کاردانەوە نێونەتەوەیییەکان لەسەر شاڵاوی سەربازی ڕووسیا بۆ سەر ئوکراینا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
کاردانەوە و ھەڵوێستەکانی وڵاتان و ناوچە جۆراوجۆرەکان بەرامبەر بە ھێرشی ڕووسیا بۆ سەر ئوکراینا ██ ئوکراینا ██  ئەو وڵاتانەی کە سەرکۆنەی ھێرشەکە دەکەن ██ ھەڵوێستی بێلایەن یان نادیار ██ پشتیوانی لە ڕووسیا ██ ڕووسیا ██ نەزانراو/بێ لێدوان/داتا نیە

کاردانەوەکان لەسەر ھێرشی ڕووسیا بۆ سەر ئوکراینا ٢٠٢٢ لەناویدا سەرکردەکانی جیھان کۆبونەوە و ڕەخنەیان لە شەڕەکە گرت، بە تایبەتیش ڕەخنە خرایە سەر ڤلادیمیر پوتین کە ڕێگەی بە سوپا داوە بۆ ھێرشەکە، و ھەندێکی تریش ڕەخنە دەخەنە سەر ناتۆ.

نەتەوەکان[دەستکاری]

ئەفریقا[دەستکاری]

  •  میسر: موستەفا مەدبولی سەرۆک وەزیرانی میسر باسی لەوە کرد حکوومەتەکەی چاودێری بارودۆخەکە دەکەن، وە ھیوای بۆ بەزوویی چاکبوونی باروودۆخەکە خواست[١]
  •  گابۆن: گابۆن بەشداری لە کۆبوونەوە بەپەلەکەی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوەکان کرد و دژاییەتی خۆی بۆ جەنگەکە دەربڕی لە ٢١ شووبات.[٢]
  •  گانا: وەزیری کارووبارەکانی دەرەوە شیرلی ئایۆرکۆر بۆتچوای دژاییەتی داگیرکارییەکەی کرد[٣]
  •  کینیا: کینیا بەھەمان شێوەی گابۆن بەشداری لە کۆبوونەوە بەپەلەکەی ئەنجوومەنی ئاسایش کرد دژاییەتی خۆی بۆ داگیرکارییەکە دەربڕی.[٢]
  •  لیسۆتۆ: لیسۆتۆ بەھەمان شێوە لە کۆبوونەوە بەپەلەکەی ئەنجوومەنی ئاسایش دژاییەتی داگیرکارییەکەی ڕووسیا کرد.[٢]
  •  لیبێریا: دژاییەتی داگیرکارییەکەی کرد [٤]
  •  لیبیا: وەزیری دەرەوە نەجلە مەنگۆش دژاییەتی داگیرکاری سەربازی ڕووسیای کرد وەکوو سەرپێچی لە یاسای نێودەوڵەتی، وە داوای لە مۆسکۆ کرد "ھێمن بێتەوە  و پاشەکشێ بکات"[٥]
  •  نێجیریا: وەزیری کارووبارەکانی دەرەوە وەک "سورپرایز" وەسفی داگیرکارییەکە دەکات. وە باسی لە پلانەکانی کرد بۆ یارمەتیدان و دەربازکردنی خەڵکی نێجیریا لە ئوکراینا ھەرچۆنێک بێت تا ئێستا ھیچ لێدووانێکی دژای داگیرکارییەکەی ڕووسیا نەداوە[٦]
  •  ئەفریقای باشوور: نالیدی پاندۆر، وەزیری بەشی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان و ھەماھەنگی; وتەیەکی بڵاوکردەوە کە تیایدا دژاییەتی ھیچ یەکێک لە لایەنەکان ناکات نە ڕووسیا و نە ئوکراینا، داوای "سەرنجەم ئەو قسانەی کرد کە لەلایەن ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە کرابوو، و "باشترکردنی دیبلۆماسی".[٧]

ئاسیا[دەستکاری]

  •  ئەفغانستان: تاڵیبان نیگەرانی خۆی لەسەر کارەساتەکە دەربڕی و داوای "چارەسەرکردنی کارەساتەکەی کرد بە دایەلۆگ و بەشێوەی ئاشتیخوازیانە"[٨]
  •  بەنگلادێش: وەزیری کارووباری دەرەوە جەختی لەسەر چارەسەرکردنی پێکدادانەکەی ڕووسیا و ئوکراینا کردەوە کە بە شێوەیەکی ئاشتیخوازانە چارەسەر بکرێت.
  •  چین: سکرتێری گشتی پارتی کۆمیونستی چینی شی جین پینگ لە ٢٥ی شووبات لەگەڵ ڤلادمێر پوتین قسەی کردووە، کەوا چین پشتگیری چارەسەری کێشەکانی نێوان ڕووسیا و ئوکراینا دەکات لە ڕێگەی دانووستان.[٩][١٠] ڤلادمیر پوتین لە وەڵامدا وتی "ڕووسیا بەتەواوی ئامادەیە بۆ ئەوەی دانووستان لەگەل ئوکراینا بکات"[١١] نوێنەری چین لە نەتەوە یەکگرتووەکان وتی "ئێمە باوەڕمان بەوەیە ھەموو وڵاتەکان پێویستە ناکۆکییەکان بە ئاشتی چارەسەر بکەن لەسەر ئامانج و بنەمای بڕیارنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان"[١٢] لە ٢٥ی شووبات چین ئاماژەی بەوە دا پێویستە خاک و سەروەری ئوکراینا رێزی لێ بگیرێت و بەپەلە داوای گفتووگۆی کرد بە زویی لە نێوان ئوکراینا و ڕووسیا[١٣] بەزویی دواتر وەزیری کارووباری دەرەوە و کۆنسولی ویلایەتی چین وتی کەوا چین زۆر بە ڕوونی ڕێز لە خاک و سەروەری گشت وڵاتان دەگرێت، لەناوشیاندا ئوکراینا.[١٤][١٥]
  •  ھیندستان: سەرۆک وەزیران نارێندرا مۆدی لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لەگەڵ پوتین لە ٢٤ی شووبات داوای وەستانی دەستبەجێی توندوتیژییەکانی ئوکراینای کردەوە. ھەروەھا داوای دەرچوون و گەڕانەوەی سەلامەتی کرد بە ١٨،٠٠٠ خوێندکاری ھیندی لە ئوکراینا[١٦]
  •  ئیندۆنیزیا: وتەبێژی وەزیری کاروباری دەرەوەی ئیندۆنیزیا: باسی لە کاردانەوەو نیگەرانی ئیندۆنیزیا کرد لەسەر ئەو پێکدانانە سەربازییە. وە داواکاری بەپەلەی لە ڕووسیا کرد بۆ ئەوەی ڕێز لە خاک و سەروەری ئوکراینا بگرێت[١٧] ڕۆژنامەیەکی فەرمی کە لەلایەن وەزارەتەوە دەرچووە دەلێت کە ئەو ھێرشەی ڕووسیا کردوویەتییە سەر ئوکراینا "جێگای قبوولکردن نییە"[١٨] ھەروەھا سەرۆکی ئیندۆنیزیا جۆکۆ ویدۆدۆ لە تویتەکەی ڕایگەیاند "شەڕ ڕابگرن" شەڕ زەحمەتی و ھیلاکەت دەھێنێت و جیھان دەخاتە مەترسییەوە". [١٩][ئ][٢٠] لە ٢٤ی شووباتی ٢٠٢٢ ئەوە ڕاگەیانراوە کە حکوومەتی ئیندۆنیزیا سزای یاسایی بەسەر ڕووسیا جێبەجێ دەکات بەھۆی ئەو داگیرکارییەی بۆ سەر ئوکراینا[٢١]
  •  ئێران: ئەگەرچیش وەزیری دەرەوە جەختی لەسەر ئەوە کردەوە جەنگ بەھۆی ناتۆوە ڕوویداوە، بەڵام جەنگی بە چارەسەری کێشەکان نەبینی، وە باوەڕیان بە وەستاندنی شەڕ و تیشک خستنە سەر چارەسەری سیاسی و دیموکراسی ھەبوو[٢٢]. سەرۆکی ئێران ئیبراھیم رەیسی پەیوەندی تەلەفۆنی لەگەڵ پوتین بەست و پشتگیری لە وەستاندنی فراوانبوون و گەورەبوونی ناتۆ کرد.[٢٣][٢٤]
  •  ئیسرائیل: سەرۆک وەزیری ئیسرائیل نەفتالی بێنێت باسی لەوە کرد کەوا "دڵمان لەلای خەڵکی سڤیلی ڕۆژھەڵاتی ئوکراینایە کە تووشی ئەم بارودۆخە بوو"" داوای وەستاندنی توندوتیژی و پشتگیری مرۆڤی کرد بۆ ئەوەی بگات بە ئوکراینا[٢٥] وەزیری کاروباری دەرەوە یائیر لاپید وتی کەوا ھێرشەکەی ڕووسیا بۆ سەر ئوکراینا دەستدرێژییەکی مەترسیدارە بۆ سەر سیستمی نێودەوڵەتی. و ئیسرائیل ئیدانەی ھێرشەکە دەکات، و ئامادەیە بۆ ئەوەی پشتگیری مرۆڤانە پێشکەشی خەڵکی سڤیلی ئوکراینا بکات، ئیسرائیل خۆی وڵاتێکە کە چەندین جەنگی بینیوە و جەنگ بە چارەسەری کێشەکان نابینێت.[٢٦][٢٧][٢٨] لە ٢٧ی شووبات وەزیری ناوەخۆی ئیسرائیل بڕیاری درێژکردنەوەی دوو مانگ ڤێزای بە شێوەیەکی خۆگەرانە بۆ گەشتیارانی ئوکراینا دەرکرد. تا بە شێوەیەکی کاتی بتوانن لە جەنگ دووربن و پارێزراو بن.[٢٩]
  •  ژاپۆن: سەرۆک وەزیران فومیۆ کشیدا ئیدانەی ھێرشەکەی ڕووسیای کرد و باسی لەوەش کرد کەوا لەگەڵ ئەمریکا کاردەکەن بۆ سەپاندنی سزای زیاتر بەسەر ڕووسیا[٣٠]وە سزای نوێی سەپاند، وەکوو سنووردارکردنی ھاوردنی نیمچەگەیەنەر و بەرھەمە تەکنەلۆژیاکانی تر و وەستاندن یان سنووردارکردنی کارکردنی سێ بانکی ناوەندی ڕووسیا. ھەروەھا باسی لە سەپاندنی سزا کرد بەسەر بیلاڕووس بەھۆی پشتگیریکردنی بیلارووس لە داگیرکارییەکە.[٣١]
  •  ئوردن: وەزیری دەرەوەی ئوردن بەپەلە داوای لە کۆمەڵگای نێودەوڵەتی و لایەنە پەیوەندیدارەکان کرد کە پشتگیری لەم داگیرکارییە نەکەن و داوای چارەسەری ئاشتیخوازیانەی بۆ پێکدادانەکان کرد بۆ گەڕاندنەوەی باری ئاسایی و جێگیربوونی ناوچەکە لەم حاڵەتە کارەساتبارەدا.[٣٢]
  •  کازاخستان: وڵاتی ھاوسێ و ھاوپەیمانی ڕووسیا، ڕەتی کردەوە کەوا ھێزی وڵاتەکەی بچنە پاڵ سووپای ڕووسیا بۆ داگیرکاری ئوکراینا. ھەروەھا وتیشی دان بەو کۆماریانە دانانێت کە ڕووسیا درووستی کردوون (کۆماری دۆنێتسک، کۆماری لوھانسک).[٣٣]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "Egyptian Cabinet discusses Russia-Ukraine crisis". Arab News. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  2. ^ ئ ا ب Mureithi, Carlos (February 25, 2022). "What is Africa's position on Russia's invasion of Ukraine?". Quartz. Retrieved 26 February 2022.
  3. ^ "Ghana condemns Russia's "unprovoked" attack on Ukraine". 25 February 2022. Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  4. ^ "Liberia condemns Russia Unprovoked Attack on Ukraine; As Pope Francis Calls for Calm". The Independent Probe Newspaper. 25 February 2022. Retrieved 26 February 2022.
  5. ^ Abdullah, Walid (24 February 2022). "Libya condemns Russian military operation in Ukraine". www.aa.com.tr. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  6. ^ Okafor, Chiamaka (24 February 2022). "Nigeria 'surprised' but fails to condemn Russian invasion of Ukraine". Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  7. ^ "World Reaction to the Invasion of Ukraine". Wilson Center. 24 February 2022. Retrieved 26 February 2022.
  8. ^ Roscoe, Matthew (25 February 2022). "Taliban calls on Russia and Ukraine to end the crisis through "peaceful means"". Euro Weekly News. Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  9. ^ "China's Xi Jinping Speaks To Putin, Calls For "Negotiation" With Ukraine". NDTV. AFP. 25 February 2022. Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  10. ^ "Xi speaks to Putin and calls for 'negotiation' with Ukraine". The Japan Times. Reuters. 25 February 2022. Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022. ٢٥ی شوباتی ٢٠٢٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  11. ^ "Putin tells Xi that Russia willing to hold high-level talks with Ukraine -China's CCTV". Financial Post. Reuters. 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  12. ^ McCarthy, Simone (22 February 2022). "As the West condemns Russia over Ukraine, Beijing strikes a different tone". CNN. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  13. ^ Sharma, Shweta (24 February 2022). "China refuses to accept Russia has 'invaded' Ukraine, blames US for war". The Independent. Retrieved 24 February 2022.
  14. ^ Frank, Joel (25 February 2022). "China Foreign Ministry: Ukraine's territory and sovereignty should be respected, urges talks". FXStreet (بە ئینگلیزی).
  15. ^ "China says it respects Ukraine's sovereignty and Russia's security concerns". Reuters. 2022-02-25. Retrieved 2022-02-26.
  16. ^ "Modi Appeals for 'Cessation of Violence' in Call With Putin, First Indian Reaction to Russian Attack". The Wire (India). 25 February 2022. Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  17. ^ "Indonesia Desak Rusia Hormati Kedaulatan Ukraina" [Indonesia Urges Russia to Respect Ukraine's Sovereignty] (بە ئەندەنووسی). CNN Indonesia. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  18. ^ "Pernyataan Pemerintah Indonesia Mengenai Serangan Militer Di Ukraina | Portal Kementerian Luar Negeri Republik Indonesia". kemlu.go.id. Retrieved 2022-03-01.
  19. ^ Widodo, Joko [@jokowi] (24 February 2022). "Setop perang. Perang itu menyengsarakan umat manusia, dan membahayakan dunia" (Tweet) (بە ئەندەنووسی). Archived from the original on 26 February 2022. Retrieved 28 February 2022 – via Twitter.
  20. ^ "Indonesia calls for negotiation and diplomacy after Russia attacks Ukraine, will not impose sanctions". Channel News Asia. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  21. ^ Nadira, Fergi (24 February 2022). "Indonesia Pikirkan Matang Sanksi Rusia Atas Invasi ke Ukraina" [Indonesia Thinks About Russian Sanctions For Invasion of Ukraine]. Republika Online (بە ئەندەنووسی). Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  22. ^ "امیرعبداللهیان: بحران اوکراین ریشه در اقدامات تحریکآمیز ناتو دارد- اخبار دیپلماسی ایران – اخبار بین الملل تسنیم | Tasnim". خبرگزاری تسنیم | Tasnim. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  23. ^ "Putin, Raisi Speak Amid Ukraine Invasion, Say Iran Deal Would 'Help Maintain Stability'". Haaretz. 24 February 2022. Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  24. ^ "In phone call, Iran's Raisi tells Putin that NATO expansion a 'serious threat'". Times of Israel. 24 February 2022. Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  25. ^ Berman, Lazar (24 February 2022). "Bennett refrains from condemning Russia in first remarks since invasion of Ukraine". The Times of Israel. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 25 February 2022.
  26. ^ "Israel condemns attack in Ukraine". Ministry of Foreign Affairs of Israel. 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  27. ^ Berman, Lazar (24 February 2022). "Jerusalem pans Russian attack on Ukraine: 'A grave violation of international order'". The Times of Israel. Retrieved 25 February 2022.
  28. ^ "Israel's Lapid condemns Russian attack on Ukraine".
  29. ^ Shaked, Ayelet [@Ayelet__Shaked] (27 February 2022). החלטתי לאפשר לתיירים מאוקראינה השוהים בישראל כדין ומעוניינים להאריך כרגע את שהותם לקבל הארכה של חודשיים, בתקווה כי המצב באוקראינה יחזור לסדרו בהקדם. אין צורך להגיע ללשכות, זה יקרה באופן גורף. [I have decided to allow tourists from Ukraine who are legally staying in Israel and are currently interested in extending their stay to receive a two-month extension, in the hope that the situation in Ukraine will return to normal soon. There is no need to go to the bureaus, it will happen en masse] (Tweet) (بە عیبری). Archived from the original on 27 February 2022. Retrieved 27 February 2022 – via Twitter.
  30. ^ Landers, Peter (24 February 2022). "Japan Condemns Russia, to Work With U.S. on Sanctions". Wall Street Journal. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  31. ^ Kajimoto, Tetsushi; Komiya, Kantaro (2022-02-28). "Japan joins sanctions on Russian central bank, says 'Japan is with Ukraine'". Reuters (بە ئینگلیزی). Retrieved 2022-03-01.
  32. ^ "Jordan urges restraint, de-escalation in Ukraine crisis". Retrieved 28 February 2022.
  33. ^ "Russia ally Kazakhstan denies request to join attack on Ukraine: Report". Washington Examiner. 25 February 2022. Archived from the original on 26 February 2022. Retrieved 25 February 2022.


ھەڵەی ژێدەرەکان: <ref> tags exist for a group named "kurdish-alpha", but no corresponding <references group="kurdish-alpha"/> tag was found