بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ئێلیزابێتی یەکەمی ئینگلتەرا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
Elizabeth I
ئێلیزابێتی یەکەم
"وێنەی دارنلەی"ـی ئێلیزابێتی یەکەم (١٥٧٥)
فەرمانڕەوایی١٧ی تشرینی دووەمی ١٥٥٨ –
٢٤ی ئازاری ١٦٠٣
تاج لەسەر نان١٥ی کانوونی دووەمی ١٥٥٩
پێش خۆیماری یەکەم و فیلیپی دووەم
جێگرجەیمزی یەکەم
خێزانخانووی توودۆر
باوکھێنریی ھەشتەم
دایکئانێ بولین
لەدایکبوون٧ی ئەیلوولی ١٥٣٣
پاڵاس ئۆ پڵەسێنچ، گرینێچ، شانشینی ئینگلتەرا
مردن٢٤ی ئازاری ١٦٠٣(١٦٠٣-٠٣-٢٤) (٦٩ ساڵ ژیاوە)
ڕیچمەند پاڵاس، سەری، ئینگلتەرا
ناشتن٢٨ی نیسانی ١٦٠٣
Westminster Abbey
ئایینئەنگلیکیزم
واژوو

ئێلیزابێتی یەکەمی ئینگلتەرا (بە ئینگلیزی: Elizabeth I of England)، ماوەی ژیان ٧ی ئەیلوولی ١٥٣٣ - ٢٣ی ئازاری ١٦٠٣، شاژنی وڵاتی ئینگلتەرا لە ماوەی ساڵانی ١٥٥٨ تا ١٦٠٣ بووە. ناوی ئێلیزابێت توودۆر کچی ھێنریی ھەشتەم و ئانێ بولین بووە.

ئێلیزابێت منداڵی دووھەمی ھێنڕیی ھەشتەم بوو. ھەتا مردن زەماوەندی نەکرد و بە کچێنی ماوە. لە لایەن کڵێسەی کاتۆلیکـەوە بە حەرامزادە ناسرابوو و بۆیە پارلەمانی ئینگلتەرا ئیجازەی ئەوەی پێنەدەدا کە ببێت بە شاژنی ئینگلتەرا. بەڵام لە ١٥٥٨ـدا لە دوای مردنی خوشکە باوکییە گەورەکەی واتە ماری توودۆر بوو بە شاژنی ئینگلتەرا.

چالاکییە سیاسییەکان

[دەستکاری]

ئێلیزابێت یەکێک لە گرنگترین کاراکتەرە سیاسییەکانی مێژووی ئینگلتەرا و ئەورووپاـیە. لە دوای مردنی ماری توودۆری خوشکی کە کاتۆلیک بوو، ئەو توانی زۆربەی خەڵکی ئینگلتەرا بکات بە پرۆتێستانت، قەرزەکانی باوکی بداتەوە و ئینگلتەرا بکات بە یەکێک لە دەسەڵاتە سیاسیـیە گرنگەکانی ئەورووپا. ئەو لە شەڕێکدا فیلیپی دووەم، پاشای ئیسپانیای شکست دا.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]