مەغریبی عەرەبی

مەغریبی عەرەبی
مەغریبی عەرەبی
ناو بە زمانی فەرمی	المغرب العربي
Culture	culture of the Maghreb
ناوچەی جوگرافی	باکووری ئەفریقا
پۆتانی شوێن	٣٠°٠′٠″N ٥°٠′٠″E
دانیشتووان	١٠١٬٠٩٥٬٤٣٦
لێکۆڵینەوە لەلایەن	Maghreb studies
ڕووبەر	٦٬٠٤٥٬٧٤١ کیلۆمەتر چوارگۆشە
ئایینی فەرمی	ئیسلام
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

مەغریبی عەرەبی^[١] (لە ڕووی مێژووییەوە: وڵاتانی مەغریب، وڵاتی مەغریب، یان بە سادەیی «مەغریب») ناوچەیەکە دەکەوێتە باکووری ئەفریقا و درێژدەبێتەوە لە کەنارەکانی دەریای ناوەڕاست تا زەریای ئەتڵەسی، و بە شێوەیەکی سەرەکی پێنج وڵات لەخۆدەگرێت: مۆریتانیا، مەغریب، جەزائیر، توونس، لیبیا. ھەروەھا ناوچە ناکۆکەکانی سەحرای ڕۆژاوا (کە زۆربەی لەلایەن مەغریبەوە ژێرڕکێف دەکرێت) و شارەکانی مێلیلا و سیوتا (کە لەلایەن ئیسپانیاوە ژێرڕکێف دەکرێن و بە بەشێک لە مەغریب دادەنرێت) لەخۆدەگرێت، کە ڕووبەری کۆی گشتی نزیکەی ٥،٧٨٢،١٤٠ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە. تا ساڵی ٢٠١٧ ژمارەی دانیشتووانی ناوچەکە گەیشتە زیاتر لە ١٠٠ ملیۆن کەس. ^[٢]

ناوچەکە بە زۆرینە یان بە بەشێکی زۆری باکووری ئەفریقا پێناسە دەکرێت کە بەشێکی زۆری بیابانی مەزن لەخۆدەگرێت جگە لە میسر. پێناسەی نەریتی بۆ ناوچەکە کە سنووردار بوو بە چیاکانی ئەتڵەس و دەشتە کەنارییەکانی مەغریب و جەزائیر و توونس و لیبیا، بە بوونی مۆریتانیا و ناوچەی جێناکۆکی سەحرای ڕۆژاوا فراوانتر بووە.

پێش دروستکردنی وڵاتە نەتەوەییە نوێیەکان لە ناوچەکەدا لە ماوەی سەدەی بیستەمدا، «مەغریب» بە گشتی وەک ناوچەیەکی بچووکتر لە نێوان چیاکانی ئەتڵەس لە باشوور و دەریای ناوەڕاست ناودەبرا. ھەروەھا زۆرجار ڕۆژھەڵاتی لیبیای لەخۆگرتبوو، بەڵام مۆریتانیاى نوێى نەگرتەوە. لە کۆتایی سەدەی نۆزدەھەمدا ئەم ناوەی ئێستا بەکارھات بۆ ئاماژەکردن بە ناوچەی کەنارەکانی ڕۆژاوای دەریای ناوەڕاست لە باکووری ئەفریقا بە گشتی، و بۆ جەزائیر و مەغریب و توونس بە تایبەتی.^[٣]

سەرچاوەکان

^ «الجريدة الرسمية الجزائرية العدد 54 "مشروع تعديل الدستور"». {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی)
^ «اتحاد المغرب العربي في مربع الربيع العربي والإرھاب وتجارة المخدرات ومشکل الصحراء». المستقبل العربي. 39 (447). 2016-05. doi:10.12816/0034196. ISSN 1024-9834. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
^ Elisee Reclus, Africa, edited by A. H. Keane, B. A., Vol. II, North-WestAfrica, Appleton and company, 1880, New York, p.95

[1] «الجريدة الرسمية الجزائرية العدد 54 "مشروع تعديل الدستور"». {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی)

[2] «اتحاد المغرب العربي في مربع الربيع العربي والإرھاب وتجارة المخدرات ومشکل الصحراء». المستقبل العربي. 39 (447). 2016-05. doi:10.12816/0034196. ISSN 1024-9834. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)

[3] Elisee Reclus, Africa, edited by A. H. Keane, B. A., Vol. II, North-WestAfrica, Appleton and company, 1880, New York, p.95

[١]

[٢]

[٣]