ئۆگوستین-لوی کۆشی

ئۆگوستین-لوی کۆشی
ئۆگوستین-لوی کۆشی
	کۆشی لە ١٨٤٠.
لەدایکبوون	٢١ی ئابی ١٧٨٩; پاریس, فەڕانسە
مردن	٢٣ی ئایاری ١٨٥٧ (٦٧ ساڵ ژیاوە); Sceaux, فەڕانسە
نەتەوە	فەڕانسەوی
بوارەکان	ماتماتیک, فیزیک
دامەزراوەکان	École Centrale du Panthéon ; École Nationale des Ponts et Chaussées ; École Polytechnique
خوێندی باڵا	École Nationale des Ponts et Chaussées
قوتابییەکانی دکتۆرا	Francesco Faà di Bruno; Viktor Bunyakovsky
ناسراوە بەھۆی	پێرستەکە ببینە
خەڵاتە دیارەکان	Grand Prize of L'Académie Royale des Sciences
ھاوسەر	ئالۆیس دێ بوور
منداڵەکان	ماری فرانچۆیس ئالیکا, ماریێ مەتلد

ئۆگوستین-لوی کۆشی (بە فەڕەنسی: Augustin-Louis Cauchy) (لەدایکبوون ٢١ ئابی ١٧٨٩-کۆچی دوایی ٢٣ ئایاری ١٨٥٧) ماتماتیکزان، فیزیکزان و ئەندازیاریی فەڕانسەوی و یەکێک لە کەسانێک بوو کە بەردی بناغەی شیکاریی ماتماتیکی دانا و لە زۆرێک لە لقەکانی ماتماتیکدا پێشەنگ بوو، و لە یەکەم کەسانێک بوو بەشێوەیەکی یاسایی تیۆرمە ماتماتیکییەکانی جیاکاری و تەواوکاری سەلماند.^[١] کۆشی، کاریگەرییەکی زۆری ھەبوو لەسەر ھاودەمەکانی، ھانس فرێدێنتال سەبارەت بە کۆشی دەڵێت: «چەمک و تیۆرمە ماتماتیکییەکان زۆرتر لە ھەر ماتماتکیزانێکی تر بەناوی کۆشییەوە ناونراون» ^[٢]

ھەندێک لەو چەمکانەی لە ماتماتیکدا بە ناوی کۆشییەوە ناسراون بریتین لە، تاقیکردنەوەی لێکنزیکبوویی کۆشی، دێتێرمینانتی کۆشی، ھاوکێشەی کۆشی، ھاوکێشەی کۆشی-ئۆیلەر، فورمووڵی تەواوکاریی کۆشی، ماتریکسی کۆشی، ژمارەی کۆشی، لێکدانی کۆشی، نایەکسانیی کۆشی–شوارتز، پاشیەکیی کۆشی و ...

کۆشی نووسەرێکی بەبڕشت بوو؛ نزیکەی ھەشتسەد وتار و توێژینەوەی نووسی و پێنج کتێبی خوێندنگەی لەسەر بابەتە جۆراوجۆرەکانی ماتماتیک و فیزیای ماتماتیکی نووسیوە.

ژیاننامە

کۆشی کوڕی لویس فرانچۆیس کۆشی (١٧٦٠–١٨٤٨) و ماڕیێ مادێلینا بوو. دوو برای ھەبوو بەناوی ئەلێکساندر لورێنت کۆشی کە سەرۆکی بەشێکی دادگا و دادوەری دادگای ھەڵبژاردن بوو (١٧٩٢–١٨٥٧) و ئوجین فرانچۆیس کۆشی (١٨٠٢–١٨٧٧) ڕۆژنامەنووس بوو و چەندین کاری بیرکاریشی نووسیوە.

فانکشنە ئاوێتەکان

ناوبانگی کۆشی زۆرتر لەبەر تیۆریی فانکشنە ئاوێتەکان بوو، یەکەم تیۆرمێک کە کۆشی سەلماندی و ئەمڕۆکە بەناوی تیۆرمی تەواوکاریی کۆشی ناسراوە:

\oint _{C}f(z)dz=0,

لێرەدا $f(z)$ فانکشنی ئاوێتە-بەهایە (فانکشنی هۆلۆمۆرفیک).

ئەمانەش ببینە

پەراوێزەکان

^ Cauchy, De la pression ou tension dans un corps solide, [On the pressure or tension in a solid body], Exercices de Mathématiques, vol. 2, p. 42 (1827)
^ One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm، Hugh، ed. (1911). «Cauchy, Augustin Louis» . Encyclopædia Britannica. Vol. ٥ (11th ed.). Cambridge University Press. pp. ٥٥٥–٥٥٦. {{cite encyclopedia}}: بیرخستنەوەکە پارامەترگەلێکی نەناسراوی ھەیە: |HIDE_PARAMETER13=، |HIDE_PARAMETER14c=، |HIDE_PARAMETER14ab=، |HIDE_PARAMETER3=، |HIDE_PARAMETER1=، |HIDE_PARAMETER4=، |HIDE_PARAMETER2=، |separator=، |HIDE_PARAMETER8=، |HIDE_PARAMETER14bb=، |HIDE_PARAMETER20=، |HIDE_PARAMETER5=، |HIDE_PARAMETER14b=، |HIDE_PARAMETER14cb=، |HIDE_PARAMETER14a=، |HIDE_PARAMETER10=، |HIDE_PARAMETER9=، |HIDE_PARAMETER15chapter=، |HIDE_PARAMETER6=، |HIDE_PARAMETER7=، |HIDE_PARAMETER11=، و |HIDE_PARAMETER12= (یارمەتی)