فەرموودەی شاز

فەرموودەی شاز (بە عەرەبی: حديث شاذ‎) بریتییە لەو فەرموودەیەی کە کەسێکی جێی متمانە جیاواز لە کەسی باشتر و زیرەکتر لە خۆی گێڕابێتیەوە. مەبەست بە باشتر لەبەرکردنی باشترە یان ژمارەی زیاترە یان زانستی زیاترە و جگە لەوانیش.

جۆرەکانی فەرموودەی شاز

1. فەرموودەی شاز لە ڕشتەدا : ئەو فەرمودەیەیە کە پێناسەی فەرموودەی شاز لە ڕشتەکەیدا جێبەجێ ببێت.بۆ نموونە ئەو فەرمودەیەی کە ئیمامی ترمزی و ئیمامی نەسائی و ئیمامی ئیبن ماجە گێڕاویانەتەوە لە ڕێی (ابن عيينة عن عمرو بن دينار عن عوسجة، عن ابن عباس :أن رجلا توفي على عهد رسول الله صلى الله عليه وسلم وليم يدع وارثا إلا مولى هو أعتقه، فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم هل له أحد قالوا لا إلا مولى أعتقه فدعاه رسول الله صلى الله عليه وسلم فجعل ميراثه له).واتا کەسێک لە سەردەمی پێغەمبەردا صلى الله عليه وسلم مرد و کەسی میراتگری نەبوو، تەنیا کەسێک هەیبوو بەندەیەکی بوو کە ئازادی کردبوو بۆیە پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم بانگی کرد و میراتەکەی پێشکەش کرد. ئەم فەرموودەیە حەمادی کوڕی سەلمە گێڕاویەتیەوە بەڵام ئیبن عەبباس ی لە ڕشتەکەیدا لابردووە، و پێچەوانەی کەسانی زیاتر لە خۆی کردووە بۆیە فەرموودەکەی بووە بە فەرموودەیەکی شاز.

1. فەرموودەی شاز لە ناوەڕۆکدا واتا پێناسەی فەرموودەی شاز بەسەر ناوەڕۆکیدا جێبەجێ دەبێت. بۆ نموونە ئیمامی ئەبو داود ئیمامی ترمزی دەڵێن (حدثنا عبدالواحد بن زياد، عن الأعمش، عن أبي صالح، عن أبي هريرة قال : قال النبي صلى الله عليه وسلم إذا صلى أحدكم الفجر فليضطجع عن يمينه). واتا پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم دەفەرموێت ئەگەر یەکێکتان نوێژی بەیانی کرد ئەوا با لەسەر لای ڕاستی ڕابکشێت. ئەم فەرموودەیە تەنیا عەبدولواحید وەک وتەی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم گێڕاویەتیەوە، کەسانی تر لە ئەعمەشەوە وەک کاری پیغەمبەر صلى الله عليه وسلم گێڕاویانەتەوە.

حوکمی فەرموودەی شاز

فەرموودەی شاز فەرموودەیەکی زەعیفە. کاری پێناکرێت، و حوکمی شەرعی لێوە وەرناگیرێت.