ڕەگەزی مەنگۆلی
 | ئەم وتارە چەند کێشەیەکی ھەیە. تکایە یارمەتی باشترکردنی بدە یان ئەم کێشانە لەسەر پەڕەی لێدوانەکەی باس بکە. (فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت)
|
زەرد-پێست یان ڕەگەزی مەنگۆلی یەکێکە لەو پۆلێنانەی کە ڕەچەڵەکیان ڕۆژھەڵاتی ئاسیایە. ڕەچەڵەکی زەرد ھەندێک جار بە ئاسیا و ڕۆژھەڵاتی ناسراوە. مەنگۆلی بە مانای ھاتنی لە گەلی مەنگۆلی نایەت، بەڵکو ئاماژەیە بۆ تایبەتمەندی ڕواڵەت، و بۆ نموونە خەڵکی چین یان کۆریا لە ڕەگەزی زەرد (مەنگۆلی) ن، بەڵام مەنگۆل نین. چەمکی دابەشکردنی جۆری مرۆڤ بۆ سێ ڕەگەز، کە پێیان دەوترێت قەوقازی (سپی)، مەنگۆلی (زەرد) و ڕەشپێست (ڕەش) لە ساڵانی ١٧٨٠ لەلایەن ئەندامانی قوتابخانەی مێژووی گۆتینگن و زیاتر لەلایەن زانایانی ڕۆژاوای لە چوارچێوەی " ئایدۆلۆژیا ڕەگەزپەرستەکان "[١] کۆلۆنیالیزم پەرەی سەند.[١] لەگەڵ سەرھەڵدانی جیناتی مۆدێرن، چەمکی ڕەگەزی مرۆڤی جیاواز بە مانای بایۆلۆژی بەسەرچوو. لە ساڵی ٢٠١٩ کۆمەڵەی ئەمریکی بۆ مرۆڤناسانی فیزیکی ڕای گەیاند: "باوەڕەکان بە "ڕەگەزەکان وەک دەرکەوتەی سروشتی بایۆلۆجی مرۆڤ, و پێکھاتەکانی نایەکسانی (ڕەگەزپەرستی) کە لەم جۆرە بیروباوەڕانە سەرھەڵدەدەن، لە زیانبەخشترین توخمەکانن لە ئەزموونی مرۆڤدا چ ئەمڕۆ و ھەم". لە ڕابردوودا."[١]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- 1 2 3 American Association of Physical Anthropologists (٢٧ی ئازاری ٢٠١٩). «AAPA Statement on Race and Racism». American Association of Physical Anthropologists. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
