یاریی مەزن
| یاریی مەزن | |
|---|---|
 | |
| ڕێکەوتی دەستپێکردن | ١٢ی کانوونی دووەمی ١٨٣٠ |
| ڕێکەوتی کۆتاییھاتن | ١٠ی ئەیلوولی ١٨٩٥ |
| بەشداربوو | شانشینی یەکگرتووی بەریتانیا و ئێرلەندا، ئیمپراتۆریەتیی ڕووسی |
یاریی مەزن (بە ئینگلیزی: Great Game) ئەو ناوەیە کە بە ڕکابەرییە سیاسی و سەربازییەکانی نێوان هەردوو ئیمپراتۆریەتی کۆلۆنیالیزمی بەریتانیا و ڕووسیای تزاری لە ئاسیای ناوەڕاست ناودەبرێت . ئەم پێشبڕکێیانە نزیکەی بە درێژایی سەدەی نۆزدەهەم بەردەوام بوون. جگە لەو وڵاتانەی کە دەکەونە ئاسیای ناوەڕاست، هەموو ئەم کێبڕکێیانە کاریگەری ڕاستەوخۆیان لەسەر وڵاتانی وەک قاجار ئێران و هیندستانی بەریتانیا و ناوچەی تبت هەبووە. تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە تاقیکردنەوە
کێبڕکێی سێبەر [١] ناونیشانێکی دیکەیە کە ئاماژەیە بۆ کێبڕکێی نێوان ئەم دوو زلهێزەی کات لە ناوچەکانی ئاسیای ناوەڕاستدا، لەوانە؛ ئەفغانستان, ئێران و ئەمیر یان خانەکانی تری ئەم ناوچانە داوە. ئەم پێشبڕکێیانە لە سەرەتای سەدەی نۆزدەهەمی زایینی دەستیان پێکردووە. واتە نزیکەی دوای پەیمانی گۆڵستانی نێوان ڕووسیا و ئێران دەستی پێکرد و تا ڕووخانی میرنشینی بوخارا و دوای ئەوەش تا شۆڕشی ئۆکتۆبەری ڕووسیا بەردەوام بوو. ئەم نازناوە لە دوای جەنگی جیهانی دووەم و پێگەی دوای کۆلۆنیالیزم لە وەسفکردنی پلانی جیۆپۆلەتیکی زلهێزەکان و زلهێزە ناوچەییەکانی ئەو سەردەمە وەک کایەی نفوزی جیۆپۆلەتیکی لە ناوچەکانی ئێران و ئەفغانستان بە شێوەیەکی نافەرمی درا. [٢] [٣]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Meyer، Karl E. (2009). Tournament of Shadows: the Great Game and the Race for Empire in Central Asia. Shareen Blair Brysac. New York: Basic Books. pp. 235–236, 239. ISBN 978-0-7867-3678-2. OCLC 817868028.
- ^ Golshanpazhooh 2011.
- ^ Gratale 2012.
