ئۆریگن
پۆتانەکان: 44°00′S 59°30′E / 44°S 59.5°E
| ویلایەتی ئۆریگۆن | |||||||||||
| |||||||||||
| ناوەند | سەیلێم | ||||||||||
| گەورەترین شار | پۆرتلەند | ||||||||||
| ڕووبەر | پلە: ٩th | ||||||||||
| - بە کیلۆمیتری ٤گۆش | ٢٥٥,٠٢٦ | ||||||||||
| ئاپۆڕه | پلە: ٢٧th | ||||||||||
| - سەرژمێریی ۲۰۰۰ | ٣,٨٣١,٠٧٤ (٢٠١٠ سەرژمێری)[١] | ||||||||||
| - بڵیندترین شوێن | کێوی ھوود[٢][٣] ٣,٤٢٨.٨ میتر | ||||||||||
| - نزمترین شوێن | ئۆقیانووسی پاسیفیک ٠ میتر | ||||||||||
| ڕێکەوتی پەیوەست بوون بە ویلایەتە یەکگرتووەکان |
١٤ی شوباتی ١٨٥٩ پلە: ٣٣rd | ||||||||||
| فەرماندار | جان کیتزھابێر (د) | ||||||||||
| ئەندامانی سەنا | ران وایدێن (د) جێف مێرکلەی (د) | ||||||||||
| نیشانەی کورتکراوەی ویلایەت | OR | ||||||||||
| ماڵپەڕی ڕەسمی ویلایەت | www.oregon.gov | ||||||||||
ئۆرگۆ‌ن (بە ئینگلیزی: Oregon) ویلایەتێکە لە ناوچەی باکووری ڕۆژاوای زەریای ھێمن لە کەنارەکانی ڕۆژاوای ئەمریکا. ڕووباری کۆڵۆمبیا زۆربەی سنووری باکووری ویلایەتەکە لەگەڵ ویلایەتی واشنتۆن نیشانە دەکات، لە کاتێکدا ڕووباری مار زۆربەی سنووری ڕۆژهەڵاتی خۆی بە درێژایی ویلایەتی ئایداھۆ دەکێشێت. باکووری ھاوتەریبی ٤٢ سنووری باشوور لەگەڵ کالیفۆرنیا و نیڤادا دیاری دەکات. یەکێکە لە سێ ویلایەتی ئەمریکا کە کەنار دەریایەکی لەسەر زەریای هێمن هەیە.
ئۆریگۆن پێش هاتنی بازرگان و گەڕێنەرەکان و دانیشتووانی ڕۆژاوا لەلایەن زۆرێک لە هۆزە ڕەسەنەکانەوە نیشتەجێ بوو. حکومەتێکی سەربەخۆ لە ویلایەتی ئۆریگۆن لە ساڵی ١٨٤٣ پێکهێنرا پێش ئەوەی خاکی ئۆریگۆن لە ساڵی ١٨٤٨ دروست بکرێت. ئۆریگۆن بووە ٣٣هەمین ویلایەت کە لە ١٤ی شوباتی ١٨٥٩ هاتە ناو یەکێتییەوە لە پلەی ٢٧ەمدایە بەپێی ژمارەی دانیشتووان. پایتەختی ویلایەتەکە سایڵمە کە دووەم گەورەترین شارە و ژمارەی دانیشتووانی ١٦٤ هەزار و ٥٤٩ کەسە. لە کاتێکدا شاری پۆرتلاند کە ژمارەی دانیشتووانی ٦٣٢ هەزار و ٣٠٩ کەسە، گەورەترین شارە و لە ڕیزبەندی ٢٦ەمدایە لە ڕیزبەندی پڕ دانیشتووترین شارەکانی ئەمریکا. ناوچەی گەورەی پۆرتلاند ژمارەی دانیشتووانی ٢،٣٨٩،٢٢٨ کەسە، بەمەش دەبێتە ٢٣هەمین گەورەترین ناوچەی گەورە لە وڵاتەکەدا.
ئۆریگۆن یەکێکە لە ویلایەتە هەمەچەشنەکانی جوگرافیای ئەمریکا، زەویەکانی بریتین لە گڕکان و ئاوی گەورەی تەخت و دارستانی چڕ و هەروەها بیابان و دارستانی نیمچە وشک. بەرزترین خاڵ لە ویلایەتەکەدا چیای هودە کە بەرزییەکەی ١١٢٤٩ پێ (٣٤٢٩ مەتر)ە. تاکە پارکە نەتەوەییەکەی ئۆریگۆن پارکە نەتەوەییەکەی دەریاچەی کراتەر لەخۆدەگرێت کە کاڵدێرای دەوروبەری دەریاچەی کراتەر لەخۆدەگرێت کە قووڵترین دەریاچەی ئەمریکایە. هەروەها ئەم ویلایەتە شوێنی گەورەترین زیندەوەری زیندوو لە جیهاندا هەیە بەناوی Armillaria ostoyae، کە قارچکێکە و 8.9 کیلۆمەتر چوارگۆشە (2200 دۆنم) لە دارستانی نیشتمانی مالھیوور دەگرێتەوە.
بەهۆی دیمەنە جۆراوجۆرەکانی و ڕێڕەوی ئاوییەکەیەوە، ئابووری ئۆریگۆن تا ڕادەیەکی زۆر لەسەر جۆرە جیاوازەکانی کشتوکاڵ و ماسیگرتن و کارەبای ئاوی دامەزراوە. هەروەها گەورەترین بەرهەمهێنەری دارە لە نێوان چل و هەشت ویلایەتە گەورەکەدا. هەروەها تەکنەلۆژیا یەکێکە لە هێزە ئابوورییە سەرەکییەکانی ویلایەتەکە، کە لە حەفتاکانی سەدەی ڕابردووەوە بە دروستکردنی دارستانی سیلیکۆن و فراوانکردنی کۆمپانیاکانی تێکترۆنیکس و ئینتێل دەستیپێکردووە. شوێنی کۆمپانیای جلوبەرگی وەرزشی نایکی کە بارەگا سەرەکییەکەی لە شاری بیڤەرتۆنە، کە گەورەترین کۆمپانیای گشتی ویلایەتەکەیە و داھاتی ساڵانەی ٣٠.٦ ملیار دۆلارە.[٤][٥][٦][٧]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ٢٠١٠ Census data[بەستەری مردوو][بەستەری مردووی ھەمیشەیی]
- ^ «Elevations and Distances in the United States». United States Geological Survey. ٢٠٠١. لە ڕەسەنەکە لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ھێنراوە.
- ^ Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
- ^ Jewell & McRae 2014، صفحة 4.
- ^ https://web.archive.org/web/20190427034205/http://www.abc.net.au/science/news/enviro/EnviroRepublish_828525.htm
- ^ https://web.archive.org/web/20180708074609/https://www.oregon.gov/LCD/pages/forlandprot.aspx
- ^ https://web.archive.org/web/20170525073403/https://www.google.com/finance?q=NYSE:NKE&fstype=ii&ei=6w68VomINMOnugTC5YW4Cg
