ئۆریگن
پۆتانەکان: 44°00′S 59°30′E / 44°S 59.5°E
| ویلایەتی ئۆریگن | |||||||||||
| |||||||||||
| ناوەند | سەیلێم | ||||||||||
| گەورەترین شار | پۆرتلەند | ||||||||||
| ڕووبەر | پلە: 9th | ||||||||||
| - بە کیلۆمیتری ٤گۆش | ٢٥٥٬٠٢٦ | ||||||||||
| ئاپۆڕه | پلە: 27th | ||||||||||
| - سەرژمێریی ۲۰۰۰ | ٣٬٨٣١٬٠٧٤ (٢٠١٠ سەرژمێری)[١] | ||||||||||
| - بڵیندترین شوێن | کێوی ھوود[٢][٣] ٣٬٤٢٨٫٨ میتر | ||||||||||
| - نزمترین شوێن | ئۆقیانووسی پاسیفیک ٠ میتر | ||||||||||
| ڕێکەوتی پەیوەست بوون بە ویلایەتە یەکگرتووەکان |
١٤ی شوباتی ١٨٥٩ پلە: 33rd | ||||||||||
| فەرماندار | جان کیتزھابێر (د) | ||||||||||
| ئەندامانی سەنا | ڕان وایدێن (د) جێف مێرکلەی (د) | ||||||||||
| نیشانەی کورتکراوەی ویلایەت | OR | ||||||||||
| ماڵپەڕی ڕەسمی ویلایەت | www.oregon.gov | ||||||||||
ئۆریگن (بە ئینگلیزی: Oregon) ویلایەتێکە لە ناوچەی باکووری ڕۆژاوای زەریای ھێمن لە کەنارەکانی ڕۆژاوای ئەمریکا. ڕووباری کۆڵۆمبیا زۆربەی سنووری باکووری ویلایەتەکە لەگەڵ ویلایەتی واشنتۆن نیشانە دەکات، لەکاتێکدا ڕووباری مار زۆربەی سنووری ڕۆژھەڵاتی خۆی بە درێژایی ویلایەتی ئایداھۆ دەکێشێت. باکووری ھاوتەریبی ٤٢ سنووری باشوور لەگەڵ کالیفۆرنیا و نیڤادا دیاری دەکات. یەکێکە لە سێ ویلایەتی ئەمریکا کە کەنار دەریایەکی لەسەر زەریای ھێمن ھەیە.
ئۆریگن پێش ھاتنی بازرگان و گەڕێنەرەکان و دانیشتووانی ڕۆژاوا لەلایەن زۆرێک لە ھۆزە ڕەسەنەکانەوە نیشتەجێ بوو. حکوومەتێکی سەربەخۆ لە ویلایەتی ئۆریگن لە ساڵی ١٨٤٣ پێکھێنرا پێش ئەوەی خاکی ئۆریگن لە ساڵی ١٨٤٨ دروست بکرێت. ئۆریگن بووە ٣٣ھەمین ویلایەت کە لە ١٤ی شوباتی ١٨٥٩ ھاتە ناو یەکێتییەوە لە پلەی ٢٧ەمدایە بەپێی ژمارەی دانیشتووان. پایتەختی ویلایەتەکە سایڵمە کە دووەم گەورەترین شارە و ژمارەی دانیشتووانی ١٦٤ ھەزار و ٥٤٩ کەسە. لەکاتێکدا شاری پۆرتلاند کە ژمارەی دانیشتووانی ٦٣٢ ھەزار و ٣٠٩ کەسە، گەورەترین شارە و لە ڕیزبەندی ٢٦ەمدایە لە ڕیزبەندی پڕ دانیشتووترین شارەکانی ئەمریکا. ناوچەی گەورەی پۆرتلاند ژمارەی دانیشتووانی ٢٬٣٨٩٬٢٢٨ کەسە، بەمەش دەبێتە ٢٣ھەمین گەورەترین ناوچەی گەورە لە وڵاتەکەدا.
ئۆریگن یەکێکە لە ویلایەتە ھەمەچەشنەکانی جوگرافیای ئەمریکا، زەوییەکانی بریتین لە گڕکان و ئاوی گەورەی تەخت و دارستانی چڕ و ھەروەھا بیابان و دارستانی نیمچە وشک. بەرزترین خاڵ لە ویلایەتەکەدا چیای ھودە کە بەرزییەکەی ١١٢٤٩ پێ (٣٤٢٩ مەتر)ە. تاکە پارکە نەتەوەیییەکەی ئۆریگن پارکە نەتەوەیییەکەی دەریاچەی کراتەر لەخۆدەگرێت کە کاڵدێرای دەوروبەری دەریاچەی کراتەر لەخۆدەگرێت کە قووڵترین دەریاچەی ئەمریکایە. ھەروەھا ئەم ویلایەتە شوێنی گەورەترین زیندەوەری زیندوو لە جیھاندا ھەیە بەناوی Armillaria ostoyae، کە قارچکێکە و ٨٫٩ کیلۆمەتر چوارگۆشە (٢٢٠٠ دۆنم) لە دارستانی نیشتمانی مالھیوور دەگرێتەوە.
بەھۆی دیمەنە جۆراوجۆرەکانی و ڕێڕەوی ئاوییەکەیەوە، ئابووری ئۆریگن تا ڕادەیەکی زۆر لەسەر جۆرە جیاوازەکانی کشتوکاڵ و ماسیگرتن و کارەبای ئاوی دامەزراوە. ھەروەھا گەورەترین بەرھەمھێنەری دارە لە نێوان چل و ھەشت ویلایەتە گەورەکەدا. ھەروەھا تەکنەلۆژیا یەکێکە لە ھێزە ئابوورییە سەرەکییەکانی ویلایەتەکە، کە لە حەفتاکانی سەدەی ڕابردووەوە بە دروستکردنی دارستانی سیلیکۆن و فراوانکردنی کۆمپانیاکانی تێکترۆنیکس و ئینتێل دەستیپێکردووە. شوێنی کۆمپانیای جلوبەرگی وەرزشی نایکی کە بارەگا سەرەکییەکەی لە شاری بیڤەرتۆنە، کە گەورەترین کۆمپانیای گشتی ویلایەتەکەیە و داھاتی ساڵانەی ٣٠٫٦ ملیار دۆلارە.[٤][٥][٦][٧]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ↑ «2010 Census data». لە ڕەسەنەکە لە ٣ی حوزەیرانی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
- ↑ «Elevations and Distances in the United States». United States Geological Survey. ٢٠٠١. لە ڕەسەنەکە لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ھێنراوە.
- ↑ Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
- ↑ Jewell & McRae 2014، صفحة 4.
- ↑ https://web.archive.org/web/20190427034205/http://www.abc.net.au/science/news/enviro/EnviroRepublish_828525.htm
- ↑ https://web.archive.org/web/20180708074609/https://www.oregon.gov/LCD/pages/forlandprot.aspx
- ↑ https://web.archive.org/web/20170525073403/https://www.google.com/finance?q=NYSE:NKE&fstype=ii&ei=6w68VomINMOnugTC5YW4Cg
