بۆ ناوەڕۆک بازبدە

سەلمان عۆدە

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
سەلمان عۆدە
سەلمان عۆدە لە ٢٠١٢
Personal
لەدایکبوون (١٩٥٦-١٢-١٤) ١٤ی کانوونی یەکەمی ١٩٥٦ (تەمەن ٦٧ ساڵ)[١]
قەسیم، عەرەبستانی سعوودی
ئایینئیسلام
نەتەوەسعوودی
منداڵ(ەکان)Abdullah Alaoudh[٢]
مەزھەبسوونە
زانستی دادمەندیفەرموودە
بزووتنەوەSahwa[٣]
حەزە سەرەکییەکانSharia
ئەلما ماتەرthe Faculty of Sharia and Religious Principles in al-Qassim
Senior posting

سەلمان کوڕی فەھد کوڕی عەبدوڵڵا عۆدە (بە عەرەبی: سلمان بن فھد بن عبد اللە العودة‎)یان سەلمان عۆدە (بە عەرەبی: سلمان العودة‎)، ئەبو مەعاز (أبوو معاذ)- (لەدایکبووی ١٤ی کانوونی دووەمی ١٩٥٦) زانای موسڵمانی سعودیە. سەلمان عۆدە ئەندامی یەکێتی نێودەوڵەتی بۆ زانایانی موسڵمانە و لە دەستەی ئەمینداری ئەو یەکێتییەدایە. بەڕێوەبەری چاپی عەرەبی ماڵپەڕی ئیسلام ئەمڕۆیە و لە ژمارەیەک بەرنامەی تەلەڤیزیۆنی و نووسەرانی بابەتی ڕۆژنامەوانیدا دەردەکەوێ.[٥]

لە ساڵی ١٩٩٣ سەلمان عۆدە یەکێک بوو لە سەرکردەکانی کۆمیتەی گرووپی ناڕازی بۆ بەرگریکردن لە مافە شەرعییەکان (CDLR) کە تەحەدای حکوومەتی سعودی کرد، کە بەھۆیەوە لە ماوەی ساڵانی ١٩٩٤–١٩٩٩ زیندانی کرا. لە ساڵی ٢٠٠٧ وەک لایەنگری حکوومەت سەیر دەکرا، لە مانگی ئەیلوولی ٢٠١٧ لەلایەن دەسەڵاتدارانی سعودیەوە دەستبەسەر کرا. ھەتا ڕێکەوتی تەممووزی ٢٠١٨، بەبێ تۆمەت و دادگاییکردن لە ژووری تاکەکەسیدا ماوەتەوە. بەرپرسان قەدەغەکردنی گەشتکردنیان بەسەر ئەندامانی خێزانەکەیدا سەپاند.[٦] ناوبراو بەھۆی ڕەتکردنەوەی پابەندبوونی بە فەرمانی دەسەڵاتدارانی سعودیە بۆ تویتکردنی دەقێکی دیاریکراو بۆ پشتگیریکردن لە گەمارۆدانی قەتەر بە سەرۆکایەتی سعودیە دەستگیرکرا. لە دانیشتنێکی یاساییدا لە ٤ی ئەیلوولی ٢٠١٨، داواکارانی گشتی داوای سزای لەسێدارەدانیان بۆ سەلمان عۆدە کرد.

ژیانی تایبەتی

[دەستکاری]

سەلمان عۆدە لە ساڵی ١٩٥٦ لە شاری بەسر لە نزیک شاری بورەیدە لە قەسیم لە ناوەڕاستی سعودیە لەدایکبووە.[٧] ساڵانی سەرەتای لە بەسر بەسەر بردووە، پاشان ڕووی لە بورەیدە کردووە.

سەلمان عۆدە ھاوسەرگیری لەگەڵ ھەیا سەیاری کردووە. کوڕە گەورەکەی ناوی مەعازە. لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠١٧دا ڕووداوێکی ھاتوچۆ بووە ھۆی گیانلەدەستدانی ھیشامی کوڕی سەلمان عۆدە و ھەیا ھاوسەرەکەی.[٨][٩] پرسە و سەرەخۆشی ئاراستەی سەلمان عۆدە کرا لەسەر ئەم ڕووداوە لە تویتەر لەلایەن محەممەد عورەیفی،[١٠] عاید قرنی،[١١] ئیبراھیم داویش، حەسەن حوسێنی،[١٢] زیاد شەھری، ٢٠١٦.[١٣] نایف سەحفی، موسا عومەر، و محەممەد یەقوبی.[١٤]

خوێندن

[دەستکاری]

سەلمان عۆدە پەیوەندی بە پەیمانگایەکی پەروەردەیییەوە کرد لە شاری بورەیدە و شەش ساڵ لەوێ بوو. لەژێر دەستی زانایانی وەک ئیبن باز و عوسیمین و ئیبن جبرین خوێندوویەتی.[ لە بورەیدە بە ڕێنمایی شێخانە ناوخۆیییەکان ڕێزمانی عەرەبی و فیقھی حەنبەلی و فەرموودەی خوێندووە. بڕوانامەی بەکالۆریۆس و ماجستێر و دکتۆرای تەواو کردووە. لە فیقھی ئیسلامی لە زانکۆی ئیمام محمد بن سعود.

دەرچووی فاکەڵتی شەریعەت و بنەما ئاینییەکان لە قاسم، پاشان بووەتە مامۆستا لە پەیمانگا زانستییەکانی ئەوێ. کتێبی (بە عەرەبی: أفعل ولا حرج‎)،[١٥][١٦] کە بەناوبانگ بوو.

لە ساڵی ١٩٩٠ سەلمان عۆدە مامۆستا بووە لە مزگەوتی سەرەکی بورەیدە. ھەفتانە وانەی بۆ خەڵکی گشتی لە مزگەوت و وانەکانی تر کە تێیدا شرۆڤەی کتێبی بولوغ المرام دەدا. ڕۆژانە وانەی دەدا لە دوای نوێژی بەیانی، لەوێ باسی لە کۆکراوە دەسەڵاتدارەکانی فەرموودە - صحیح البوخاری، صحیح موسلیم دەکرد و باسی قورئانی دەکرد. ناوەڕۆکی کتێبەکانی کیتاب التوحیدی محمد بن عەبدولوەھاب و الوسول الثلاث و نوخبە الفکر باسی کردووە.

قەیران و جەنگی کەنداو لە ساڵانی ١٩٩٠–١٩٩١، کە تێیدا ھاوپەیمانییەکی ھێزەکان بە سەرۆکایەتی ئەمریکا لە وەڵامی دەستبەسەرداگرتنی کوێتدا دژی ڕژێمی عێراقی سەدام حوسێن ھاوپەیمان بوون، دەرفەتێکی بۆ سەلمان عۆدە و ئەوانی دیکە سەلماند کە دەست لە ڕژێمێکی پێشتر ھەبوو جەریانی ناڕەزایی لەناو شانشینی یەکگرتوودا. کاتێک موفتی گەورەی ئەوکات عەبدولعەزیز بن باز فەتوایەکی دەرکرد کە پاساوی ئیسلامی بە قەرز داوە بۆ ڕژێم بۆ بانگھێشتکردنی ھێزەکانی ئەمریکا بۆ بەرگریکردن لە سعودیە لە حوسێن، سەلمان عۆدە پرسیاری لەبارەی توانای سوپای سعودیە بۆ بەرگریکردن لە شانشینی سعودیە بەو شێوەیە وروژاند وەبەرھێنانێکی زۆر لە چەکەکانی ئەمریکادا. لە کاتی شەڕدا، سەلمان عۆدە ھێزێکی جووڵاو بوو لە پشت دوو داواکاری چاکسازییەوە کە ئاراستەی پاشا کرابوون. یەکەمیان لە ساڵی ١٩٩١ بە نامەی داواکاری ناسرا و لەلایەن کەسایەتییە دیارەکانی ئایینی و بازرگانی و کۆمەڵایەتی سعودیەوە واژوو کرا کە بەدوای گۆڕانکاری لە شێوەی حکوومەتدا دەگەڕان، بەتایبەتی دامەزراندنی ئەنجومەنی شورا (ڕاوێژکاری). دوای ساڵێک، داواکاری دووەم کە بە یاداشتنامەی ئامۆژگاری ناسراوە، کە زیاتر لە سەد زانای ئایینی واژوویان لەسەر کرد، لەوانەش ئولەمەی دامەزراو، داوای کرد ئەنجومەنی شورا و ھەروەھا سانسۆری میدیایی لەژێر ڕێنمایی ئایینی و پێداچوونەوە بە ھەموو یاساکانی شانشینی یەکگرتوودا بکرێت بۆ دڵنیابوون لە گونجانیان لەگەڵ شەریعەت. ھەردوو داواکارییەکە دڵسۆزییان بۆ ماڵی سەعود دەربڕی و لە ھەمان کاتدا دژایەتی نەبوونی نوێنەرایەتی لە حکوومەتی ھەنووکەیی دەکرد. ھاوکات شریتە دەنگییەکانی وتاری سەلمان عۆدە بڵاوبوونەوەی بەرفراوانی بەدەستھێنا و ھانی دەنگەکانی تری ئۆپۆزسیۆن بوو لە دوای جەنگی یەکەمی کەنداو، چونکە سوپای ئەمریکا بۆ مانەوەیەکی دوورودرێژ لە بنکەیەکی ئاسمانی لە دەرەوەی پایتەخت نیشتەجێ بوو.

سەلمان عۆدە یەکێک بوو لە سەرکردەکانی کۆمیتەی داکۆکی لە مافە شەرعییەکان (CDLR) کە گرووپێکی ناڕازی سعودیە بوو کە لە ساڵی ١٩٩٣ دروست کرابوو و یەکەم ڕێکخراوی ئۆپۆزسیۆن بوو لە شانشینی یەکگرتوودا کە بە ئاشکرا تەحەدای دەسەڵاتی پاشایەتی ڕەھای دەکرد، حکوومەت و پلە باڵاکانی تۆمەتبار کرد زانایانی سعوودی کە بەشی پێویست بۆ پاراستنی مافە شەرعییە ئیسلامییەکانی موسڵمانان نەکەن.

لە ئەیلوولی ساڵی ١٩٩٤ سەلمان سەلمان عۆدە بە تۆمەتی «چالاکی دژە حکوومەت» زیندانی کرا. ئەو و سەفەر حەوالی لەگەڵ ژمارەیەکی زۆر لە شوێنکەوتووانی خۆیان لە شاری بورایدا لە ناوچەی قەسیم دەستگیرکران.

دوای پێنج ساڵ زیندانیکردنی بەھۆی ھاندانی دژایەتیکردنی حکوومەتی سعودیە، سەلمان عۆدە لە ساڵی ١٩٩٩دا «نۆژەنکرایەوە» سەریھەڵدا و ببێتە یەکێک لە دیارترین وتەبێژە ئایینییەکانی شانشینی سعودیە. بە بەرنامەیەکی تەلەڤیزیۆنی و ماڵپەڕێکی بە چوار زمان، لە ساڵی ٢٠٠٧ وەک لایەنگرێکی حکوومەتی سعودیە سەیر دەکرا، لەژێر پاراستنی ئەو وڵاتە و لە کێبڕکێدا لەگەڵ دامەزراوەی ئولەمە (پیاوانی ئایینی) کە حکوومەت سپۆنسەری دەکات. ھەروەھا داکۆکیکار بوو بۆ گفتوگۆی سوننە-شیعە،[١٧] داوای کۆمەڵگەیەکی گشتگیرتری دەکرد کە کۆتایی بە پەراوێزخستنی ھاووڵاتیانی شیعەی سعودیە بھێنێت.

لە مانگی ئایاری ٢٠١٧ لەگەڵ بیلال فیلیپس و چوار کەسی دیکەدا بۆ ماوەی دوو ساڵ ھاتنە ناو دانیمارک قەدەغەکرا بەھۆی نیگەرانییەکانی لەوەی ئەوەی کە بانگەشەی ڕق بەرامبەر کۆمەڵگەی دانیمارکی دەکەن و کەسانی دیکەش پەروەردە بکەن بۆ ئەنجامدانی توندوتیژی دژی ژنان و منداڵان و بڵاوکردنەوەی بیرۆکەکان سەبارەت بە خەلافەتێک.[١٨][١٩] ناوەکە کەمێک پێش بەسەرچوونی (٢ی ئایاری ٢٠١٩) لە لیستەکە لابرا، بەبێ ئەوەی ڕوونکردنەوە بدرێت.[٢٠][٢١][٢٢]

لە مانگی ئەیلوولی ساڵی ٢٠١٧دا، سەلمان عۆدە لەگەڵ بانگخوازان و چالاکانی دیاری دیکەی وەک عەواد قرنی و عەلی عومەری، بە تۆمەتی «تیرۆر و پیلانگێڕی دژی دەوڵەت» لەلایەن دەسەڵاتدارانی سعودیەوە دەستبەسەر کران.[٢٣] بانگەوازی «کەسایەتی و ڕێکخراوە نێودەوڵەتی و ئیسلامییەکان بۆ ئازادکردنیان» کراوە و نیگەرانی زیادی کردووە لەو کاتەوەی لە مانگی نیسانی ٢٠١٩دا ٣٧ سعودی بەھۆی ئەوەی دەسەڵاتداران وتوویانە «تاوانەکانی پەیوەست بە تیرۆر»،[٢٤] یەکێک لە تۆمەتەکانی دژی. بەپێی ڕاپۆرتی ڕێکخراوی لێبوردنی نێودەوڵەتی، سەلمان عۆدە «دوای چەند کاتژمێرێک لە بڵاوکردنەوەی تویتێکی پێشوازی لە ڕاپۆرتەکانی ئەگەری ئاشتەوایی نێوان سعودیە و قەتەر» کە شازادەی جێنشینی سعودیە محەممەد بن سەلمان لە مانگی حوزەیرانی ٢٠١٧ەوە گەمارۆی گرتبوو، دەستگیرکرا.[٢٤]

تا مانگی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠، عەبدوڵڵا سەلمان عۆدەی کوڕی سەلمان عۆدە ڕای گەیاندووە کە باوکی «نزیکەی نیوەی توانای بیستن و بینینی لەدەستداوە» لە زینداندا.[٢٣] عەبدوڵڵا عەلاود لە پارچەیەکدا لە ڕۆژنامەی نیویۆرک تایمزدا، تیشکی خستە سەر تێکچوونی دۆخی سەلمان سەلمان عۆدەی باوکی، کە لە زیندانێکی تاکەکەسی لە سعودیە ڕاگیرابوو. ئەو زانا و چالاکوانە سعودیە ئاماژەی بەوەشکردووە، بەھۆی سێ ساڵ دەستدرێژی و گۆشەگیرییەوە، باری جەستەیی و دەروونی باوکی بە خێرایی زیاتر بەرەو دابەزین دەچێت. ھەروەھا داوای لە جۆ بایدن سەرۆکی ھەڵبژێردراوی سعودیە کرد کە پاڵ بە حکوومەتی سعودیەوە بنێت بۆ ئازادکردنی باوکی و زیندانیانی سیاسی دیکە.[٢٥]

کتێبەکان

[دەستکاری]

{{{1}}} ناوەڕۆکی دژە حکوومەت لە ھەندێک لە کتێبەکانی و ھەندێک لەو وانانەی کە دابووی، ھۆکارێک بوو بۆ زیندانیکردنی سەلمان عۆدە لە ساڵانی ١٩٩٤–١٩٩٩. ناوبراو لە نامەیەکی کراوەی ساڵی ١٩٩٤ بۆ شێخ بن باز سەبارەت بە پووچەڵبوونەوەی فەتوای ئاشتی لەگەڵ جوولەکەکان، لەلایەن ئوسامە بن لادنەوە وەرگیراوە. دوای ئازادکردنی، سەلمان عۆدە لە ماڵەکەی خۆیەوە دەستی بە چالاکییەکانی کردەوە، ھەفتانە لە چوارشەممە تا ھەینی وانەی لەسەر بابەتەکانی وەک تەفسیری قورئان و ئەخلاق و پەروەردە و چاکسازی کەسی دەخوێند.

سەلمان عۆدە ڕای گەیاندووە کە پشتگیری لە ئاشتی و لێبوردەیی لەگەڵ ئایینەکانی دیکە دەکات. ڕای گەیاند کە ئەمە لە ئەنجامی تێگەیشتنێکی قووڵترە لە فێرکارییە ئیسلامییەکان.

سەلمان عۆدە بەرپرسی ماڵپەڕی بەناوبانگی[٢٦] وان و وانە لە ڕێگەی ئینتەرنێتەوە پێشکەش بە کۆمەڵێکی بەرفراوان لە گوێگران دەکات.[٢٧] ڕۆژانە کار لەسەر وەڵامدانەوەی ئەو پرسیارانە دەکات کە خەڵک بۆی دەنێرن جگە لە کۆکردنەوە و ئامادەکردنی ژمارەیەک لە نووسینەکانی بۆ چاپکردن. بەرنامەیەکی لە کەناڵی MBC TV ھەبوو.[٢٨]

لە ساڵی ٢٠٠٦ نزیکەی ٢٠ ھەزار گەنجی موسڵمانی بەریتانی لە ئیست ئێند لە لەندەن گوێیان لە وتارێکی سەلمان عۆدە گرت. شێخ سەلمان بە… زیاتر لە ٤٠٠٠ ھاوڕێی فەیسبووک و زیاتر لە یەک ملیۆن ھەوادار لە ڕێگەی سایتەکەوە.[٢٩] ھەیەتی ١٤ ملیۆن فۆڵۆوەر لە تویتەر.[٣٠]

سەرزەنشتکردنی ئوسامە بن لادن

[دەستکاری]

سەلمان عۆدە نەک تەنھا بە ڕەخنەگرتن لە ھێرشەکانی ١١ی ئەیلوول ناسراوە بەڵکو بە ڕەخنەی ڕاستەوخۆی ئوسامە بن لادن ناسراوە. لە ساڵی ٢٠٠٧ لە دەوروبەری شەشەمین ساڵیادی ١١ی ئەیلوولدا، لە کەناڵی MBC کە تۆڕێکی تەلەڤیزیۆنی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستە و بە شێوەیەکی بەرفراوان بینەری ھەیە، قسەی لەگەڵ سەرۆکی قاعیدە کرد و لێی پرسی:

ئوسامەی برام چەند خوێن ڕژاوە؟ چەند کەسی بێتاوان و منداڵ و بەساڵاچوو و ژن کوژراون … بە ناوی قاعیدە؟ ئایا دڵخۆش دەبیت کە خودای گەورە ببینیت کە باری ئەم سەدان ھەزار یان ملیۆنە قوربانییە لەسەر پشتت ھەڵگرتووە؟[٣١]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ The Muslim 500 2022 edition themuslim500.com
  2. ^ Alaoudh, Abdullah (13 February 2019). "Opinion | My Father Faces the Death Penalty. This Is Justice in Saudi Arabia". The New York Times (بە ئینگلیزی). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019.
  3. ^ Pashayan, Araks. "Saudi Arabia on the Road to Modernization: Reality or Myth?." Ժամանակակից Եվրասիա= Contemporary Eurasia 8.1 (2019): 34-44.
  4. ^ Robert G. Rabil (26 Sep 2014). Salafism in Lebanon: From Apoliticism to Transnational Jihadism. Georgetown University Press. p. 55. ISBN 978-1-62616-117-7.
  5. ^ Murad Batal Al-shishani (2009-11-25). "Ibrahim al-Rubaish: New Religious Ideologue of al-Qaeda in Saudi Arabia Calls for Revival of Assassination Tactic". The Jamestown Foundation. Archived from the original on 2011-02-28. ...al-Rubaish released a book criticizing Shaykh Salman al-Ouda because of the latter's "alliance" with the Saudi regime. The shaykh, who directs the website Islam Today, has condemned the 9/11 attacks and used his media access to rebuke Osama bin Laden as a killer of innocent people.
  6. ^ Saudi cleric Salman al-Awda called for reform.
  7. ^ "Sheikh Dr Salman Al-Odah | CILE - Research Center for Islamic Legislation and Ethics". ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  8. ^ "وفاە زوجە الشیخ #سلمان_العودە وابنە فی حادث مروری". Twitter (بە عەرەبی). أخبار السعودیة. 25 Jan 2017. Archived from the original on 2017-02-04. Retrieved 2023-06-07.
  9. ^ "فاە زوجە الشیخ #سلمان_العودە وابنە فی حادث مروری". Twitter (بە عەرەبی). أخبارکم. 25 Jan 2017. Archived from the original on 2017-02-04. Retrieved 2023-06-07.
  10. ^ العریفی, محمد (25 Jan 2017). "د. محمد #العریفی on Twitter: "#وفاھ_زوجھ_سلمان_العودھ_وابنە لا حول ولا قوة إلا باللە اللھم اغفر لھم وارحمھم واربط علی قلب الشیخ وأسرتە واجعل ھذا المصاب رفعةً فی درجاتھم"". Twitter. Archived from the original on 2017-01-25.
  11. ^ القرنی, عائض (25 Jan 2017). "د. عائض القرنی on Twitter: "#وفاھ_زوجھ_سلمان_العودھ_وابنە أسأل اللە باسمە الأعظم أن یتغمّدھم برحمتە وأن یحسن عزاء أخینا د. سلمان العودە وأھلە وذویە."". Twitter. Archived from the original on 2017-01-25.
  12. ^ الحسینی, حسن (25 Jan 2017). "د. حسن الحسینی on Twitter: "اللھم اغفر لھما وارحمھما واربط علی قلب الشیخ وقلوب ابنائە وذویە وانا للە وانا الییە راجعون #وفاھ_زوجھ_سلمان_العودھ_وابنھ"". Twitter. Archived from the original on 2017-02-04.
  13. ^ الشھری, زیاد (25 Jan 2017). "زیاد الشھری #مرحبلی. On Twitter: "للە سبحانە ما اعطی ولە ما أخذ، احسن اللە عزاک یاشیخ سلمان إنا للە وإنا إلییە راجعون. #وفاھ_زوجھ_سلمان_العودھ_وابنھ"". Twitter. Riyadh, Kingdom of Saudi Arabia. Archived from the original on 2017-02-04.
  14. ^ Al-Yaqoubi, Muhammad (25 Jan 2017). "Our heartfelt condolences to Dr. @salman_alodah…". Twitter. Archived from the original on 2017-02-05. Retrieved 2023-06-07.
  15. ^ "http://islamtoday.net/salman/aboutus.htm." Sheik Salman Al-Audah's website.
  16. ^ "تحمیل کتاب افعل ولا حرج pdf - سلمان العودة | کتوباتی". کتوباتی kotobati (بە عەرەبی). Retrieved 2023-02-11.[بەستەری مردوو]
  17. ^ "A Muslim appeal for Saudi Arabia to show mercy". The Economist. 2 June 2019.
  18. ^ Jensen, Teis (2 May 2017). "Denmark bans six 'hate preachers' from entering the country". Reuters. Retrieved 13 April 2019. ١٣ی نیسانی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  19. ^ "Rabiate religiøse forkyndere får indrejseforbud til Danmark — Udlændinge- og Integrationsministeriet" (بە دانماركی). Ministry of Immigration and Integration. Archived from the original on 2017-05-06. Retrieved 2017-05-25. ٦ی ئایاری ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  20. ^ Ritzau (12 April 2019). "Saudiarabisk forkynder er fjernet fra dansk sanktionsliste". sn.dk (بە دانماركی). Retrieved 13 April 2019.
  21. ^ This archive of the sanction list, dated 15 February 2019, includes him (number 005). "Den nationale sanktionsliste - Religious preachers with entry ban" (بە دانماركی). Danish Immigration Service. Archived from the original on 2019-02-15. Retrieved 13 April 2019.
  22. ^ This archive of the list, dated 11 April 2019, no longer includes him, nor does the Google cache dated 27 March 2019."Den nationale sanktionsliste - Religious preachers with entry ban" (بە دانماركی). Danish Immigration Service. Archived from the original on 2019-04-11. Retrieved 13 April 2019.
  23. ^ ئ ا "Al-Ouda's son: 'My father lost half his ability to see and hear'". Middle East Monitor. 4 December 2020. Retrieved 3 January 2021.
  24. ^ ئ ا "Trial of Saudi scholar Salman al-Awdah postponed, says son". Al Jazeera. 28 July 2019. Retrieved 3 January 2021.
  25. ^ Alaoudh, Abdullah (30 December 2020). "Saudi Arabia Is Slowly Killing My Father". The New York Times. Retrieved 30 December 2020.
  26. ^ "Islam Today". Archived from the original on 2018-12-05. Retrieved 2019-03-04.
  27. ^ "Sheikh Salman al-Ouda Articles". En.islamtoday.net. Archived from the original on 2016-05-06. Retrieved 2016-05-05. ٦ی ئایاری ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  28. ^ "Sheikh Salman al-Ouda TV Show on MBC Channel". Archived from the original on 2008-10-11. Retrieved 2008-09-12. ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  29. ^ "World's 25th Most Influential Muslim". Archived from the original on 2010-11-18. Retrieved 2010-11-23.
  30. ^ "Muhammad bin Salman cracks down on his perceived opponents". The Economist. 21 September 2017. Archived from the original on 2017-09-22. Retrieved 2017-09-22.
  31. ^ "The Unraveling by Peter Bergen and Paul Cruickshank. The jihadist revolt against bin Laden". Archived from the original on 2009-01-02. Retrieved 2008-05-27. ٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

ھەڵەی ژێدەرەکان: <ref> تاگی «CDLR_Kapisz» کە لە <ژێدەرەکاندا> پێناسەکراوە لە دەقی وتاردا بەکارنەھاتووە.

ھەڵەی ژێدەرەکان: <ref> تاگی «ESOHR_alOuda_IUMS_deathpenalty» کە لە <ژێدەرەکاندا> پێناسەکراوە لە دەقی وتاردا بەکارنەھاتووە.

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]