ئیسماعیل فارووقی

ئیسماعیل فارووقی
ئیسماعیل فارووقی
	إسماعيل راجي الفاروقي
لەدایکبوون	١ی کانوونی دووەمی ١٩٢١ ; یافا، فەرمانڕەوایی بەریتانیا لەسەر فەلەستین
مەرگ	٢٧ی ئایاری ١٩٨٦ (٦٥ ساڵ ژیاوە); Wyncote
گۆڕ	Forest Hills Memorial Park
پەروەردە	دکتۆرا، ماستەر
زانکۆ	زانکۆی ھارڤارد; زانکۆی ئەزھەر; Indiana University Bloomington; زانکۆی ئەمریکی لە بەیرووت ;
پیشە	فەیلەسووف، مامۆستای زانکۆ
شوێنکار	Temple University (١٩٦٨–١٩٨٦); (١٩٦١–١٩٦٣); زانکۆی سیراکیوز (١٩٦٤–١٩٦٧); زانکۆی مەکگیل (١٩٥٨–١٩٦١); زانکۆی شیکاگۆ (١٩٦٤–١٩٦٧) ;
کارەکان	'Urubah and Religion: A Study of the Fundamental Ideas of Arabism and of Islam as its Highest Moment of Consciousness، Al-Tawhid: Its Implications for Thought and Life، Christian Ethics: A Historical and Systematic Analysis of Its Dominant Ideas، The Cultural Atlas of Islam
ھاوسەر	Lois Lamya al-Faruqi
واژوو

ئیسماییل ڕاجی لفارووقی (لەدایکبووی ١ی کانوونی دووەم ١٩٢١ - مردووی ٢٧ی ئایار ١٩٨٦) فەیلەسوف و زانای موسڵمانی فەڵەستینی-ئەمریکیی بووە و بە شێوەیەکی بەرفراوان کاری کردووە لە توێژینەوەی زانستە ئیسلامییەکان و گفتوگۆی نێوان ئایینەکاندا. چەند ساڵێک لە زانکۆی ئەزھەر لە قاھیرە بووە و لە زانکۆکانی ئەمریکای باکوور وانەبێژ بووە، لەنێویاندا زانکۆی مەکگیل لە مۆنتریال لە کەنەدا. فارووقی مامۆستای ئایین بووە لە زانکۆی تەمپڵ , لەوێ پڕۆگرامی خوێندنی زانستە ئیسلامییەکانی دامەزراندووە و سەرۆکایەتیی کردووە. ھەروەھا ھاوبەشی دامەزرێنەری پەیمانگای نێودەوڵەتی بیری ئیسلامیی بووە. فارووقی زیاتر لە ١٠٠ وتار و ٢٥ کتێبی نووسیوە، لەوانە ئەخلاقی مەسیحی: شیکارییەکی مێژوویی و سیستماتیکی بیرۆکە باڵادەستەکانی (١٩٦٧) و تەوحید: کاریگەرییەکانی بۆ بیرکردنەوە و ژیان (١٩٨٢)، لێکۆڵینەوە لە بیری ئیسلامی، ئەخلاق، چەمکی یەکتاپەرستی و پەیوەندییەکانی نێوان ئایینەکان.^[١]^[٢]

ژیانی سەرەتای و پەروەردە

فارووقی لە یافا لە ماندەیتەی پەڵەستین بەدواداچوون کرا بوو.^[١]^[٣] باوکی، عبدالحەدە فارووقی، قازی بوو. لە ئەزەھر فێری کەلتوری ئیسلامی بوو و پاشان خوێندنی فەلسەفەی بەرپرسی ئیسلامی کرد لە زانکۆی ئەمریکا و بەخوێندنی زانستی زانستی بەرامبەرە فەرمی بەرپرسایەتی و ئیسلامی دەربەرەکانی و بەرپرسی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی.^[٤]

پیشەی ئەکادیمی

لە ١٩٥٨دا، فارووقی فێرکاری فەرھەنگی لە کۆلێژی موکێڵی زانستی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی خوایەتی خوایەتی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی خوایەتی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی خوایەتی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی خوایەتی.^[١] بەپێی خوێندنی خوایەتی لە خوایەتی خوایەتی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسی بەرپرسی بەرپرسی بەرپرسی خوایەتی.^[٥]

فەلسەفە و بیرکردنەوە

فەلسەفەی فارووقی بە تۆحید بەرز بوو، کە ئەوە بە شێوەیەکی فەرمی ڕووناک وەک ڕاستەی ئیسلامی ڕاگیاند. بەپێی ئەم بیردۆزییە، تۆحید ئەو فەرمییەیە کە ھەموو بوارەکان لە ژیانی مرۆڤی بە ھەڕەشەیەکی تایبەتی بەرپرسییەتی دەکات، کە چەندەکی بەرپرسایەتی کە گەردەبەندی زانیاری ئیسلامی، نرمی فەرمی خوایەتی، بەراوردەوە، و دەستپێکردنەوەی بەرپرسییەتی خوایەتی. بەپێی ئەلفارووقی، تۆحید لەسەر بنەماکاندا بەرپرسایەتی دەکات کە مرۆڤ بە فەرمی «خلیفە» (ئەوەی بەرپرسی خوایەتی بوون) دەبنە سەر زەمین، بە ئەوەیە مرۆڤ بەرپرسی بوون بە پەیوەندی بە ھاوبەشەکان و کۆمەڵگە و چۆن بەساخی و فەرھەنگی.^[٦]

ئەو دەبینی تۆحید بە شێوەیەکی فەرمی بەرپرسایەتی فەرمی و زانیاری و ڕاستەی مرۆڤی دەزانی، لەوەیە مرۆڤ بە تۆحید بەرپرسایەتی فەرمی و بەرپرسایەتی خوایەتی بەرپرسی دەکات. ئەلفارووقی بەرپرسییەتی فەرمی لەسەر شێوەی بەرپرسی بەرپرسی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسی دەکات وەک شێوەی زانیاری ئیسلامی بەرپرسی خوایەتی بەرپرسییەتی دەردەبەندی.^[٧]

سەرچاوەکان

^ ^ئ ^ا ^ب Imtiyaz Yusuf، ed. (2021). Essential Writings: Ismail Al Faruqi. Kuala Lumpur: IBT Books. p. 3.
^ «Faruqi, Ismail Raji al- (1986)». The Oxford Dictionary of Islam. Oxford Reference. لە 2024-07-04 ھێنراوە.
^ Badri، Malik (2014). «Psychological reflections on Ismail al-Faruqi's life and contributions». The American Journal of Islamic Social Sciences. 31 (2): 145–152. doi:10.35632/ajis.v31i2.1052.
^ «Ismail al-Faruqi». Makers of Contemporary Islam. Oxford University Press. 2001. pp. 52–70.
^ Rahman، Fazlur (1990). «Palestine and My Experiences with the Young Faruqi: 1958 to 1963». Journal of Islamic Research. 4 (4): 295–300.
^ Yusuf، Imtiyaz (2022). «Ismail Al Faruqi». Encyclopaedia of Islam. Vol. 3. Koninklijke Brill NV.
^ Mukhetdinov، D. V. (2018). «Philosophy of Ismail Raji al-Faruqi: In Search of Neomodernism». Islam in the Modern World (بە ڕووسی). 2: 165–182. doi:10.22311/2074-1529-2018-14-2-165-182.

[Yusuf2021-1] ئ ^ا ^ب Imtiyaz Yusuf، ed. (2021). Essential Writings: Ismail Al Faruqi. Kuala Lumpur: IBT Books. p. 3.

[OxfordIslam-2] «Faruqi, Ismail Raji al- (1986)». The Oxford Dictionary of Islam. Oxford Reference. لە 2024-07-04 ھێنراوە.

[Badri2014-3] Badri، Malik (2014). «Psychological reflections on Ismail al-Faruqi's life and contributions». The American Journal of Islamic Social Sciences. 31 (2): 145–152. doi:10.35632/ajis.v31i2.1052.

[Esposito2001-4] «Ismail al-Faruqi». Makers of Contemporary Islam. Oxford University Press. 2001. pp. 52–70.

[Rahman1990-5] Rahman، Fazlur (1990). «Palestine and My Experiences with the Young Faruqi: 1958 to 1963». Journal of Islamic Research. 4 (4): 295–300.

[Yusuf2022-6] Yusuf، Imtiyaz (2022). «Ismail Al Faruqi». Encyclopaedia of Islam. Vol. 3. Koninklijke Brill NV.

[Mukhetdinov2018-7] Mukhetdinov، D. V. (2018). «Philosophy of Ismail Raji al-Faruqi: In Search of Neomodernism». Islam in the Modern World (بە ڕووسی). 2: 165–182. doi:10.22311/2074-1529-2018-14-2-165-182.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]