بۆ ناوەڕۆک بازبدە

فەرموودەی مەوزوع

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

فەرموودەی مەوزوع بریتییە لەو فەرموودەیەی کە دروست کرابێت یان بە درۆ بێت پاڵ درابێتە لای پێغەمبەر.[١][٢][٣][٤]

چۆنییەتی دروستبوونی

[دەستکاری]

ئەو کەسانەی فەرموودە دروست دەکەن دوو ڕێگا بەکاردێنن ئەوانیش:

  • قسەیەکی خۆی بێنێ و ڕشتەیەکی بۆ دانێت، و بیگێڕێتەوە و بڵێت پێغەمبەر وایگوت.
  • قسەی یەکێک لە دانایان یان ھەر کەسێک بێنێت و ڕشتەیەکی بۆ دانێت، و بیگێڕێتەوە و بڵێت پێغەمبەر وایگوت.

چۆنییەتی ناسینەوەی

[دەستکاری]

چەند ڕێگایەک ھەیە بۆ ناسینەوەی فەرموودەی مەوزوع بەبێ سەیر کردنی ڕشتەکەی ئەوانیش:

  • دانپێدانانی کەسی دروستکەر، وەک نوحی کوڕی ئەبو مریەم کە دانی بەوەدا نا کە فەرموودەی دروست کردووە دەربارەی گەورەیی سووڕەتەکانی قورئان لە ئیبن عەبباسەوە.[٥]
  • شتێک کە وەک دانپێدانان بێت، بۆ نموونە لە کەسێکەوە شتێک بگێڕێتەوە کە پێش لەدایکبوونی مردبێت، و ئەو فەرمودەیەش تەنیا لەلای ئەو ھەبێت.
  • بەھۆی شتێکەوە لە کەسی گێڕەڕەوەدا، وەک ئەوەی کەسێک شیعە بێت و فەرموودەیەک دەربارەی گەورەیی ئال و بەیت بگێڕێتەوە.[٦]
  • بەھۆی شتێک لە فەرموودەکەدا، بۆ نموونە لە ڕووی زمانەوە لاواز بێت یان ڕاشکاوانە پێچەوانەی قورئان بێت.[٧]

ھۆکارەکانی دروستکردنی

[دەستکاری]
  • بۆ نزیک بوونەوە لە خوا.[٨]
  • بۆ سەرخستنی مەزھەب و بیروباوەڕ.
  • بۆ تانە دان و ناشیرین کردنی ئیسلام.
  • بۆ نزیکبوونەوە لە دەسەڵاتداران.
  • بۆ پارە و سامان پەیداکردن.
  • بۆ مەبەستی بەناوبانگ بوون.[٩]

دیارترین ئەو کتێبانەی دەربارەی نوسراون

[دەستکاری]
  • کتاب الموضوعات. ئیبن جەوزی، کۆنترین کتێبە دەربارەی فەرموودەی مەوزوع نوسرابێت.
  • اللآلئ المصنوعة فی الأحادیث الموضوعة. جەلالەدین سیوتی، پوختە کردن و بۆ زیادکردنی کتێبەکەی ئیبن جەوزییە.
  • تنزییە الشریعة المرفوعة عن الأحادیث الشنیعة الموضوعة. ئیبن عیراق کینانی، پوختەکردنی کتێبەکەی سیوتییە.

حوکمەکەی

[دەستکاری]

فەرموودەی مەوزوع خراپترین جۆری فەرموودەی زەعیفە. زانایان کۆکن لەسەر ئەوەی کە گێڕانەوەی فەرموودەی مەوزوع حەرامە تەنیا لە کاتی ڕونکردنەوەی ئەوەی کە فەرموودەکە ھەڵبەستراوە.[١٠]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی. جلال الدین السیوطی. تحقیق عبدالوھاب عبداللطیف. بەرگی یەکەم. لاپەڕە ٢٧٤
  2. ^ تیسیر مصطلح الحدیث. الدکتور محمود طحان. مکتبة المعارف. ٢٠١١. لاپەڕە ١١١_١١٦
  3. ^ نزھة النظر فی توضیح نخبة الفکر. ابن حجر العسقلانی. تحقیق ناصر بن الھاب المطیری. دار ابن الجوزی. ٢٠١١ لاپەڕە ٦٠_٦٢
  4. ^ دراسات نظریة وتطبیقیة فی شرح المنظومة البیقونیة. بسام عبدالکریم الحمزاوی. مرکز علوم الحدیث. ٢٠٠٩. لاپەڕە ٦٧_٦٨
  5. ^ «الحدیث الموضوع - إسلام ویب - مرکز الفتوی». www.islamweb.net. لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  6. ^ «أضواءٌ علی الحدیث الموضوع». ralqalam (بە ئینگلیزی). لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  7. ^ «ظاھرة الوضع فی الحدیث الشریف دراسة فی المفھوم، الحکم، الآثار، والمواجھة |». hobbollah.com. لە ڕەسەنەکە لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  8. ^ «تعریف الحدیث الموضوع». موضوع (بە عەرەبی). لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.[بەستەری مردوو]
  9. ^ التحریر. «الحدیث الموضوع .. تعریفە ودواعی الوضع – بصائر» (بە عەرەبی). لە ڕەسەنەکە لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  10. ^ «شرح الحدیث الموضوع». www.alukah.net (بە عەرەبی). ١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧. لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.