لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
بەخێربێن بۆ دەروازەی ئەمریکای لاتین
|
ئەمریکای لاتینی (América Latina) ئەو ناوچەیە کە لە ھەردوو کیشوەری ئەمریکای باکوور و ئەمریکای باشووردا ھەیە کە زمانە ڕۆمانسییەکان تێیدا بەکاردێت کە لە زمانی لاتینییەوە وەرگیراوە، ئەم ناوچەیە ٢٠ وڵات لە خۆ دەگرێ، لە گەڵ چوار ناوچەی وابەستە. ڕووبەری گشتی ئەمریکای لاتینی دەگاتە نزیکەی ٢١٠٦٩٥٠١ کم٢، و ژمارەی دانیشتووانیش ٥٤٨ میلیۆن و نیو ملیونە. زمانە سەرەکییەکان لە ئەمریکای لاتینی ئەمانەن: فەڕەنسی وئیسپانی وپورتوگالی.
زیاتر...
ڕۆناڵدۆ یاریزانی تۆپی پێی بەرازیلییە، لەمارسی ساڵی ٢٠٠٤ز (بیلیآ) وەک یەکێک لە باشترین ١٢٥ یاریزانی زیندووی جیھانی ھەڵیبژارد، تائێستا دوو جار خەڵاتی باشترین یاریزانی لە جیھاندا وەرگرتووە لەساڵانی (١٩٩٧، ٢٠٠٢). دوو جاریش بەھۆیەوە ھەڵبژاردەی تۆپی پێی بەرازیلی جامی جیھانی بەدەست ھێناوە لە ساڵانی ١٩٩٤ز، ٢٠٠٢ز دا.
زیاتر...
دەڤەر و شارەکانی ئەمریکای لاتین
کۆردۆبا (بە ئیسپانی :Córdoba) شارێکی ئەرژەنتینییە کە دەکەوێتە سەر ڕووباری پریمیرۆ، بە دووری ٧٠٠ کیلۆمەتر لە باکووری بۆینس ئایریسی پایتەخت ھەڵکەوتووە. شاری کۆردۆبا مەڵبەندی پارێزگای کۆردۆباشە، بەپێی سەرژمێری ٢٠٠٦ ژمارەی دانیشتوانی ١٬٣٠٠٬٠٠٠ کەسە کە بە دووەم گەورەترین شاری ئەرژەنتین ھەژماردەکرێت لە ڕووی چڕی دانیشتوانەوە. ناوەندێکی پیشەسازی گرنگە، ھەروەھا خاوەنی ژێرخانێکی دێرین و تۆکمەی مێژوویییە کە بۆ سەردەمی داگیرکاری ئیسپانییەکان دەگەڕێتەوە.
زیاتر...
وێنەیەک لە ئەمریکای لاتینەوە
ئەلدۆڕادۆ (ئیسپانی:El Dorado)(بە واتای زێڕینگر دێت) ناو یان نازناوی یەکێک لەسەرۆک ھۆزە ھیندیەکانی ئەمەریکای لاتینە، ئەم ھۆزە کاری دەرھێنان و دروستکردنی زێڕیان دەکرد، سەرۆک ھۆزەکە بانگەشەی ئەوەی دەکرد کە لەتوانای دا ھەیە سەراپای جەستەی بەزێڕ دابپۆشێت، دواتر بۆ ڕێچکەیەکی ئاینی گۆڕدرا پێگەکەی دەکەوێتە ناوچەی سانتا لە دێ بۆگۆتا، لەنزیک شارێکی ئەفسوناوی زێڕینە کە بە مانۆوە یاخود ئۆمۆوە ناوی دەھێنن (مەبەستیان کانی زێڕینی ژێڕزەوی بوو) ئەم شارە پڕە لە زێڕ و بەردی بەنڕخ.
زیاتر...
پاپا فرانسیس کاردینال (خۆرخێ ماریۆ بێرگۆ) کە بەناوی (پاپا فرانسیس)ەوە ناودەبرێت، خۆرخێ لەدایک بووی ١٧ی کانوونی یەکەمی ١٩٣٦ لە بوێنس ئایریسی پایتەختی ئارجەنتین. فرانسیس کەسایەتی کریستیانی ئەمریکای لاتینییە ویەکەمین کەسی ئەمریکای لاتینییە لە مێژووی ڤاتیکان دا کەسێک لە ئەمریکای لاتین بە ڕابەری کاسۆلیکەکانی جیھان ھەڵبژێردرێ، فڕانسیس لە ڕۆژی ١٣ی ئازاری ٢٠١٣ بە پاپا ی ڤاتیکان ھەڵبژێردرا و جێگەی پاپا بێنێدیکتی شازدەیەمی گرتەوە کەناوبراو لە ١٦ی شوباتی ٢٠١٣ دەستی لەکارکێشابۆوە، ئەمەش دوای ئەوەی سێجار لەسەر نشووستی ھێنا بۆ بوون بە پاپای ڤاتیکان، فرانسیس خاوەن پلەی ماستەرە لە بواری فەلسەفە و خواناسیدا لە زانکۆی بۆینس ئایریسی ئارجەنتین ھاوکاتیش خاوەن ماستەرە لە زانستی کیمیا لە ھەمان زانکۆدا.
زیاتر...
ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت
بیرۆکەت ھەیە؟ ڕەخنەت ھەیە؟ وتارێکی پوخت پێشنیار دەکەیت؟ لێرە پێشنیاری بکە بۆ زیاتر بەرەوپێشبردنی دەروازەکە.
|
|