ئێرنست چەین

ئێرنست چەین
ئێرنست چەین
	Ernst Boris Chain
لەدایکبوون	١٩ی حوزەیرانی ١٩٠٦ ; بەرلین
مەرگ	١٢ی ئابی ١٩٧٩ (٧٣ ساڵ ژیاوە); Castlebar
پەروەردە	دکتۆرا،
زانکۆ	زانکۆی هومبۆڵت لە بەرلین; Imperial College School of Medicine ;
پیشە	Biochemist، مامۆستای زانکۆ، کیمیازان
شوێنکار	Charité (–١٩٣٣); Imperial College London (١٩٦٤–); Istituto Superiore di Sanità (١٩٤٥–); زانکۆی ئۆکسفۆرد (١٩٣٥–) ;
ھاوسەر	Anne Beloff-Chain
خەڵاتەکان	ھاوپۆلەکانی کۆمەڵگایی شاھانە (١٩٤٨); خەڵاتی نۆبێل لە زانستی ئەرکی ئەندام و پزیشکی (٤٠٬٤٤٤ کرۆنی سوێدی، ئەلیکساندەر فلیمین، ھاوارد فلۆری، for the discovery of penicillin and its curative effect in various infectious diseases، ١٩٤٥); Paul Ehrlich and Ludwig Darmstaedter Prize (١٩٥٤); Knight Bachelor (١٩٦٩); Grand Officer of the Order of Merit of the Italian Republic (١٩٥٦); honorary doctorate of the University of Santiago de Compostela (١٩٧٧); Commander of the Legion of Honour; doctor honoris causa from the University of Paris (١٩٥٩); honorary doctor of the University of Bordeaux (١٩٤٧) ;

'ئێرنست چەین ناوی تەواوی ئەلسێر ئێرنست بۆریس چەین (ماوەی ژیان:٩ی حوزەیرانی ١٩٠٦ تاکوو ١٢ی ئابی ١٩٧٩) زانایەکی کیمیازانی بەریتانی بە ڕەچەڵەک ئەڵمانی بووە، ساڵی ١٩٤٥ بەھاوبەشی لەگەڵ زانای بەریتانی ئەلسێر ئەلکسەندەر فیلمنگ و زانای ئوستورالی ھاوارد فلۆریخەڵاتی نۆبێلیان لەبواری پزیشکیدا بەدەستھێناوە. باوکی ڕوسی بووە و بەمەبەستی خوێندنی کیمیا ھاتووە بۆ ئاڵمانیا و لە بەرھەمھێنانی کیامیایی کاری کردووە و دایکیشی ھەر لە بنەڕەتدا لە بەرلین لە دایک بووە. ساڵی ١٩٣٠ تشین بڕوانامەی لەبواری کیمیا لە زانکۆی فردریش فیلھیلم بەدەستھێناوە کە ئێستا پێی دەڵین زانکۆی ھۆمبۆڵت، کاتێک کە نازیەکان دەسەڵاتیان لە ئەڵمانیا گرتۆتە دەست لەبەر ئەوەی جولەکە بووە لەگیانی خۆی ترساوە و لە ساڵی ١٩٣٣ ئەڵمانیای جێھێشتووە و لە ئینگلتەرا جێگیربووە. تشین لە ئینگلتەرا لە زانکۆی کامبردج لەژێر چاودێری ئەلسێر فریدریک ھۆیکنس دەستی کردووە بە توێژینەوەکانی، ساڵی ١٩٣٥ لە زانکۆی ئکسفۆرد وانەی لە زانستی نەخۆشیەکان وتۆتەوە و ھەر لەو ماوەیەدا توێژینەوەیەکی زۆری لەبوارە جیاجیاکاندا کردووە، ساڵی ١٩٣٩ لە گەڵ فلۆری و فلیمنگ توێژینەوەکانی لەسەر بنسلین و چۆنێتی پێکھاتەکانی و بەکارھێنانی چڕکردۆتەوە و لەساڵی ١٩٤٥ لەبواری پزیشکیدا خەڵاتی نۆبڵی بەدەستھێناوە. پێش کۆتایی ھاتنی جەنگی جیھانی دووەم تشین ھەواڵی کوژرانی دایک و خوشکی بیست و لەدوای کۆتایی ھاتنی جەنگەکەش ڕۆشتووە بۆ ڕۆما و لە پەیمانگای باڵای پزیشکی کاری کردووە، ساڵی ١٩٦٤ لەبەریتانیا لە زانکۆی شاھانەی لەندەن بەشی کیمیای دامەزراندووە و سەرپەرشتیشی کردووە، ساڵی ١٩٤٨ ھاوسەرگیری لەگەڵ ھاوسەرگیری لەگەڵ مێژوو نووسی بەریتانی بەڕەچەڵەک جوولەکە ماکس بیلۆڤ کردووە. ئیرنست تشین لە کۆتایی ژیانیدا زۆر گرنگی بە ڕەچەڵەکی خۆی داوە و منداڵەکانی لەسەر بنەماکانی جولەکە پەروەردەکردووە و فێری ئایینی جولەکەشی کردوون، ساڵی ١٩٦٩ نازناوی ئەلسێری بەدەستھێناوە، لە ١٢ ئۆغۆستسی ساڵی ١٩٧٩ لە ڕۆژئاوای کۆماری ئێرلەندا لە نەخۆشخانەی مایۆی گشتی گیانی لەدەستداوە.

سەرچاوە

ویکیپیدیای عەرەبی

ب و د وەرگرانی نۆبێل لە پزیشکی
١٩٠١–١٩٢٥	ئێمیل فۆن بێرینگ (١٩٠١) ڕۆناڵد ڕۆس (١٩٠٢) نیڵس ڕیبێرگ فینسن (١٩٠٣) ئیڤان پاڤلۆڤ (١٩٠٤) ڕۆبێرت کۆخ (١٩٠٥) کامیلۆ گۆڵجی / سانتیاگۆ ڕامۆن ئی کاخال (١٩٠٦) چارڵز لاڤران (١٩٠٧) ئیلیا ئیلیچ میشینکۆڤ / پاوڵ ئرلیچ (١٩٠٨) ئیمیل تیۆدۆر کۆچیر (١٩٠٩) ئالبرشت کۆسل (١٩١٠) ئەلڤار گوڵستڕاند (١٩١١) ئەلیکسیس کاڕیڵ (١٩١٢) چارڵز راچن (١٩١٣) ڕۆبێرت بارانی (١٩١٤) جولیس بۆردیت (١٩١٩) ئۆگەست کروگ (١٩٢٠) ئارچیباڵد ھێڵ / ئۆتۆ فریتز مایەرھۆف (١٩٢٢) فریدریک بانتین / جۆن مەکلیۆد (١٩٢٣) ویلیام ئینسۆڤین (١٩٢٤)
١٩٢٦–١٩٥٠	جۆھانس فیبگەر (١٩٢٦) یۆلیۆس واگنەر جاورگ (١٩٢٧) چارڵز نیکۆل (١٩٢٨) کریستیان ئیکمان / فدریک گۆولاند ھۆپکینس (١٩٢٩) کاڕڵ لاندشتاینەر (١٩٣٠) ئۆتۆ ھاینریش واربورگ (١٩٣١) چارڵز شێرینگتۆن / ئیدگار ئادریان (١٩٣٢) تۆماس هۆنت مۆرگان (١٩٣٣) جۆرج ویپڵ / ویلیام پاری مۆرفی / جۆرج مینۆت (١٩٣٤) ھانس سپیمان (١٩٣٥) ھێنری دێڵ / ئۆتۆ لۆوی (١٩٣٦) ئەلبێرت سانت گیۆرگی (١٩٣٧) کۆڕنێل ھیمانس (١٩٣٨) گێرھارد دۆماک (١٩٣٩) ھنریک دام / ئیدوارد دۆیسی (١٩٤٣) جۆزیف ئێرلانگەر / ھێربەرت سپێنسەر گاسێر (١٩٤٤) ئەلیکساندەر فلیمین / ئێرنست چەین / ھاوارد فلۆری (١٩٤٥) ھێرمان جۆزیف مۆلەر (١٩٤٦) کاڕڵ فێردیناند کۆری / جێرتی کۆری / بێرناردۆ ھۆسایی (١٩٤٧) پاوڵ هێرمان مۆلەر (١٩٤٨) واڵتەر رۆدۆڵف هس / ئەنتۆنیۆ ئیگاس مۆنیز (١٩٤٩) ئیدوارد کاڵڤن کینداڵ / تادیوس ریچستین / فیلیپ شۆوڵتەر ھینچ (١٩٥٠)
١٩٥١–١٩٧٥	ماکس تیلەر (١٩٥١) سەلمان واکسمان (١٩٥٢) ھانس ئەدۆڵف کریبس / فرنتز ئەلبەرت لیپمان (١٩٥٣) تۆماس ھۆکل ویلەر / فریدریک چاپمان ڕۆبینس / جۆن فرانکلین ئیندرس (١٩٥٤) ھۆگۆ تیۆریل (١٩٥٥) وارنەر فریسمان / ئاندری فریدریک کۆرناند / دیکینسۆن وودروف ڕیچاردس (١٩٥٦) دانێل بۆڤیت (١٩٥٧) جۆرج وێڵس بێدڵ / ئدوارد تاتۆم / جۆشوا لێدربرگ (١٩٥٨) سیڤیرۆ ئۆچوا / ئارتەر کۆرنبەرگ (١٩٥٩) ماکفارلان بۆرنێت / پیتەر میدوارد (١٩٦٠) جۆرج ڤۆن بیکسی (١٩٦١) فڕانسس کریک / جەیمس واتسن / مۆریس ویڵکنس (١٩٦٢) ئالان ھۆدکین / ئەندرو ھۆکسلی / جۆن کاریو یسڵس (١٩٦٣) فیۆدۆر لاینین / کۆنراد بلۆچ (١٩٦٤) ئەندریە لۆوف / جاکیوس مۆنۆد / فرِانسوین جاکوب (١٩٦٥) چارڵز برینتۆن ھۆگین / پایتۆن رۆس (١٩٦٦) ڕانیار گرانیت / ھالدین ھارتلاین / جۆرج والد (١٩٦٧) ھار گۆبید خورانا / ڕۆبێرت ویلیام ھۆلی / مارشال نیرنبێرگ (١٩٦٨) ماکس دێلبرۆک / سلفادۆر لۆریا / ئەلفرێد ھێرشی (١٩٦٩) بێرنارد کاتز / یۆلیۆس ئەکسلۆرد / ئۆلف ڤۆن ئۆلەر (١٩٧٠) ئاڕڵ ویلبور سۆسیرلاند جەی ئاڕ (١٩٧١) جیراڵد ئدلمان / ڕۆدنی پۆرتەر (١٩٧٢) کۆنراد لۆرێنز / نیکۆلاس تێنبەرگین / کاڕڵ ڤۆ فریش (١٩٧٣) کریستیان دی دوڤی / جۆرج ئێمیل پالاد / ئەلبەرت کلاودی (١٩٧٤) ڕینارتۆ دۆڵبکۆ / ھاوارد مارچین تیمن / داڤید بالتیمۆر (١٩٧٥)
١٩٧٦–٢٠٠٠	Baruch Blumberg / Daniel Gajdusek (١٩٧٦) Roger Guillemin / Andrew Schally / Rosalyn Yalow (١٩٧٧) Werner Arber / Daniel Nathans / Hamilton O. Smith (١٩٧٨) Allan Cormack / Godfrey Hounsfield (١٩٧٩) Baruj Benacerraf / Jean Dausset / George Snell (١٩٨٠) Roger Sperry / David H. Hubel / Torsten Wiesel (١٩٨١) Sune Bergström / Bengt I. Samuelsson / John Vane (١٩٨٢) Barbara McClintock (١٩٨٣) Niels Jerne / Georges Köhler / César Milstein (١٩٨٤) Michael Brown / Joseph L. Goldstein (١٩٨٥) Stanley Cohen / Rita Levi-Montalcini (١٩٨٦) Susumu Tonegawa (١٩٨٧) James W. Black / Gertrude B. Elion / George H. Hitchings (١٩٨٨) J. Michael Bishop / Harold E. Varmus (١٩٨٩) Joseph Murray / E. Donnall Thomas (١٩٩٠) Erwin Neher / Bert Sakmann (١٩٩١) Edmond Fischer / Edwin G. Krebs (١٩٩٢) Richard J. Roberts / Phillip Sharp (١٩٩٣) Alfred G. Gilman / Martin Rodbell (١٩٩٤) Edward B. Lewis / Christiane Nüsslein-Volhard / Eric F. Wieschaus (١٩٩٥) Peter C. Doherty / Rolf M. Zinkernagel (١٩٩٦) Stanley B. Prusiner (١٩٩٧) Robert F. Furchgott / Louis Ignarro / Ferid Murad (١٩٩٨) Günter Blobel (١٩٩٩) Arvid Carlsson / Paul Greengard / Eric Kandel (٢٠٠٠)
٢٠٠١–ئێستا	Leland H. Hartwell / Tim Hunt / Paul Nurse (٢٠٠١) Sydney Brenner / H. Robert Horvitz / John E. Sulston (٢٠٠٢) Paul Lauterbur / Peter Mansfield (٢٠٠٣) Richard Axel / Linda B. Buck (٢٠٠٤) Barry Marshall / Robin Warren (٢٠٠٥) Andrew Fire / Craig Mello (٢٠٠٦) Mario Capecchi / Martin Evans / Oliver Smithies (٢٠٠٧) Harald zur Hausen / Luc Montagnier / Françoise Barré-Sinoussi (٢٠٠٨) Elizabeth Blackburn / Carol W. Greider / Jack W. Szostak (٢٠٠٩) Robert G. Edwards (٢٠١٠) برووس بۆیتلەر / جووڵز ئەی. ھۆفمەن / ڕاڵف مارڤین ستاینمەن (کۆچی دوایی کردووە) (٢٠١١) جۆن گێردن / شینیا یاماناکا (٢٠١٢) جەیمس ڕۆسمان / ڕاندی شیکمان / تۆماس سۆدھۆف (٢٠١٣)