ئاسایشی کۆمپیوتەر

ئاسایشی کۆمپیوتەر
لقی	ئەولەھی، information security
بەشێکە لە	cybersecurity
لێکۆڵینەوە لەلایەن	Information Technology Security Assessment
جێبەجێکار	computer security consultant، cybersecurity specialist، IT department، chief information officer
تاگی "ستەک ئێکسچەینج"	https://stackoverflow.com/tags/security
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

ئاسایشی کۆمپیوتەر (بە ئینگلیزی: Computer Security) ئاماژەیە بۆ پاراستنی سیستەم و تۆڕی کۆمپیوتەری لە دەستگەیشتنێکی بێ مۆڵەت، دزین یان زیانگەیاندن بە ڕەقامێر، نەرمامێر یان داتا ئەلیکترۆنییەکانیان. لەگەڵ زیادبوونی پشتبەستن بە تەکنۆلۆژیا لە ژیانی ڕۆژانەماندا، ئاسایشی کۆمپیوتەر بووەتە نیگەرانییەکی سەرەکی بۆ بازرگانی و تاکەکان بە هەمان شێوە.

چەندین هەڕەشەی جیاواز هەن کە دەتوانن ئاسایشی کۆمپیوتەر بخەنە ژێر مەترسییەوە، لەوانە ڤایرۆس، بەرنامەی زیانبەخش، بەرنامەی ڕانسۆم، هێرشی فیشینگ و هێرشی ئەلیکترۆنی تر. ئەم هەڕەشانە دەتوانن ببنە هۆی کۆمەڵێک کێشەی بەرفراوان وەک دزینی ناسنامە، لەدەستدانی دارایی و زیانگەیاندن بە ناوبانگی ڕێکخراوێک.

بۆ پاراستن لەم هەڕەشانە، کۆمپانیاکان و کەسەکان پێویستیان بە جێبەجێکردنی ڕێوشوێنی ئەمنی کاریگەرە وەکو دیواری ئاگر، نەرمەکاڵای دژەڤایرۆس، سیستەمی دیاریکردنی دزەکردن و کۆدکردن. هەروەها پێویستە نوێکردنەوە و پاچەکانی بەردەوام بۆ بەرنامە نەرمەکاڵاکان جێبەجێ بکرێت بۆ ئەوەی دڵنیا بین لەوەی کە لە نوێترین هەڕەشەکان پارێزراون. جگە لە ڕێوشوێنە تەکنیکییەکان، پاراستنی شێوازە ئەمنییەکانی باش لە پاراستنی سیستەمی کۆمپیوتەریشدا زۆر گرنگە. ئەمەش بەکارهێنانی وشەی نهێنی بەهێز و گۆڕینی بەردەوامی دەگرێتەوە، دوورکەوتنەوە لە ئیمەیڵ یان ماڵپەڕە گوماناوییەکان کە ئەگەری هەیە بەرنامەی زیانبەخش یان ڤایرۆسیان تێدابێت.

بە گشتی ئاسایشی کۆمپیوتەر لایەنێکی گرینگی ژیانی مۆدێرنە کە پێویستی بە گرنگیدان و وریایی بەردەوام هەیە. بە ئاگاداربوون لە نوێترین هەڕەشەکان و جێبەجێکردنی ڕێوشوێنی ئەمنی کاریگەر لە ڕووی تەکنیکی و کەسییەوە دەتوانین یارمەتیدەر بین بۆ پاراستنی خۆمان و ڕێکخراوەکانمان لە تاوانە ئەلیکترۆنییەکان.