بۆ ناوەڕۆک بازبدە

دەروازە:گیانلەبەران

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

گیانلەبەر چییە؟


بەخێربێن بۆ دەروازەی گیانلەبەران!

گیانلەبەران بەشێکی گەورە لە گیانداران پێک دەھێنن. کە خۆیان بە دوو لقی سەرەکی مازەداران و بێ مازەکان دابەش دەبن. سەرجەم گیانلەبەران دەجووڵێن و لە ناویاندا مرۆڤ دەتوانێ بیر بکاتەوە.

زیاتر لەبارەی گیانلەبەران ...

ھەنووکە ٣٤٩ وتار لە دەروازەی گیانلەبەراندا ھەیە.

وتارێک لەوان بە ھەڵکەوت ببینە

وتاری ھەڵبژێردراو

ھەڵۆ بریتییە لە کۆمەڵێک پەلەوەری ڕاوچی لە تیرەی ھەڵۆیان (Accipitridae لە تۆرەمەی Falconiformes).

نزیک بە ٦٠ جۆر باڵندەی ڕاوکەر ھەن کە بە ھەڵۆ دەناسرێن و زۆربەیان خۆماڵی ئەوراسیا و ئەفریقان. پێوەرێکی ڕوون بۆ جیاوازی و ناسینەوەی ھەڵۆکان لە دیکەی پەلەوەرەکانی تیرەی ھەڵۆیان نییە، بەڵام بەگشتی ھەڵۆکان لەوانی تر گەورەترن (بێجگە لە داڵاش) ، لاقیان گەورەتر و پتەوترە، دەنووکیان گەورە و خوار و باڵەکانیان پانترە. ھەموو ھەڵۆکان بە ڕۆژ ڕاو دەکەن، چاویان تیژە و بەرزەفڕن.

ھەڵۆکان بە بۆنەی بەھێزییەوە لە زۆربەی کلتوورەکان وەک دروشم و نیشانەی شەڕ و شایەتی دەناسرێن. وێنە و پەیکەری ئەم باڵندانە لە سەر زۆر دراو و بینای مێژوویی دەبینرێ و زۆرێک لە وڵاتان ، ڕێکخراوە و پارتەکانی جیھان وێنەی ھەڵۆیان وەک دروشم ھەڵبژاردووە.

ھەڵۆکان لە باری توێکاری و تایبەتمەندی فڕین لە داڵاشەکان دەچن، بەڵام سەریان پێچەوانەی داڵاشەکان بە پەڕ داپۆشراوە. ھەڵۆکان شێوەی شمقاڕەکانیش دەدەن، بەڵام گەورەترن و نێوان باڵەکانیشیان نەختێک درێژترە. جیاوازییەکی تری ھەڵۆکان لەگەڵ ئەم دوو خزمەدا لە شێوەی بژیوییاندایە، ھەڵۆکان زۆرتر نێچیری زیندوو دەگرن، بەڵام داڵاش و شمقارەکان لە کەلاک دەخۆن ھەڵۆی نیکوباری باشووری، بچووکترین ھەڵۆیە کە تەنیا ٤٥٠ گ و ٤٠ سم دەبێ و خۆماڵی دوورگەکانی نیکوبارە. ھەڵۆی دەریایی ستەلێر بە کێشی ٦،٧ کیلۆگرەم و ھەڵۆی فلیپینی بە درێژی یەک میتر لە پاڵ ھەڵۆی دووسپی و ھەڵۆی ھارپی گەورەترین جۆری ھەڵۆکانن.

زیاتر...

ئایا زانیوتە؟

  • بەور خێراترین گیانەوەی سەر زەوییە کە بە پێ دەڕۆن واتە ھەردەم لە سەر زەوین کە خێرایییەکەی دەگاتە ١١٥٫٢ کم لە سەعاتێکدا وە دەتوانی لە ٣ چرکە خێرایی خۆی بگەیەنێتە ٦٠ میل واتە ٩٦ کیلۆمەتر لە سەعاتێکدا.
  • نزیک بە یەک میلیۆن جۆر مێروو لە جیھاندا ناسراوە و لەلایەن زانایانەوە ناو نراوە و نزیک بە ١٠ میلیۆن جۆر مێروو لەسەر زەوی دەژین.
  • مارمێلکەی شاخدار دەتوانێ لە چاویەوە خوێن تا ٠٫٩ مەتر بپژێنێ.

پانۆڕامای ھەڵبژێردراو

پانۆڕامایەک لە ڕەوەی شێران کاتێ خواردنی گامێشێکی ئەفریقی کە لە پارکی نەتەوەیی چۆبێ لە بۆتسوانا ڕاویان کردووە

دەروازە پەیوەندیدارەکان

ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت

پڕۆژەکانی تری ویکیپیدیا

ویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:

دەروازەکان