ئەندازیاریی کشتوکاڵ
 ئەندازیارێکی زانستی کشتوکاڵ و بایۆسیستەم کە ڕۆبۆتێکی کشتوکاڵی چاک دەکاتەوە | |
| پیشە | |
|---|---|
| ناوەکان | ئەندازیاری کشتوکاڵ، ئەندازیاری کشتوکاڵ و بایۆسیستەمەکان |
جۆری پیشە | پرۆفیشناڵ |
بەشە چالاکەکان | ئەندازیاری، کشتوکاڵ |
| دەربارە | |
شوێنی کارکردن | ئەندازیاری، بازرگانی کشتوکاڵ, کێڵگە |
پیشە پەیوەندیدارەکان | پسپۆڕی کشتوکاڵ, جووتیار، کرێکاری کێڵگە، ئەندازیار |
ئەندازیاریی کشتوکاڵ (بە ئینگلیزی: Agricultural engineering) کە بە ئەندازیاریی کشتوکاڵ و بایۆسیستەم (Biosystem) ناسراوە بواری خوێندن و بەکارھێنانی زانستی ئەندازیاری و بنەماکانی دیزاینە بۆ مەبەستی کشتوکاڵ و تێکەڵکردنی دیسپلینە ھەمەجۆرەکانی میکانیکی و مەدەنی و کارەبایی و زانستی بۆ باشترکردنی کارامەیی کێڵگەکان و کۆمپانیای بازرگانیی کشتوکاڵ و ھەروەھا بۆ دڵنیابوون لە بەردەوامی سەرچاوە سروشتی و نوێکراوەکان.[١]
ئەندازیارێکی کشتوکاڵ ئەو ئەندازیارەیە کە ئەزموون و باکگراوندی کشتوکاڵی ھەیە. ئەندازیارانی کشتوکاڵ دیزاین و پلانی ئەندازیاری لەپرۆژەیەکی کشتوکاڵی دا دروست دەکەن کە عادەتەن بە ھاوبەشی لەگەڵ پسپۆڕێکی کشتوکاڵ کە زیاتر شارەزایی لە بواری کشتوکاڵ و زانستی کشتوکاڵی دا ھەیە.[٢]
مێژوو
[دەستکاری]یەکەم بەکارھێنانی ئەندازیاریی کشتوکاڵ بریتی بوو لە ناساندنی ئاودێری بە کشتوکاڵی فراوان لە ڕووبارەکانی نیل و فورات پێش ساڵی ٢٠٠٠ پێش زایین. پێکھاتەی گەورەی ئاودێری لە بەلوچستان و ھیندستانیش پێش سەردەمی مەسیحی بوون. لە ئەمریکای باشوور ئاودێری لە پێروو لەلایەن پێروو و لە ئەمریکای باکوور لەلایەن ئەزتێکەوە پراکتیزە کرا.
دیسپلینە لاوەکییەکان
[دەستکاری]ئەندازیاریی کشتوکاڵ چەندین بەندی لاوەکی ھەیە، کە زۆرترینیان لێرە ڕیزکراون:
- ئەندازیاریی ئاو
- ئەندازیاریی جێنەتیکی ڕووەک
- ئەندازیاریی ئابووریی کشتوکاڵ
- ئەندازیاریی میکانیزەکردنی کشتوکاڵ
- ئەندازیاریی میکانیکیی بایۆسیستەمەکان
- ئەندازیاریی کشتوکاڵ و گۆڕینی بۆماوەیی ڕووەکەکان
- ئەندازیاریی باخداری
- ئەندازیاریی بۆشایی سەوز
- ئەندازیاریی پزیشکیی ڕووەک
- ئەندازیاریی زانستی خاک
- پەرەپێدان و پەروەردەی کشتوکاڵ
- ئەندازیاریی زانستی ئاژەڵان
- ئەندازیاریی پیشەسازیی خۆراک
- ئەندازیاریی بایۆتەکنۆلۆجی کشتوکاڵ
بەرپرسیارێتیی ئەندازیارانی کشتوکاڵ
[دەستکاری]ئەندازیارانی کشتوکاڵ لەوانەیە ئەرکەکانی وەک پلاندانان و سەرپەرشتیکردن و بەڕێوەبردنی بینای پلانی ئاوەڕۆی شیرەمەنی و ئاودێری و ئاوەڕۆ و سیستەمی کۆنتڕۆڵکردنی ئاوی لافاو و ئەنجامدانی ھەڵسەنگاندنی کاریگەریی ژینگەیی و پرۆسەی بەرھەمی کشتوکاڵیان لە ئەستۆ بێت.
ڕێژەیەکی زۆر لە ئەندازیارانی کشتوکاڵ لە ئەکادیمیا یان بۆ دەزگاکانی حکوومەت کار دەکەن. ھەندێکیان ڕاوێژکارن، لەلایەن دەزگای ئەندازیاریی تایبەتەوە دامەزراون، ھەندێکی تر لە پیشەسازیدا کار دەکەن، بۆ پیشەسازانی ئامێرە کشتوکاڵییەکان، ئامێرەکان، تەکنەلۆجیای پڕکردنەوە و پێکھاتەکان بۆ ئاژەڵداریی خانووبەرە و پاراستنی بەروبومەکان. ئەندازیارانی کشتوکاڵ کار دەکەن لە بەرھەمھێنان، فرۆشتن، بەڕێوەبردن، توێژینەوە و گەشەپێدان، یان زانستی کارپێکراو.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «ASABE». www.asabe.org (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١٣ی نیسانی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ «Agricultural and Biosystems Engineering | Professional Regulation Commission». www.prc.gov.ph. لە ١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئەندازیاریی کشتوکاڵ تێدایە. |