پێڕستی ئەو موسڵمانانەی خەڵاتی نۆبێلیان وەرگرتووە

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

لە ساڵی ٢٠١٨ دوازدە لە وەرگرانی خەڵاتی نۆبێل موسڵمان بوون، زیاتر لە نیوەیان لە سەدەی ٢١ بوو، حەوتیان خەڵاتی نۆبێلیان وەرگرت سێ کەس لەم حەوت کەسەدا وەرگری خەڵاتی نۆبێلی ئاشتی بوون یەکێک لە وەرگرانی خەڵاتی نۆبێل لە فیزیا، موحەمەد عەبدولسەلام، ئەندامی کۆمەڵەی ئەحمەدییە بوو لە پاکستان، یەکێکی تریان کە وەرگری خەڵاتی نۆبێل بوو لە کیمیا عەزیز سانجار بوو کە لە ساڵی ٢٠١٥ خەڵاتی نۆبێل لە کیمیا پێی بەخشرا لە بواری چاکسازیی دی‌ ئێن‌ ئەی.[١]

خەڵاتی ئاشتی[دەستکاری]

ساڵ وێنە ناوی خەڵاتکراو وڵات و کارەکانیان ھۆکار زانیاری
١٩٧٨ ئەنوەر سادات (١٩١٨–١٩٨١) میسر سەرۆکی مسر خەڵاتی نۆبڵی وەرگرت لەگەل Menachem begin لە سالێ ١٩٧٨لە چوارچێوەی بەشداربونیان لە ئاشتی لە ڕۆژڵاتی ناوەڕاست[٢] یەکەم موسڵمانی وەرگری خەڵاتی نۆبڵ[٣][٤][٥][٦][٧][٨][٩]
١٩٩٤ یاسر عەرەفات

(١٩٢٩–٢٠٠٤)

فەلەستین سیاسەتمەنداری

فەڵەستینی

لە ساڵی ١٩٩٤ خەڵاتی نۆبڵی بە ھاوبەشێ لەگەل شیمعۆن_پێرێز و ئیسحاق_ڕابین وەرگرت بۆ کارەکانیان

لە دروستکردنی ئاشتی لە ڕۆژڵاتی ناوەڕاست[١٠][١١]

یەکەم فەڵەستینی کە خەڵاتی

نۆبڵی وەرگرتووە[٣][١٢][١٣][١٤][١٥][١٦]

٢٠٠٣ شیرین عەبادی

(١٩٤٧-تائیستا)

ئێران چالاکوانی مافەکانی مرۆڤ لە ٢٠٠٣ خەڵاتی نۆبل بەخشرا بە شیرین بۆ دیموکراسییەت و پاراستنی مافەکانی مرۆڤ

شیرین بە تایبەتی گرنگی بە مافەکانی ژن و منداڵ دا[١٧]

یەکەمین و تەنھا کەس لە وەرگری خەڵاتی نۆبل

شیرین وەک شانازییەک یەکەم ژنی موسڵمانە کە خەڵاتی نۆبڵێ وەرگرتبێت[٣][١٨][١٩][٢٠][٢١]

٢٠٠٥ محمد مستەفا

(١٩٤٢-تائێستا)

میسر دیبلۆماسی مسری لە ساڵی ۲۰۰٥ خەڵاتی نۆبڵ بە ھاوبەشی درا بە محمد لەگەل دامەزراوەی ئاژانسی نێونەتەوەیی وزەی ئەتۆمی

بۆ ھەوڵەکانیان لە ڕێگرتن لە بەکارھێنانی چەکی ئەتۆمی بە مەبەستی کاری سەربازی و بۆ دڵنیا کردنەوە لەوەی وزەی ئەتۆمی بە ئاشتیانە و بە سەلامەترین شێوە بەکاربێت[٢٢][٢٣]

دووەم کەس بوو لە مسر کە خەڵاتی نۆبلی پی ببخشرێ لە ٢٠٠٥[٢٤][٢٥][٢٦][٢٧][٣]
٢٠٠٦ محمد یونس

(١٩٤٠-تائێستا)

بەنگلادێش ئابوریناسی بەنگلادیشی و

دامەزرێنەری بانکی گرامین

لە ٢٠٠٦ خەڵاتی نۆبڵێ پێ بەخشرا بە ھاوبەشی لەگەل بانکەکەی گرامین بۆ ھەوڵەکانیان بۆ بنیادنانی ئابوری و پەرەپێدانی کۆمەڵایەتی لە سەرەتاوە[٢٨] یەکەم وەرگری خەڵاتی نۆبڵی موسلمانی بەنگلادیشی و سێیەم کەس لە بەنگلادیش کە خەڵاتی نۆبلێ پێ بەخشرابێت[٢٩][٣٠][٣١][٣٢][٣٣][٣٤]
٢٠١١ تەوەکەل_کارمان

(١٩٧٩-تائێستا)

یەمەن پارێزەرێ مافەکانی مرۆڤ لە یەمەن

بەناوبانگ لە بەھاری_عەرەبی

لە ٢٠١١ خەڵاتی نۆبڵی پێ بەخشرا بە ھاوبەشی لەگەڵ ئێلین جۆنسۆن سێرلێف و لیمە بۆووی ھەوڵی ناتوندوژی و بۆ سەلامەتی ژنان و بۆ مافەکانی ژنان بۆ بەشداری تەواویان لە بنیادنانی ئاشتی[٣٥] یەکەم ژنی عەرەب و یەکەم و تەنھا یەمەنی کە خەڵاتی نۆبلی وەرگرتبێ[٣٦][٣٧][٣٨][٣٩][٤٠]
٢٠١٤ مەلالە_یووسفزای پاکستان چالاکوانی پاکستنی، کارکردن بۆ مافەکانی منالان لە خوێندن لە پاکستان لە ٢٠١٤ خەڵاتی نۆبلی پێبەخشرا بە ھاوبەشی لەگەل کەلاش سەتیارتی و مەلالەی بۆ ھەوڵەکانیان دژی کپ کردنی خوێندنی منالان و گەنجان و بۆ گشت مافەکانی مناڵان لە خوێندن[٤١] لە تەمەنی ١٧ ساڵی مەلالە گەنجترین وەرگری خەڵاتی نۆبل بوو[٤٢]ھەمیشە، دووەم پاکستانی و یەکەم نەژادی Pashtun بوو کە خەڵاتی نۆبلی وەرگرتبێت[٤٣]

خەڵاتی نووسەران[دەستکاری]

ساڵ وێنە ناوی خەڵاتکراو وڵات و کارەکانیان ھۆکار زانیاری
١٩٨٨ نەجیب_مەحفووز

(١٩١١–٢٠٠٦)

میسر نووسەری مسری لە ١٩٨٨ خەڵاتی نۆبڵی لە نووسەری وەرگرت کارەکانی دەوڵەمەند بووە بە ئاسانکاری و ئاسان تێگەیشتن و ئەو شتانەی وتویەتی ئێستا بووەتە ڕاستی[٤٤][٤٥] یەکەم نووسەری موسڵمانە بۆ وەرگرتنی خەڵاتی نۆبڵ[٣][٤٦][٤٧]
٢٠٠٦ ئۆرھان_پاموک

(١٩٥٢-تائێستا)

تورکیابەناوبانگە بەھۆی ڕۆمانەکانی من ناوم سوورە هەروەها بەفر

خەڵاتی زانستخوازەکان[دەستکاری]

فیزیک[دەستکاری]

ساڵ وێنە ناوی خەڵاتکراو وڵات و کار ھۆکار زانیاری
١٩٧٩ محەممەد عەبدولسەلام

(١٩٢٦–١٩٩٦)

پاکستان فیزیکزانی پاکستانی خەڵاتی نۆبێلی فیزیکی بە ھاوبەشی لەگەڵ شێڵدۆن لی گلاشۆو و ستیڤن وینبۆرگ بۆ بەشدارییەکانیان لە تیۆری کارۆموگناتیسی یەکگرتوو لە کارلێکردنی تەنۆچکەی سەرەتایی وەرگرت[٤٨] یەکەم موسڵمان و تەنھا پاکستانی زانستخواز بۆ وەرگرتنی خەڵاتی نۆبێل

کیمیازان[دەستکاری]

ساڵ وێنە ناوی خەڵاتکراو وڵات و کار ھۆکار زانیاری
١٩٩٩ ئەحمەد_زوەیل

(١٩٤٦–٢٠١٦)

میسرزانست خوازی میسری لە ١٩٩٩ خەڵاتی نۆبێلی لە کیمیا وەرگرتووە بۆ کارکردنی لەسەر بواری (Femtochemistry) و زۆر کاری تریش[٤٩] یەکەم موسڵمانی خەڵاتکراوی بواری کیمیایە و دووەم موسڵمانی زانست خوازە[٣][٥٠][٥١][٥٢]
٢٠١٥ عەزیز سانجار

(١٩٤٦- تائێستا)

تورکیازانست خوازی تورکی لە ٢٠١٥ خەڵاتی نۆبڵی پێبەخشرا لە بواری کیمیا بۆ وانەکانی لە چاکردنی دی ئێن ئەی یەکەم تورکە کە لە بواری کیمیا خەڵاتی نۆبڵی پێ ببخشرێ و دووەم تورکە کە خەڵاتی نۆبڵ وەربگرێ سێیەم موسڵمانی زانستخوازیشە لە وەرگرتنی خەڵاتی نۆبل

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ ماڵپەری فەرمی نۆبل:وەرگرانی خەڵاتی نۆبل
  2. ^ [1]"The Nobel Peace Prize 1978", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  3. ^ ئ ا ب پ ت ج CS1 maint: Archived copy as title (link) "Muslim Nobel Prize Winners", 'Islamic History Month Canada' accessed March 24, 2012
  4. ^ [2] 'Answer.com' article on Anwar al-Sadat, retrieved March 24, 2012.
  5. ^ [3]'Nobel Lecture, December 10, 1978' by Anwar Sadat, Nobel Foundation,retrieved April 5, 2012.
  6. ^ "Archived copy". Archived from the original on 2012-01-19. Retrieved 2012-04-07."The Islamization Of Egypt" by Adel Guindy,retrieved April 7, 2012. Sadat's famous slogan, "I am a Muslim president of a Muslim state" '
  7. ^ [4]"Anwar Al-Sadat, The First Islamist Ruler In Egypt's Modern History", Coptic Nationalism, posted March 30, 2012, retrieved April 7, 2012. "The Pope must understand that I am a Muslim President of a Muslim State" Source: 'The exact words of Sadat in Arabic are: "إن البابا يجب أن يعلم أنني رئيس مسلم لدولة مسلمة." These words Mohamed Hassanein Heikal translates in his book, Autumn of Fury, as, "The Pope must understand that I am the Muslim President of a Muslim country." [Mohamed Heikal, Autumn of Fury, the Assassination of Sadat (London; Corgi Book; 1984); p. 228] This is not an accurate translation. The words should be translated as in the text of my article with an emphasis on the words "a Muslim State", that is Egypt.'
  8. ^ http://www.nndb.com/people/954/000024882/'Anwar Sadat', NNDB,retrieved April 7, 2012.'Muslim'
  9. ^ ١٨ی ئابی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، [https://web.archive.org/web/20140818015639/http://www.myhero.com/go/hero.asp?hero=A_Sadat_cac_EG_2009 ئەرشیڤ کراوە. [5]] Peacemaker hero Anwar al-Sadat by Youssef, 'The My Hero Project', accessed March 21, 2012. "Sadat was a devout Muslim from his early days, benefiting from an Islamic education"
  10. ^ ٢٦ی ئایاری ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، [https://web.archive.org/web/20130526024700/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1994/arafat.html ئەرشیڤ کراوە. [6]] 'Yasser Arafat-Biography', Nobel Foundation, retrieved April 5, 20122. ^
  11. ^ [7]"The Nobel Peace Prize 1994", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012. ^
  12. ^ "Yasser Arafat – Biographical". nobelprize.org.
  13. ^ [8]"Yasser Arafat-Nobel Lecture", Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012.
  14. ^ "Archived copy". Archived from the original on 2012-07-21. Retrieved 2012-04-04.'The Muslim Arafat',retrieved April 5, 2012.
  15. ^ [9] 'Yasser Arafat', NNDB, retrieved April 7, 2012.'Muslim'
  16. ^ [10] Jewish Virtual Library, accessed March 24, 2012. "a Sunni Muslim".
  17. ^ [11]"The Nobel Peace Prize 2003", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012. ^
  18. ^ [12] "Nobel Peace Prize winner promotes her new book The Golden Cage", by Jasmine Gould, 'Connect2Mason',dated April 26, 2011, retrieved April 4, 2012. "The first Iranian and Muslim woman to win the Nobel Peace Prize for her work in human rights"
  19. ^ ٢٨ی ئابی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، [https://web.archive.org/web/20160828214539/http://nobelwomensinitiative.org/meet-the-laureates/shirin-ebadi/ ئەرشیڤ کراوە. [13]]"Shirin Ebadi – Iran 2003", 'Meet the Laureates', Nobel Women's Initiative, accessed April 4, 2012. "She is the first Muslim woman to receive the Nobel Peace Prize"
  20. ^ [14]"In the name of the God of Creation and Wisdom", Nobel Lecture by Shirin Ebadi, Oslo, December 10, 2003, Nobel Foundation, retrieved April 4, 2012.
  21. ^ ٦ی ئازاری ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، [https://web.archive.org/web/20120306000650/http://www.bankersacademy.com/pdf/microfinance_and_islamic_finance.pdf ئەرشیڤ کراوە. [28]], Microfinance and Islamic Finance – A Perfect Match by Dr. Linda Eagle, accessed March 24, 2012. پی دی ئێف
  22. ^ [16]"The Nobel Peace Prize 2005", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012. ^
  23. ^ ٢٦ی ئایاری ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، [https://web.archive.org/web/20130526155507/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2005/elbaradei.html ئەرشیڤ کراوە. [17]]"Mohamed El-Baradei-Biography", Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012. ^
  24. ^ [21] 'Nobel Lecture by Mohamed El-Baradei, Oslo, December 10, 2005.', Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012. "I am an Egyptian Muslim"
  25. ^ [20] "Muslim Contribution to World Peace" by Minhaj Qidwai, accessed March 21, 2012. "Recipient of Nobel Peace Prize Mohamed ElBaradei an Egyptian Muslim can be a role Model for all those who want to contribute towards peace and prosperity in the modern world."
  26. ^ [19] "NNDB article on Mohamed El Baradei", retrieved March 24, 2012.'Muslim'. ^
  27. ^ [18]"Outgoing IAEA chief leaves complex legacy",Jahn, George (30 November 2009), Associated Press, accessed 5 February 2011 on msnbc.com. ElBaradei, who describes himself as having a Muslim background, sometimes cites his favorite Christian prayer when speaking of his role on the world stage.
  28. ^ [22]"The Nobel Peace Prize 2006", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012. ^
  29. ^ [23]"Yunus martyred, Bangladesh marred" by 'Misha Hussain', Dawn.com,April 6, 2011, retrieved April 7, 2012. "a Bengali and a Muslim"
  30. ^ [١]٩ی ئابی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. [24] "Muhammad Yunus Ways", 'Islamic Inspiration', published March 27, 2011, retrieved March 24, 2012. "he is a Muslim"
  31. ^ [25]'Muhammad Yunus (1940–)', The Union of Islamic World Students,retrieved April 5, 2012,'a devout muslim'
  32. ^ [27]"Microcredit pioneer wins Nobel Peace Prize – and puts Episcopalian – and Anglican combatants to shame",The Questioning Christian, dated October 13, 2006, retrieved April 5, 2012. ^
  33. ^ [26]'Muhammad Yunus', NNDB,retrieved April 5, 2012.'Muslim'
  34. ^ ٦ی ئازاری ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، [https://web.archive.org/web/20120306000650/http://www.bankersacademy.com/pdf/microfinance_and_islamic_finance.pdf ئەرشیڤ کراوە. [28]], Microfinance and Islamic Finance – A Perfect Match by Dr. Linda Eagle, accessed March 24, 2012. "A Muslim Bangladeshi economist and economics professor"
  35. ^ [29]"The Nobel Peace Prize 2011", Nobel Foundation,retrieved March 24, 2012. ^
  36. ^ [٢]٣٠ی ئەیلوولی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. [30] Democracy Now! article on Tawakel Karman, "Yemeni Activist Tawakkul Karman, First Female ArabNobel Peace Laureate: A Nod for Arab Spring", dated October 7, 2011, retrieved March 21, 2012. ^
  37. ^ [31]"Tawakul Karman, Nobel Peace Prize Laureate, Talks the Talk and Walks the Walk" by 'Sahar Taman', The Huffington Post, published October 8, 2011, retrieved April 7, 2012. "a Yemeni Muslim woman"
  38. ^ [32]"In the name of God the Compassionate the Merciful",Nobel Lecture by Tawakkul Karman, Oslo, 10. December 2011, Nobel Foundation,retrieved April 5, 2012.
  39. ^ "Tawakel Karman (The Nobel Peace Prize winner 2011) & Hijab" by 'Sarah Ahmed', dated December 12, 2011, retrieved March 21, 2012. "She is a co-recipient of the 2011 Nobel Peace Prize, becoming the first Yemeni, the first Arab woman, and the second Muslim woman to win a Nobel Prize and the youngest Nobel Peace Laureate to date."
  40. ^ [33] "Tawakkul Karman is the first arab woman and the youngest Nobel Peace Laureate in hijab", 'Haute Hijab', December 20, 2011, accessed March 21, 2012. "Tawakkul Karman, a Muslim, was the first Arab woman awarded the Nobel Peace Laureate"
  41. ^ "The Nobel Peace Prize 2014". Nobel Foundation. Retrieved 2014-10-10.
  42. ^ "Malala and Kailash Satyarthi win Nobel Peace Prize". BBC News.
  43. ^ "Malala Yousafzai, Kailash Satyarthi win Nobel Peace Prize". Dawn. 14 October 2014. Retrieved 14 October 2014.
  44. ^ [34] "The Nobel Prize in Literature 1988", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  45. ^ [35] 'Nobel Lecture by Naguib Mahfouz', Nobel Foundation,retrieved April 5, 2012.
  46. ^ [36] Archived 2012-06-09 ٩ی حوزەیرانی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. at the Wayback Machine"Naguib Mahfouz's Socialistic Sufism: An Intellectual Journey from the Wafd to Islamic Mysticism", Yagi, Kumiko, Ph.D. Harvard University, 2001. 235 pages. Adviser: Graham, William A. Publication Number: AAT 3028463, accessed March 24, 2012.
  47. ^ [37] "Naguib Mahfouz – The Son of Two Civilizations" by 'Anders Hallengren', article on Naguib Mahfouz, Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012. "a pious moslem believer"
  48. ^ [43]“The Nobel Prize in Physics 1979”, Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012. ^
  49. ^ [46] "The Nobel Prize in Chemistry 1999", Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
  50. ^ [47] Muslim "Nobel Prize Winner Ahmed Hassan Zewail" by Bernie, 'Planck's constant', accessed March 24, 2012. ^
  51. ^ [48] Archived ١٨ی حوزەیرانی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. 2018-06-18 at the Wayback Machine Ahmed Zewail's caltechsite. ^
  52. ^ ١٠ی ئابی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، [https://web.archive.org/web/20130810012300/http://fountainmagazine.com/Issue/detail/Science-in-the-Islamic-world-an-interview-with-Nobel-Laureate-Ahmed-Zewail ئەرشیڤ کراوە. [49]] Science in the Islamic world: an interview with Nobel Laureate Ahmed Zewail, The Fountain Magazine, Issue 67, January–February 2009, retrieved March 21, 2012. "I'm very proud of the value system that I was given by my family and the way I grew up as a Muslim in Egypt.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=پێڕستی_ئەو_موسڵمانانەی_خەڵاتی_نۆبێلیان_وەرگرتووە&oldid=1155232»