داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا (١٩١٠)

داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا
大日本帝國朝鮮
چۆسێن یان چۆسۆن
朝鮮
	داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا; 大日本帝國朝鮮 ; چۆسێن یان چۆسۆن; 朝鮮
ئاڵا	ئاڕم
	سروود; سروودی نیشتیمانیی ئیمپراتۆری ژاپۆن
	شوێنی داگیرکاری ئیمپراتۆریەتیی ژاپۆن بۆ سەر کۆریا
پایتەخت	تۆکیۆ
زمان(ەکان)	کۆری; ژاپۆنی
ئایین	مەسیحیەت; کۆنفووشیزم; بودیزم; شەمانیزم
حکوومەت	داگیرکاری
مێژوو
- دامەزراندن	١٩١٠
- کۆتاییھاتن	١٩٤٥

داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا (بە ژاپۆنی: 大日本帝國朝鮮) بەو قۆناغە دەوترێت کە کۆریا لە ساڵی ١٩١٠ تا ساڵی ١٩٤٥ لە ژێر دەسەڵات و فەرمانڕەوایەتی ژاپۆنەوە بوو.

ئیمپراتۆریەتیی کۆریا بە پێی پەیماننامەی ژاپۆن و کۆریای ساڵی ١٩٠٥ کۆریا بووە پارێزگارێکی ژاپۆن و بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ ژاپۆن حکومڕانی کۆریای دەکرد لە ڕێگەی ژەنەڕاڵ و بەڕێوەبەرانی نیشتەجێی ژاپۆن لە کۆریا، ژاپۆن لە ڕێگەی پەیماننامەی ساڵی ١٩١٠ی ژاپۆن و کۆریا، بە فەرمی دەسەڵاتی کۆریای وەرگرت و دەستی بەسەر کۆریادا گرت بەبێ ڕەزامەندی ئیمپراتۆر و دەسەڵاتداران و بە زۆرەملێ، ژاپۆنییەکان نیمچە دوورگەی کۆریایان وەک کۆلۆنییەکی دەرەوەی ژاپۆن و خاکێکی داگیرکراوی ژاپۆن دامەزراند وەک بەرژەوەندی خۆیان بەکاریان دەهێنا و لەلایەن حکومەتی سەربازیەوە بەڕێوەدەبرا و لە ڕێگەی سەربازگە و بنکە سەربازییەکان و ژەنەڕاڵەکانی ژاپۆنەوە حکومڕانی دەکرا و کۆریا بە فەرمی بەتەواوەتی هەڵوەشایەوە. حکومڕانی و دەسەڵاتی ژاپۆن "بە ژاپۆنیکردنی هەموو شتێکی کۆریا"ی لە پێشینە دانا.^[١]^[٢]^[٣]

ژاپۆن حکومەتێکی لە کۆریا دامەزراند و پۆستی پارێزگاری پڕکرایەوە کۆریا وەکو پارێزگایەکی ژاپۆنی لێهات لەلایەن ژەنەڕاڵ و دەریاوانەکان کە ژاپۆن دەستنیشانیانی کردبوون، کۆریەکان لە ئازادی ڕادەربڕین و لە کۆڕ و کۆبوونەوە و ڕۆژنامەگەری و قسەکردن بێ بەش بوون و زۆرێک لە قوتابخانەکان بەهۆی ئەوەی هەندێک لە ستاندارد و یاسای ئارەزوومەندانەیان تێدا نەبووە لەلایەن ژاپۆنەوە داخران و دەستیان بەسەردا گیرا، دەسەڵاتدارەکان و حکومڕانی کۆلۆنیالیزم قوتابخانە و فێرگەکانیان وەک ئامرازێک بەکاردەهێنا بۆ ئەوەی کۆریەکان بکەن بە ژاپۆنی، ژاپۆن جەختی سەرەکی کردەوە لە فێرکردنی زمانی ژاپۆنی و دوورخستنەوەی بابەتەکانی زمانی کۆری و مێژووی کۆریا لە مەنهەجی خوێندندا. هەروەک بە تورککردن و بە عەرەبکردن.^[٤]^[٣]

سەرچاوەکان

^ «داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا» (PDF).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
^ «Exhibition > Permanent Exhibition > Permanent Exhibition > Seoul under Japanese Control | SEOUL MUSEUM OF HISTORY». museum.seoul.go.kr. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
^ ^ئ ^ا «How Japan Took Control of Korea». HISTORY (بە ئینگلیزی). ١٧ی تەممووزی ٢٠٢٣. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
^ «Korea - Japanese Occupation, Colonialism, Resistance | Britannica». www.britannica.com (بە ئینگلیزی). ٢١ی ئەیلوولی ٢٠٢٤. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[1] «داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا» (PDF).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[2] «Exhibition > Permanent Exhibition > Permanent Exhibition > Seoul under Japanese Control | SEOUL MUSEUM OF HISTORY». museum.seoul.go.kr. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[:0-3] ئ ^ا «How Japan Took Control of Korea». HISTORY (بە ئینگلیزی). ١٧ی تەممووزی ٢٠٢٣. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[4] «Korea - Japanese Occupation, Colonialism, Resistance | Britannica». www.britannica.com (بە ئینگلیزی). ٢١ی ئەیلوولی ٢٠٢٤. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]