بەلۆچەکان

**بەلۆچ**
بلۏچ
ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان
	١٠ ملیۆن – ٢٢ ملیۆن کەس (٢٠١٣)
ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتووانی بەرچاو
پاکستان	٦٬٨٠٠٬٠٠٠ (٢٠١٧)
ئێران	١٬٥٠٠٬٠٠٠ – ٢٬٠٠٠٬٠٠٠ (٢٠١٣)
عومان	٥١٣٬٠٠٠ – ٧٠٨٬٠٠٠
میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان	٤٦٨٬٠٠٠ (٢٠١٤)
ئەفغانستان	٥٠٠٬٠٠٠ – ٢٬٠٠٠٬٠٠٠
تورکمانستان	١٠٠٬٠٠٠
ھیندستان	١٬٠٠٠٬٠٠٠
قەتەر	٥٤٬٠٠٠
بەحرەین	٤٢٬٠٠٠
کووەیت	٢٠٬٠٠٠ (١٩٩٣)
عەرەبستانی سعوودی	١٦٬٠٠٠
سۆماڵیا	٩٬٢٠٠
زمانەکان
	بەلۆچی; (ھەروەھا: ئوردوو، فارسی، عەرەبی)
ئایین
	زۆرینە:; ئیسلام; کەمینە: ھیندوویزم، سیکیزم;
گرووپە ڕەگەزییە پێوەندیدارەکان
	کورد • فارس • تاڵش • لوڕ

خەڵکی بەلۆچ (بە Balochi: بلۏچ‎) نەتەوەیەکی ئێرانییە^[١٨]^[١٩] کە لە بەلۆچستان کە ڕووبەرەکەی دەوروبەری ٢٤٠٫٠٠٠ مایلی چوارگۆشە بەرامبەری ٦٢٠٫٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە دەژین. زۆربەی بەلۆچەکان لە سێ وڵاتی پاکستان، ئێران و ئەفغانستان دەژین بەڵام ھەندێکیشیان بە وڵاتانێکی وەکوو تورکمانستان، عومان و وڵاتە عەرەبییەکانی خوارەوەی کەنداوی فارس و ھەندێ وڵاتانی ئەورووپایی و ئەمریکایی کۆچیان کردووە. خەڵکی بەلۆچ بە زمانی بەلۆچی کە یەکێک لە زمانە ھیندوئەورووپایییەکانە قسە دەکەن. بەلۆچەکان زۆربە لە دانیشتووانی قەبیلەیی پێکھاتوون. ئایینی زۆربەی خەڵکی بەلۆچ ئیسلامە، ھەروەھا زوربەیان لە مەزھەبی سوننی پەیڕەوی دەکەن بەڵام ھەندێکیشیان لە پەیڕەوانی مەزھەبی شیعە بینراون.^[٢٠]^[٢١]

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان

^ «Iran Minorities 2: Ethnic Diversity». The Iran Primer. United States Institute of Peace. ٣ی ئەیلوولی ٢٠١٣. Baluchis number between 4 million in Iran. They are part of a wider regional population of about 10 million spread across Iran, Pakistan, and Afghanistan.
^ «Number of Balochi-speaking people in Balochistan falls». Dawn News. ١١ی ئەیلوولی ٢٠١٧. However, the total number of Baloch people has increased from 4 million in 1998 to 6.86m in 2017. The count does not include the population of two districts — Quetta and Sibi — where people of various ethnicities, including Baloch and Pashtun also reside.
^ https://iranprimer.usip.org/blog/2013/sep/03/iran-minorities-2-ethnic-diversity
^ Joshua Project (٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٦). «Baloch, Southern of Oman Ethnic People Profile». Joshuaproject.net. لە ١ی ئابی ٢٠١٢ ھێنراوە.
^ Languages of Oman, Ethnologue.com. Retrieved December 5, 2009.
^ Oman ٢٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., CIA World Factbook. Retrieved December 5, 2009.
^ [ https://www.peoplegroups.org/Explore/GroupDetails.aspx?peid=11893], Sothern Baloch of Oman.
^ «United Arab Emirates: Languages». Ethnologue.com. لە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
^ Karlos Zurutuza (١٧ی ئەیلوولی ٢٠١٤). «Pakistani Baloch find home in Afghanistan». Al Jazeera. In the absence of comprehensive census data, an estimate by Professor Abdul Sattar Purdely puts the population of Afghan Baloch at about two million.
^ «Cultural Orientation Balochi» (PDF). Defense Language Institute Foreign Language Center. 2019. p. 111. An estimated 600,000–500,000 Baloch live in southern Afghanistan, concentrated in southern Nimroz Province, and to a lesser degree in Helmand and Kandahar provinces.
^ KOKAISLOVÁ, Pavla, KOKAISL Petr. Ethnic Identity of The Baloch People. Central Asia and The Caucasus. Journal of Social and Political Studies. Volume 13, Issue 3, 2012, p. 45-55., ISSN 1404-6091
^ http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11684&rog3=IN
^ https://joshuaproject.net/people_groups/15034/QA
^ https://www.peoplegroups.org/Explore/GroupDetails.aspx?peid=50104
^ People in Kuwait, Ethnologue.com. Retrieved June 7, 2006.
^ [١]
^ baloch, southern in Somalia.
^ Field, H. , Contributions to the Anthropology of Iran. Chicago: Natural History Museum, 1939, 138, 142
^ Curzon, G.N, Persia and the Persian Question. London: 1966, 11/258
^ فرهنگ لغت دهخدا، حرف ب، بلوچستان
^ سرافرازی، عباس. فرقۀ مذهبی ذکری‌ها در بلوچستان، در پژوهش‌نامۀ تاریخ اسلام، سال یکم، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۰؛ صص ۴۹ -۷۴؛ بازدید در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹.

بەستەرە دەرەکییەکان

[The_Iran_Primer-1] «Iran Minorities 2: Ethnic Diversity». The Iran Primer. United States Institute of Peace. ٣ی ئەیلوولی ٢٠١٣. Baluchis number between 4 million in Iran. They are part of a wider regional population of about 10 million spread across Iran, Pakistan, and Afghanistan.

[DAWN-2] «Number of Balochi-speaking people in Balochistan falls». Dawn News. ١١ی ئەیلوولی ٢٠١٧. However, the total number of Baloch people has increased from 4 million in 1998 to 6.86m in 2017. The count does not include the population of two districts — Quetta and Sibi — where people of various ethnicities, including Baloch and Pashtun also reside.

[3] ttps://iranprimer.usip.org/blog/2013/sep/03/iran-minorities-2-ethnic-diversity

[4] Joshua Project (٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٦). «Baloch, Southern of Oman Ethnic People Profile». Joshuaproject.net. لە ١ی ئابی ٢٠١٢ ھێنراوە.

[OM-5] Languages of Oman, Ethnologue.com. Retrieved December 5, 2009.

[CIA_Factbook,_Oman-6] Oman ٢٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., CIA World Factbook. Retrieved December 5, 2009.

[Southern_Baloch_of_Oman-7] [ https://www.peoplegroups.org/Explore/GroupDetails.aspx?peid=11893], Sothern Baloch of Oman.

[Languages_of_United_Arab_Emirates-8] «United Arab Emirates: Languages». Ethnologue.com. لە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.

[Zurutuza-9] Karlos Zurutuza (١٧ی ئەیلوولی ٢٠١٤). «Pakistani Baloch find home in Afghanistan». Al Jazeera. In the absence of comprehensive census data, an estimate by Professor Abdul Sattar Purdely puts the population of Afghan Baloch at about two million.

[DLIFLC-10] «Cultural Orientation Balochi» (PDF). Defense Language Institute Foreign Language Center. 2019. p. 111. An estimated 600,000–500,000 Baloch live in southern Afghanistan, concentrated in southern Nimroz Province, and to a lesser degree in Helmand and Kandahar provinces.

[Balochi_in_TM-11] KOKAISLOVÁ, Pavla, KOKAISL Petr. Ethnic Identity of The Baloch People. Central Asia and The Caucasus. Journal of Social and Political Studies. Volume 13, Issue 3, 2012, p. 45-55., ISSN 1404-6091

[Balochi_in_IND-12] ttp://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11684&rog3=IN

[Baloches_in_Qa-13] ttps://joshuaproject.net/people_groups/15034/QA

[Southern_Baloch_of_Bahrain-14] ttps://www.peoplegroups.org/Explore/GroupDetails.aspx?peid=50104

[KW-15] People in Kuwait, Ethnologue.com. Retrieved June 7, 2006.

[who_are_the_baloch_people-16] [١]

[baloch,_southern_in_Somalia-17] , southern in Somalia.

[18] Field, H. , Contributions to the Anthropology of Iran. Chicago: Natural History Museum, 1939, 138, 142

[19] Curzon, G.N, Persia and the Persian Question. London: 1966, 11/258

[ir-20] فرهنگ لغت دهخدا، حرف ب، بلوچستان

[سرافرازی_۱-21] سرافرازی، عباس. فرقۀ مذهبی ذکری‌ها در بلوچستان، در پژوهش‌نامۀ تاریخ اسلام، سال یکم، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۰؛ صص ۴۹ -۷۴؛ بازدید در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]

[١٣]

[١٤]

[١٥]

[١٦]

[١٧]

[١٨]

[١٩]

[٢٠]

[٢١]