بۆ ناوەڕۆک بازبدە

سەرۆک خێزان (فیلم)

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
The Godfather
باوکی ڕۆحی
پۆستەری فیلمەکە
دەرھێنەرفرانسس فۆرد کۆپۆلا
بەرھەمھێنەرئالبێرت س. ڕوودی
شانۆنامە
  • ماریۆ پوزۆ
  • فرانسس فۆرد کۆپۆلا
لەسەر بنەمایڕۆمانی The Godfather 
لە لایەن ماریۆ پوزۆ
ئەکتەران
مۆسیقانینۆ ڕۆتا
وێنەگری سینەماییگۆردن ویڵیس
مۆنتاژ
  • ویلیام ڕینۆڵدس
  • پیتەر زینەر
کۆمپانیای
بەرھەمھێنەر
بڵاوکردنەوەپاراماونت پیکچەرز
دەرچوون
  • ١٥ی ئازاری ١٩٧٢ (1972-03-15) (سینەمای لیوس ستەیت)
  • ٢٤ی ئازاری ١٩٧٢ (1972-03-24) (ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا)
ماوەی فیلم١٧٧ خولەک[١]
وڵاتویلایەتە یەکگرتووەکان
زمانئینگلیزی
تێچوون$٥–٦٫٥ میلیۆن
داھات$٢٤٥–٢٨٦ میلیۆن

باوکی ڕۆحی یاخود باوکی ئایینی، باوکی خودایی، باوکسالار و سەرۆک خێزان (بە ئینگلیزی: The Godfather)، فیلمێکی ئەمریکیی تاوانکاری ساڵی ١٩٧٢ە لە دەرھێنانی فرانسس فۆرد کۆپۆلا و بەرھەمھێنانی ئالبێرت س. ڕوودی، لە پڕفرۆشترین ڕۆمانی ماریۆ پوزۆ کە بە ھەمان ناوەوەیە وەرگیراوە. ئەکتەرانی سەرەکی مارلۆن براندۆ و ئال پاچینۆن کە ڕۆڵی سەرۆکی خێزانێکی تاوانکاری خەیاڵی ناو نیویۆرک دەگێڕن. چیرۆکەکی ناو فیلمەکە، کە لە نێوان ساڵانی ١٩٤٥ بۆ ١٩٥٥ە، باس لە خێزانێک دەکات کە سەرۆکەکەیان ڤیتۆ کۆرلیۆنە (براندۆ)، تیشک دەخاتە سەر گۆڕانکاری مایکڵ کۆرلیۆن (پاچینۆ) لە کەسێکی دوودڵی دەرەکی لە خێزانەکەیەوە بۆ سەرۆکێکی مافیای دڵڕەق.

پاراماونت پیکچەرز مافی ڕۆمانەکەیان وەرگرت بە نرخی $٨٠٬٠٠٠، پێش ئەوەی بەناوبانگ ببێت.[٢][٣] جێبەجێکارانی ستۆدیۆکە کێشەیان ھەبوو لە دۆزینەوەی دەرھێنەرێک؛ کاندیدکراوە سەرەتایییە کەمەکانیان لە پۆستی خۆیان ھاتنە خوارێ پێش ئەوەی کۆپۆلا پەیمان ببەستێت بۆ دەرھێنانی فیلمەکە. ئەوان و کۆپۆلا بیر و بۆچوونی جیاوازیان ھەبوو کە کێ ڕۆڵی کاراکتەرەکان بگێڕێت، بەتایبەتیش ڤیتۆ و مایکڵ. وێنەگرتنەکە بەگشتی لە ناو نیویۆرک و سیسیلیدا بوو، و لەپێش خشتەی کاتەکانەوە تەواوبوو. مۆسیقاکانی ناو فیلمەکە لەلایەن نینۆ ڕۆتاوە ئاوازی بۆ دانرابوو، لەگەڵ چەند پارچەیەکی زیادکراوی کارمین کۆپۆلا.

فیلمەکە پڕداھاتترین فیلمی ساڵی ١٩٧٢ بوو،[٤] و بۆ ماوەیەکیش بە پڕداھاتترین فیلمی مێژوو دانرا،[٣] بە داھاتی نزیکەی $٢٤٥–٢٨٦ میلیۆن لە بۆکس ئۆفیس. فیلمەکە سوپاسێکی جیھانیی لێکرا لەلایەن ڕەخنەگران و بینەرانەوە، لەگەڵ ستایشیش بۆ ئەکتەران، بەتایبەتیش بۆ براندۆ و پاچینۆ، بۆ دەرھێنان، سیناریۆ، وێنەگرتنی سینەمایی، دەستکاریکردن، مۆسیقا، و ڕۆڵبینینی مافیا. فیلمەکە پیشەی براندۆی نوێکردەوە، کە لە ساڵانی ١٩٦٠کان بێھێز ببوو پێش ئەوەی ڕۆڵ ببینێت لە فیلمە گەورەکانی وەک کۆتا تانگۆ لە پاریس، سوپەرمان، ئەپۆلکەلایپس ناو، و پیشەی سەرکەوتووی کۆپۆلا، و پاچینۆ، و تەواوی کەسانی دیکەی ناو فیلمەکەی پیشاندا. لە ٤٥ھەمین خەڵاتەکانی ئەکادیمییەکاندا، توانی ببێت بە براوەی ئۆسکار بۆ باشترین وێنە، باشترین ئەکتەر (براندۆ) و باشترین سیناریۆی وەرگیراو (بۆ پوزۆ و کۆپۆلا). حەوت پاڵێواراوەکانی دیکەی بۆ ئۆسکار پێکھاتبوون لە پاچینۆ، جەیمس کان، ڕۆبێرت دوڤۆڵ (باشترین ئەکتەری پاڵپشت)، و کۆپۆلاش بۆ باشترین دەرھێنەر.

لە دەرچوونی فیلمەکەوە، بەفراوانی بە یەکێک لە باشترین و کاریگەرترین فیلمەکانی مێژوو دادەنرێت، بەتایبەتی لە ژانری مافیادا.[٥] فیلمەکە ھەڵبژێردرا بۆ پاراستن لە تۆمارگەی جیھانیی فیلمی ویلایەتە یەکگرتووەکان لە کتێبخانەی کۆنگرەدا لە ساڵی ١٩٩٠، بە «کلتووری، مێژوویی، یان جوانی تایبەت» دانرا لە ڕیزبەندی دووەم باشتەێن فیلم لە سینەمای ئەمریکادا (لەپشت فیلمی سیتیزن کەین) لەلایەن ئینستیتیوتی فیلمی ئەمریکی. دواتر درێژەی پێدرا بە فیلمەکانی سەرۆک خێزان بەشی ٢ (١٩٧٤) و سەرۆک خێزان بەشی ٣ (١٩٩٠).

چیرۆک

[دەستکاری]

لە ١٩٤٥دا، لە ئاھەنگی زەماوەندی کۆنیی کچیدا لەگەڵ کارلۆ ڕیزی، دۆن ڤیتۆ کۆرلیۆن گوێ لە داواکارییەکان دەگرێت وەک سەرۆکی خێزانێکی تاوانکاریی نیویۆرک. بچووکترین کوڕی، بەناوی مایکڵ، کە سەربازی دەریاوانی بووە لە جەنگی جیھانیی دووەمدا، خۆشەویستە نوێیەکەی بەناوی کەی ئادامس بە خێزانەکەی دەناسێنێت. جۆنی فۆنتەین، کە گۆرانیبێژێکی بەناوبانگە و کوڕی ڕۆحیی ڤیتۆیە، داوای یارمەتی لە ڤیتۆ دەکات بۆ ڕۆڵێکی لە فیلمێکدا؛ ڕاوێژکارەکەی، بەناوی تۆم ھەیگن، دەنێرێتە کالیفۆرنیا بۆئەوەی خاوەنی ستۆدیۆکە بەناوی جاک وۆڵتز ڕازیبکات کە ڕۆڵەکە بدات بە جۆنی. وۆڵتز ڕەتیدەکاتەوە تا شەوەکەی خەبەری دەبێتەوە بە سەرە بڕاوەکەی ئەسپە خەڵاتکراوەکەی لەجێگەکەیدا.

بەکورتی پێش کریسمس، باڕۆنێکی ماددە ھۆشبەرەکان بەناوی ڤیرگڵ سۆلۆتزۆ ناسراو بە «تورکەکە»، کە خێزانی تاتالیای لەپشتە، داوا لە ڤیتۆ دەکات بۆئەوەی یارمەتی بدات لە بازرگانیی ماددەی ھۆشبەر و بیپارێزێت بە ناسراوێکی سیاسی. لەکاتێکدا وریایە کە تووشدەبێت بە بازرگانییەکی نوێی مەترسیدار کە زیان بە پەیوەندیی لەگەڵ کەسایەتییە سیاسییەکان دەگەێنێت، ڤیتۆ ڕەتیدەکاتەوە. لەبەر گومانکردن، ڤیتۆ ناچارکەرەکەی، بەناوی لوکا براسی، دەنێرێت بۆئەوەی سیخوڕیان بەسەردا بکات. براسی دەخنکێندرێت لە یەکەم دیداری لەگەڵ برونۆ تاتالیا و سۆلۆتزۆ. دواتر سۆلۆتزۆ ڤیتۆ گوللەباران دەکات لەسەر شەقام، و دواتە ھەیگن دەڕفێنێت. کاتێک یەکەم منداڵی کۆرلیۆن بەناوی سۆنی لە فەرماندایە، سۆلۆتزۆ زۆر لە ھەیگن دەکات کە سۆنی ڕازیبکات بۆئەوەی بڕەکەی سۆلۆتزۆ قبووڵ بکات، و دواتر ئازادی دەکات. خێزانەکە ھەندێک ماسیان پێدەگات کە بە جلە گوللەنەبڕەکەی براسی پێچراوەتەوە، و دەڵێن کە لوکا «لەگەڵ ماسییەکاندا دەخەوێت.» ڤیتۆ ڕزگاری دەبێت، و لە نەخۆشخانەدا مایکڵ ھێرشێکی دیکە بۆسەر باوکی پووچدەکاتەوە. چەناگەی مایکڵ دەشکێندرێت لەلایەن کاپتنی پۆلیسی نیویۆرک بەناوی ماڕک مەککلەسکی، کە پاسەوانی نافەرمیی سۆلۆتزۆیە. سۆنی تۆڵەدەکاتەوە بە کوشتنی برونۆ تاتالیا. مایکڵ پلان دادەڕێژێت بۆ کوشتنی سۆلۆتزۆ و مەککلەسکی؛ کە واخۆی دەربخات کە دەیەوێت ناکۆکییەکە یەکلایی بکاتەوە، مایکڵ ئەوان دەبینێت لە ڕێستۆرانتێک لە برۆنکس، کە دوای ھێنانی چەکێک کە لە شوێنێکی نھێنیی دانرابوو، ھەردوو پیاوەکە دەکوژێت.

بۆئەوەی کێشەکان یەکلایی بکەنەوە، پێنج خێزانەکە ھەڵدەچن لە جەنگێکی کراوەدا، و ڤیتۆ لە سەلامەتیی کوڕەکانی دەترسێت. مایکڵ خۆی حەشاردەدات لە سیسیلی و فرێدۆش لە لۆس ئەنجلس لەلایەن مۆ گرینەوە داڵدەدراوە. سۆنی ھێرش دەکاتە سەر کارلۆ لەبەر ئازاردان و سووکایەتی کردن بە کۆنیی خوشکی، و بڕیاریش دەدات بیکوژێت گەر جارێکی دیکە وایکردەوە. کاتێک کارلۆڤل دووبارە وادەکاتەوە، سۆنی بەخێرایی دەڕوات بۆ ماڵەکەیان، بەڵام لە پرسگەیەکی ڕێگای گشتیدا بە چەکی قورس ھێرشی دەکرێتە سەر. کاتێک لە سیسیلییە، مایکڵ کچێک دەناسێت بەناوی ئاپۆلۆنیا ڤیتێلی و ھاوسەرگیریی لەگەڵ دەکات، بەڵام بۆمبێکی چێندراو لە ئۆتۆمبێلەکەیدا کۆتایی بە ژیانی دێنێت.

تێکشکاو بە مەرگی سۆنی کوڕی دەزانێت کە تاتالیاکان کۆنترۆڵکراون لەلایەن دۆن ئێمیلیۆ بارزینی، ڤیتۆ داوادەکات کە ناکۆکییەکە بوەستێندرێت. پێنج خێزانەکە دڵنیادەکاتەوە کە ڕەتکردنەوەکەی لە بازرگانیی ھیرۆینەکە دەکێشێتەوە و واز لە تۆڵەسەندنەوەی لە کوشتنی سۆنی دێنێت. کاتێک تەواو دڵنیایە لە سەلامەتی، مایکڵ دەگەڕێتەوە ماڵەوە بۆئەوەی بێتە کاروباری خێزانەکەیەوە و ھاوسەرگیریی بکات لەگەڵ کەی، و بەڵێنی پێدەدات کە کاروبارەکان یاسایی دەبن بۆ پێنج ساڵ. کەی دوو منداڵی دەبێت لە ساڵانی ١٩٥٠کاندا. کاتێک کۆتایی ژیانی باوکی نزیکە و فرێدۆش زۆر لاوازە، مایکڵ جڵەوی خێزانەکەی دەگرێت. ئەو جەختی دەکاتەوە کە ھەیگن بنێرێت بۆ لاس ڤێگەس و دەست ھەڵگرێت لە ڕۆڵەکەی بۆ ڤیتۆ چونکە تۆم «ڕاوێژکاری کاتی جەنگ» نییە؛ ڤیتۆ قبووڵی دەکات کە تۆم دەبێت «ھیچ بەشێکی نەبێت کە چی ڕوودەدات» لە شەڕەکانی دیکەی خێزانە دوژمنەکانی دیکە. کاتێک مایکڵ دەڕوات بۆ لاس ڤێگەس بۆئەوەی بەشەکەی گرین بکڕێت لە کازینۆکانی خێزانەکەیدا، دەتۆقێت کاتێک دەبینێت فرێدۆ دڵسۆزترە بۆ گرین تا بۆ خێزانەکەی.

لە ١٩٥٥دا، ڤیتۆ جەڵتەی دڵ لێیدەدات و دەمرێت. لە پرسەکەیدا، سالڤاتۆر تێسیۆ، کە کاپۆیەکی کۆرلیۆنە، داوا لە مایکڵ دەکات کە دۆن بارزینی ببینێت، لەسەر خیانەتێک کنە پێشتر ڤیتۆی لێ ئاگادار کرابووەوە. بینینەکە لە ھەمان ڕۆژی عمادکردنی منداڵەکەی کۆنیدایە. کاتێک مایکڵ لە میحرابەکەدا وەستاوە وەک باوکی ڕۆحیی منداڵەکە، یارمەتیدەرەکانی کۆرلیۆن دۆنەکانی دیکەی نیویۆرک و مۆ گرین دەکوژن. تێسیۆ لەسێدارەدرێت بەھۆی ناپاکیی و مایکڵ وا لە کارلۆ دەکات دان بە تاوانەکەیدا بنێت لە کوشتنی سۆنی بۆ بارزینی. کاپۆیەکی کۆرلیۆن، بەناوی پیتەر کلێمێنزا، بە وایەر کارلۆ دەخنکێنێت. کۆنی مایکڵ تاوانبار دەکات بە کوشتنەکە، و بە کەی دەڵێت کە ئەو ھەموو کوشتنەکانی ڕێکخستووە. کەی دەحەسێتەوە کە مایکڵ نکۆڵی دەکات، بەڵام کاتێک کە کاپۆکان دەگەن، مایکڵ بە دۆن کۆرلیۆن بانگدەکەن و کاتێک کەی سەیردەکات ڕێزی لێدەگرن و بە دۆنێکی نوێی دادەنێن لەکاتێکدا دەرگاکەی لێ دادەخەن.

کاست

[دەستکاری]
وێنەیەکی مایکڵ و ڤیتۆ کۆرلیۆن لە فیلمی باوکی ڕۆحی
مارلۆن براندۆ (بەپێوە) ڕۆڵی ڤیتۆ کۆرلیۆن و ئال پاچینۆ ڕۆڵی مایکڵ کۆرلیۆن دەگێڕێت.
  • مارلۆن براندۆ ڕۆڵی ڤیتۆ کۆرلیۆن: سەرۆکێکی تاوانکاری و دروستکەری خێزانی کۆرلیۆن
  • ئال پاچینۆ ڕۆڵی مایکڵ: یەکێک لە کوڕەکانی ڤیتۆ
  • جەیمس کان ڕۆڵی سۆنی: یەکێک لە کوڕەکانی ڤیتۆ
  • ڕیچارد کاستێلانۆ ڕۆڵی کلێمێنزا: باوەڕپێکراوێکی خێزانی کۆرلیۆن
  • ڕۆبێرت دوڤۆڵ ڕۆڵی تۆم ھەیگن: ڕاوێژکار و پارێزەری خێزانی کۆرلیۆن
  • ستێرلینگ ھایدن ڕۆڵی کاپتن مەککەلسکی: کاپتنێکی پۆلیسی لەلادراو کە بەکرێگیراوی سۆلۆتزۆیە
  • جۆن نارلی ڕۆڵی جاک وۆڵتز: بەرھەمھێنەرێکی فیلم کە تۆقێنراوە لەلایەن کۆرلیۆنەکانەوو
  • ڕیچارد کۆنتێ ڕۆڵی بارزینی: سەرۆکێکی تاوانکاریی ناو خێزانێکی خزم
  • ئال لێتیێری ڕۆڵی سۆلۆتزۆ: دوژمنێک کە زۆردەکات ڤیتۆ بێتە بازرگانیی ماددەی ھۆشبەرەوە، لەلایەن خێزانی تاتالیاوە پشتی گیراوە
  • دایانی کیاتۆن ڕۆڵی کەی ئادەمس: ھاوسەرەکەی مایکڵ
  • ئەیب ڤایگۆدا ڕۆڵی تێسیۆ: باوەڕپێکراوێکی خێزانی کۆرلیۆن
  • تالیا شایر ڕۆڵی کۆنی: کچە تاقانەکەی ڤیتۆ
  • گیانی ڕوسۆ ڕۆڵی کارلۆ: ھاوسەرە توندوتیژەکەی کۆنی
  • جۆن کازالی ڕۆلی فرێدۆ: یەکێک لە کوڕەکانی ڤیتۆ
  • ڕوودی بۆند ڕۆڵی کونیۆ: سەرۆکێکی تاوانکاریی خێزانێکی خزم
  • ئال مارتینۆ ڕۆڵی جۆنی فۆنتەین: کوڕی ڕۆحیی ڤیتۆ، و گۆرانیبێژ
  • مۆرگانا کینگ ڕۆڵی ماما کۆرلیۆن: ھاوسەرەکەی ڤیتۆ
  • لێنی مۆنتانا ڕۆڵی لوکا براتسی: باوەڕپێکراو و زۆرلێکەری خێزانی کۆرلیۆن
  • جۆنی مارتینۆ ڕۆڵی پاولی گاتۆ: باوەڕپێکراوێکی خێزانی کۆرلیۆن
  • سالڤاتۆر کۆرسیتۆ ڕۆڵی بۆناسێرا: داوای چاکەیەک دەکات لە ڤیتۆ لە ڕۆژی ھاوسەرگیریی کچەکەیدا
  • ڕیچارد بڕایت ڕۆڵی نێری: باوەڕپێکراوێکی خێزانی کۆرلیۆن

ئەو ئەکتەرانەی کە ڕۆڵی بچووکتریان ھەیە بریتین لە، ئەلێکس ڕۆکۆ لە ڕۆڵی مۆی گرین، سیمۆنێتا ستێفانێلی لە ڕۆڵی ئەپۆلۆنیا ڤیتێلی-کۆرلیۆن، تۆنی جۆرگیۆ لە ڕۆڵی برونۆ تاتالیا، ئەنجیلۆ ئینفانتی لە ڕۆڵی فابریزیۆ، و کۆرادۆ گایپا لە ڕۆڵی دۆن تۆماسینۆ.[٦]

بەرھەمھێنان

[دەستکاری]

گەشەپێدان

[دەستکاری]

فیلمەکە لە ڕۆمانی باوکی ڕۆحیی ماریۆ پوزۆوە وەرگیراوە، کە بۆ ماوەی ٦٧ ھەفتە لە لیستی پڕفرۆشترینەکانی نیویۆرک تایمزدا مایەوە و نۆ میلیۆن دانەی لە ماوەی دوو ساڵدا لێ فرۆشرا.[٧][٨][٩] کە ١٩٦٩ بڵاوکرایەوە، بوو بە پڕفرۆشترین کاری بڵاوکراوە لە مێژوودا بۆ چەندان ساڵ.[١٠] پاراماونت پیکچەرز خۆی لە ١٩٦٧دا بە ڕۆمانەکەی پوزۆی زانی کە دیدەوانێکی ئەدەبی کۆمپانیاکە گرێبەستی کرد لەگەڵ بەڕێوەبەری بەرھەمھێنانی ئەوکاتی پاراماونت، پیتەر بارت، دەربارەی دەستنووسێکی تەواونەکراوی شەست لاپەڕەیی پوزۆ.[١١] بارت باوەڕی وابوو کە کارەکە «زۆر لەناو چیرۆکی مافیاکاندا بوو» و ھەڵبژاردەیەکی $١٢٬٥٠٠ و $٨٠٬٠٠٠ پێشکەشی پوزۆ کرد گەر کارە تەواوکراوەکە بکرێت بە فیلم.[٨][١٢] لەکاتێکدا نوێنەرەکەی پوزۆ پێیدەووت کە ئۆفەرەکە ڕەتبکاتەوە، بەڵام پوزۆ بێچارە بوو لە بەردەمی پارەکەدا و گرێبەستەکەی قبوڵکرد. [٨][١٢] ڕۆبێرت ئیڤانسی کۆمپانیای پاراماونت باس لەوەدەکات کە لەکاتێکدا یەکتریان بینیوە لە سەرەتاکانی ١٩٦٨دا، گرێبەستێکی $١٢٬٥٠٠ی پێشکەشی پوزۆ کردووە بۆ دەستنووسێکی ٦٠ لاپەڕەیی بەناوی مافیاوە دوای ئەوەی نووسەرەکە باسی لەوە کردووە کە زۆر پێویستیی بە $١٠٬٠٠٠ە تا پارەی قەرزەکانی قومار بداتەوە.[١٣]

لە مانگی ئازاری ١٩٦٧دا، پاراماونت ڕایگەیاند کە کارە نوێیەکەی پوزۆیان کڕیوەتەوە بە ھیوای ئەوەی بیکەن بە فیلم.[١١] لە ١٩٦٩دا، پاراماونت دووپاتیکردەوە کە نیازیان وایە فیلمێک لە ڕۆمانەکەوە دروستبکەن بە نرخی $٨٠٬٠٠٠، [N ١] [١٥][١٤][١٦][١٧] بەو ئامانجەی فیلمەکە ڕۆژی کریسمسی ١٩٧١ بڵاوبکرێتەوە.[١٨] لە ٢٣ی ئازاری ١٩٧٠دا، ئالبێرت س. ڕوودی بە فەرمی ھەڵبژرێدرا وەک بەرھەمھێنەری فیلمەکە، چونکە جێبەجێکاری ستۆدیۆکە سەرسامبوون بە چاوپێکەوتنەکەی و چونکە ناسراوبوو بەوەی کە فیلمەکانی پڕ بوودجەن.[١٩][٢٠][٢١]

دەرھێنان

[دەستکاری]
وێنەیەکی فرانسس فۆرد کۆپۆلا
فرانسس فۆرد کۆپۆلا (وێنەی ٢٠١١) وەک دەرھێنەر ھەڵبژێردرا. پاراماونت دەیویست فیلمەکە لەلایەن دەرھێنەرێکی ئەمریکی-ئیتاڵییەوە دەربھێنرێت بۆئەوەی فیلمەکە «تا چەق نەژادی بێت».

ئیڤانس دەیویست دەرھێنەرێکی ئەمریکی-ئیتاڵی فیلمەکە دەربھێنێت تا فیلمەکە «تا چەق نەژادیی بێت».[٢٢][٢٣] نوێترین فیلمی پاراماونت دەربارەی مافیا، برایەتی (The Brotherhood) بوو کە زۆر خراپ بوو لە بۆکس ئۆفیسدا؛[٩][٢٤] ئیڤانس باوەڕی وابوو کە ھۆکاری شکستخواردنەکەی خراپی و کەمیی ئەکتەرەکان و ستافی سەر بە نەژادی ئیتاڵی (دەرھێنەر مارتن ڕیت و ئەکتەری سەرەکی کیرک دۆگلاس ھەردووکیان جولەکە بوون).[١٣] سێرگیۆ لیۆن یەکەم ھەڵبژاردەی پاراماونت بوو بۆ دەرھێنانی فیلمەکە.[٢٥][٢٦] لیۆن ھەڵبژاردەکەی ڕەتکردەوە، لەبەر کارکردن لەسەر فیلمە تاوانکارییەکەی خۆی بەناوی سەردەمانێک لە ئەمریکا (Once Upon a Time in America.[٢٥][٢٦] پیتەر بۆگدانۆڤیچ دواتر ھەڵبژێردرا بەڵام ئەویش داواکەی ڕەتکردەوە بەھۆی ئەوەی حەزی بە مافیا نییە.[٢٧][٢٨][٢٩] سەرەڕای ئەوانەش، پیتەر یاتس، ڕیچارد برووکس، ئارثەر پێن، کۆستا گاڤراس و ئۆتۆ پرێمینگەر داواکەیان پێشکەشکرا و ھەموویان ڕەتیان کردەوە.[٣٠][٣١] یاریدەدەری سەرەکیی ئیڤانس بەناوی پیتەر بارت، فرانسس فۆرد کۆپۆلای پێشنیارکرد وەک دەرھێنەرێکی ناو ڕەچەڵەکی ئیتاڵی کە کاردەکات بۆ بوودجە و داھاتێکی کەم دوای پێشوازیکردنێکی لاواز لە فیلمەکەی بەناوی خەڵکانی باران (The Rain People).[٣٢][٢٢] کۆپۆلا ڕەتیکردەوە چونکە پێیوابوو ڕۆمانەکەی پوزۆ شڕ و ئابڕووبەرانەیە و بە «شتێی تەواو ھەرزان» وەسفی دەکرد.[٣٣][٣٤] لەو کاتەدا ستودیۆکەی کۆپۆلا، ئەمریکان زۆترۆپ، قەرزداری زیاتر لە $٤٠٠٬٠٠٠ بوو لە وارنەر برۆس. بەھۆی کەمیی بودجەی فیلمی تی–ئێچ–ئێکس ١١٣٨ (THX 1138) و لەکاتێکدا مامەڵەی لەگەڵ لاوازیی باری داراییدا بۆ نەدەکرا، لەگەڵ ئامۆژگاریی خێزان و ھاوڕێکانی، کۆپۆلا ڕەتکردنەوەکەی گەڕاندەوە و ئیشەکەی وەرگرت.[٣١][٣٥][٣٦] کۆپۆلا لە ٢٨ی ئەیلوولی ١٩٧٠، بەفەرمی وەک دەرھێنەر ھەڵبژێردرا.[٣٧] پاراماونت پێشتر ئەو داوایەی پێشکەشی دوانزە دەرھێنەری دیکە کردبوو.[٣٨] کۆپۆلا قبوڵی کرد کە $١٢٥٬٠٠٠ و سەدا شەشی داھاتی فیلمەکە وەربگرێت.[٣٩][٤٠]

کۆپۆلا و پاراماونت

[دەستکاری]

پێش ئەوەی باوکی ڕۆحی لە بەرھەمھێناندا بێت، پاراماونت بە ماوەیەکی پڕ لە شکستدا دەڕۆیشت.[٩] سەرەڕای شکستخواردنی فیلمی برایەتی (The Brotherhood)، ستودیۆکە ھەموو بوودجەکەیان ھێشتەوە بۆ فیلمەکانی: لیلیی ئازیز (Darling Lili),[٤١] عەرەبانەکەت بۆیە بکە (Paint Your Wagon)، و واتەرلوو (Waterloo).[٩][٢٤] بوودجەی تەرخانکراو بۆ فیلمەکە بریتیبوو لە $٢٫٥ میلیۆن بەڵام کە کتێبەکە زیاتر بەناوبانگ بوو کۆپۆلا مشتومڕی کرد و بوودجەیەکی گەورەتری وەرگرت.[N ٢][٣٠][٤٢][٤٤][N ٢][٣٠][٤٢][٤٤] جێبەجێکارانی پاراماونت ویستیان کە لە شاری کانساسدا بێت و لە باکلۆتی ستودیۆکەدا وێنەبگیرێت تا نرخەکانی کەم بکرێتەوە.[٣٠][٢٠][٤٢] کۆپۆلا سوور بوو و دەیویست کە سێتی فیلمەکە لە شێوەی ھەمان کاتی ناو ڕۆمانەکە بێت، کە ١٩٤٠ەکان و ١٩٥٠کان بوو؛[٣٠][٣٦][٥٠][٥١][٢٠][٣٧] ھۆکارەکانی کۆپۆلا بریتی بوون لە: ئەزموونی مایکڵ کۆرلیۆن لە سوپای ژێرئاوی، دەرکەوتنی لەناکاوی یەکگرتووی ئەمریکا، و ئەمریکا لە ساڵانی دوای جەنگی جیھانیی دووەم.[٣٧] ڕۆمانەکە زۆر بەخێرایی سەرکەوتوو بوو و ھەر ئەوەش بوو وای لە کۆپۆلا کرد کە لەناکاو ڕازی ببێت.[٤٢][٤١] بەڕێوەبەرانی ستودیۆکە دوابەدوای یەک ڕێگەیان بە کۆپۆلا دا کە لە نیویۆرک سیتی و سیسیلیا وێنەبگرێت.[٥٢]

جێبەجێکاری خۆرائاوا و کەنداو، چارڵز بلەدۆرن، لەگەڵ کۆپۆلادا بێورە ببوو دەربارەی ئەو ژمارە زۆرەی سکرین تێست کە کردبووی و ھیچ ئەکتەرێکی بۆ چەندان ڕۆڵی جۆراوجۆر ھەڵنەبژاردبوو.[٥٣] بەرھەمھێنانی فیلمەکە بەخێرایی دواکەوت لەبەر دوودڵیی و ناکۆکییەکانی کۆپۆلا لەگەڵ پاراماونتدا، کە نرخەکانی بەرزببوونەوە بۆ نزیکەی $٤٠٬٠٠٠ بۆ ھەر ڕۆژێک.[٥٣] بەھۆی بەرزبوونەوەی نرخەکانەوە، جێگری بەڕێوەبەری ئەوکاتی پاراماونت، جاک بالارد، زۆر بە وردبینییەوە ئاگاداری نرخی بەرھەمھێنانی فیلمەکە بوو.[٥٤] لەکاتی وێنەگرتندا، کۆپۆلا دەیزانی کە لەوانەیە لە ھەر کاتێکدا بێت دەربکرێت بەھۆی ئەوەی جێبەجێکارانی پاراماونت دڵخۆش نەبوون بە ئەو بڕیارە زۆرانەی کە دەیکرد.[٣٠] کۆپۆلا ئاگاداربوو کە ئیڤانس پرسیاری لە ئیلیا کازان کردووە تا دەستبگرێت بەسەر کاری دەرھێنانی فیلمەکەدا چونکە دەترسا کە کۆپۆلا زۆر بێ ئەزموونە تا بتوانێت ئەو قەبارە گەورەیەی بەرھەمھێنان کۆنتڕۆڵ بکات.[٥٥] کۆپۆلا ھەروەھا دەشیزانی کە دەستکاریکەری فیلمەکە، ئارام ئاواکیان، و یاریدەدەری دەرھێنەر، ستیڤ کێستنەر، ھانیان دەدا تا دەربکرێت. ئاواکیان گلەیی لە ئیڤانس دەکرد کە ناتوانێت بە باشی دیمەنەکان مۆنتاژ بکات چونکە کۆپۆلا دیمەنی زۆر ناگرێت. ئیڤانس ڕەزامەندبوو کە دیمەنەکان بنێردرێن بۆ وێست کۆست و دەسەڵاتیدا بە کۆپۆلا کە ھەردووکیان دەربکات. کۆپۆلا دواتر ڕوونکردنەوەی دا: «ھەروەک باوکی ڕۆحی، خەڵکم دەرکرد وەک لێدانێکی بەرامبەرانە. ئەوانەم دەرکرد کە دەیانویست من دەربکرێم.»[٥٦] براندۆش بڕیاری وابوو گەر کۆپۆلا دەربکرێت ئەویش دەست لە ڕۆڵەکە ھەڵدەگرێت.[٣٠][٥٤]

پاراماونت دەیویست باوکی ڕۆحی بگاتە ھەموو دنیا و کۆپۆلایان بە «ڕاھێنەری توندوتیژی» دەتاساند تا فیلمەکە چێژبەخشتر بێت. کۆپۆلا چەند دیمەنێکی دیکەی توندوتیژی زیادکرد تا ستودیۆکە دڵخۆشبکات. ئەو دیمەنەی کە کۆنی قاپەکە دەشکێنێت کە دەزانێت کارلۆ خیانەتی لێکردووە بەھۆی ئەم ھۆکارەوە زیادکرا.[٣٦]

نووسین

[دەستکاری]

لە ١٤ی نیسانی ١٩٧٠، ڕاگەیەندرا کە پوزۆ لەلایەن پاراماونتەوە وەرگیراوە بە بڕی $١٠٠٬٠٠٠، لەگەڵ ڕێژەکانی زۆربوونی قازانجی فیلمەکەدا، بۆ ئەوەی کار لەسەر سیناریۆی فیلمەکە بکات.[٥٧][٥٨][٢١] بە کارکردن لە کتێبەوە، کۆپۆلا دەیویست ھێمای ھونەریی بۆ کلتوور، کەسایەتی، ھێز، و خێزان ھەبێت لە پێشەنگی فیلمەکەدا، لەکاتێکدا پوزۆ دەیویست شێوەکانی نێو ڕۆمانەکە بیر خۆی بھێنێتەوە[٥٩] و دەفتەری سەرەتایی سیناریۆکە کە ١٥٠ لاپەڕە بوو لە ١٠ی ئابی ١٩٧٠ تەواوبوو. [٥٧][٦٠] دوای ئەوەی کۆپۆلا وەک دەرھێنەر وەرگیرا، ھەردوو پوزۆ و کۆپۆلا کاریان لەسەر سیناریۆکە دەکرد، بەڵام بە جیا.[٦١] پوزۆ کاری لەسەر دەفتەرەکەی دەکرد لە لۆس ئانجلس، لەکاتێکدا کۆپۆلا ئەوەکەی خۆی لە سان فرانسیسکۆ دەنووسی.[٦١] کۆپۆلا کتێبێکی دروستکرد کە لاپەڕەکانی کتێبەکەی پوزۆی لێدەکردەوە دەیلکاند بە کتێبەکەیەوە.[٦١] ھەر لەوێدا، تێبینی نووسی دەربارەی ھەر پەنجا دیمەنەکەی کتێبەکە، کە پەیوەندی ھەبوو بە بابەتە زۆرینەکان کە لە دیمەنەکەدا ھەبوون، کە ئایا دابندرێت لە فیلمەکەدا، لەگەڵ بیرۆکە و چەمکەکان کە دەتوانرێت لە کاتی دروستکردنی فیلمەکەدا بەکاربھێندرێت تا فیلمەکە بکرێت بە کلتوورێکی تەواو ئیتاڵی.[٦٢][٥٤] ھەردووکیان لە پەیوەندیدا مانەوە لە کاتی نووسینی سیانریۆکانیاندا و بڕیاریان دەدا کە چی دابندرێت و چی لاببرێت لە کۆتا دەفتەردا.[٦١] دووەم دەفتەر ١ی ئازاری ١٩٧١ تەواوبوو، و لە ١٧٣ لاپەڕە پێکھاتبوو.[٥٧][٦٣] کۆتا سیناریۆ لە ٢٩ی ئازاری ١٩٧١ تەواوبوو،[٦٠] و ١٦٣ لاپەڕە بوو،[٦٢][٦٤] ٤٠ لاپەڕە کەمکرابۆوە کە پاراماونت داوای کردبوو.[٦٥] لەکاتی وێنەگرتندا، کۆپۆلا گەڕایەوە بۆ دەفتەری تێبینییەکانی کە دروستیکردبوو لە کۆتا دەفتەری سیناریۆکەدا.[٦٢][٥٤] سیناریۆنووس ڕۆبێرت تاون کارێکی ئاماژە پێنەدراوی کرد لە سیناریۆکەدا، و بەتایبەتی لەسەر دیمەنەکەی پاچینۆ و براندۆ لە باخەکەدا.[٦٦] لەکاتی تەواوبوونی دەفتەری سێیەمدا، زۆربەی دیمەنەکانی ناو فیلمەکە ھێشتا نەنووسرابوون و لەکاتی بەرھەمھێناندا نووسران.[٦٧]

دەستەی مافی ناوخۆیی ئیتاڵی-ئەمریکییەکان، بە بەڕێوەبەرایەتی چەتە جۆزێف کۆڵۆمبۆ، دەیویست ھەموو بەکارھێنانی وشەکانی «مافیا» و «کۆسا نۆسترا»[N ٣] لاببرێن لە سیناریۆکەدا، تا ھەستبکرێت فیلمەکە سەرمەشقی دڵنیایە دەربارەی ئیتاڵی-ئەمریکییەکان.[١٨][٦٨][٦٩][٧٠] ھەروەھا دەستەکە داوایکرد کە ھەموو ئەو پارەیەی لە پریمیەری یەکەمی فیلمەکەدا دەستدەکەوێت ببەخشرێتە ئابوونەی دەستەکە تا نەخۆشخانەیەکی نوێ دروستبکرێت.[٦٩][٧٠] کۆپۆلا وتی کە لە سیناریۆکەی پوزۆدا دوو جار وشەی «مافیا» بەکاردەھێنرێت لەکاتێکدا «کۆسا نۆسترا» تەنانەت بەکاریش ناھێنرێت.[٦٩][٧٠] ئەو دوو بەکارھێنانە لابران و بە وشەی دیکە جێیان گرتەوە، کە کۆپۆلا ھەستی دەکرد کە ھیچی لە چیرۆکەکە نەگۆڕیوە.[٦٩][٧٠] دەستەکە دواتر یارمەتی خۆشیانیان پێشکەشکرد بۆ سیناریۆکە.[٦٩][٧٠]

ھەڵبژاردنی ئەکتەرەکان

[دەستکاری]
پاچینۆ لە The Basic Traning of Pavlo Hummel.
ئال پاچینۆ ھەڵبژێردرا بۆ ڕۆڵی مایکڵ کۆرلیۆن.
Caan in 1976.
جەیمس کان ڕۆڵی سۆنی کۆرلیۆنی گێڕا.

پوزۆ یەکەم کەس بوو کە ئەو ئارەزووەی دەربڕی لە ھەبوونی مارلۆن براندۆ بۆ ڕۆڵی دۆن ڤیتۆ کۆرلیۆن بە ناردنی نامەیەک بۆ براندۆ کە تێیدا دەریبڕیبوو کە براندۆ «تاکە ئەکتەرە کە دەتوانێت ڕۆڵی باوکی ڕۆحی بگێڕێت.»[٧١] سەرەڕای خواستەکانی پوزۆ، جێبەجێکارانی پاراماونت دژی ئەوەبوون کە براندۆ ڕۆڵ بگێڕێت، بەزۆریی بەھۆی ڕۆڵگێڕانە لاوازەکانییەوە لە فیلمە نوێکانیدا و ھەروەھا ھێمنییە کەمەکەی.[٧٢][٤٢] کۆپۆلا براندۆ و لۆرێنس ئۆلیڤیەری پەسەندکردبوو بۆ ڕۆڵەکە،[٧٣][٧٤] بەڵام نوێنەرەکەی ئۆلیڤیەر ڕۆڵەکەی ڕەتکردەوە و وتی کە ئۆلیڤیەر نەخۆشە؛[٧٥] ھەرچۆنێک بێت، ئۆلیڤیەر بووە ئەستێرەی فیلمی سلووث (Sleuth) دواتر لەو ساڵەدا.[٧٤] ستودیۆکە بەزۆری پاڵیان بە ئێرنست بۆرگناینەوە نا تا ڕۆڵەکە وەربگرێت.[٧٦] ئەوانی دیکەش کە دایاننابوون بریتی بوون لە جۆرج س. سکۆت، ڕیچارد کۆنتێ، ئەنتۆنی کوین و ئۆرسن وێڵس.[٧٧][٧٣][٧٨]

دوای چەندان مانگی مشتومڕ لەنێوان کۆپۆلا و پاراماونتدا لەسەر براندۆ، دوو کۆتا بڕیار بۆرگناین و براندۆ بوون،[٧٩] بۆ ھەر یەکێکیان پێویست بوو کە سکرین تێستێکیان بھێندرێت بۆ بەڕێوەبەری پاراماونت ستانلی جافێ.[٨٠][٨١] کۆپۆلا نەیدەویست کە براندۆ دڵتەنگ بکات و دەریبڕی کە پێویستە پێداویستییەکان تاقیبکاتەوە تا سکرین تێستەکە لە ماڵەکەی براندۆ لە کالیفۆرنیادا بکات.[٨٢][٨٣] بۆ مکیاجەکە، براندۆ تۆپەڵەی لۆکەی خستە ناو ڕوومەتییەوە،[٧٩] بۆیەی پێڵاوی دا لە قژی تا ڕەشی بکات، و ئێخەکەی لوولکرد.[٨٤] کۆپۆلا تۆمارەکەی براندۆی خستە ناوەڕاستی ڤیدیۆی ڕۆڵگێرانەکانی دیکە کە جێبەجێکارانی پارامونت سەیریان دەکردن.[٨٥] جێبەجێکارەکان سەرسامبوون بە ڕەنجەکانی براندۆ و ڕێگەیان بە کۆپۆلا دا کە بەشداریی بە براندۆ بکات بۆ ڕۆڵەکە ئەگەر براندۆ مووچەیەکی کەنتر قبووڵ بکات و پەیمانێک ببەستن تا دڵنیاببنەوە کە براندۆ نەبێتە ھۆی ھەر دواکەوتنێک لە بەرھەمھێناندا.[٨٦][٨٧][٨٨] براندۆ $١٫٦ ملیۆنی وەگرت لە گرێبەستێکی پوختی بەشداریکردندا.[٨٩]

لە سەرەتای بەرھەمھێناندا، کۆپۆلا دەیویست کە ڕۆبێرت دوڤۆڵ ڕۆڵی تۆم ھەیگن بگێڕێت.[١٨][٩٠][٩١] دوای سکرین تێست کردنی چەندان ئەکتەری دیکە، کۆپۆلا بەڕاستی خواستەکەی ھاتەدی و دوڤاڵ ڕۆڵی تۆم ھەیگنی پێبەخشرا.[٩٠][٩١] ئال مارتینۆ، کە گۆرانیبێژیکی بەناوبانگی یانە شەوانەکانی ئەوکات بوو، ئاگادارکرابووەوە لەلایەن ھاوڕێیەکەوە لەبارەی کەسایەتیی جۆنی فۆنتەینەوە ۆە ڕۆمانەکەی خوێندبووەوە و ھەستیکردبوو کە مارتینۆ کەسایەتیی جۆنی فۆنتەینی دەنواند.[٢٢] مارتینۆ ئەوکاتە پەیوەندیی بە بەرھەمھێنەر ئالبێرت س. ڕوودییەوە کرد کە ڕۆڵەکەی پێدا.[٢٢] ھەرچۆنێک بوو، مارتینۆ ڕۆڵەکەی لێ سەندرایەوە کە کۆپۆلا بوو بە دەرھێنەر و ڕۆڵەکەی دا بە گۆرانیبێژ ڤیک دەیمۆن.[٢٢] بەپێی وتەکانی مارتینۆ بێت، کە ڕۆڵەکەی لێ سەندراوە، ڕۆیشتووە بۆلای ڕوسێڵ بەفالینۆ، باوکە ڕۆحییەکەی و سەرۆکێکی تاوانکاری، کە ئەوکات سەرپەرشتیاری بڵاوبوونەوەی چەندان وتاری ڕۆژنامەی جۆراوجۆر بوو کە بانگەشەی ئەوەی دەکرد کە کۆپۆلا بێ ئاگایە لە پێدانی ڕۆڵەکە بە مارتینۆ لەلایەن ڕوودییەوە.[٢٢] دەیمۆن ھەر یەکسەر دەستی لە ڕۆڵەکە ھەڵگرت چونکە نەیدەویست تووشی کێشە ببێت، و ھەروەھا پارەکەشی زۆر کەم بوو.[٩٢][٢٢] لە کۆتاییدا، ڕۆڵی جۆنی فۆنتەین درا بە مارتینۆ.[٢٢][٩٣]

ڕۆبێرت دێ نیرۆ یەکەم جار ڕۆڵی پاولی گاتۆی پێدرا.[٩٤][٧٩] دەرھێنانی فیلمی ئەو چەتەیەی کە ناتوانێت بر ڕێکی بتەقێنێت (The Gang That Couldn't Shoot Straight) دەستی پێکردبوو و ئال پاچینۆ وازی لە ڕۆڵەکەی لەو فیلمەدا ھێنا بۆ فیلمی باوکی ڕۆحی، کە وای لە دێ نیرۆ کرد ڕۆڵ بگێڕێت بۆ فیلمەکە و واز لە باوکی ڕۆحی بھێنێت.[٩٤][٩٥] دوای ئەوەی دێ نیرۆ ڕۆیشت، ڕۆڵەکەی گاتۆ درا بە جۆنی مارتینۆ.[٢٢] کۆپۆلا دایانی کیاتۆنی ھەڵبژراد بۆ ڕۆڵی کەی ئادامس بەھۆی بەناوبانگبوونی بەھۆی ئەوەی کە نامۆیە.[٩٦] جۆن کازەیل ڕۆڵی فرێدۆ کۆرلیۆنی ۆێدرا دوای ئەوەی کۆپۆلا بینیبووی لە ڕۆڵگێراندا بۆ گرووپی شانۆیی «ئۆف برۆدوەی».[٩٦] جیانی ڕووسۆ ڕۆڵی کارلۆ ڕیزی پێدرا دوای ئەوەی پرسیاری لێکرا کە سکرین تێکستێک بکات کە نواندنی دیمەنی شەڕەکەی ڕیزی و کۆنی کرد.[٩٧]

لەکاتی نزیکبوونەوەی وێنەگرتندا لە ٢٩ی ئاداردا، ھێشتا ئەکتەرێک بۆ ڕۆڵی مایکڵ کۆرلیۆن ھەڵنەبژێردرابوو.[٩٨] جێبەجێکارانی پاراماونت ئەکتەرێکی بەناوبانگیان دەویست، کە دەبوایە یا وارێن بیتی یا ڕۆبێرت ڕێدفۆرد بێت.[٩٩][٨٦][١٠٠] ڕۆبێرت ئیڤانسی بەرھەمھێنەر دەیویست کە ڕایان ئۆنیڵ ڕۆڵەکە وەرگریت بەھۆی سەرکەوتنە نوێیەکەیەوە لە فیلمی چیرۆکی خۆشەویستی (Love Story)دا.[٥٠][٥١] پاچینۆ پەسەندترینی کۆپۆلا بوو بۆ ڕۆڵەکە کە دەیتوانی وێنای بکات کە لە گوندە سیسیلییەکاندا دەگەڕێت، و ئەکتەرێکی نەزانراویشی دەویست کە لە ئیتاڵی-ئەمریکی بچێت.[١٠١][٥٠][٥١] ھەرچۆنێک بێت، جێبەجێکارانی پاراماونت پێیان وابوو کە پاچینۆ باڵای زۆر کورتە تا ڕۆڵی مایکڵ بگێڕێت.[١٨][٢٢] ھەروەھا دەستن ھۆفمان، مارتن شین، و جەیمس کان نواندنیان کرد بۆ وەرگرتن.[٩٦] کان زۆر بە باشی لەلایەن جێبەجێکارانی پاراماونتەوە وەرگیرا و سەرەتا ڕۆڵی مایکڵی پێدرا، لەکاتێکدا ڕۆڵی سۆنی کۆرلیۆن درابوو بە کارمین کاریدی.[٢٢] کۆپۆلا ھەر ھەوڵیدەدا بۆ پاچینۆ تا ڕۆڵی مایکڵ بگێڕێت و ئیڤانس لەناکاو قایل بوو، ڕێگەی بە پاچینۆ دا کە ڕۆڵی مایکڵی ھەبێت و کانیش ڕۆڵی سۆنی بگێڕێت.[١٠٢] ئیڤانس کانی پێ باشتر بوو لە کاریدی چونکە کان حەوت ئینچ کورتتر بوو لە کاریدی، کە زۆر نزیکتر بوو لە باڵای پاچینۆوە.[٢٢] سەرەڕای قایل بوونی بۆ ڕۆڵی مایکڵ، پاچینۆ گرێبەستی کردبوو تا ڕۆڵی سەرەکی بگێڕێت لە فیلمی ئەو چەتەیەی کە ناتوانێت بە ڕێکی بتەقێنێت (The Gang That Couldn't Shoot Straight)ی MGMدا، بەڵام ھەردوو ستودیۆکە ڕازیبوون لە یەکلاکردنەوە و پاچینۆ لەلایەن پاراماونتەوە وەرگیرا چەند ھەفتەیەک پێش دەستپێکردنی وێنەگرتنەکە.[١٠٣]

کۆپۆلا چەندان ڕۆڵی جیاوازی دا بە ئەندامانی خێزانەکەی.[٢٢] ڕۆڵی کۆنی کۆرلیۆنی دا بەخوشکەکەی، تالیا شایر.[١٠٤][١٠٥] کچەکەی، سۆفیا ڕۆڵی مایکڵ فرانسس ڕیزی، کوڕە تازە لەدایکبووەکەی کۆنی و کارلۆی وەرگرت.[٢٢][١٠٦] باوکیشی کە دەکاتە کارمین کۆپۆلا، لە فیلمەکەدا دەرکەوت لە ڕۆڵێکی زیادەدا کە پیانۆی دەژەنی لە دیمەنێکدا.[١٠٧] ھاوسەر، دایک، و دوو کوڕەکەی کۆپۆلا ھەر ھەموویان بە ڕۆڵی زیادە دەرکەوتن لە وێنەکەدا.[٢٢] چەند ڕۆڵێکی بچووکی تر، وەک لوکا براتسی، ھەڵبژێردران دوای ئەوەی وێنەگرتن دەستی پێکردبوو.[١٠٨]

وێنەگرتن

[دەستکاری]

پێش دەستپێکردنی وێنەگرتنەکە، ئەکتەران دوو ھەفتە مەشقیان وەرگرت، کە پێکھاتبوو لە ژەمێکی ئێوارە کە ھەر ئەکتەر یان خانمەئەکتەرێک دەبوو وادابنێت کە کەسایەتییەکەیەتی لە ماوەکەی خۆیدا.[١٠٩] وێنەگرتن وادانرابوو کە لە ٢٩ی ئازاری ١٩٧١ دەستپێبکات، بە ئەو دیمەنەی کە مایکڵ کۆرلیۆن و کەی ئادامس «بێست ئاند کۆ.» (Best & Co.) بەجێدێڵن لە نیویۆرک دوای کڕینی دیاری کریسمس.[١١٠][١١١] کەشی ڕۆژی ٢٣ی ئازار بە کەمە بەفر پێشبینیکرابوو، کە وای لە ڕوودی کرد کە ڕێکەوتی وێنەگرتنەکە بگۆڕێت؛ بەفر بەرجەستە نەبوو و ئامێری بەفر بەکارھێنرابوو.[١١١] وێنەگرتنی سەرەکی لە نیویۆرک درێژەی سەند تا ٢ی تەممووزی ١٩٧١.[١١٢][١١٣] کۆپۆلا داوای سێ ھەفتە پشووی کرد پێش بردنی وێنەگرتنەکە بۆ سیسیلیا..[١١٤] دوای نیشتەجێبوونی ستافەکە لە سیسیلیا، پاراماونت ڕایگەیاند کە ڕێکەوتی بڵاوبوونەوە دەگۆڕدرێت بۆ بەھاری ١٩٧٢.[١١٥]

دادگای باڵای نیویۆرک لە مەیدانی فۆڵی لە مانھاتن، نیویۆرک.
دیمەنی کوشتنەکەی دۆن بارزینی لە پلیکانەکانی بینای دادگای باڵای نیویۆرک وێنەگیرا لە مەیدانی فۆڵی لە مانھاتن.[١١٦]

سینەماتۆگرافەر گۆردن ویڵیس یەکەم جار چانسی وێنەگرتنی باوکی ڕۆحی لەلایەن ئەوەوە بە کەم دانا چونکە بەرھەمھێنانەکەی بەلای ئەوەوە «ئاژاواوی» بوو.[١١٧][١٠٢] دوای ئەوەی ویڵیس دواتر پێشنیارەکەی قبووڵ کرد، ئەو و کۆپۆلا قایل بوون لەسەر ئەوەی ھیچ ئامێرێکی وێنەگرتنی مۆدێرن، ھەلیکۆپتەر، و لێنسی زووم بەکارنەھێنن.[١١٨] ویڵیس و کۆپۆلا بەکارھێنانی «فۆرماتی تابلۆ» ی وێنەگرتنیان ھەڵبژارد تا وای لێبکەن کە وەک تابلۆیەک دەبینرێت.[١١٨] ناوبراو سێبەر و ڕووناکی کەمی بەکارھێنا لە وێنەگرتندا تا گەشەسەندنی سایکۆلۆژی پیشانبدات.[١١٨] ویڵیس و کۆپۆلا بڕیاریان دا کە دیمەنی ڕووناک و تاریک پێکەوە لە فیلمەکەدا دابنێن.[٥٣] ویڵیس ڕووناکایی زۆر کەمی بەکارھێنا لە فیلمەکەدا تا «تۆنێکی زەرد» ی تێدا دروستبکات.[١١٨] دیمەنەکانی سیسیلیا لەبەرئەوە وێنەگیران تا گوندەکان پیشانبدرێن و «زەوییەکی ڕۆمانسییانەتر پیشانبدرێت،» و ھەستێکی «نەرمتر، و ڕۆمانسییانەتر» بدرێت بەم دیمەنانە زیاتر لە دیمەنەکانی نیویۆرک.[١١٩]

پاکارد سووپەر ٨ی مۆدێلی ١٩١٨ کە لە باوکی ڕۆحیدا بینراوە.

یەکێک لە کاریگەرترین دیمەنەکانی فیلمەکە سەرێکی بڕدراوی ئەسپێکی ڕاستی تێدابوو.[٣٦][١٢٠] کۆپۆلا چەند ڕەخنەیەکی وەرگرت بەھۆی دیمەنەکەوە، ھەروەھا سەرەکە لە کۆمپانیایەکی بەرھەمھێنابی خواردنی سەگەوە دەستکەوتبوو لە ئەسپێکەوە کە دەبوایە بێگوێدانە بکوژرێت بۆ فیلمەکە.[١٢١] لە ٢٢ی حوزەیراندا، دیمەنی کوشتنەکەی سۆنی لە ڕاڕەوێکی فڕۆکەخانەی گۆڕەپانی میچێڵ لە مینیۆلا وێنەگیرا، کە سێ قۆختەی کۆکردنەوەی باج دروستکران، لەگەڵ بەربەستی پاسەوان، و تەختەی ئاگاداری بۆ سێتی دیمەنەکە.[١٢٢] ئۆتۆمبێلەکەی سۆنی بریتیبوو لە لینکۆڵن کۆنتینێنتاڵی جۆری ١٩٤١ کە بە سمۆ کونکرابوو تا لە جێی گوللە بچێت.[١٢٣][١٢٤] دیمەنەکە سێ ڕۆژی پێچوو بۆ وێنەگرتن و تێچووەکەی زیاتر لە $١٠٠٬٠٠٠ بوو.[١٢٥][١٢٤]

داواکەی کۆپۆلا بۆ وێنەگرتن لە شوێنەکان پەیڕەوکرابوو؛ بەنزیکەی سەدا ٩٠ی لە شاری نیویۆرک و دەوروبەری وێنەگیرا،[١٢٦][١٢٧] بە بەکارھێنانی زیاتر لە ١٢٠ جێگای جیاواز.[١٢٨] چەندان دیمەنی جیاواز لە فیلموەیس لە ھارلێمی ڕۆژھەڵات وێنەگیرا.[١٢٩] بەشەکانی دیکەش لە کالیفۆرنیا، یان لە سیسیلیا وێبەگیرا، جگە لەو دیمەنانەی کە لە لاس ڤێگەسدا بوون چونکە سەرمایەی کەم ھەبوو بۆ گەشترکردنە ئەوێ.[١٣٠][١٣١] ساڤۆکا و فۆرزا دارگۆ ئەو شارۆچکە سیسیلیانە بوون کە لە فیلمەکەدا بوون.[١٣٢] دیمەنەکی سەرەتای زەناوەندەکە لە گەڕەکێکی دوورگەی ستەیتن وێنەگیراوە کە زیاتر لە ٧٥٠ نیشتەجێی گەڕەکەکەیان وەک ئەکتەری زیادە بەکارھێناوە.[١٢٧][١٣٣] ئەو خانووەی کە وەک ماڵەکەی خێزانی کۆرلیۆن و شوێنی زەماوەندەکە بەکارھێنراوە لە ١١٠ لۆنگفێڵۆو ئاڤینیو لە گەڕەکی تۆدت ھیڵی دوورگەی ستەیتن بووە.[١٣٤][١٣٥] دیوارەکەی دەوروبەری کۆبینای خێزانی کۆرلیۆن لە تەپەدۆر دروستکرابوو.[١٣٣] ئەو دیمەنانەی لە دەوروبەری بازرگانیی زەیتی زەیتوونی خێزانی کۆرلیۆنەوە بوو لە شەقامی مۆت وێنەگیرابوون.[١٢٨][١٣٦]

دوای ئەوەی وێنەگرتن لە ٨ی ئاب تەواوبوو،[١٣٧] ڕەنجەکانی دوای بەرھەمھێنان خرابوونە سەر بڕینی فیلمەکە بۆ درێژییەکی قبووڵکراو.[١٣٨] سەرەڕای ئەوەش، بەرھەمھێنەران و دەرھێنەرەکە ھەر دیمەنی جیاوازیان لادەبرد و دادەنا لە کۆتا بەرھەمدا، لەگەڵ بڕینی دیمەنێکی تەواودا.[١٣٩] لە ئەیلوولدا، یەکەم تەواونەکراوی فیلمەکە سەیرکرا.[١٣٨] زۆربەی ئەو دیمەنانەی باسی سۆنی بوون لابرابوون، کە چیرۆکەکەیان بەھێز نەدەکرد.[١٤٠] لە تشرینی دووەمدا، کۆپۆلا و ڕوودی مۆنتاژی نیوەی فیلمەکەیان تەواوکرد.[١٤٠] مشتومڕەکان لەسەر کەسەکان لەگەڵ کۆتا مۆنتاژ بۆ تەنانەت ٢٥ ساڵ داوی بڵاوبوونەوەی فیلمەکەش مایەوە.[١٤١] فیلمەکە لە کۆتایی کانوونی یەکەمی ١٩٧١ و کانوونی دووەمی ١٩٧٢ پیشانی ستاف و پەخشکەرانی پاراماونت درا.[١٤٢]

مۆسیقا

[دەستکاری]

کۆپۆلا مۆسیقادانەری ئیتاڵی نینۆ ڕۆتای وەرگرت بۆ دروستکردنی سکۆری فیلمەکە، کە یەکێک لەوانیش مۆسیقای سەرەکی، بە نەرمیی بدوێ، خۆشەویستم (Speak Softly, Love) بوو.[١٤٣][١٤٤] بۆ سکۆرەکە، ڕۆتا نزیکی کردبووەوە لە دۆخ و کەسایەتییەکانی ناو فیلمەکە.[١٤٣][١٤٤] ڕۆتا مۆسیقایەکی نوێی تێکەڵکرد بۆ فیلمەکە و چەند پارچەیەکی لە مۆسیقا دانراوەکەی فیلمی فۆرتونێڵا (Fortunella) ھێنابوو کە بەھەمان شێوە خۆی داینابوو، تا ھەستێکی ئیتاڵی بدات و مۆسیقا تراژیدییەکانی فیلمەکە بووروژێنێت.[١٤٥] ئیڤانسی جێبەجێکاری پاراماونت پێوابوو کە سکۆرەکە زۆر «کلتوورانە» بوو و نەیویست بەکای بھێنێت؛ تا ئەو کاتەی کۆپۆلا وای لە ئیڤانس کرد ڕازی ببێت.[١٤٣][١٤٤] کۆپۆلا پێیوابوو لە پارچە مۆسیقایەکەی ڕۆتا ھەستێکی ئیتاڵییانەتر دەدات بە فیلمەکە.[١٤٤] باوکی کۆپۆلا، کارمین، چەند مۆسیقایەکی زیادەی بۆ فیلمەکە دروستکرد،[١٤٦] بەتایبەتی ئەو مۆسیقایەکی کە گرووپەکە دەیژەنن لە دیمەنی یەکەمی زەماوەندەکەدا.[١٤٧][١٤٥]

کۆی نۆ دۆخ ھەن لە فیلمەکەدا کە دەتوانرێت مۆسیقای بەکارەسات ببیسترێت،[١٤٥] وەکو چێ لا لونا مێزۆ مارێ (C'è la luna mezzo mare) و ئاریاکەی چێروبینۆ بەناوی نۆن سۆ پیو کۆسا سۆن (Non so più cosa son) لە فیلمی ھاوسەرگیرییەکەی فیگارۆ (Le Nozze de Figaro). ساوندتراکێک بۆ فیلمەکە لە ١٩٧٢دا بە شێوەی ڤاینیڵ بڵاوکرایەوە لەلایەن پاراماونت ڕیکۆردس، بە سیدیش لە ١٩٩١دا لەلایەن گێفێن ڕیکۆردس، و بەشێوەی دیجیتاڵی لەلایەن گێفێن لە ١٨ی ئابی ٢٠٠٥.[١٤٨] ئەلبومەکە لە ٣١ خولەکی مۆسیقای ناو فیلمەکە پێکدێت، کە زۆربەی لەلایەن ڕۆتاوە دانراون، لەگەڵ دانەیەک لەلایەن باوکی کۆپۆلا و دانەیەک لەلایەن جۆنی فارۆو و مارتی سایمس.[١٤٩][١٥٠][١٥١] پێگەی ئۆڵمیوزیک بە پێنج لەسەر پێنج ھەڵسەنگاند، کە سەرنووسەر زاچ کەرد وتویەتی کە «ساوندتراکێکی تاریک، شەبەنگی و چەلەنگە.»[١٤٩] سەرنووسەرێکی فیلمتراکس پێوابوو کە ڕۆتا سەرکەوتوو بووە لە بەستنەوەی مۆسیقاکە بە شێوەی چەقەکانی فیلمەکەوە.[١٥١]

دەرچوون

[دەستکاری]

سینەمایی

[دەستکاری]

پریمیەری جیھانیی باوکی ڕۆحی لە سینەمای لیوس ستەیت بوو لە نیویۆرک سیتی لە ڕۆژی سێشەممە، ڕێکەوتی ١٤ی ئازاری ١٩٧٢، دوای سێ ھەفتەیەک لە ڕێکەوتە پلان بۆ دانراوەکە کە ڕۆژی کریسمسی ١٩٧٢ بوو،[١٥٢][١٥٣][١٥٤] کە داھاتی پریمیەرەکە بەخشران بە یانەی کوڕانی نیویۆرک.[١٥٥] پێش پریمیەری فیلمەکە، فیلمەکە $١٥ ملیۆنی کۆکربووەوە بەھۆی بەکرێگرتنی پێشوەختەوە.[٤٢] ڕۆژی دواتر، فیلمەکە لە سێ سینەمای نیویۆرک پەخشکرا (لیوس ستەیتی یەک و دوو، ئۆرفیەم، کاین و تاوەر ئیست).[١٥٦][٢٢][١٥٤] دواتریش لە سینەمای ئیمپریاڵ بوو لە تۆرنتۆ[١٥٢] لە ڕێکەوتی ١٧ی ئازار[١٥٧] و دواتر لە لۆس ئەنجلس لە دوو سینەما لە ڕێکەوتی ٢٢ی ئازار.[١٥٨] باوکی ڕۆحی لە ٢٤ی ئازاری ١٩٧٢ لە تەواوی ویلایەتە یەکگرتووەکاندا بڵاوبووەوە و گەیشتە ٣١٦ سینەما دوای پێنج ڕۆژ.[١٥٩]

ھۆم میدیا

[دەستکاری]

مافی تەلەفزیۆنیی فرۆشرا بۆ ڕیکۆردێک بە $١٠ ملیۆن بە ئێن بی سی بۆ یەک پەخشکردن بۆ دوو شەو.[١٦٠] جۆری سینەمایی باوکی ڕۆحی بۆ یەکەم جار لە تۆڕی تەلەفزیۆنیی ئەمریکی لە ئێن بی سی پەخشکرا کە چەند دەستکارییەکی کەمی ھەبوو.[١٦١] یەکەم نیوەی فیلمەکە لە ڕۆژی شەممە، ڕێکەوتی ١٦ی تشرینی دووەمی ١٩٧٤ پەخشکرا، و نیوەکەی دیکەشی دوو ڕۆژ دواتر پەخشکرا.[١٦٢] پەخشکردنەکانی تەلەڤیزیۆن بینەرێکی زۆری بۆ خۆی ڕاکێشا بە کۆی ھەڵسەنگاندنی نیێڵسنی ٣٨٫٢ و %٥٩ بینەران بە کردبی بە ھەشتەم پڕبینەرترین فیلم لەسەر تەلەڤیزیۆن، بە پەخشکردنی دووەم نیوەی ھەڵسەنگاندی سێیەم باشترین فیلمی سەر تەلەفزیۆنی پێدرا لەۆشت فیلمەکانی فڕۆکەخانە (Airport) و چیرۆکی خۆشەویستی (Love Story) بە ھەڵسەنگاندنی ٣٩٫٤ و %٥٧ی بینەر.[١٦٢] پەخشکردنەکە چاوەڕێکردنی بۆ بەشی نوێی دروستکرد.[١٦١] ساڵی دواتر، کۆپۆلا ئەفسانەی باوکی ڕۆحی دروستکرد بۆ تەلەفزیۆنی ئەمریکی لە بەرھەمێکدا کە ھەردوو بەشەکانی باوکی ڕۆحی و باوکی ڕۆحی بەشی دوو تێکەڵکرابوون لەگەڵ چەند دیمەنێکی بەکارنەھێنراو لە ھەردوو فیلمەکەیاندا کە بە شێوەیەکی ڕیزبەندکراو چیرۆکەکەی دەگێڕایەوە کە کەرەستەکانی توندوتیژی، سێکسی، و پیسکردنی شتە پیرۆزەکانی نەرم کردبووەوە بۆ یەکەم پەخشی بۆ ئێن بی سی لە ١٨ی تشرینی دووەمی ١٩٧٧.[١٦٣] لە ١٩٨١، پاراماونت سێتی بۆکسی داستانی باوکی ڕۆحی بڵاوکردەوە، کە بەھەمان شێوە چیرۆکی ھەردوو فیلمی یەکەمی دەووتەوە بە شێوەیەکی ڕیزبەندکراو، و بەھەمان شێوە دیمەنی زیادەی تێدابوو، بەڵام دیمەنە نەشیاوەکانی نەسڕدرابووەوە.[١٦٣] سێیینەی باوکی ڕۆحی لە ١٩٩٢دا بڵاوکرایەوە، کە تێیدا ھەر سێ فیلمەکە بە شێوەیەکی ڕیزبەندکراو دەڕوات.[١٦٤]

خێزانی باوکی ڕۆحی: سەیرێکی ناوەوە دۆکیۆمێنتارییەکی ٧٣ خولەکیی بوو کە لە ١٩٩١دا بڵاوکرایەوە.[١٦٥] لەلایەن جێف وارنەرەوە دەرھێنرابوو، فیلمەکە چەند دیمەنێکی پشت کامێرا، چاوپێکەوتن لەگەڵ ئەکتەرەکان، سکرین تێکستەکانی ھەر سێ فیلمەکانی تێدابوو.[١٦٥] کۆکراوەی دیڤیدیی باوکی ڕۆحی لە ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠١دا بڵاوکرایەوە، لە پاکێجێکدا کە ھەر سێ فیلمەکەی تێدابوو —ھەر یەکەیان تراکێکی ڕوونکردنەوەی لەلایەن کۆپۆلاوە تێدابوو— لەگەڵ دیسکێکی زیادە کە باوکی ڕۆحی: سەیرێکی ناوەوەی تێدابوو.[١٦٦] ھەروەھا دیڤیدییەکە داری خێزانیی بنەماڵەی کۆرلیۆن، کاتھێڵی «کۆرلیۆن»، و ڤیدیۆیەکی وتاری وەرگرتنەکانی خەڵاتەکانی ئۆسکاری تێدابوو.[١٦٦]

باوکی ڕۆحی: نوێکردنەوەی کۆپۆلا

[دەستکاری]

لە بڵاوبوونەوەی سینەمایی فیلمەکەدا، زیانە ڤیدیۆیییەکان کەمببونەوە بەھۆی زۆر چاپکردنی خلۆکەکەوە.[١٦٧][١٦٨] سەرەڕای ئەوەش، زیانە دووانییەکان لە ئەرشیڤەکانی پاراماونتدا ونبوون.[١٦٨] لە ٢٠٠٦دا کۆپۆلا پەیوەندیی بە ستیڤن سپیلبێرگەوە کرد—کە ستودیۆی دریموۆکس تازە لەلایەن پاراماونتەوە کڕدرابوو—دەربارەی وەگرتنەوەی باوکی ڕۆحی.[١٦٧][١٦٨] ڕۆبێرت ئ. ھاریس وەرگیرا تا سەرپەرشتیی گەڕاندنەوەکەی باوکی ڕۆحی و دوو فیلمەکەی دیکەی بکات، شان بە شانی ویڵیسی سینەماتۆگرافەری فیلمەکە کە لە وەرگرتنەوەکەدا بەشداربوو.[١٦٩][١٧٠] ئیشکردن لە تشرینی دووەمی ٢٠٠٦دا دەستیپێکرد بە چاککردنەوەی زیانەکان تا بتوانن لە سکانەرێکی دیجیتاڵی بدەن بۆ دروستکردنی فایلی 4K.[١٦٧][١٦٨] گەر زیانێک زەرەری بەرکەوتبێت یان ڕەنگی نەمابێت، ئیشەکە بە دیجیتاڵی دەکرا تا شێوە ڕاستییەکەی بگەڕێندرێتەوە.[١٦٧][١٦٨] دوای ساڵ و نیوێک لە کارکردن لەسەر گەڕاندنەوەکە، پڕۆژەکە تەواوبوو.[١٦٨] پاراماونت بەرھەمە تەواوبووەکەی ناونا باوکی ڕۆحی: گەڕاندنەوەکەی کۆپۆلا و لە ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٠٨دا بڵاوکرایەوە، بە ھەردوو شێوەی دیڤیدی و بلورەی.[١٦٩][١٧٠] دەیڤ کێری نیویۆرک تایمز بڕوای وابوو کە گەڕاندنەوەکە «گەشاندنەوە ئاڵتوونییەکەی پەخشکردنە سینەمایییەکانی ئەوکاتی» گەڕاندووەتەوە.[١٦٩] وەکو ھەموویان، گەڕاندنەوەکە بە باشی پێشوازی لێکرا لەلایەن ڕەخنەگران و کۆپۆلاوە.[١٦٧][١٦٨][١٦٩][١٧٠][١٧١] باوکی ڕۆحی: گەڕاندنەوەکەی کۆپۆلاپێکدێت لە چەند ھەڵبژاردەیەکی نوێی سەرخستنی فیلمەکە بە ڕێزۆلوشنی بەرز، لەگەڵ چەند دیمەنێکی نوێی زیادە.[١٧١]

خەڵاتەکانی فیلمەکە و زانیارەکانی تر

[دەستکاری]

فیلمەکە توانیویەتی سێ خەلاتی ئۆسکار بۆ باشترین بباتەوە، و پێنچ خەڵاتی گۆڵدن گڵۆبیش کە تاکە فیلمە توانیبێتی پێنچ خەلاتی گۆلدن گڵۆب لەیەک ساڵدا بباتەوە، ھەروەھا وێبسایتی بنکەدراوەی ئینتەرنێتیی فیلمەکان (IMDB) فیلمەکەی بە دووەمی باشترین فیلمی مێژوو داناوە و ڕەیتینگی ٩٫٢ی پێداوە، وێبسایتی Rotten Tomatoesیش ڕێژەی %٩٨ی پێداوە. فیلمەکە لەلایەن کۆمپانیای EA ەوە کرایە یاری و دوو بەشیشی لێدەرچوو و کڕیارێکی زۆری ھەبوو.

خەڵات و پاڵێوراوەکانی فیلمی سەرۆک خێزان
خەڵات پۆلین پاڵێوراو ئەنجام
٤٥ەمین خەڵاتەکانی ئۆسکار باشترین فیلم ئەلبەرت ڕودی براوە
باشترین دەرھێنەر فرانسیس فۆرد کۆپۆلا پاڵێوراو
باشترین ئەکتەر (ڕەتکرایەوە) مارلۆن براندۆ براوە
باشترین ئەکتەری پاڵپشت جەیمز کان پاڵێوراو
ڕۆبێرت دوڤۆڵ پاڵێوراو
ئال پاچینۆ پاڵێوراو
باشترین سیناریۆی بەکارھێنراوە ماریۆ پوزۆ و فرانسیس فۆرد کۆپۆلا براوە
باشترین دیزاینی جلووبەرگ ئانا ھیل جۆنستن پاڵێوراو
باشترین دەستکاری/مۆنتاژ ویلیام ڕینالدس، پیتەر زینەر پاڵێوراو
باشترین دەنگ ڕیچارد پۆرتمان، بود گرنزباخ، کریستۆفەر نیومان پاڵێوراو
باشترین دراماتیک سکۆری ئۆرجیناڵ نینۆ ڕۆتا Revoked
٢٦ەمین فیستیڤاڵی

خەڵاتەکانی فیلمی ئەکادیمی بەریتانی

باشترین ئەکتەر مارلۆن براندۆ (ھەروەھا بۆ فیلمی The Nightcomers) پاڵێوراو
باشترین ئەکتەری پاڵپشت ڕۆبێرت دوڤۆڵ پاڵێوراو
باشترین ئەکتەری دواڕۆژ بەڕۆڵی سەرەکی ئال پاچینۆ پاڵێوراو
باشترین فیلمی میوزیکاڵی نینۆ ڕۆتا براوە
باشترین دیزاینی جلووبەرگ ئانا ھیل جۆنستن پاڵێوراو
٢٥ەمین خەڵاتەکانی دەرھێنەرانی گیلدی ئەمریکی باشترین دەرھێنانی فیلم فرانسیس فۆرد کۆپۆلا براوە
٣٠ەمین خەڵاتەکانی گۆڵدن گلۆبز باشترین فیلمی درامی براوە
باشترین دەرھێنەری فیلم فرانسیس فۆرد کۆپۆلا براوە
باشترین ئەکتەر لە پۆلینی دراما مارلۆن براندۆ براوە
ئال پاچینۆ پاڵێوراو
باشترین ئەکتەری پاڵپشت جەیمز کان پاڵێوراو
باشترین سیناریۆ ماریۆ پوزۆ و فرانسیس فۆرد کۆپۆلا براوە
باشترین ئۆرجیناڵ سکۆر نینۆ ڕۆتا براوە
١٥ەمین خەڵاتەکانی گرامی باشترین ئۆرجیناڵ سکۆر کە بۆ فیلمێک یان بەرھەمێکی تەلەڤیزیۆن نووسرابێت نینۆ ڕۆتا براوە
٢٥ین خەڵاتەکانی نووسەرانی گیلدی ئەمریکی باشترین دراما کە لە سەرچاوەیەکەوە وەرگیرابێت ماریۆ پوزۆ و فرانسیس فۆرد کۆپۆلا[١٧٢] براوە

تێبینییەکان

[دەستکاری]
  1. ^ سەرچاوەکان بۆچوونیان جیاوازە لەسەر ئەو بەروارەی کە پاراماونت دووپاتیان کردووەتەوە کە ڕۆمانەکەی ماریۆ پوزۆ، باوکی ڕۆحی، بکەنە فیلمێکی درێژ. کارەکەی ھارلان لێبۆ دەڵێت کە ڕاگەیاندنەکە لە مانگی کانوونی دووەمی ١٩٦٩دا بووە،[١٢] لەکاتێکدا کتێبەکەی جێنی جۆنز ڕێکەوتی ڕاگەیاندنەکە دەباتە سێ مانگ دوای بڵاوبوونەوەی ڕۆمانەکە، لە مانگی حوزەیرانی ١٩٦٩. [١٤]
  2. ^ ئ ا Sources disagree on both the amount of the original budget and the final budget. The starting budget has been recorded as $1 million,[٤١] $2 million,[١٨][٤٢][٤٣][١٥] and $2.5 million,[٢٢][٤٤] while Coppola later demanded—and received—a $5 million budget.[٣٠] The final budget has been named at $6 million,[٢٢][٣٠][٤٥][٤٦] $6.5 million,[٤٢][٤٧] $7 million,[٤٨] and $7.2 million.[٤٩]
  3. ^ «کۆسا نۆسترا» (Cosa Nostra) وشەیەکی ئیتاڵییە کە مافیاکان بە ئەو کەسەی دەڵێن کە دەیناسن، کە بە مانای «شتەکەمان» یاخود «ئەندامەکەمان» دێت.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «THE GODFATHER (18)». British Board of Film Classification. ٣١ی ئایاری ١٩٩٦. لە ٢٨ی نیسانی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی نیسانی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  2. ^ Allan، John H. (April 17, 1972). «'Godfather' gives boost to G&W profit picture». Milwaukee Journal. (New York Times). p. 16, part 2. لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە July 19, 2018 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  3. ^ ئ ا Allan، John H. (April 16, 1972). «Profits of 'The Godfather'». The New York Times (بە ئینگلیزی). لە September 10, 2018 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە September 10, 2018 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  4. ^ «The Godfather, Box Office Information». Box Office Mojo. لە ٢٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.
  5. ^ Gambino، Megan (January 31, 2012). «What is The Godfather Effect?». Smithsonian (بە ئینگلیزی). لە September 10, 2018 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە September 10, 2018 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  6. ^ «The Godfather (1972)». The New York Times. ١٦ی ئازاری ١٩٧٢. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ١٨ی نیسانی ٢٠١٤. لە ١٩ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)
  7. ^ Lebo 2005, p. 5–6.
  8. ^ ئ ا ب Jones 2007, p. 10.
  9. ^ ئ ا ب پ «"The Godfather" Turns 40». CBS News. ١٥ی ئازاری ٢٠١٢. لە ١٧ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  10. ^ Lebo 2005, p. ٧.
  11. ^ ئ ا Jones 2007, p. ١٠.
  12. ^ ئ ا ب پ Lebo 2005, p. ٦.
  13. ^ ئ ا Phillips 2004, p. ٨٨.
  14. ^ ئ ا Jones 2007, p. 10–11.
  15. ^ ئ ا Lebo 2005, p. 6.
  16. ^ O'Brian، Jack (٢٥ی کانوونی دووەمی ١٩٧٣). «Not First Lady on TV». The Spartanburg Herald. p. A4. لە ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  17. ^ Michael L. Geczi and Martin Merzer (١٠ی نیسانی ١٩٧٨). «Hollywood business is blockbuster story». St. Petersburg Times. p. 11B. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  18. ^ ئ ا ب پ ت ج Italie، Hillel (٢٤ی کانوونی یەکەمی ١٩٩٠). «'Godfather' films have their own saga». The Daily Gazette. Associated Press. p. A7. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  19. ^ Jones 2007, p. 14.
  20. ^ ئ ا ب پ Phillips 2004, p. 92.
  21. ^ ئ ا Lebo 2005, p. ١١.
  22. ^ ئ ا ب پ ت ج چ ح خ د ر ڕ ز ژ س ش ع غ ف Mark Seal (March 2009). «The Godfather Wars». Vanity Fair. لە ١٤ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  23. ^ Welsh, Phillips & Hill 2010, p. ١٠٤.
  24. ^ ئ ا Jones 2007, p. ١٢.
  25. ^ ئ ا Fristoe، Roger. «Sergio Leone Profile». Turner Classic Movies. لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  26. ^ ئ ا Bozzola، Lucia. «Sergio Leone». The New York Times. The New York Times Company. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  27. ^ James، Clive (٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٤). «Peter Bogdanovich». The Guardian. Guardian Media Group. لە ٢٧ی ئابی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  28. ^ «Peter Bogdanovich – Hollywood survivor». BBC News. January 7, 2005. لە September 3, 2010 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە July 16, 2014 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  29. ^ Webb، Royce (٢٨ی تەممووزی ٢٠٠٨). «10 BQs: Peter Bogdanovich». ESPN. لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  30. ^ ئ ا ب پ ت ج چ ح خ د Horne، Philip (September 22, 2009). «The Godfather: 'Nobody enjoyed one day of it'». The Daily Telegraph. لە September 24, 2009 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە July 15, 2014 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  31. ^ ئ ا «"The Godfather" Turns 40». CBS News. ١٥ی ئازاری ٢٠١٢. لە ١٧ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  32. ^ Phillips 2004, p. 89.
  33. ^ Phillips 2004, p. 88.
  34. ^ Lebo 1997, p. ٢٣.
  35. ^ Hearn، Marcus (2005). The Cinema of George Lucas. New York City: Harry N. Abrams Inc. p. 46. ISBN 978-0-8109-4968-3.
  36. ^ ئ ا ب پ دیڤیدیی باوکی ڕۆحی کە پێکدێت لە ڕوونکردنەوەیەک لەلایەن فرانسس فۆرد کۆپۆلا، [٢٠٠١]
  37. ^ ئ ا ب Jones 2007, p. ١٨.
  38. ^ David L. Ulin (٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٧). «Author demystifies never-ending fascination with 'The Godfather'». The Sun. لە ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  39. ^ Lebo 2005, p. 25.
  40. ^ Cowie 1997, p. ١١.
  41. ^ ئ ا ب Phillips 2004, p. ٩٢.
  42. ^ ئ ا ب پ ت ج چ ح خ «Backstage Story of 'The Godfather'». Lodi News-Sentinel. United Press International. ١٤ی ئازاری ١٩٧٢. p. 9. لە ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  43. ^ ئ ا Cowie 1997, p. 9.
  44. ^ ئ ا ب پ «Francis Ford Coppola's The Godfather opens». History (U.S. TV network). لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  45. ^ Jones 2007, p. 19.
  46. ^ «The Godfather, Box Office Information». Box Office Mojo. لە ٢٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ھێنراوە. Worldwide Gross: $245,066,411
  47. ^ Phillips 2004, p. ٩٣.
  48. ^ «The Godfather (1972) – Financial Information». The Numbers. لە ١٤ی ئازاری ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  49. ^ Block & Wilson 2010, p. 527
  50. ^ ئ ا ب Jones 2007, p. 133.
  51. ^ ئ ا ب Nate Rawlings (١٤ی ئازاری ٢٠١٢). «The Anniversary You Can't Refuse: 40 Things You Didn't Know About The Godfather». Time. Time Inc. لە ٢ی کانوونی دووەمی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢ی کانوونی دووەمی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  52. ^ Phillips 2004, p. ٩٢–٩٣.
  53. ^ ئ ا ب Jones 2007, p. ١٩.
  54. ^ ئ ا ب پ Jones 2007, p. ٢٠.
  55. ^ Phillips 2004, p. ٩٦.
  56. ^ Phillips 2004, p. ١٠٠.
  57. ^ ئ ا ب Jones 2007, p. 11.
  58. ^ Jones 2007, p. 252.
  59. ^ Lebo 1997, p. ٣٠.
  60. ^ ئ ا Jones 2007, p. ٢٥٢.
  61. ^ ئ ا ب پ Phillips 2004, p. ٩٠.
  62. ^ ئ ا ب Phillips 2004, p. 90.
  63. ^ Cowie 1997, p. ٢٦.
  64. ^ Jones 2007, p. ١١.
  65. ^ The Week Staff (١٥ی تەممووزی ١٩٨٨). «The making of The Godfather». The Week. THE WEEK Publications, Inc. لە ٢١ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
  66. ^ Lebo 1997, p. ١٦٢.
  67. ^ Lebo 1997, p. ٣٦.
  68. ^ Gage، Nicholas (١٩ی ئازاری ١٩٧٢). «A Few Family Murders, but That's Show Biz». The New York Times. The New York Times Company. لە ٢٥ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
  69. ^ ئ ا ب پ ت Parker، Jerry (June 27, 1971). «They're Having a Ball Making 'Godfather'». Toledo Blade. p. 2. لە November 21, 2018 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە July 15, 2014 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  70. ^ ئ ا ب پ ت Parker، Jerry (May 30, 1971). «About 'The Godfather'... It's Definitely Not Irish-American». The Victoria Advocate. p. 13. لە July 15, 2014 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  71. ^ Santopietro 2012, p. ٢.
  72. ^ Santopietro 2012, p. 1.
  73. ^ ئ ا Williams 2012, p. 187.
  74. ^ ئ ا «What Could Have Been... 10 Movie Legends Who Almost Worked on The Godfather Trilogy». Academy of Motion Picture Arts and Sciences. ٢ی نیسانی ٢٠١٢. لە ڕەسەنەکە لە ٣٠ی ئازاری ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  75. ^ Stanley 2014, p. ٨٣.
  76. ^ Williams 2012, p. ١٨٧.
  77. ^ Mayer، Geoff (2012). Historical Dictionary of Crime Films. Scarecrow Press. p. 176. ISBN 978-0-8108-6769-7. لە February 14, 2017 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە January 19, 2017 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |archive-date= (یارمەتی)
  78. ^ World Features Syndicate (١٣ی ئایاری ١٩٩١). «Marlon Brando played Don Vito Corleone in "The Godfather...». Chicago Tribune. Tribune Company. لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  79. ^ ئ ا ب Williams 2012, p. ١٨٨.
  80. ^ Santopietro 2012, p. 2–3.
  81. ^ Gelmis 1971, p. ٥٢.
  82. ^ Gelmis 1971, p. 52.
  83. ^ Santopietro 2012, p. ٣–٤.
  84. ^ Santopietro 2012, p. ٤.
  85. ^ Santopietro 2012, p. ٥.
  86. ^ ئ ا Williams 2012, p. 188.
  87. ^ Santopietro 2012, p. 5.
  88. ^ Gelmis 1971, p. ٥٣.
  89. ^ «Brando's $3-Mil Year». Variety. January 9, 1974. p. 1. {{cite magazine}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  90. ^ ئ ا Lebo 1997, p. 53-55.
  91. ^ ئ ا Jones 2007, p. ١٧٣.
  92. ^ Jones 2007, p. 50.
  93. ^ Jones 2007, p. ٥٠.
  94. ^ ئ ا Jones 2007, p. 147.
  95. ^ «"The Godfather" Turns 40». CBS News. ١٥ی ئازاری ٢٠١٢. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  96. ^ ئ ا ب دۆکیۆمێنتاریی بینینێکی ناوەوە لە کۆکراوەی دیڤیدیی باوکی ڕۆحی، [٢٠٠١]
  97. ^ Cowie 1997, p. ٢٠–٢١.
  98. ^ Lebo 1997, p. ٦١.
  99. ^ Cowie 1997, p. 23.
  100. ^ Jones 2007, p. ١٣٣.
  101. ^ ڕوونکردنەوەی ناو دیڤیدیی باوکی ڕۆحی بە بەشداریی فرانسس فۆرد کۆپۆلا، [٢٠٠١]
  102. ^ ئ ا Cowie 1997, p. ٢٤.
  103. ^ «"The Godfather" Turns 40». CBS News. ١٥ی ئازاری ٢٠١٢. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  104. ^ Lebo 1997, p. 59.
  105. ^ Welsh, Phillips & Hill 2010, p. ٢٣٦.
  106. ^ «Sofia Coppola Mimics Hollywood Life in 'Somewhere'». NPR. ٢٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٠. لە ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  107. ^ Cowie 1997, p. ٢٢.
  108. ^ Lebo 1997, p. ٦٠.
  109. ^ Lebo 1997, p. ٨٧–٨٨.
  110. ^ Santopietro 2012, p. 128.
  111. ^ ئ ا Lebo 1997, p. ٩٣.
  112. ^ Lebo 2005, p. 184.
  113. ^ Lebo 1997, p. ١٠٩.
  114. ^ Lebo 2005, p. ١٨٤.
  115. ^ Lebo 1997, p. ١٨٥.
  116. ^ Lebo 2005, p. 181.
  117. ^ Feeney، Mark (2006). «A Study in Contrasts». WUTC. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە July 19, 2014 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  118. ^ ئ ا ب پ Lebo 1997, p. ٧٠.
  119. ^ Cowie 1997, p. ٥٩.
  120. ^ Lebo 1997, p. ١٣٧.
  121. ^ Phillips 2004, p. ١٠٢.
  122. ^ Lebo 2005, p. ١٧٤.
  123. ^ Lebo 2005, p. 176.
  124. ^ ئ ا Cowie 1997, p. ٥٠.
  125. ^ Lebo 1997, p. 172.
  126. ^ Lebo 1997, p. 26.
  127. ^ ئ ا «Secrets of 'The Godfather' Filming Now Revealed». Atlanta Daily World. June 11, 1972. p. 10. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  128. ^ ئ ا Jim and Shirley Rose Higgins (May 7, 1972). «Movie Fan's Guide to Travel». Chicago Tribune. p. F22. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  129. ^ Jones 2007, p. ٢٤.
  130. ^ Lebo 1997, p. 132.
  131. ^ Lebo 1997, p. ٢٦.
  132. ^ «In search of... The Godfather in Sicily». The Independent. Independent Digital News and Media Limited. April 26, 2003. لە May 11, 2015 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە February 12, 2016 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  133. ^ ئ ا Jones 2007, p. ٣٠.
  134. ^ Jones 2007, p. 30.
  135. ^ Ferretti، Fred (March 23, 1971). «Corporate Rift in 'Godfather' Filming». Chicago Tribune. p. 28. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  136. ^ Lebo 2005, p. ١١٥.
  137. ^ Cowie 1997, p. ٥٧.
  138. ^ ئ ا Lebo 1997, p. ١٩٢.
  139. ^ Lebo 1997, p. ١٩٢, ١٩٤–١٩٦.
  140. ^ ئ ا Lebo 1997, p. ١٩٧.
  141. ^ Lebo 1997, p. ١٩٧–١٩٨.
  142. ^ Lebo 1997, p. ١٩٨.
  143. ^ ئ ا ب Phillips 2004, p. 107.
  144. ^ ئ ا ب پ Welsh, Phillips & Hill 2010, p. ٢٢٢.
  145. ^ ئ ا ب Lebo 1997, p. ١٩١.
  146. ^ Phillips 2004, p. ٣٥٥.
  147. ^ Welsh, Phillips & Hill 2010, p. 222.
  148. ^ «The Godfather (Original Motion Picture Soundtrack)». Apple. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی نیسانی ٢٠١٣ ھێنراوە.
  149. ^ ئ ا Curd، Zach. «Nino Rota – The Godfather [Original Soundtrack]». Allmusic. All Media Network, LLC. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  150. ^ «Nino Rota – The Godfather [Original Soundtrack]». Allmusic. All Media Network, LLC. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  151. ^ ئ ا «The Godfather». Filmtracks. Christian Clemmensen (Filmtracks Publications). ٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٩. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  152. ^ ئ ا «It's Everybody's 'Godfather'». Variety. March 22, 1972. p. 5. {{cite magazine}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  153. ^ Cowie 1997, p. 60.
  154. ^ ئ ا «The Godfather». AFI. American Film Institute. لە ڕەسەنەکە لە July 17, 2014 ئەرشیڤ کراوە. لە July 15, 2014 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |archive-date= (یارمەتی)
  155. ^ Lebo 1997, p. ٢٠٠.
  156. ^ Block & Wilson 2010, pp. 518, 552.
  157. ^ «'Godfather' Record $115,000, Toronto». Variety. March 22, 1972. p. 16. {{cite magazine}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  158. ^ «The Godfather (1972) – Notes». Turner Classic Movies. لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  159. ^ Lebo 1997, p. ٢٠٤.
  160. ^ Murphy، A.D. (November 13, 1974). «Frank Yablans Resigns Par Presidency». Variety. p. 3. {{cite magazine}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  161. ^ ئ ا Lebo 2005, p. ٢٤٥.
  162. ^ ئ ا «Hit Movies on U.S. TV Since 1961». Variety. January 24, 1990. p. 160. {{cite magazine}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  163. ^ ئ ا Lebo 2005, p. ٢٤٧.
  164. ^ Lebo 2005, p. XIV.
  165. ^ ئ ا Duncan، Alice. «The Godfather Family: A Look Inside (1991)». The New York Times. لە ٢٣ی ئابی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  166. ^ ئ ا Duncan، Alice (٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠١). «The Godfather DVD Collection». Entertainment Weekly. لە ٢٣ی ئابی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  167. ^ ئ ا ب پ ت Snider، Mike (٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «'Godfather' films finally restored to glory». USA Today. Gannett Company. لە ٢١ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  168. ^ ئ ا ب پ ت ج چ Kaplan، Fred (٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «Your DVD Player Sleeps With the Fishes». Slate. لە ٢١ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  169. ^ ئ ا ب پ Kehr، Dave (٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «New DVDs: 'The Godfather: The Coppola Restoration'». The New York Times. New York Times Company. لە ٢١ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  170. ^ ئ ا ب Phipps، Keith (٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨). «The Godfather: The Coppola Restoration». The A.V. Club. Onion Inc. لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی تەممووزی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  171. ^ ئ ا Noller، Matt (٢٦ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «The Godfather Collection: The Coppola Restoration». Slant Magazine. لە ٢١ی تەممووزی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  172. ^ «Previous Nominees & Winners». The Writers Guilds Awards. Writers Guild of America. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٨ ھێنراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=سەرۆک_خێزان_(فیلم)&oldid=1357251»