سەیفەدین قوتز
| سەیفەدین قوتز | |
|---|---|
| سێیەم سوڵتانی مەمالیک | |
 پەیکەری قوتز لە قاھیرە | |
| سوڵتانی میسر | |
| فەرمانڕەوایی | تشرینی دووەمی ١٢٥٩ – ٢٤ی تشرینی یەکەمی ١٢٦٠ |
| پێشوو | مەنسور عەلی |
| جێگر | ظاھر بیبرس |
| سوڵتانی سووریا | |
| ماوەی دەسەڵات | ئەیلوولی ١٢٦٠ – ٢٤ی تشرینی یەکەمی ١٢٦٠ |
| جێگر | ظاھر بیبرس |
| خانەدان | خوارەزمشاھییەکان |
| لەدایکبوون | ٢ی تشرینی دووەمی ١٢٢١ ئیمپراتۆرییەتیی خوارەزمشاھییەکان |
| مردن | ٢٤ی تشرینی یەکەمی ١٢٦٠ (٣٨ ساڵ ژیاوە) مەمالیکەکان |
| ناشتن | قاھیرە |
| ئایین | ئیسلام |
شا موزەفەر سەیفدتن قوتز مەحموود کوڕی مەمدود کوڕی خوارزمشا (مردووی ١٢٦٠) سوڵتانێکی مەمالیکەکان بوو. لە ساڵی ٦٥٧ی کۆچیدا بووە پاشا کە ھاوتایە لەگەڵ ساڵی ١٢٥٩ز. قوتوز بە پاڵەوانی شەڕی عەین جالووت و داگیرکەری مەغۆل-تاتارەکان دادەنرێت، ھەروەھا ڕزگارکەری قودس لە دەستی تاتارەکان. ھەروەھا یەکێکە لە دیارترین پاشاکانی میسر، سەرەڕای ئەوەی دەسەڵاتەکەی تەنھا کەمتر لە ساڵێکی خایاند،[١] لەوێدا سەرکەوتوو بووە لە کۆکردنەوە و کۆکردنەوەی سوپای ئیسلامی، و توانی پێشڕەویی… تاتارەکان کە خەریک بوو دەوڵەتی ئیسلامی لەناو ببەن، بۆیە قوتز بە سوپاکەی شکستی پێھێنا بەشێکی زۆر لە عەین جەلوت، و بەدوای پاشماوەکانیاندا ڕۆیشت تا تەواوی شام لە دەسەڵاتی ئەوان ڕزگار کرد.[٢][٣]
قوتز ناوێکە لەلایەن تاتارییەکانەوە، وەک چۆن لە کاتی ڕفاندن و فرۆشتنیان بە گەنجی بە توندی بەرەنگارییان بووەتەوە، قوتز بە زمانی مەغۆل بە واتای (سەگی دڕندە) دێت، ڕەچەڵەکی قوتوز دەگەڕێتەوە بۆ شازادە مەمدوود ئەلخواریزمی، ئامۆزای سوڵتان جەلال الدین خواریزمشا، سوڵتانی دەوڵەتی خواریزم و ھاوسەری خوشکەکەی. قوتز لە سەرەتای شازادەکانەوە گەورە بووە و لەسەر دەستی مامی ڕاھێنانی لە بواری ھونەری جەنگی کردووە و دوای ڕووخانی خوارەزمشاھییەکان موڵکێکی لە شام فرۆشت، دواتر ڕووی لە میسر کرد و وەک خاوەندارێتی پاشای چاکەکار نەجم ئەلدین ئەیوب فرۆشرا، دوا پاشای دەوڵەتی ئەیوبی، بۆیە فێری ھونەری جەنگی و پلانی جەنگ بوو لە قوتابخانەکانی مەملوک، و سوپای پاشای باش بەشداری کرد لە بەرپەرچدانەوەی جەنگی خاچھەڵگری حەوتەم، و بەدەستھێنانی سەرکەوتن لە شەڕی مەنسوور لە ساڵی ٦٤٨ی کۆچی ھاوتای ١٢٥٠. قوتوز بە ڕێکوپێکی دەسەڵات بەرزبووەوە تا لە ڕۆژی شەممە ٢٤ ذو القعدە ٦٥٧ کۆچی کە ھاوتایە لەگەڵ ١١ی تشرینی دووەمی ١٢٥٩، کاتێک سێیەم سوڵتانی مەملوکی میسر دامەزران،[٤] و کاتێک قوتوز بە سەرکەوتوویی لە عەین گەڕایەوە گۆلیات بۆ میسر، ھەندێک لە شازادە مەملوکەکان بە سەرۆکایەتی ظاھر بیبرس پیلانگێڕییان لە دژی دانا.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ بووك، FoulaBook-مكتبة فولة. تحميل كتاب قصة التتار من البداية إلى عين جالوت تأليف ڕاغب السرجاني pdf (بە عەرەبی).
- ^ «Al Mosally». almosaly.com. لە ڕەسەنەکە لە ٩ی تەممووزی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی تەممووزی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ «مفكرة الإسلام: مقتل قطز». web.archive.org. ٢٩ی ئابی ٢٠١٧. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی ئابی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی تەممووزی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ «nooonbooks.com - nooonbooks Resources and Information». ww1.nooonbooks.com. لە ٤ی تەممووزی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
 | ئەم ژیاننامە وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە سەیفەدین قوتز تێدایە. |