ئاسۆ
ئاسۆ ھێڵێکی ڕواڵەتییە کە جیاکەرەوەی ڕووی تەنێکی گەردوونی و ئاسمانەکەیەتی، کاتێ کە لە بەرجەوەنی ڕوانەرێکەوە چاوی لێ بکرێت کە لەسەر یان لە نزیک ڕووی تەنەکەوە دەڕوانێ.[١]
ژمارەیەکی کەمی لێ دەر چێت، گشت ئینسانگەلێک کە تا ئێستا ژیاون بۆ خۆیان جگە لە ئاسۆی زەوی ئاسۆی ھیچ تەنێکی گەردوونیی دیکەیان نەدیوە. ئەستێرەگەڕەکانی ئەپۆلۆ کە لەسەر مانگ نیشتوونەتەوە و لەوێوە ئاسۆی مانگیان دیوە، جیاوازن. ھەروەھا، بە بەکارھێنانی کەشتیگەلی بۆشاییگەڕی بێ کەشتیوان، لە ئاسۆی ھەندێکی تر لە تەنەکانی کۆمەڵەی خۆر، بە تایبەت مەریخ، فیلم گیراوە و لە بەردەستە.[١]
ئاسۆی ڕاستین[دەستکاری]
ئاسۆ لە مانای باو لەنێو خەڵکدا بە سنووری نێوان ئاسمان و زەوی دەگوترێت. ھێڵێکە لە دوورەدەستدا کە لە ڕوانگەی ڕوانەرەوە ئاسمان و زەوی لەوێ پێک دەگەن، و بە لێوارەی ژێرینی ئاسمانی دیار و لێوارەی ژوورینی زەوی و ھەموو بەرزی و نزمییەکانی دەژمێردرێت. دیمەنی کێو و دار و بینا دەبنە ھۆی ئەوە کە ئاسۆ بازنەیەکی ڕاستەقینە (ئەندازەیی) نەبێت. ئەگەر کەند و لەند و بەرزی و نزمی بەر چاوی ڕوانەری نەگرتبێ، بۆ نموونە ئەگەر لە کەنار دەریاوە بڕوانێ و ئاسمان بگاتە ڕووی ئاوەکە، بەو ئاسۆیە کە ڕوانەر دەیبێنێ دەڵێن ئاسۆی ڕاستین (true horizon).[٢]
وشەڕەتناسی[دەستکاری]
وشەی ئاسۆ نزیکایەتیی زۆرە لەگەڵ وشەی ئاسماندا. ھەردوو لە ڕەگ و ڕیشەیەکەوە دەرکەوتوون کە بە مانای بەرد و تیژ دێ.[٣] ڕەنگە ھۆکەی بگەڕێتەوە بۆ ئەوە کە لە کۆندا وایان دەزانی ئاسمان گومەز و قوبەیەکی ھەڵدراو و بەرپاکراوە کە لە بەرد دروست بووە.
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ ئ ا "Horizon", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2021-11-03, retrieved 2021-11-16
- ^ "افق | دانشنامه ایران | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی". www.cgie.org.ir. Retrieved 2021-11-21.
- ^ نانەوازادە, عەلی (2017). فەرھەنگی ڕیشەی وشەی کوردی. Vol. 1. هم صدا. 90.
