بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ڕووداوی ٥٥

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ڕووداوی ساڵانی ٥٥ کە بە کەمپی سیڤاس ناسراوە،[١] ڕووداوێکە کە تێیدا ٥٥ ئاغا و شێخ و سەرۆک ھۆزەکان کە لە ڕۆژھەڵات و باشووری ڕۆژھەڵاتەوە ھەڵبژێردرابوون، دوای کودەتاکەی ٢٧ی ئایار، دوورخرانەوە بۆ ڕۆژاوای ئەنادۆڵ.

کۆمیتەی یەکێتیی نیشتمانیی، ئەندامانی پارتی دیموکراتی تۆمەتبار کرد بەوەی کە کاردەکەن بۆ «دامەزراندنی حکوومەت لە کوردستان».[٢][٣] لە ٣١ی ئایاری ١٩٦٠دا دەرکەوت کە م.ب. ک بەڵگەنامەی جۆراوجۆری لەسەر ئەم بابەتە لە ڕۆژنامەی جمھورییەتدا دۆزیوەتەوە و کە گوایە کوڕی شێخ سەعید لە سەردەمی دەسەڵاتی پارتی دیموکراتدا گەشتی پڕوپاگەندەی بۆ ڕۆژھەڵات کردووە.[٤]

٤ ڕۆژ دوای کودەتاکە، ٤٨٥ ئاغا و شێخی ھەڵبژێردراوی ڕۆژھەڵات و باشووری ڕۆژھەڵات ڕەوانەی کەمپێکی سیڤاس کابەک یەزی کران.[٥] بانگەشەی ئەوە دەکرێت کە جەمال گورسیل وتووبێتی یەڵڵە با ٢٥٠٠ کوردی دیار لەسەر ئەم بابەتە بکوژین. کەمپی سیڤاس بە یاسای نیشتەجێکردنی ناچاری ژمارە ١٠٥ کە لە ١٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٦٠ دەرچووە چۆڵکرا و لەلایەن کۆمیتەی یەکێتیی نیشتمانییەوە دوورخرایەوە بۆ ئانتالیا، ئیسپارتە، ئیزمیر، ئافیۆن، مانیسا، دەنیزلی و چۆروم، بە بانگەشەی ئەوەی کە ٥٥ ئاغا پشتگیری لە پارتی دیموکراتی گەلان دەکات. ئەم یاسایە لە ساڵی ١٩٦٢ ھەڵوەشایەوە.

نیگەرانی بزووتنەوەی کورد

[دەستکاری]

خەباتی ڕزگاری خوازی نەتەوەیی کە پارتی دیموکراتی کوردستان بە سەرکردایەتی مستەفا بارزانی لە باشووری کوردستان دەستیپێکرد، کاریگەریی لەسەر ناوچەکانی تورکیاش ھەبوو وەک ھەکاری، وان، سیرت، مێردین، ئامەد، مووش، شرناخ و چالاکیی کۆکردنەوە بۆ خەباتی بارزانی لەو ناوچانە دەستیپێکرد.

مەلا مستەفا بارزانی وەک خاوەن موڵک و شێخ و سەرۆک ھۆز ھەژمار دەکرا، و وا بیر دەکرایەوە کە ئاغا شێخ و سەرۆک ھۆزەکانی بزووتنەوەی کوردیان لە تورکیا ورووژاند. ھەر بۆیە کرانە ئامانج.

ھەندێک گۆڕانکاری لە دەستووری ساڵی ١٩٦١دا کرا. دەستەواژەی «سەروەری بەبێ مەرج سەر بە میللەتە»، کە ماددەی سێیەمی دەستووری ساڵی ١٩٢٤ بوو، گۆڕدرا بۆ «سەروەری بەبێ مەرج سەر بە نەتەوەی تورکیایە».[٦]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «27 Mayıs'ın Kürtleri Sindirme Operasyonu: Sivas Kampı – Derin Tarih». web.archive.org. ١٥ی ئایاری ٢٠١٧. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ١٥ی ئایاری ٢٠١٧. لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)
  2. ^ «Bianet :: 27 Mayıs, Kürtler ve Şark Islahat Planı Kararnamesi». web.archive.org. ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٠٨. لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)
  3. ^ «27 Mayıs 1960 | Marksist Tutum». web.archive.org. ٢٣ی تەممووزی ٢٠١٤. لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
  4. ^ «Kürt Sorununda Gizli Kalmış Milat | KuTLu EYLeMiMiZ iÇiN...». web.archive.org. ٢١ی شوباتی ٢٠١٤. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٢١ی شوباتی ٢٠١٤. لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)
  5. ^ «Türkiye İnsan Hakları Vakfı». web.archive.org. ١٤ی ئابی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ١٤ی ئابی ٢٠٠٨. لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)
  6. ^ Şafak، Yeni. «Son Dakika Haberleri: Bugünün En Son Flaş Haberleri». Yeni Şafak (بە تورکی). لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠٢٣ ھێنراوە.