دارووسازی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
Occupation
Names دەرمانساز، کیمیاگەر، دکتۆری دەرمانسازی، دەرمانساز، ئەپۆتکاری یان بە سادەیی دکتۆر
Occupation type
پیشەیی
Activity sectors
چاودێری تەندروستی، زانستە تەندروستییەکان، زانستە کیمیایییەکان
Description
Education required
دکتۆری دەرمانسازی، ماستەری دەرمانسازی، بەکالۆریۆسی دەرمانسازی، دیپلۆما لە دەرمانخانە
دەرمان ڕێگایێکە کە بەکاردێت بۆ دەستنیشانکردن، چارەسەرکردن، بەرگریکردن یان نەھێشتنی نەخۆشی.
ئەپۆثیکار یان کیمیاگەر لەلایەن گابریێل مێتسو (١٦٥١–٦٧)

دارووسازی یان دەرمانسازی زانستی تەندروستی پزیشکی یە کە زانستی پزیشکی بە کیمیاوە دەبەستێتەوە و بە دۆزینەوە، بەرھەمھێنان، ڕێکخستن، سەلامەت و بەکارھێنانی کاریگەر، و کۆنترۆڵکردنی دەرمان و داروو بە کار دێت. ڕاھێنانی دەرمانخانە پێویستی بە زانینی نایاب ھەیە لە دەرمانەکان، میکانیزمی کرداریان، کاریگەرییە لاوەکییەکان، کارلێکەکان، جووڵەیی و ژەھراوی بوون. لە ھەمان کاتدا پێویستی بە زانینی چارەسەر و تێگەیشتن لە پرۆسەی نەخۆشی ھەیە ھەندێک تایبەتمەندی دەرمانسازان، وەک دەرمانسازانی کلینیکی پێویستی بە کارامەیی تر ھەیە، بۆ نموونە زانین دەربارەی دەستکەوتن و ھەڵسەنگاندنی داتای جەستەیی و تاقیگە.[١]

دیسپلینەکان[دەستکاری]

دەرمانخانە، تاکوینۆم سانیتیس کاساناتێنسیس (سەدەی ١٤)

بواری دەرمانسازی بە شێوەیەکی گشتی دەکرێت دابەش بکرێت بۆ سێ دیسپلینی سەرەتایی:

  • دەرمانسازی
  • فارماکۆکینتیک
  • کیمیای پزیشکی و دەرمانخانە
  • ڕاھێنانی دەرمانخانە

پیشەگەران[دەستکاری]

ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی مەزەندە دەکات کە بەلایەنی کەمەوە ٢٫٦ ملیۆن دەرمانساز و کارمەندی دەرمانساز لە جیھاندا ھەیە.

دەرمانسازان[دەستکاری]

دەرمانسازان پسپۆڕی تەندروستین لەگەڵ پەروەردەی تایبەت و ڕاھێنان کە ڕۆڵی جۆراوجۆر دەگێڕن بۆ دڵنیابوون لە ئەنجامی تەندروستی باش بۆ نەخۆشەکانیان لە ڕێگەی چۆنییەتی بەکارھێنانی دەرمانەوە.

پێداویستییەکانی پەروەردە[دەستکاری]

داواکاری جیاواز ھەیە لە قوتابخانە بەپێی دەسەڵاتی دادوەری نەتەوەیی کە تێیدا قوتابییەکە بەنیازە ڕاھێنان بکات.

ویلایەتە یەکگرتووەکان[دەستکاری]

لە ویلایەتە یەکگرتووەکان، دەرمانسازێکی گشتی پلەی دکتۆری دەرمانسازی (Pharm.D) بەدەست دەھێنێت. دەتوانرێ لە ماوەی ٦ ساڵدا، کە دوو ساڵ لە پۆلەکانی پێش دەرمانسازی و چوار ساڵ خوێندنی پرۆفیشناڵ لە خۆ دەگرێت تەواو بکرێت.[٢] دوای دەرچوونی قوتابخانەی دەرمانسازی زۆر پێشنیار دەکرێت خوێندکارەکە بەردەوام بێت بۆ تەواوکردنی ماوەی یەک یان دوو ساڵ کە ئەزموونێکی بەنرخ بۆ قوتابی دابین دەکات پێش ئەوەی بەشێوەیەکی سەربەخۆ بچێتە دەرەوە بۆ ئەوەی ببێتە دەرمانسازێکی گشتی یان تایبەتمەند.

مێژوو[دەستکاری]

پزیشک و دەرمانساز، وێنەکێشان لە مێدیسیناریوس (١٥٠٥) لەلایەن ھیرۆنیموس برونشویگ

کۆنترین کۆکراوەی ماددە پزیشکییەکان، پەیماننامەیەکی ھیندی ئایورڤێردی بوو کە لە سەدەی ٦ی پ. ز بۆ سوشرۆتا بەستراوە. ھەرچۆنێک بێت، کۆنترین تێکست وەک ڕێکەوتە پارێزراوەکان بۆ سەدەی سێیەم یان چواری زایین.

لە ئەورووپا دوکانەکانی دەرمانسازی وەک لە سەدەی ١٢ دا دەستیان کرد بە دەرکەوتن. لە ساڵی ١٢٤٠ ئیمپراتۆر فرێدریکی دووەم فەرمانی دەرکرد کە بەھۆیەوە پیشەکانی پزیشک و ئەپۆتکاری لە یەک جیاکرانەوە.

ھێماکان[دەستکاری]

ھێماکان کە زیاتر پەیوەندی بە دەرمانخانەوە ھەیە:

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ Thomas D (November 2018). Clinical Pharmacy Education, Practice and Research. ISBN 978-0-12-814276-9.
  2. ^ "Pharmacist Certification and Course Requirements". Learn.org. 2013–2018. Retrieved 6 April 2018.


بەستەرە دەرەکییەکان[دەستکاری]