دەروازە:ئەمریکای لاتین

بەخێربێن بۆ دەروازەی ئەمریکای لاتین پێشەکی ئەمریکای لاتینی (América Latina) ئەو ناوچەیە کە لە ھەردوو کیشوەری ئەمریکای باکوور و ئەمریکای باشووردا ھەیە کە زمانە ڕۆمانسییەکان تێیدا بەکاردێت کە لە زمانی لاتینییەوە وەرگیراوە، ئەم ناوچەیە ٢٠ وڵات لە خۆ دەگرێ، لە گەڵ چوار ناوچەی وابەستە. ڕووبەری گشتی ئەمریکای لاتینی دەگاتە نزیکەی ٢١٠٦٩٥٠١ کم٢، و ژمارەی دانیشتووانیش ٥٤٨ میلیۆن و نیو ملیونە. زمانە سەرەکییەکان لە ئەمریکای لاتینی ئەمانەن: فەڕەنسی وئیسپانی وپورتوگالی. زیاتر... وڵاتێکی لاتینی کووبا، بە ڕەسمی کۆماری کووبا (بە زمانی ئیسپانی: República de Cuba) وڵاتێکە کە لە چەند دوورگەیەک پێک ھاتووە، کە دەکەوێتە ناوچەی کاریبی لەلە کەنداوی مەکسیک، لە کیشوەری ئەمەریکا. گەورەترین شار و پایتەختەکەی ھاڤانایە، و شاری (سانتیاگۆ دێ کووبا) دووەم گەورەترین شاری کووبایە. "کووبا" نزیکە لە ھەریەک لەدەوڵەتانی (ئەمریکا، مەکسیک، ھایتی، جامایکا). خەڵکی کووبا بە کووبایی ناودەبرێن، وە زمانی فەرمی لە کووبا (زمانی ئیسپانیە). کووبا لەلایەن دۆزەرەوە "کریستۆڤەرکۆڵۆمبۆس" دۆزرایەوە کە ھەمان کەس بوو کە ئەمریکای دۆزییەوە و کووبای کردە بەشێک لە "شانشینی ئیسپانیا". ڕووبەری کووبا بە (۱۰۹٫۸۸٦)کم دەخەملێنرێت. ژمارەی دانیشتوانی کووبا نزیکەی (۱۱) میلیۆن کەسە. زیاتر... وەڕزشوانانی لاتینی ناوی تەواوی ڕۆبێرتۆ کارلۆس داسیلڤا ڕۆچا (Roberto Carlos da Silva Rocha)یە لەبەرواوی ١٠ی ئۆگەستسی ساڵی١٩٧٣ لە ناوچەی گارچا لە ڕۆژاوایی شاری ساوپاولۆ لە وڵاتیب ەڕازیل هاتۆتە دنیاوە، لەگەڕێکی هەژار نشین و لە کێلگەیەکدا گەورە بووە کە یارمەتی دایک و باوکی دەدا، لەساڵی ١٩٨١ کارلۆس و خانەوادەکەی ڕوویان کردە ناوچەی کۆردێریۆپۆلیس کە شارێکی بچووکی سەر بە ساوپاولیە، لە مانگی شەشی ساڵی ٢٠٠٥ لەلایەن دوو کەسی نەناسراوەوە ڕۆبێرتۆ کارلۆس ڕفێنرا کەچی ئەوەی سەیر بوو تەنها بەلێ سەندنی کاتژمێرەکەی دەستی و تەلەفۆنەکەی وازیان لێ هێنا. زیاتر... جوگرافیای ئەمریکای لاتین کیپ ھۆڕنیانتۆپکی ھۆڕن (بەھۆڵەندی: Kaap Hoorn) (بەئیسپانی: Cabo de Hornos) دواھەمین بەشی خوارەوەی ئەمەریکای باشورە، لەبەشی ژێرەوەی چیلی.پ فیلم شۆتین دەریاوانی ھۆڵەندی ناوی ھۆڕنی لێنا ئەمەش بەھۆی ناوی ئەوشاڕۆچکەوە کەخۆی تێدا لەدایک بوو لە ھۆڵەندا لەساڵی ١٦١٦ز، بەشێکی زۆڕ ڕووبەری کیپ ھۆڕن دەڕوانێتە دەریا، وە بەرزایی و چاڵی زۆڕ تێدایە بەجۆرێک ھەندێک ناوچەی دەگاتە بەرزی ١٨٠ بۆ ١٥٠ مەتر. بەھۆی خراپی کەشە کەوە ڕێژەیەکی کەم ڕوەکی لێ دەڕوێت، زریانی گەورەی ھەیە، لەگەڵ ئەوەش دەریاوانان ڕووی تێدەکەن لەڕێگای نۆکەندی پەنەما وە، بەھۆی ئەوەی کیپ ھۆڕن خاڵی بەیەک گەیشتنی ھەردوو ئۆقیانوسی گەورەی جیھان ئەتلەسی و ھێمنە بوەتە جێگای درووستبوونی و بەریەک کەوتنی شەپۆڵە مەزنە زەریای یەکان.  زیاتر... دەڤەر و شارەکانی ئەمریکای لاتین ساوپاولۆ یەکێک لە شارەکانی بەڕازیل و گەورەترین شاری ئەم وڵاتە لە ڕووی ژمارەی دانیشتووانەوە. ئەم شارە لە باشووری ڕۆژھەڵاتی بەڕازیل ھەڵکەوتووە. ساوپاولۆ بەپێی ژمارەی دانیشتووان، بووەتە چوارەمین شاری گەورەی جیھان. زیاتر... وێنەیەک لە ئەمریکای لاتینەوە مێژووی ئەمریکای لاتین ئەلدۆڕادۆ (ئیسپانی:El Dorado)(بە واتای زێڕینگر دێت) ناو یان نازناوی یەکێک لەسەرۆک ھۆزە ھیندیەکانی ئەمەریکای لاتینە، ئەم ھۆزە کاری دەرھێنان و دروستکردنی زێڕیان دەکرد، سەرۆک ھۆزەکە بانگەشەی ئەوەی دەکرد کە لەتوانای دا ھەیە سەراپای جەستەی بەزێڕ دابپۆشێت، دواتر بۆ ڕێچکەیەکی ئاینی گۆڕدرا پێگەکەی دەکەوێتە ناوچەی سانتا لە دێ بۆگۆتا، لەنزیک شارێکی ئەفسوناوی زێڕینە کە بە مانۆوە یاخود ئۆمۆوە ناوی دەھێنن (مەبەستیان کانی زێڕینی ژێڕزەوی بوو) ئەم شارە پڕە لە زێڕ و بەردی بەنڕخ. زیاتر... پۆلەکان ئەمریکای لاتینی ئەمریکای باشوور ئەمریکای ناوەندی کاریبی وڵاتەکانی ئەمریکای لاتینی کەسایەتییە لاتینیەکان پاپا فرانسیس کاردینال (خۆرخێ ماریۆ بێرگۆ) کە بەناوی (پاپا فرانسیس) ەوە ناودەبرێت، خۆرخێ لەدایک بووی ١٧ی کانوونی یەکەمی ١٩٣٦ لە بوێنس ئایریسی پایتەختی ئارجەنتین. فرانسیس کەسایەتی کریستیانی ئەمریکای لاتینییە ویەکەمین کەسی ئەمریکای لاتینییە لە مێژووی ڤاتیکان دا کەسێک لە ئەمریکای لاتین بە ڕابەری کاسۆلیکەکانی جیھان ھەڵبژێردرێ، فڕانسیس لە ڕۆژی ١٣ی ئازاری ٢٠١٣ بە پاپا ی ڤاتیکان ھەڵبژێردرا و جێگەی پاپا بندیکتۆسی شانزەیەمی گرتەوە کەناوبراو لە ١٦ی شوباتی ٢٠١٣ دەستی لەکارکێشابۆوە، ئەمەش دوای ئەوەی سێجار لەسەر نشووستی ھێنا بۆ بوون بە پاپای ڤاتیکان، فرانسیس خاوەن پلەی ماستەرە لە بواری فەلسەفە و خواناسیدا لە زانکۆی بۆینس ئایریسی ئارجەنتین ھاوکاتیش خاوەن ماستەرە لە زانستی کیمیا لە ھەمان زانکۆدا زیاتر... ئاڵاکانی وڵاتی لاتین Territories (in bold), dependencies, and subnational entities of a country not located primarily in Latin America are italicized. ئانتیگوا و باربوودا ئەرژەنتین ئارووبا بەھاما باربادۆس بەلیز بۆلیڤیا بەڕازیل چیلی کۆلۆمبیا کۆستاریکا کووبا Curaçao دۆمینیکا کۆماری دۆمینیکان گویانای فەڕەنسی ئێکوادۆر ئێلسالڤادۆر گرینادا Guadeloupe گواتیمالا گویانا ھایتی ھۆندووراس جامایکا Martinique مەکسیک Montserrat نیکاراگوا پاناما پاراگوای پێروو پۆرتۆ ڕیکۆ سەینت کیتس و نیڤیس سەینت ڤینسەنت و گرینادینز سورینام ترینیداد و تۆباگۆ ئوروگوای ڤێنیزوێلا پانۆڕامای ھەڵبژێردراو ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت پەرە بە وتارەکانی ناو پۆلی ئەمریکای لاتین بدە. پەرە بە وتاری سەرەکی بدە. داڕێژەی {{دەروازە|ئەمریکای لاتین}} بۆ ئەو وتارانە دابنێ کە پەیوەندییان بە ئەمریکای لاتین ھەیە. بیرۆکەت ھەیە؟ ڕەخنەت ھەیە؟ وتارێکی پوخت پێشنیار دەکەیت؟ لێرە پێشنیاری بکە بۆ زیاتر بەرەوپێشبردنی دەروازەکە. دەروازە پەیوەندیدارەکان ئەمریکای باکوور ئۆقیانووسیا ئانتارکیتیکا ئاسیا ئەفریقا ئەورووپا ئەمریکاکان پڕۆژەکانی تری ویکیمیدیا خانەخوێی ویکیپیدیا دامەزراوەی ویکیمیدیایە کە چەند پرۆژەی تریش بەڕێوە دەبات: کۆمنز خەزێنەی ئازادی میدیا میدیاویکی پەرەپێدانی نەرمامێری ویکی مێتاویکی ڕێکخستنی پرۆژەکانی ویکیمیدیا ویکیکتێب کتێبی خوێندن و ڕێنمایینامەی ئازاد ویکیدراوە بنکەی زانیاریی ئازاد ویکیھەواڵ ھەواڵی ناوەڕۆک ئازاد ویکیوتە کۆکەرەوەی وتەکان ویکیسەرچاوە کتێبخانەی ناوەڕۆک ئازاد ویکیجۆر تۆماری جۆری ئاژەڵەکان ویکیزانکۆ سەرچاوەی ئازادی فێربوون ویکیگەشت ڕێنوێنی گەشتی ئازاد ویکیفەرھەنگ فەرھەنگی کوردی دەروازەکان دەروازەکان چین؟ پێرستی دەروازەکان دەروازە ھەڵبژێردراوەکان