بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ھێرشی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ھێرشی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل
بەشێک لە ململانێی ٢٠٢٤ی ئێران و ئیسرائیل
ڕێکەوت ١ تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤
شوێن مووشەکەکان لە ئێرانەوە ئاراستەکران، بەرەو ئامانجەکانی لە سەرتاسەریی ناوەندی ئیسرائیل
ئەنجام
  • ھەندێک زیانی بچووک بەر بنکەی ھێزە ئاسمانییەکانی ئیسرائیل کەوت
    * زیان بەر قوتابخانەیەک لە شاری گێدێرە و چێشتخانەیەک لە تەلئەبیب کەوت
جەنگاوەران
 ئێران  ئیسرائیل
هێز
سوپای پاسداران Flag
زیان و تیاچوونەکان
١ ھاووڵاتی فەلەستینی کوژرا (بەھۆی پاشماوەی مووشەک)؛ ٢ ھاووڵاتی ئیسرائیلی و ٢ ھاووڵاتی ئوردنی بە سوکی بریندار بوون.

لە ١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤، ئێران ١٨١[ئ] مووشەکی بالیستیکی ئاراستەی پێگەکانی ئیسرائیل کرد، بەلایەنی کەمەوە بە دوو شەپۆل، کە گەورەترین ھێرش بوو لە ماوەی ململانێی بەردەوامی ئێران و ئیسرائیلدا.[١] کۆد ناوی ھێرشە مووشەکییەکان بە ئۆپەراسیۆنی بەڵێنی ڕاستی ٢ (بە فارسی: عملیات وعده صادق ۲) ناسێنرا لەلایەن ئێرانەوە.[٢] ئەوە دووەم ھێرشی ڕاستەوخۆی ئێران بوو بۆ سەر ئیسرائیل دوای ھێرشەکانی مانگی نیسانی ٢٠٢٤.

ئێران بانگەشەی ئەوە دەکات کە ھێرشەکە "بەرگری لەخۆ" بووە[٣][٤] وەک تۆڵەسەندنەوەیەک لە تیرۆرکردنی ئیسماعیل ھەنییە، سەرۆکی حەماس لە تاران، حەسەن نەسروڵڵا، سەرۆکی حیزبوڵڵا و عەباس نیلفرووشان، جەنەڕاڵی سوپای پاسداران. زۆربەی مووشەکەکانی ئێران خرانە خوارەوە و کەمترین زیانی لێکەوتەوە.[٥] ئیسرائیل ڕای گەیاند، زۆربەی مووشەکەکانی ڕێگری کردووە و ڕای گەیاندووە، ھیچ زیانێک بە تواناکانی ھێزی ئاسمانی وڵاتەکەی نەگەیشتووە.[٦][٧] ھەروەھا ھێزی دەریایی ئەمریکا و ئوردن ڕاپۆرتیان دا کە ڕێگریان لە مووشەکەکان کردوە.[٨] چوار فەلەستینی و دوو ئیسرائیلی و دوو ئوردنی بریندار بوون.[٩][١٠][١١] تاکە کوژراوەکە پیاوێکی تەمەن ٣٨ ساڵانی فەلەستینی خەڵکی غەززە بووە کە بەھۆی کەوتنەخوارەوەی پاشماوەی مووشەکەکانەوە لە نزیک ئەریحا کوژراوە.[١٢]

پشت ڕووداوەکان

[دەستکاری]

«تەوەری بەرگری» ئێران لە دوای ڕووداوەکانی ٧ی تشرینی یەکەمەوە بە شێوەیەکی بەرچاو لاواز بووە؛[١٣][٥] ئێران کە ئەم تۆڕەی پەرەپێدابوو بۆ گەمارۆدانی بریکاریی ئیسرائیل بە مووشەک و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان،[٥][١٣][١٤] بەڵام ڕووبەڕووی زیانێکی گەورە دەبێتەوە. پێکھاتەی فەرماندەییحەماس وێران بووە، کەوتووەتە نێو شەڕی چریکی. بزووتنەوەی حووسییەکان ڕێگای دابینکردنی دەرامەتەکانی پچڕاوە، لەکاتێکدا حیزبوڵڵا زیانێکی بەرچاوی بەرکەوتووە، لەوانە زۆربەی سەرکردایەتییە باڵاکانی و ژمارەیەکی زۆر لە فەرماندەی ئاستی ناوەڕاست و بەشێکی زۆر لە جبەخانەی مووشەکی کە لەلایەن ئێرانەوە دابین دەکرێت. ئەم پێشھاتانە مەترسییەکانی ئێران و بریکارەکانی بۆ سەر ئیسرائیل بەشێوەیەکی بەرچاو کەمکردووەتەوە، زیانی بە توانای کۆی گشتیی ئێران گەیاندووە.[٥][١٥][١٦][١٧]

لە ٣١ی تەممووزی ٢٠٢٤، ئیسماعیل ھەنییە، ڕێبەری سیاسی بزووتنەوەی حەماس، لە تارانی پایتەختی ئێران بە ھێرشێکی ڕواڵەتی ئیسرائیل تیرۆر کرا.[١٨] ناسر کەنعانی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران ئەم تیرۆرەی شەرمەزار کرد و ڕای گەیاند کە «خوێنی ھەنییە ھەرگیز بەفیڕۆ ناچێت».[١٩] لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٢٤، حەسەن نەسروڵڵا، ئەمینداری گشتی حزبوڵڵا، لە ھێرشێکی ئاسمانی ئیسرائیلدا لە بەیروت تیرۆرکرا.[٢٠]

تێبینییەکان

[دەستکاری]
  1. ^ بەپێی وتەی بەرپرسانی ئیسرائیل

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «Live Updates: Iran Launches Missiles at Israel, Israeli Military Says». 1 October 2024. لە 1 October 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  2. ^ Tehran Times (بە ئینگلیزی). ١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ https://www.tehrantimes.com/news/504434/Iran-Armed-Forces-praises-Operation-True-Promise-II-warns-of. لە ٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  3. ^ www.jurist.org (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ https://www.jurist.org/news/2024/10/iran-cites-international-law-as-justification-for-israel-attack-as-regional-tensions-flare/. لە ٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  4. ^ dw.com (بە ئینگلیزی) https://www.dw.com/en/israels-netanyahu-says-iran-will-pay-after-missile-attack/live-70381575. لە ٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  5. ^ ئ ا ب پ «The bloodshed in the Middle East is fast expanding». The Economist. ISSN 0013-0613. لە 2024-10-05 ھێنراوە. ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref>ی ھەڵە؛ ناوی «:13» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا
  6. ^ Trofimov، Yaroslav (3 October 2024). «Iran Exposed to Israeli Counterattack After Blows Against Its Allies». The Wall Street Journal. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  7. ^ Murphy، Matt (٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤). BBC News https://www.bbc.com/news/articles/c70w1j0l488o. لە ٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  8. ^ Magid، Jacob (2 October 2024). «US: We will help Israel exact 'severe consequences' from Iran for missile attack». Times of Israel. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  9. ^ Pacchiani، Gianluca (1 October 2024). «Shrapnel from Iranian missile kills Palestinian man near Jericho». Times of Israel. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  10. ^ «Blast rocks Tel Aviv, missiles over Temple Mount: Dramatic footage from Iran strike». Ynetnews (بە ئینگلیزی). 1 October 2024. لە 2 October 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  11. ^ Berman، Lazar (1 October 2024). «Iran fires 181 missiles at Israel; PM: They made a 'big mistake' and 'will pay for it'». Times of Israel. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  12. ^ Ragson، Adam (1 October 2024). «Laborer From Gaza Is First Reported Fatality of Iran's Missile Attack». The New York Times. لە 3 October 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  13. ^ ئ ا Hubbard، Ben (30 September 2024). «Facing a Big Test, Iran's 'Axis of Resistance' Flails». The New York Times. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  14. ^ Al-Kassab، Fatima (26 October 2023). «What is the 'axis of resistance' of Iran-backed groups in the Middle East?». NPR. لە ڕەسەنەکە لە 29 October 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە 30 October 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  15. ^ Trofimov، Yaroslav (2024-10-03). «Iran Exposed to Israeli Counterattack After Blows Against Its Allies». The Wall Street Journal.
  16. ^ «After the decapitation of Hizbullah, Iran could race for a nuclear bomb». The Economist. ISSN 0013-0613. لە 1 October 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  17. ^ NBC News (بە ئینگلیزی). ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ https://www.nbcnews.com/news/irans-axis-resistance-collapsing-israeli-attacks-rcna173169. لە ٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  18. ^ Sewell، Abby (٣١ی تەممووزی ٢٠٢٤). https://web.archive.org/web/20240731032026/https://apnews.com/article/iran-hamas-israel-30968a7acb31cd8b259de9650014b779. لە ڕەسەنەکە لە ٣١ی تەممووزی ٢٠٢٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی تەممووزی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  19. ^ Al Jazeera. ٣١ی تەممووزی ٢٠٢٤ https://web.archive.org/web/20240804104210/https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/7/31/israels-war-on-gaza-live-israel-hits-beirut-in-assassination-operation?update=3083271. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئابی ٢٠٢٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی تەممووزی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  20. ^ Barron's (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). AFP https://www.barrons.com/news/hezbollah-confirms-leader-nasrallah-s-death-c942b7a5. لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ھێرشی_تشرینی_یەکەمی_٢٠٢٤ی_ئێران_بۆ_سەر_ئیسرائیل&oldid=1369755»