گیان
لە گەلێک ھۆرتەوبەرەی دینی و فەلسەفیدا، گیان زاتی ناماددیی زیندەوارە؛ ھەڵگری کێیەتی و کەسایەتی و بیرەوەرییەکانییەتی و، پێدەچێ لە دوای مەرگی جەستەش ھەر بە زیندوویی بمێنێتەوە. جورجانی لە تەعریفاتدا ئاوا گیان (نەفس) دەناسێنێ: «گیان جەوھەرێکی ناسکە وەکوو ھەڵم، ھەڵگری گوڕی ژیان و ھەست و ئیرادەیە. لە فەلسەفە، ڕۆحی حەیوانیی پێ دەڵێن. ئەم جەوھەرە دەڕواتە نێو لەش و، لە کاتی خەودا لە ڕواڵەتی لەش جیا دەبێتەوە، بەڵام لە ناخی لەشدا دەمێنێتەوە. لە کاتی مەرگدا، ھەم لە ڕواڵەت و ھەم لە ناخی لەش جیا دەبێتەوە و بەتەواوی لێی دەبڕێ.»[١]
وشەکانی گیان و ڕۆح و ڕەوان زۆر بە یەک نزیکن و ھەندێ جار لە جێی یەکتر بە کار دەبرێن.
وشەڕەتناسی
[دەستکاری]وشەی گیان لە ڕەگی هیندوئەورووپاییی *an(ə) و ڕەگی ھیندوئێرانی و پرۆتۆئێرانیی *an-ەوە دێ بە مانای ھەناسەھەڵکێشان.[٢] وشەی ھەناسە -ش لە ھەمان ڕەگە.[٣] لە فارسی و کوردیی باکووری و زازاییدا بووە بە جان.[٢]
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
سەرچاوەکان
[دەستکاری] |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە گیان تێدایە. |
- ^ تەعریفاتی جورجانی
- ^ ئ ا نانەوازادە، عەلی (٢٠٢٠). فەرھەنگی ڕیشەی وشەی کوردی. Vol. ٥. لاپەڕە 611.
{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) - ^ «ھەناسە»، Wiktionary, the free dictionary (بە ئینگلیزی)، ١٩ی ئازاری ٢٠٢٤، لە ٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٤ ھێنراوە