دراسات نظریة وتطبیقیة فی شرح المنظومة البیقونیة. بسام عبدالکریم الحمزاوی. مرکز علوم الحدیث النبوی. ٢٠٠٩. لاپەڕە ٥٩_٦١
  3. ^ نزھة النظر فی توضیح نخبة الفکر. ابن حجر العسقلانی. تحقیق ناصر بن الھاب المطیری. دار ابن الجوزی. ٢٠١١. لاپەڕە ٦٦
  4. ^ سنن الترمذی. عیسی بن سورة الترمذی. تحقیق شعیب الأرناؤوط وآخرون. مؤسسة الرسالة. ٢٠٠١. کتاب التفسیر.
  5. ^ سنن الترمذی. عیسی بن سورة الترمذی. تحقیق شعیب الأرناؤوط وآخرون. مؤسسة الرسالة. ٢٠٠١. کتاب الزکاة. فەرموودەی ٦٥٩
  6. ^ سنن ابن ماجە. تحقیق ناصر الدین الألبانی. مکتبة المعارف. کتاب الزکاة. فەرموودەی ١٧٨٩