ئەلبانیا

Republika e Shqipërisë ئالبانیا
سروود:
پایتەخت		تیرانا 41°20′N 19°48′E
گەورەترین		پایتەخت
زمانە فەرمییەکان		ئەلبانی
		ئەلبانی، یۆنانی، مەکەدۆنی
دەوڵەت		کۆماری پەرلەمانتاری
-	سەرۆک وڵات	بەجرام بێگاج
-	جێگری سەرۆک	سالی بەریشا
ڕووبەر
-		٢٨٧٤٨ کیلۆمەتری چوارگۆشە (١٤٣)  مایلی چوارگۆشە
ژمارەی دانیشتوان
-	بەراوردی	١٬٦٠٨٬٨٠٠، ١٬٦٥٩٬٨٠٠، ١٬٧١١٬٣١٩، ١٬٧٦٢٬٦٢١، ١٬٨١٤٬١٣٥، ١٬٨٦٤٬٧٩١، ١٬٩١٤٬٥٧٣، ١٬٩٦٥٬٥٩٨، ٢٬٠٢٢٬٢٧٢، ٢٬٠٨١٬٦٩٥، ٢٬١٣٥٬٤٧٩، ٢٬١٨٧٬٨٥٣، ٢٬٢٤٣٬١٢٦، ٢٬٢٩٦٬٧٥٢، ٢٬٣٥٠٬١٢٤، ٢٬٤٠٤٬٨٣١، ٢٬٤٥٨٬٥٢٦، ٢٬٥١٣٬٥٤٦، ٢٬٥٦٦٬٢٦٦، ٢٬٦١٧٬٨٣٢، ٢٬٦٧١٬٩٩٧، ٢٬٧٢٦٬٠٥٦، ٢٬٧٨٤٬٢٧٨، ٢٬٨٤٣٬٩٦٠، ٢٬٩٠٤٬٤٢٩، ٢٬٩٦٤٬٧٦٢، ٣٬٠٢٢٬٦٣٥، ٣٬٠٨٣٬٦٠٥، ٣٬١٤٢٬٣٣٦، ٣٬٢٢٧٬٩٤٣، ٣٬٢٨٦٬٥٤٢، ٣٬٢٦٦٬٧٩٠، ٣٬٢٤٧٬٠٣٩، ٣٬٢٢٧٬٢٨٧، ٣٬٢٠٧٬٥٣٦، ٣٬١٨٧٬٧٨٤، ٣٬١٦٨٬٠٣٣، ٣٬١٤٨٬٢٨١، ٣٬١٢٨٬٥٣٠، ٣٬١٠٨٬٧٧٨، ٣٬٠٨٩٬٠٢٧، ٣٬٠٦٠٬١٧٣، ٣٬٠٥١٬٠١٠، ٣٬٠٣٩٬٦١٦، ٣٬٠٢٦٬٩٣٩، ٣٬٠١١٬٤٨٧، ٢٬٩٩٢٬٥٤٧، ٢٬٩٧٠٬٠١٧، ٢٬٩٤٧٬٣١٤، ٢٬٩٢٧٬٥١٩، ٢٬٩١٣٬٠٢١، ٢٬٩٠٤٬٧٨٠، ٢٬٩٠٠٬٤٨٩، ٢٬٨٩٧٬٣٦٦، ٢٬٨٧٣٬٤٥٧، ٣٬٠٢٠٬٢٠٩، ٢٬٧٩٣٬٥٩٢، ٢٬٨١١٬٦٥٥
-	سەرژمێریی ٢٠١٠	٢٩٨٦٩٥٢
دراو		لەکی ئەلبانی (ALL)
ناوچەی کاتی		بە پێی کاتی ئەوروپای ناوەڕاست (UTC+١)
لای لێخوڕین		ڕاست
پاوانی ئینتەرنێت		.al

ئالبانیا یان ئەلبانیا، بە فەرمی: کۆماری ئالبانیا بە زمانی ئالبانی: Republika e Shqipërisë)، وڵاتێکە لە ناوچەی باڵکان لە ئورووپادا. وڵاتی مۆنتینیگرۆ دەکەوێتە باکوری رۆژئاوای وە ھەروەھا کۆسۆڤۆ لە باکوری رۆژھەڵاتی، وە مەقدوونیا لە رۆژھەڵات و یۆنانیش لە باشوور و باشووری رۆژھەڵات، کەناری دەریای ھەیە بۆ دەریای ادریاتحج لە رۆژئاوای.

ناوی وڵات

ناوی ئالبانیا لە زمانی لاتینی و زمانی یۆنانیی سەدەکانی ناوەڕاستەوە وەرگیراوە (بە لاتینی: Albania بە یۆنانی: Ἀλβανία) کە لەوانەیە لە ناوی ھۆزی Illyrian وەرگیردرابێت کە لەو ناوچەیەدا ژیاون. نوی خۆماڵیی وڵاتەکەش Arbër یان Arbën بووە. بەڵام لە سەدەی ١٦ بەولاوە وردەوردە خەڵکی وڵاتەکە ناوی وڵاتەکەیان کردووە بە Shqipëria. لە دەوڵەتی عوسمانیدا Arnavutluk وتراوە.

لە باشووری کوردستان ئالبانیا و ئەلبانیا و لە ڕۆژھەڵاتی کوردستانیش ئالبانی ئەوترێ.

مێژووی وڵات

سەردەمی عوسمانیەکان

زیاتر لە نیوەی خەڵکی ئەلبانیا موسڵمانن بەھۆی کاریگەریی عوسمانییەکان

دانیشتوان

بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی ئالبانیا ٣٬١٨٥٬٤١٣ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٠٤ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٣٣٫٢ ساڵە. ھەروەھا ٥٧ لەسەدی دانیشتوانی وڵات لە شارەکان دەژین.

ئایین

ئایینەکان لە ئالبانیا
ئایینەکان			ڕێژە
سوننە			٧٠٫٠٪
ئۆرسۆدۆکس			٢٠٫٠٪
کاتۆلیک			١٠٫٠٪

دابەشبونی ئیداری

ئەلبانیا بەسەر ١٢ کاونت و ٣٦ ناوچە و ٣٧٣ شارەوانیدا دابەش کراوە، لەوانە ٧٢ شارەوانیان حاڵەتی شاریان ھەیە وە ھەروەھا ٢٩٨٠ گوندی ھەیە.

	کاونتەکان	پایتەخت	قەزاکان (ناوچە)	شارەوانییەکان	شارەکان	گوندەکان
١	بێرات	بێرات	بێرات کوچۆڤی سکراپار	١٠ ٢ ٨	٢ ١ ٢	١٢٢ ١٨ ١٠٥
٢	دیبێر	پێشکۆپی	Bulqizë دیبێر Mat	٧ ١٤ ١٠	١ ١ ٢	٦٣ ١٤١ ٧٦
٣	Durrës	Durrës	Durrës Krujë	٦ ٤	٤ ٢	٦٢ ٤٤
٤	Elbasan	Elbasan	Elbasan Gramsh Librazhd Peqin	٢٠ ٩ ٩ ٥	٣ ١ ٢ ١	١٧٧ ٩٥ ٧٥ ٤٩
٥	Fier	Fier	Fier Lushnjë Mallakastër	١٤ ١٤ ٨	٣ ٢ ١	١١٧ ١٢١ ٤٠
٦	Gjirokastër	Gjirokastër	Gjirokastër Përmet Tepelenë	١١ ٧ ٨	٢ ٢ ٢	٩٦ ٩٨ ٧٧
٧	کۆرچە	کۆرچە	دیڤۆل Kolonjë Korçë Pogradec	٤ ٦ ١٤ ٧	١ ٢ ٢ ١	٤٤ ٧٦ ١٥٣ ٧٢
٨	Kukës	Kukës	Has Kukës Tropojë	٣ ١٤ ٧	١ ١ ١	٣٠ ٨٩ ٦٨
٩	Lezhë	Lezhë	Kurbin Lezhë Mirditë	٢ ٩ ٥	٢ ١ ٢	٢٦ ٦٢ ٨٠
١٠	Shkodër	Shkodër	Malësi e Madhe Pukë Shkodër	٥ ٨ ١٥	١ ٢ ٢	٥٦ ٧٥ ١٤١
١١	Tirana	تیرانا	Kavajë Tirana	٨ ١٦	٢ ٣	٦٦ ١٦٧
١٢	Vlorë	Vlorë	Delvinë Sarandë Vlorë	٣ ٧ ٩	١ ٢ ٤	٣٨ ٦٢ ٩٩

دیمۆگرافیا

ئەلبانیا ئەو وڵاتەیە دەکەوێتە رۆژھەڵاتی ئەورووپا ماکیدۆنیا و کۆسۆفۆ دەکەوێتە رۆژھەڵاتی وڵاتی ئەلبانیاو وە ھەروەھا یۆنان دەکەوێتە باشوریەوە وە دوو ڕووباری لەگەڵ دایە.

کەلتور

لە ولاتی ئەلبانیا وەرزشی: تۆپی پێ و باسکە و سەلە و تایکواندۆ گرنگی پێ دەدرێت.