ڕەوشتی ھاککەر

ڕەوشتی ھاککەر
لقی	ڕەوشت
بەشێکە لە	چاندی ھاککەر
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

ڕەوشتی ھاککەر (بە ئینگلیزی: Hacker ethic) کۆمەڵێک بەھا و باوەڕە کە لە سەرەتای سەردەمی کۆمپیوتەر و تەکنەلۆژیادا سەریان ھەڵداوە. فەلسەفەیەکە کە جەخت لەسەر گرنگی دەستڕاگەیشتن بە زانیاری کراوە و نامەرکەزی و ئاڵوگۆڕی ئازادی بیروڕا دەکاتەوە.

ڕەوشتی ھاکەرەکان بەھای داھێنان و فێربوون دەدات. ھانی تاکەکان دەدات بۆ گەڕان بەدوای تەکنەلۆژیادا لە ڕێگەی تاقیکردنەوە و وردکردنەوە. چاندی ھاککەرەکان ئەو بیرۆکەیە بەرەوپێش دەبات کە ھەر کەسێک دەتوانێت فێری بەکارھێنانی تەکنۆلۆژیا بە شێوەیەکی داھێنەرانە و شارەزا بێت لە ڕێگەی دەستڕاگەیشتنەوە. یەکێک لە لایەنە سەرەکییەکانی ڕەوشتی ھاکەرەکان چەمکی ھاوبەشکردنی زانیارییە بە ئازادی بەبێ سنووردارکردن. ھاککەرەکان پێیان وایە کە زانیارییەکان دەبێ بۆ ھەموو کەسێک دەستیان پێ بگات نەک تەنھا چەند کەسێکی ھەڵبژێردراو. ئەمەش بەو مانایەیە کە زۆرجار کۆد و نەرمامێر و سەرچاوەکانی دیکەیان لەگەڵ کەسانی دیکەی کۆمەڵگادا ھاوبەش دەکەن.

لایەنێکی تری گرنگی ڕەوشتی ھاکەرەکان ئەو بیرۆکەیە کە مرۆڤ دەبێت ڕێز لە تایبەتمەندی و مافی خاوەندارێتی کەسانی دیکە بگرێت. لەکاتێکدا ھاکەرەکان بە لێھاتوویی خۆیان لە شکاندنی سیستەمەکان یان بەدەربازبوون لە ڕێوشوێنە ئاسایشییەکان ناسراون، بەڵام باوەڕیان بە بەکارھێنانی ئەم کارامەیییانە بە شێوەیەکی ڕەوشتی و بەرپرسیارانە ھەیە. بە گشتی ڕەوشتی ھاکەرەکان کۆمەڵێک بەھای وەک داھێنان، ئازادی ڕادەربڕین، دژە دەسەڵاتخوازی، شایستەیی لەنێو ئەوانی تردا لەخۆدەگرێت کە یارمەتیدەر بوون لە داڕشتنی دیمەنی تەکنەلۆژیای مۆدێرنمان.

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Hacker ethic»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٤ی ئایاری ٢٠٢٣.