زستانی عەرەبی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
زستانی عەرەبی
جێجیھانی عەرەب
پاشکۆبەھاری عەرەبی
ڕێکەوتی دەستپێکردن١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢

ڕووداوەکانی دوای بەھاری عەرەبی یان وەک ناسراوە بە زستانی عەرەبی ،[١] [٢] [٣] [٤] [٥] زاراوەیەکە بۆ سەرھەڵدانی ستەمکاری و توندڕەوی ئایینی کە لە دوای خۆپیشاندانەکانی بەھاری عەرەبی لە وڵاتانی عەرەبی. [٦] زاراوەی زستانی عەرەبی ئاماژەیە بۆ ئەو ڕووداوانەی کە لە سەرانسەری جیھانی عەرەبیدا ڕوویانداوە، لەوانە شەڕی ناوخۆیی سووریا، [٧] [٨] یاخیبوونی عێراق کە بەدوایدا شەڕی ناوخۆی عێراق ھات، [٩] قەیرانی میسر، [١٠] قەیرانی لیبیا و قەیرانی یەمەن دوای ئەوەی حووسییەکان لە دەسەڵاتی شەرعی یاخی بوون. [١١] ڕووداوەکان ڕوویانداوە وەک لە زستانی عەرەبیدا ئاماژەی پێکراوە، لە میسر کە بووە ھۆی کودەتایەکی سەربازی و ڕووخاندنی سەرۆک محەمەد مورسی لە دەسەڵات لەلایەن سوپاوە دوای خۆپیشاندانەکانی ٣٠ی حوزەیرانی ٢٠١٣. میلیشیا و ھۆزە جیاوازەکانی لیبیا دوای داڕمانی دانوستانەکان دەستیان بە شەڕ کرد و گۆڕەپانەکانی لوبنان و لیبیا و بەحرەینیش گەواھیدەری ڕووداوەکانی زستانی عەرەبی بوون. ململانێی باکووری مالی زۆرجار وەک بەشێک لە «زستانی ئیسلامی» وەسف کراوە. ئەو گۆڕانکارییە ڕامیارییانەی لە تونس ڕوویدا، کە گۆڕانکاری لە حکومەتدابوو، ھەروەھا یاخیبوونی داعشی تێدابوو، لەلایەن ھەندێکەوە ئاماژەیان پێکرا کە ئەگەری ھەیە «بەرەو زستانی عەرەبی بڕۆن». [١٢] [١٣] [١٤] [١٥] [١٦]

بەگوێرەی زانایانی زانکۆی وارشۆ، بەھاری عەرەبی بەتەواوی تێپەڕیوە بۆ ناو «زستانی عەرەبی» چوار ساڵ لە سەرەتای درووستبوونییەوە. [١٧] زستانی عەرەبی بە سەرھەڵدانی چەندین شەڕی ناوخۆی ناوچەیی و ناسەقامگیری ناوچەیی و دابەزینی ئابووری و دیمۆگرافی وڵاتانی عەرەبی و ململانێی مەزھەبی و نەتەوەیی و ئایینی تایبەتمەندە. بەپێی توێژینەوەیەکی زانکۆی ئەمریکی لە بەیرووت، تا ھاوینی ٢٠١٤ زستانی عەرەبی بووەتە ھۆی مردنی نزیکەی چارەکە ملیۆنێک و ملیۆنان پەنابەر. [١٨] [١٩] [٢٠] [٢١] [٢٢] [٢٣] [٢٤] بەپێی سەنتەری لێکۆڵینەوەکانی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقا ، تا ١ی ١ی ٢٠١٤، تێچووی نائارامییەکانی دوای بەھاری عەرەبی لە جیھانی عەرەبیدا نزیکەی ٨٠٠ ملیار دۆلاری ئەمریکییە. پێشبینی دەکرێت لە ساڵی ٢٠١٤ دا نزیکەی ١٦ ملیۆن کەس پێویستیان بە ھاوکاری مرۆیی ھەبێت لە سووریا و عێراق و ئەردەن و لوبنان و تورکیا و یەمەن.[٢٥] بەپێی ھەواڵێکی ڕۆژنامەی ئیکۆنۆمیست، ماڵتا سوودی لە زستانی عەرەبی وەرگرتووە، چونکە گەشتیاران ڕوویان لەو زستانە کردووە وەک جێگرەوەیەکی سەلامەتتر لەجیاتی میسر یان توونس.

گێژاوی ڕامیاری و توندوتیژی لە ناوچەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست و باکووری ئەفریقا بووەتە ھۆی ئاوارەبوونی بەکۆمەڵی دانیشتوانی ناوچەکە. بە ئاوارەکانی ناوخۆ و پەناخوازان و پەنابەران کە پێشتر لە لیبیا نیشتەجێ بوون، بەرەو یەکێتیی ئەووروپا ڕۆشتن. [٢٦]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "Middle East review of 2012: the Arab Winter". Retrieved July 19, 2014.
  2. ^ "Analysis: Arab Winter is coming to Baghdad". The Jerusalem Post. Retrieved October 8, 2014.
  3. ^ "Expert Warns of America's Coming 'Arab Winter'". CBN. Retrieved October 8, 2014.
  4. ^ "The Arab Winter". Retrieved October 8, 2014.
  5. ^ "Arab Spring or Arab Winter?". The New Yorker. Retrieved October 8, 2014.
  6. ^ Ahmed H Adam and Ashley D Robinson. Will the Arab Winter spring again in Sudan?. Al-Jazeera. 11 June 2016. "The Arab Spring that swept across the Middle East and succeeded in overthrowing three dictatorships in Tunisia, Egypt and Libya in 2011 was a pivotal point in the history of nations. Despite the subsequent descent into the "Arab Winter", the peaceful protests of young people were heroic..." "نسخە مورشفە". Retrieved 31 دیسمبر 2016. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
  7. ^ Fear and Faith in Paradise. Archived from the original on 19 اکتوبر 2017. Retrieved October 23, 2014. {{cite book}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  8. ^ "Arab Winter". Retrieved October 23, 2014.
  9. ^ "Analysis: Arab Winter is coming to Baghdad". Retrieved October 23, 2014.
  10. ^ "Egypt and Tunisia's new 'Arab winter'". Retrieved October 23, 2014.
  11. ^ "Yemen's Arab winter". Retrieved October 23, 2014.
  12. ^ "Middle East review of 2012: the Arab Winter - Telegraph". telegraph.co.uk. Retrieved 2014-07-19.
  13. ^ "Analysis: Arab Winter is coming to Baghdad". Telegraph.co.uk. Retrieved 8 October 2014.
  14. ^ "Expert Warns of America's Coming 'Arab Winter'". Cbn.com. Retrieved 8 October 2014.
  15. ^ "The Arab Winter". Retrieved 8 October 2014.
  16. ^ "Arab Spring or Arab Winter?". Newyorker.com. Retrieved 8 October 2014.
  17. ^ Radoslaw Fiedler, Przemyslaw Osiewicz.Transformation processes in Egypt after 2011. 2015. p182.
  18. ^ Fear and Faith in Paradise. Archived from the original on 23 اکتوبر 2014. Retrieved 23 October 2014. {{cite book}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  19. ^ "Arab Winter". Retrieved 23 October 2014.
  20. ^ "Analysis: Arab Winter is coming to Baghdad". Retrieved 23 October 2014.
  21. ^ "Egypt and Tunisia's new 'Arab winter'". Retrieved 23 October 2014.
  22. ^ "Yemen's Arab winter". Retrieved 23 October 2014.
  23. ^ "The Coup in Egypt: An Arab Winter?". 5 July 2013. Retrieved 1 November 2014.
  24. ^ "In Egypt, Arab Spring Gives Way To Military Winter". 21 January 2014. Retrieved 1 November 2014.
  25. ^ "From Egypt to Syria, this could be the start of the Arab Winter". 17 April 2014. Retrieved 23 October 2014.
  26. ^ (PDF) https://www.aub.edu.lb/ifi/international_affairs/Documents/working_paper_series/20130828_IA_WP_AUB_Paper_on_Displacement_in_Arab_Spring.pdf. Retrieved أكتوبر 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help); Missing or empty |title= (help) ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان[دەستکاری]