سەرزەوییەکانی ئەمریکا - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد

سیاسەتەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکان
ئەم بابەتە بەشێکی زنجیرەیییە لەسەر

حکوومەتی فیدراڵی دەستووری ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا یاسا باجدان سیاسەت
یاسادانان کۆنگرەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ئەنجومەنی نوێنەران وتەبێژ مایک جۆنسن (R) سەرکردەی زۆرینە ستیڤ سکالیس (R) سەرکردەی کەمینە حەکیم جێفریس (D) ئەندامانی دەنگنەدەر ئەنجومەنی پیران سەرۆک کامڵا ھاریس (D) سەرۆکی کاتی پاتی مورای (D) سەرکردەی زۆرینە چەک شومەر (D) سەرکردەی کەمینە میچ مەککۆنێل (R)
جێبەجێکار سەرۆک کۆماری ویلایەتە یەکگرتووەکان جۆ بایدن (D) جێگری سەرۆک کۆماری ویلایەتە یەکگرتووەکان کامڵا ھاریس (D) داواکاری گشتیی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا مێریک گارلاند کابینە نووسینگەی جێبەجێکار
دەسەڵاتی دادوەری دادگای باڵای ویلایەتە یەکگرتووەکان سەرۆکی دادوەری جۆن ڕۆبێرتس تۆماس ئەلیتۆ سۆتۆمایۆر کاگان گۆرسەچ کاڤاناو بارێت جاکسن دادگا نزمەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دادگا پیاچوونەوەکان دادگای بەشەکان دادگای بازرگانیی نێونەتەوەییی لێژنەی دادوەریی فرەناوچەیی دادگای لابردنی تیرۆستانی بێگانە دادگای چاودێریی ھەواڵگریی دەرەکی دادگای پێداچوونەوەی چاودێریی ھەواڵگریی دەرەکی دادگاکانی تر
هەڵبژاردنەکان هەڵبژاردنە نەتەوەیییەکان هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی هەڵبژاردنی خولی ناوین ساڵی بێ ھەڵبژاردن ھەڵبژاردنی سەرەتایی هەڵبژاردنی سەرەتاییی سەرۆک ھەڵبژاردنەکان لە ویلایەتەکان و ناوچەکان ئەلاباما ئالاسکا ئەریزۆنا ئارکنساس کالیفۆڕنیا کۆلۆرادۆ کۆنێتیکت دێلاوێر فلۆریدا جۆرجیا ھاوایی ئایداھۆ ئیلینۆی ئیندیانا ئایۆوا کانزاس کنتاکی لویزیانا مەین مێریلەند ماساچووسیتس میشیگان مینیسۆتا میسیسیپی میزوری مۆنتانا نیبراسکا نێڤادا نیوھەمپشیر نیوجێرزی نیومەکسیکۆ نیویۆرک کارۆلینای باکوور داکۆتای باکوور ئۆهایۆ ئۆکلاهۆما ئۆریگۆن پێنسیلڤانیا ڕۆد ئایلەند کارۆلینای باشوور داکۆتای باشوور تێنێسی تێکساس یووتا ڤێرمۆنت ڤیرجینیا واشینگتن ڤیرجینیی ڕۆژاوا ویسکۆنسن وایۆمینگ ساموای ئەمریکا گوام دوورگەکانی ماریانای باکوور پۆرتۆ ڕیکۆ دوورگەکانی ڤیرجینیای ئەمریکا ھەڵبژاردنەکان لە بەشی کۆلومبیا
پارتە سیاسییەکان دیموکرات کۆماری پارتی سێیەم ئازادیخواز سەوز
ئایدیۆلۆجییە سیاسییەکان شۆپپارێزی مێژوو ڕەش نوێ ڕەسەن کۆمەڵایەتی نەریتخواز لیبرالیزم مۆدێرن پێشکەوتنخوازی هەڵوەشاندنەوە دەستوورباوەڕی بزاڤی ژینگەیی پاشایەتی پۆپیۆلیزم پارێزخوازی کۆماریخوازی سۆشیالیزم ئەنارکیزم ئەنارکیزمی تاکەکەسێتی چاندی سیاسی جەمسەرگریی سیاسی
فیدڕاڵیزم حکوومەتی ویلایەت و سەرزەوییەکان دەسەڵاتی یاسادانان دادگاکان حکوومەتی خۆجێی حکوومەتی بەشی کۆلومبیا ئەنجومەنی بەش شارەوانی دادگای باڵا
پەیوەندییەکانی دەرەوە وەزارەتی ویلایەت سکرتێری ویلایەت: تۆنی بلینکن یاسای نەتەوایەتی پاسپۆرت پێویستیی ڤیزە سیاسەتی ڤیزە ئەمریکا و نەتەوە یەکگرتووەکان ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان پی فایف ناتۆ گرووپی ٢٠ گرووپی حەوت ڕووسیا چین ھیندستان ژاپۆن کەنەدا بەڕیتانیا یەکێتیی ئەورووپا ئەمریکای لاتین جیھانی عەرەبی
دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەروازەی سیاسەت
ب و د

سەرزەوییەکانی ئەمریکا بریتین لە دابەشکردنی کارگێڕی ژێر نیشتمانی کە لەلایەن حکومەتی فیدراڵی ئەمریکاوە سەرپەرشتی دەکرێن. ناوچە جیاوازەکانی ئەمریکا جیاوازن لە ویلایەتەکانی ئەمریکا و زەوییە زەوتکراوەکانی ھیندستان چونکە ئەوان یەکەیەکی سەروەر نین. ^[٢] لە بەرامبەردا، ھەر ویلایەتێک سەروەرییەکی جیاواز لە حکوومەتی فیدراڵی ھەیە و ھەر ھۆزێکی ڕەسەنی ئەمریکی کە لەلایەن فیدراڵییەوە دانپێدانراوە، خاوەنی سەروەرییەکی سنوورداری خێڵەکییە.^[١] سەرزەوییەکان بەپێی یەکگرتن و ھەروەھا کە ئایا حکوومەتێکی «ڕێکخراو»یان ھەیە یان نا لە ڕێگەی یاسایەکی ئۆرگانیکەوە کە لەلایەن کۆنگرێسەوە پەسەند کراوە، پۆلێن دەکرێن.^[٣]^[٤]^[٥]^[٣]^[٦]^[٧]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]

^ ^ئ ^ا Wolf، Richard (٩ی حوزەیرانی ٢٠١٦). «Puerto Rico not sovereign, Supreme Court says». USA Today. لە ١٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
^ According to the 2016 Supreme Court ruling Puerto Rico v. Sanchez Valle, territories are not sovereign^[١]
^ ^ئ ^ا «Definitions of Insular Area Political Organizations». U.S. Department of the Interior. ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٥. لە ١٣ی تەممووزی ٢٠١٨ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ «What Are The US Territories?». worldatlas.com. لە ٢٤ی تەممووزی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ «U.S. Insular Areas: application of the U.S. Constitution» (PDF). U.S. General Accounting Office Report. November 1997. pp. 10 / 1, 6, 39 / 8, 14, 26–28. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٩ی شوباتی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣٠ی حوزەیرانی ٢٠١٩ ھێنراوە. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 2020-02-29 suggested (یارمەتی)
^ «Introduction – Harvard Law Review». ١٠ی نیسانی ٢٠١٧. لە ٣١ی تەممووزی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٥ی تەممووزی ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ Perez، Lisa Marie (June 2008). «Citizenship Denied: The 'Insular Cases' and the Fourteenth Amendment». Virginia Law Review. 94 (4): 1029–1081. JSTOR 25470577. لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی تەممووزی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە December 9, 2021 ھێنراوە. {{cite journal}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)