بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ئیسرائیلییەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئەم وتارە سەبارەت بە حملة الجنسية الإسرائيلية نووسراوە. بۆ شعب ينسب إلى أبناء یەعقووب في التراث اليهودي والإسلامي، بڕوانە بەنی ئیسرائیل.
فەلەستین
لقیMiddle Easterners، Asian people، inhabitant
زمانی زگماکیعیبری
زمانەکانی ئاخاوتنعیبری، عەرەبی، ئینگلیزی
ئایینجوولەکایەتی، ئیسلام، مەسیحییەت، درووز
ناونراوە لەدوایئیسرائیل
وڵاتئیسرائیل
دابەشکاریی کارگێڕیئیسرائیل
دانیشتووان٩٬٨٦٧٬٠٠٠
وڵاتی بنەڕەتئیسرائیل

ئیسرائیلییەکان( بە عیبری : יִשְׂרְאֵלִים) هاووڵاتی دەوڵەتی ئیسرائیلن کە لەسەر زەویەکانی فەلەستینی مێژوویی دامەزراوە دوای داگیرکردنی لە ساڵی ١٩٤٨، و نیشتەجێی هەمیشەیی لەوێدان. [١] [٢] لە ساڵی ٢٠١٩ ژمارەی دانیشتوانی ئیسرائیل بە ٩,٠٧٥,٣٦٠ کەس مەزەندە کراوە، بەپێی سەرژمێری ئیسرائیل کە ٧٤.٢%یان وەک جولەکە تۆمارکراوە. ٢٠.٩% نەوەی فەلەستینی مێژوویین (وەک "هاوڵاتی عەرەب" تۆمارکراون), لەکاتێکدا ٤.٨% وەک ئەوانی تر تۆمارکراون. [٣] جولەکەکان کە لە ئەوروپا و یەکێتی سۆڤیەتی پێشووەوە دێن و نەوەکانیان کە لە ئیسرائیل لەدایکبوون، لەنێویاندا جولەکەکانی ئەشکەنازی ، نزیکەی ٥٠%ی هەموو جولەکەکانی ئیسرائیل پێکدەهێنن. لە کاتێکدا ئەو جولەکانەی کە وڵاتانی عەرەبی و موسڵمانان بەجێهێشتووە یان هەڵاتوون و نەوەکانیان، لەنێویاندا هەردوو جوولەکە میزراهییەکان و جوولەکە سەفاردییەکان ، [٤] زۆربەی باقی دانیشتوانی جولەکەکان پێکدەهێنن. [٥][٦] لە ڕووی ئایینییەوە زۆربەی عەرەبەکانی ساڵی ١٩٤٨ موسڵمانن ، دواتر مەسیحییەکانی مەزهەبی جیاواز، لەگەڵ کەمینەیەکی یەکتاپەرستانی دروز .[٧]

بەهۆی پێکھاتە فرە نەتەوەییەکانییەوە، ئیسرائیل بە نەتەوەیەکی فرە کولتوری دادەنرێت، کە شوێنی نەریت و بەها جۆراوجۆرەکانی تێدایە. [٨] کولتوری هاوبەشی زۆربەی ئیسرائیلییەکان کولتوری ڕۆژئاوایە کە لە نەریتی کۆچبەرانی ئەوروپای ڕۆژئاواوە وەرگیراوە . لە سەدەی نۆزدەهەم و سەرەتای و کۆتایی سەدەی بیستەمدا کۆچێکی بەرفراوان لە ئەوروپا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە هەبووە لە کاتێکدا کۆچکردنی ئەم دواییە لە باشووری ئەفریقا، ئەمریکای باشوور ، ئەمریکای باکوور، یەکێتی سۆڤیەتی پێشوو و ئەسیوپیا بووە، کە توخمە کولتوورییە نوێ و هەمەچەشنەکانی ناساندووە و کاریگەرییەکی بەرفراوانی هەبوو. ئیسرائیلییەکان و خەڵکی بە ڕەچەڵەک ئیسرائیل لە هەموو جیهان دەژین: لە ئەمریکا, ڕووسیا , هیندستان کەنەدا, شانشینی یەکگرتوو, و لە سەرانسەری ئەوروپا و شوێنەکانی تر. نزیکەی ١٠%ی کۆی دانیشتوانی ئیسرائیل لە دەرەوەی وڵات دەژین.[٩]

ئیسرائیل بەرزترین بەهای پێوەرەکانی گەشەپێدانی مرۆیی لە نێوان وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا هەیە، [١٠] و ئیسرائیلییەکان لە پلەی یەکەمدان لە نێو خەڵکی جیهان لە ڕووی ڕێژەی سەدی هاووڵاتیانی خاوەن ڕاهێنانی سەربازی, [١١] و لە ڕووی ڕێژەی سەدی هاووڵاتیانی خاوەن بڕوانامە لە خوێندنی باڵا ، و خەرجکردن بۆ توێژینەوە و پەرەپێدان وەک ڕێژەیەک لە بەرهەمی ناوخۆیی گشتی ، [١٢] سەلامەتی ژنان ، [١٣] تەمەنی چاوەڕوانکراو ، داهێنان، [١٤] و بەختەوەری . [١٥]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "Population by Religion". Central Bureau of Statistics. 9 October 2015. Archived from the original on 13 November 2015. Retrieved 31 December 2015. {{cite news}}: Unknown parameter |= ignored (help)
  2. ^ "High court rules: It is impossible to be Israeli". Archived from the original on 2 أكتوبر 2018. Retrieved 25 January 2014. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  3. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری population_stat2019 نەدراوە
  4. ^ Goldberg, Harvey E. (2008). "From Sephardi to Mizrahi and Back Again: Changing Meanings of "Sephardi" in Its Social Environments". Jewish Social Studies. 15 (1): 165–188. doi:10.18647/2793/JJS-2008. Archived from the original on 4 مارس 2016. {{cite journal}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  5. ^ "The myth of the Mizrahim". The Guardian. London. 3 April 2009. Archived from the original on 31 ديسمبر 2018. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  6. ^ "Missing Mizrahim". 31 August 2009. Archived from the original on 3 يونيو 2019. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  7. ^ "The Arab Population in Israel" (PDF). دائرة الإحصاء المركزية الإسرائيلية. Archived from the original (PDF) on 4 أكتوبر 2018. Retrieved 9 July 2016. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  8. ^ Ilan Peleg, 'Classifying Multinational States' in Democratizing the Hegemonic State (مطبعة جامعة كامبريدج, 2007), pp.
  9. ^ Brain Drain From Israel (Brichat Mochot M'Yisrael), Jerusalem: Mercaz Shalem - The Shalem Center, The Social-Economic Institute, 2006 {{citation}}: |first= missing |last= (help)
  10. ^ "Human Development Index and its components". United Nations Development Programme. 2018. Archived from the original on 21 أغسطس 2019. Retrieved 24 September 2018. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  11. ^ IISS 2018, pp.
  12. ^ "Research and development (R&D) - Gross domestic spending on R&D - OECD Data". data.oecd.org. Archived from the original on 10 أغسطس 2019. Retrieved 10 February 2016. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  13. ^ Australia, Chris Pash, Business Insider. "The 10 safest countries in the world for women". Business Insider. Archived from the original on 27 مارس 2019. Retrieved 23 March 2019. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  14. ^ "These Are the World's Most Innovative Countries". Bloomberg.com. Archived from the original on 17 يونيو 2019. Retrieved 24 January 2019. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  15. ^ Report, World Happiness (14 March 2018). "World Happiness Report 2018". World Happiness Report (بە ئینگلیزی). Archived from the original on 11 أغسطس 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ئیسرائیلییەکان&oldid=1220770»