ناکۆکیی تورکیا و پەکەکە
ئەم وتارە لەوانەیە پێویستی بە خاوێنکردن ھەبێت تا بگات بە شێوازی ستانداردی نووسین. |
لەوانەیە ئەم وتارە بۆ گەییشتن بە ئاستی ستانداردی شێوازی نووسینی وتار لە ویکیپیدیادا، ویکیسازی پێویست ببێت. تکایە ئەگەر دەتوانن ئەم پەڕەیە باشتر بکەن. |
ناکۆکیی تورکیا و پەکەکە | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بەشێک لە سەربزێوییەکانی کورد لە تورکیا | |||||||
نەخشەی جەنگی نێوان پەکەکە و تورکیا | |||||||
| |||||||
شەڕکەرەکان | |||||||
ھێزەکانی دیکە: |
پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) پشتگیری لەلایەن:
PJAK[١٣]وپ:ھەموو ناکۆکییە دروستیبوونەکان[گوماناوی ] پەڕگە:Tak Flag.jpg ھەڵۆکانی ئازادی کوردستان | ||||||
فەرماندە و سەرکردەکان | |||||||
Current commanders Past commanders: |
Current commanders | ||||||
ھێز | |||||||
ھێزە جەکدارەکانی تورکیا: 639,551:[١٥] Gendarmerie: 148,700[١٦] Police: 225,000 Village Guards: 60,000[١٧] Total: 948,550 (not all directly involved in the conflict) |
پارتی کرێکارانی کوردستان: 4,000–32,800[١٨][١٩] PJAK: 1,000[٢٠]–3,000[٢١]TAK: A few dozen[٢٢] Total: ≈5,000–32,800[١٩] | ||||||
زەرەر و زیانە گیانییەکان | |||||||
5,347 soldiers, 283 police officers and 1,466 village guards killed, 95 captured (24 currently held)[٢٣][٢٤] Total: 7,230 killed (Turkish claim)[٢٥][٢٦] |
Total: 27,374–34,704 killed, 1,480 captured (Turkish claim)[٢٦][٢٧][٢٨] | ||||||
Total killed: 40,000–45,000[٢٩][٣٠] Civilian Casualties: | |||||||
Turkish Hezbollah also known as Kurdish Hezbollah or just Hizbullah in Turkey, is a mainly Sunni Islamist militant organization, active against the Kurdistan Workers' Party (PKK) and the Government of Turkey.[٣٨][٣٩][٤٠][٤١][٤٢] |
ناکۆکیی تورکیا و پەکەکە ناکۆکی و جەنگە کە لە ساڵی ١٩٨٤ەوە لەنێوان حکووەتی تورکیا و ھێزەکانی پارتی کرێکارانی کوردستان دەستی پێکردووە، کاتێک کە حکوومەتی تورکیا ڕەتی کردەوە ئازادی و ماف و خوێندن بەزمانی کوردی و حوکمەتی ئۆتۆنۆمی، بدات بە باکوری کوردستان، عەبدوڵا ئۆجالان (ئاپۆ) جەنگی لە دژی حوکمەتی تورکیا ڕاگەیاند ـە مەبەستی سەربەخۆیی هەر چوار پارچەی کوردستان یان کوردستانی گەورە، ئەمە پاش ئەوەی کە پارتی کرێکارانی کوردستان لە پەرلەمانی تورکیا سوکایەتیان پێکرا و کوردەکانیان بە "شاخستانەکان" ناو برد.
ئێستا پەکەکە نزیکەی ١٠٠٫٠٠٠ جەنگاوەر یان گەریلاـیان هەیە لە چیای قەندیلەوە هەتا حەلەب و ئامەد و عەفرین ، شەڕی زۆر سەخت دژی حوکمەتی تورکیا ئەکەن، تا ئێستا حوکمەتی تورکیا نەیتوانیوە شکستیان پێبێنێت، زیاتر لە ٥٠٠٫٠٠٠ سەربازی تورک کوژراون[ژێدەر پێویستە] بەدەستی گەریلاکانی پەکەکە، و چەندین ئەفسەر و جەنەڕاڵی گەورەی تورکیان لەناوبردووە. تا ئێستاش سووکایەتی و دژایەتیەکانی حوکمەتی تورک بەرامبەر کوردەکانی باکوور ماوە، بەڵام بە هیچ شێوەیەک حوکمەتی تورکیای ترسنۆک ناتوانێت بەرەنگاری کورد ببێتەوە، هەروەک چۆن دیارە هەموو ساڵێک لە ڤیستیڤاڵی نەورۆز بە ملیۆنان کورد بەژداری ئەکەن و بە زمانی کوردی ووتار ئەخوێنن و ئاڵای کوردستانیان بە دەستەوەیە و خۆشی و شادی دەر ئەبڕن.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ "Armenian animosity rekindled through PKK terror". Al-Monitor. 7 March 2016. Archived from the original on 11ی Marchی 2016. Retrieved 11 March 2016.
{{cite news}}
: Check date values in:|archivedate=
(help) - ^ "Ocalan: Greeks supplied Kurdish rebels". BBC News. 2 June 1999. Retrieved 21 July 2013.
- ^ "Turkey says Greece supports PKK". Hürriyet Daily News. 1 July 1999. Retrieved 21 July 2013.
- ^ ئ ا Faucompret, Erik; Konings, Jozef (2008). Turkish Accession to the EU: Satisfying the Copenhagen Criteria. Hoboken: Taylor & Francis. p. 168. ISBN 978-0-203-92896-7.
The Turkish establishment considered the Kurds' demand for the recognition of their identity a threat to the territorial integrity of the state, the more so because the PKK was supported by countries hostile to Turkey: Soviet Union, Greece, Cyprus, Iran and especially Syria. Syria hosted the organization and its leader for twenty years, and it provided training facilities in the Beka'a Valley of Syrian-controlled northern Lebanon.
- ^ Shapir, Yiftah (1998). The Middle East Military Balance, 1996. Jerusalem, Israel: Jaffee Center for Strategic Studies, Tel Aviv University. p. 114. ISBN 978-0-231-10892-8.
The PKK was originally established as a Marxist party, with ties to the Soviet Union
- ^ "Syria and Iran 'backing Kurdish terrorist group', says Turkey". The Telegraph. 3 September 2012. Retrieved 17 October 2012.
- ^ Bal, İdris (2004). Turkish Foreign Policy In Post Cold War Era. Boca Raton, Fl.: BrownWalker Press. p. 359. ISBN 978-1-58112-423-1.
With the explicit supports of some Arab countries for the PKK such as Syria...
- ^ Mannes, Aaron (2004). Profiles In Terror: The Guide To Middle East Terrorist Organizations. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. p. 185. ISBN 978-0-7425-3525-1.
PKK has had substantial operations in northern Iraq, with the support of Iran and Syria.
- ^ «Terrorism Havens: Iraq». Council on Foreign Relations. December 1, 2005. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
Saddam has aided...the Kurdistan Workers' Party (known by its Turkish initials, PKK), a separatist group fighting the Turkish government.
{{cite web}}
: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=
و|archive-url=
دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=
(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|dead-url=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی) - ^
{{citation}}
: بیرخستنەوەی واڵا (یارمەتی) - ^ «Are the PKK and Cairo new allies?». Rudaw. 27 June 2016.
Cairo allegedly gave the PKK delegation funds and weapons after the second meeting, the report adds.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=
(یارمەتی) - ^ «III. International Sources of Support». Federation of American Scientists. لە 26 October 2014 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
(یارمەتی) - ^ «PJAK attacks along Iran borders decline». PressTV. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی نیسانی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە 13 April 2015 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|deadurl=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی) ٢ی نیسانی ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ «PJAK attacks along Iran borders decline». Presstv.com. لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە 15 April 2011 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|deadurl=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی) ١٦ی حوزەیرانی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ «NEWS FROM TURKISH ARMED FORCES». Turkish Armed Forces. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە November 2015 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|deadurl=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی) - ^ "Turkey's Paramilitary Forces" (PDF). Orbat. 25 July 2006. p. 33. Archived from the original (PDF) on 27ی Marchی 2009.
{{cite news}}
: Check date values in:|archivedate=
(help) ٢٧ی ئازاری ٢٠٠٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ «Turkey's 'village guards' tired of conflict». My Sinchew. 19 April 2010. لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی نیسانی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 29 August 2010 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
و|date=
(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|dead-url=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی) - ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریfas
نەدراوە - ^ ئ ا «The PKK in Numbers». Sabah News Agency. 28 December 2015. لە ڕەسەنەکە لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=
(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|dead-url=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی) - ^ ISN Kurdish strike reminder of forgotten war, 26 February 2007
- ^ Iran's Kurdish Threat: PJAK ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە, 15 June 2006
- ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریFreedom Falcons
نەدراوە - ^ 14 taken (May 1993),[١] ١١ی ئایاری ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. 8 taken (Oct. 2007),[٢] 23 taken (2011-12),[٣] ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. 8 released (Feb. 2015),[٤] 20 taken/released (June-Sep. 2015),[٥] 20 held (Dec. 2015),[٦] 2 taken (Jan. 2016),[٧] total of 95 reported taken
- ^ 20 as of Dec. 2015,[٨] 2 taken Jan. 2016,[٩] total of 22 reported currently held
- ^ "How many martyrs did Turkey lost?". Internethaber. Retrieved 7 December 2015.
- ^ ئ ا ب «Nearly 7,000 civilians killed by PKK in 31 years». لە ڕەسەنەکە لە ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
{{cite web}}
: پارامەتری نەناسراوی|dead-url=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی) - ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریTurkish casualties
نەدراوە - ^ «Turkey counts cost of conflict as Kurdish militant battle rages on». لە ڕەسەنەکە لە ١١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 16 June 2016 ھێنراوە.
{{cite web}}
: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=
و|archive-url=
دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
(یارمەتی) - ^ Turkish forces kill 32 Kurdish militants in bloody weekend as conflict escalates
- ^ «PKK declares end to unilateral truce in Turkey». AFP. 5 November 2015.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=
(یارمەتی) - ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریexecutions
نەدراوە - ^ Visweswaran, edited by Kamala (2013). Everyday occupations experiencing militarism in South Asia and the Middle East (1st ed. ed.). Philadelphia: University of Pennsylvania Press. p. 14. ISBN 0-8122-0783-1.
{{cite book}}
:|edition=
has extra text (help);|first1=
has generic name (help) - ^ Romano, David (2005). The Kurdish nationalist movement: opportunity, mobilization and identity. Cambridge: Cambridge University Press. p. 81. ISBN 0-521-68426-9.
- ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریwounded
نەدراوە - ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریLA Times
نەدراوە - ^ «Turkey sees Kurdish threat in Syria unrest». Asia Times. لە ڕەسەنەکە لە ٣ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 26 October 2014 ھێنراوە.
{{cite web}}
: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=
و|archive-url=
دیاری کراوە (یارمەتی); زیاتر لە یەک دانە لە|ڕێکەوتی ئەرشیڤ=
و|archive-date=
دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|بەستەری شکاو=
چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) - ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریdisplaced
نەدراوە - ^ "Turkish Hezbollah (Hizbullah) / Kurdish Hezbollah". Turkish Weekly. Archived from the original on 2ی Januaryی 2015. Retrieved 27 December 2015.
{{cite news}}
: Check date values in:|archivedate=
(help) ٢ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ "The real challenge to secular Turkey". The Economist. Retrieved 27 December 2015.
- ^ Dogan, Azimet (2008). Characteristics of Turkish Hezbollah: Implications for Policy and Programs. University of Baltimore.
- ^ T. Nugent, John. "The Defeat of Turkish Hizballah as a Model for Counter-Terrorism Strategy". the Department of National Security Affairs. Archived from the original on 20ی Januaryی 2016. Retrieved 27 December 2015.
{{cite news}}
: Check date values in:|archive-date=
(help); Unknown parameter|ناونیشانی ئەرشیڤ=
ignored (help) - ^ Jenkins, Gareth (2010). "A New Front in the PKK Insurgency". International Relations and Security Network (ISN). International Relations and Security Network (ISN). Retrieved 27 December 2015.
ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
- CS1 errors: dates
- CS1 errors: generic name
- CS1 errors: extra text: edition
- Pages with citations using unsupported parameters
- ئەو وتارانەی وتەی بێسەرچاوەیان تێدایە لە August 2016
- ئەو وتارانەی کە بەشی ناکۆکیی لەسەریان ھەیە
- Interlanguage link template link number
- ناکۆکیی تورکیا و کوردەکان (١٩٧٨-ئێستاکە)
- شەڕە ناوخۆیییەکان
- شەڕەکان
- سەربزێوییەکانی کورد لە تورکیا
- ململانێکانی سەدەی ٢١ەم
- باشووری کوردستان
- ھەرێمی کوردستان
- باکووری کوردستان