بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ماجید نەواز

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ماجید نەواز
لەدایکبوونماجید عوسمان نەواز
(١٩٧٧-١١-٠٢) ٢ی تشرینی دووەمی ١٩٧٧ (تەمەن ٤٧ ساڵ)
ساوتئێند-ئان-سی، ئێسیکس، ئینگلتەرا
پیشەنووسەر • دامەزرێنەری کویلیام
نەتەوەبەریتانی
پەروەردەیاسا و عەرەبی (کارناسیی ئاداب ٢٠٠٧)
تیۆریی سیاسی (ماستەر لە زانست ٢٠٠٨)
دەرچووی زانکۆیسۆوس، زانکۆی لەندەن
قوتابخانەی ئابووریزانیی لەندەن
چەشنناخەیاڵی
بابەتئیسلامەتی • لیبراڵیزم
کارە بەرچاوەکانڕادیکاڵ
لەسەر کفر
ئیسلام و داھاتووی پەسەندکردن
ھاوسەرڕەبیعە ئەحمەد (ھاوسەرگیری ١٩٩٩؛ ٢٠٠٨)
ڕاچێل ماگارت (ھاوسەرگیری ٢٠١٤)
مناڵەکان٢
وێبگە
وێبگەی فەرمی

ماجید عوسمان نەواز (ئوردوو: [ˈmaːdʒɪd̪ nəwaːz]؛ لەدایکبووی ٢ی تشرینی دووەمی ١٩٧٧)[١] چالاکەوانێکی بەڕیتانی و پێشکەشکارێکی ڕادیۆیییە. دامەزرێنەری ڕێکخراوی «کوەیڵم»ە، کە دەستەیەکی خاوەن بیرۆکەن لە دژی توندڕەویی و ئامانجیان بەرھەڵستیکردنی وتەبێژانی فەرمی ئیسلامییە توندڕەوەکانن و بەھەمان شێوە پێشکەشکاری بەرنامەیەکی ڕادیۆیییە لە کەناڵی LBC ھەموو ڕۆژانی شەممە و یەکشەممەیەک پەخش دەکرێت.

لە (ساوس ئێند، ئێسکس - Southend-on-Sea, Essex) لە خێزانێکی پاکستانی بەڕیتانی ھاتووەتە دونیاوە، نەواز ئەندامی پێشووی کۆمەڵەی ئیسلامی (حزب التحریر) بووە. ئەندام بوونی لەو حیزبەدا بووە ھۆی گیرانی لە میسر لە کانوونی یەکەمی ٢٠٠١ و لە بەندینخانەدا مایەوە ھەتا ٢٠٠٦. خوێندنەوەی کتێب لەسەر مافەکانی مرۆڤ و مامەڵەکردنی لەگەڵ (ڕێکخراوی بەخشینی نێودەوڵەتی - Amnesty International) بووە ھۆی ئەنجامی گۆڕانی دڵ و دەروونی: (حزب التحریر) بەجێھێشت لە ٢٠٠٧ دا، دەستی ھەڵگرت لە مێژووە ئیسلامییەکەی و بانگەشەی دەکرد بۆ ئیسلامێکی سیکۆلار «عەلمانی». دوای ئەم ھەڵگەڕانەوەیەی، نەواز یەکێک بوو لە دامەزرێنەرانی ڕێکخراوی کوەیڵم بەھاوبەشی ئیسلامییە پێشووەکان کە ئێد حوسەین یەکێک بوو لەوانە.[٢] خۆژیاننامەیەکی نووسی بە ناوی ڕادیکاڵ (٢٠١٢) لەو کاتەوە بووەتە ڕەخنەگرێکی بەرچاو لە ئیسلامییەت لە شانشینی یەکگرتوودا.

ستوون نووسێکی حەفتانەیە لە ماڵپەڕی The Daily Beast، نووسینەکانی لە ڕۆژنامەی نێودەوڵەتی جۆراوجۆردا بڵاوکراوتەوە، زوو زوو لە تەلەڤیزیۆن دا دەردەکەوێت و وانەی وتووەتەوە لە (پەیمانگای بەرگری شانشینی یەکگرتوو - UK Defence Academy) و (ناوەندی مارشەڵ بۆ لێکۆڵینەوەی ئاسایش - Marshall Center for Security Studies). کتێبی دووەمی (ئیسلام و داھاتووی پەسەنکردن ٢٠١٥ - 2015 Islam and the Future of Tolerance)، بە ھاوبەشی لەگەڵ زانای دەمارەخانە (سام ھاریس) کتێبەکەی لە تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ بڵاوکردووەتەوە و پاڵێوراوی دیموکراتە لیبڕاڵەکانی لەندەن بوو لە ھەڵبژاردنی گشتی ساڵی ٢٠١٥ دا.[٣]

ژیاننامە

[دەستکاری]

نەواز لە (ساوس ئێند، ئێسکس - Southend-on-Sea, Essex) لە دایک و باوکێکی بەڕەسەن پاکستانی لەدایکبووە.[٤] دایکی نەواز (ئابی) ژنێکی لیبڕاڵی ئەدەب دۆست بوو لە تەمەنی نۆ ساڵی دا خێزانەکەی کۆچیان کردبوو بۆ ساوس ئێند. باوکی نەواز (مۆ) ئەندازیاری کارەبا بوو کە دەست بەکاربوو لە ھێزی دەریای پاکستانی و بەڵام دواتر واز دەھێنێت بەھۆکاری پزیشکی کە تووشی نەخۆشی سیل ببوو.[٥] دواتر ئیشی بۆ کۆمەڵەی دیوان دەکرد لە ئیسلام ئاباد – پاکستان، کە دۆسیەیەکی دادگای بردەوە بەرامبەر خاوەنکارەکەی لەبەر قەدەغەکردنی یەکێتییە بازرگانییەکانییەکان.[٥] دوای چوونی بۆ شانشینی یەکگرتوو، مۆ لە کۆمپانیایەکی نەوتی ئیشی دەکرد لە لیبیا، لە نێوان لیبیا و شانشینی یەکگرتوودا ھاتوچۆی دەکرد ھەتا کاتی خانەنشین بوونی. ماجید برایەکی بەتەمەنتر و خوشکێکی گەنجتر لە خۆی ھەیە. لە یاداشتنامەی (ڕادیکاڵ) دا ناسناوی عوسمان بۆ براکەی بەکاردێنێت.[٥]

نەواز لە خوێندنگەی دواناوەندی وێستکڵیفی کوڕان خوێندویەتی.[٦] دواتر لە زانکۆی لەندەن یاسا و زمانی عەرەبی خوێندووە لە کۆلێژی لێکۆڵینەوەی ڕۆژھەڵاتی و ئەفریقی پاشان بڕوانامەی ماستەر بەدەست دەھێنێت لە بیردۆزی سیاسی لە پەیمانگای لەندەن بۆ ئابووری.[٧] لە تەمەنی ٢١ ساڵی دا ھاوسەرگیری دەکات لەگەڵ ڕابیە ئەحمەد کە ھاوەڵی (حزب التحریر) و خوێندکاری زیندەزانی بوو.[٨] کورێکیان بوو بە ناوی عەمار، کە بە ناوی یاوەرەکەی محەممەدەوە (عەمار ئیبن یاسر) ناویاننابوو.[٥][٩] دوای بڕیارەکەی نەواز بۆ دەرچوون لە (حزب التحریر)، نەواز و ڕابیە جیابوونەوە.[١٠]

لە ٢٠١٤ دا، ھاوسەرگیری کرد لەگەڵ ڕەیچڵ مەگارت کە ھونەرمەند و نووسەرێکی بەڕەچەڵەک ئەمریکییە بۆ مۆزەخانەیەکی ھونەری ئیشی دەکرد لە لەندەن.[١١][١٢] لە شوباتی ٢٠١٧ دا، نەواز و مەگارت یەکەم منداڵیان بوو، کوڕێک بە ناوی جیبڕایل.

لە شوباتی ٢٠١٩ دا، نەواز دەستدرێژی و بێ ڕێزی کرابووە سەر لەلایەن پیاوێکی سپی پێستی ڕەگەزپەرستەوە.[١٣]

چالاکیی ئیسلامی

[دەستکاری]

بەشداری لەگەڵ پارتی ئازادی «حزب التحریر»

[دەستکاری]

نەواز دووچاری ڕەگەزپەرستی بووەتەوە بەدرێژای ژیانی، چ لەلایەن ھاوپۆلەکانییەوە بووبێت یان لەلایەن پۆلیس و دەستە ئاژاوەگێرەکانی سەر شەقام. ھەستی دابەشبوونی لە نێوان ناسنامە پاکستانی و بەڕیتانییەکەی دا ھۆکاری گرنگ بوون لە ھەوڵەکانی بۆ دۆزینەوەی ناسنامەی خۆی.[٢][٨][١٤]

برا گەورەکەی بە نازناوی عوسمان، ناونووس کرا لە (حزب التحریر) دا لەلایەن نەسیم غانی کە دواتر دەبێتە سەرکردەی پارتەکە لە شانشینی یەکگرتوودا. دواتر عوسمان نەوازی قایل کرد بۆ بەژداریکردن لە کۆبوونەوەکانی پارتەکەدا کە لە ماڵەکانی ساوس ئێند دەبەسترا.[١٥] لەو کۆبوونەوانەدا، ڤیدیۆ پیشانی ئامادەبووان دەدرا کە باسی کۆمەڵکوژی مۆسۆڵمانەکانی بۆسنەی دەکرد. ئەم ڤیدیۆیانە بووە ھاندەری نەواز لە بە ئەندامبوونی فەرمیانە لە (حزب التحریر) دا.[٨]

کاتێ خوێندکاری کۆلێژی نیوھام بوو، و دواتر خوێندکاری کۆلێژی لێکۆڵینەوەی ڕۆژھەڵاتی و ئەفریقی، نەواز بە خێرای پلەی بەرز بۆوە. لە تەمەنی ١٧ ساڵی دا لە زانکۆی کامبریج خوێندکاری ناونووس دەکرد و دواتر لە تەمەنی ١٩ ساڵی دا لێپرسراوی نەتەوەی (حزب التحریر) بوو لە شانشینی یەکگرتوودا.[١٦] نەواز بووە قسەکەرێکی نەتەوەیی و ناونووسەرێکی نێودەوڵەتی بۆ پارتەکە و گەشتی دەکرد بۆ پاکستان و دانیمارک بۆ بڵاوکردنەوەی بیرۆکەکانی پارتەکە و دامەزراندنی خانەی ڕێکخراوەیی.[٨]

زیندانیکردن لە میسر

[دەستکاری]

وەک بەشێک لە خوێندنی بڕوانەمەی بەکالیۆرۆسەکەی کە لە یاسا و زمانی عەرەبی دا، نەواز دەبوو بە ناچاری سالێکی لە دەرەوە (لە وڵاتی میسر) بەسەر ببردایە، گەیشتنی بۆ میسر پێش یەک ڕۆژ لە ڕوودانی ھێرشەکانی ١١ی ئەیلوول.[١٧][١٨] لەبەر ئەوەی ڕێکخراوە ئیسلامییە سیاسییەکانی وەک (حزب التحریر) قەدەغەکرابوون لە میسر، نەواز دەست بەسەرکرا و لێکۆڵینەوەی لەگەڵ دا کرا لە ئەلێکساندریا لەلایەن دەزگای ئاسایشی میسری (ئاسایشی نەتەوەیی - أمن الدولة). وەک زۆربەی زیندانییە بیانییەکان، نەواز ئەشکەنجە نەدرابوو بەڵام دووچاری ھەڕەشەی ئەشکەنجەدان ببۆوە لە کاتی لێکۆڵینەوەدا و گەواھی ئەشکەنجەدانی زیندانییەکانی تری کردووە.[٨][١٩] پاشان گواسترابۆوە بۆ بەندینخانەی تۆڕا و لەوێ دادگای کرابوو. دۆسیەکەی بەڕێوەبرابوو لەلایەن پارێزەر سادق خان و فەرمان درا بە پێنج ساڵ زیندانی کردنی.[[٢٠][٢١] لە کاتی دادگای کردنەکەی ڕێکخراوی Amnesty International گرتیانە خۆیان وەک زیندانی ھۆشی،[٨][٢٢][٢٣] و یارمەتیان دا گەڕانەوەی بۆ لەندەن مسۆگەر بکات.[٢٤]

دەرچوون لە «حزب التحریر»

[دەستکاری]

لە کاتی زیندانی کردنی لە بەندینخانەی تۆڕا، نەواز چاوی کەوتبوو بە تۆڕێکی فراوانی موسوڵمان لە چەندەھا پێشینەی بیری جیاواز: جیھادییەکان، ئیسلامییەکان، ئیسلامە سیکۆلارەکان و ئیسلامە لیبڕاڵییەکان.[٢٥]

لە نێوان جیھادییەکان دا ئەندامانی ڕێکخراوی تیرۆرستی (الجماعة الإسلامیة‎) و بکوژانی سەرۆکی پێشووی میسر (ئەنوەر سادات) شی تێدابوو.[٢٥] چاوی کەوتبوو بە ئیسلامی (د. عیسام ئەل عریان) کە وتەبێژی دەستەی (جماعة الإخوان المسلمین‎) بوو.[٢٨] و محەممەد بەدیع‎، کە لە گەنجێتی دا دەستنووسی ڕێنمایییە ئیسلامییەکانی سەید قوتبی لە زیندان دەرکردبوو بە قاچاخ و بڵاویکردبۆوە.[٢٦] لەگەڵ ڕووناکبیرە ئیسلامییەکان دا، نەواز دڕێژەی بە خوێندنەکەی دەدا بە دانیشتن لەگەڵ خوێندکارە دەرچووەکانی زانکۆی ئەزھەری قاھیرە و کۆلێژی زانستەکان.[٢٩] شارەزا بوو لە زمانی عەرەبی و لەگەڵی دا زانیارییە سەرەکییەکانی ئیسلام فێردەبوو. ھەروەھا نیوەی قورئانی لەبەرکرد.[١٤][٢٥] لەلایەنە لیبڕاڵییەکەیەوە، ھاوڕێیەتی لەگەڵ نووسەر و دەروونناس سەعدەدین ئیبراھیم دەکر. ھەروەھا سوودی وەرگرت لە ھاوەڵێتی بەندکراوی سیاسی میسر (ئەیمەن نور) کە سەرۆکی (پارتی سبەی - حزب الغد‎) و پاڵێوراوی دەنگدانی سەرۆکایەتی ٢٠٠٥ بوو.[٢٧][٢٨]

بە ھێواشی و وردە وردە لە ڕوانینی جیھانی (حزب التحریر) جیابۆوە. لە ساڵی ٢٠٠٧ دا ڕابردووە ئیسلامییەکەی پاشەکشێ پێ کرد و بانگەوازی ئیسلامێکی سیکۆلاری دەکرد.[٢٩] لە چاوپێکەوتنێک دا لەگەڵ پێشکەشکارێکی ئەمریکی لە (ڕادیۆی نەتەوەیی گشتی - National Public Radio)، نەواز ڕوونی کردەوە کە جگە لە تێکەڵبوونەکان لە بەندینخانە، ڕۆمانەکەی (کێلگەی ئاژەڵ - Animal Farm)ی جۆرج ئۆڕێڵ کاریگەرییەکی گەورەی ھەبوو لەسەر ھەڵگەڕانەوەکەی.[١٤]

چالاکی دژە توندڕەویی

[دەستکاری]

دوای تەواوکردنی ماوەی ئاسایی بەندکردنی لە میسڕ. نەواز گەڕایەوە بۆ شانشینی یەکگرتوو لە ٢٠٠٦. لە ٢٠٠٧ دا دەستی لە کارکێشایەوە لە (حزب التحریر) دا و گەڕایەوە بۆ تواوکردنی خوێندنەکەی لە کۆلێژی لێکۆڵینەوەی ڕۆژھەڵاتی و ئەفریقی.[٣٠][٣١] دواتر ھەستا بە دامەزراندنی ڕێکخراوی کوەیڵم. لێدوانی دا بە لیژنەی ئاسایشی ناوخۆ لەسەر بابەتی توندڕەوی ئیسلامی.[٣٢] ھەروەھا دوا لە کۆنفڕانسێکی ڕێکخراو لەلایەن (لێپرسراوی چالاکییە تایبەتییەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکان)ەوە کە بانگەشەی دەکرد بۆ تێپەڕاندنی ھێزی زبر و ڕوانین لە شێوازی تازە بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندڕەوی.[٣٣]

نەواز پێگەیەکی سەرەکی ھەبوو لە دەرچوونی تۆمی ڕۆبنسن لە بەرەی ڕاستڕەوی (یانەی بەرگری ئینگلیزی - English Defence League EDL) کە ڕۆبنسن دامەزرێنەری بوو. نەواز چاوی کەوت بە ڕۆبنسن لە ٢٠١٣ لە کاتی تۆمارکردنی فیلمی بەڵگەنامەیی (کاتێک تۆمی چاوی کەوت بە مۆ - When Tommy met Mo) بۆ کەناڵی BBC و پاشانیش چاوی کەوت بە لێپرسراوی EDL کێڤن کارۆڵ. چیرۆکە تایبەتییەکەی نەواز لە ھەڵگەڕانەوەی لە ئیسلامی توندڕەو و کارەکانی بۆ بەرەنگاری توندڕەوی لە ڕێکخراوی کوەیڵم دا بووە ھۆی ھاندانی ڕۆبینسن و کاڕۆڵ بۆ دەست لەکارکێشانەوەیان لە EDL.[٣٤]

دواتر ڕۆبینسن داوای لێبوردنی کرد لە موسوڵمانەکان بۆ ئەو ترسەی چالاکییەکانی (EDL) دروستی کردبوو.[٣٥] ئەم ڕەفتارە بەرزنرخێندرا لەلایەن کوەیڵم و وتیان کە «ئەمە سەرکەوتنێکی گەورەیە بۆ پەیوەندییەکانی کۆمەڵگە لە شانشینی یەکگرتوودا»، و بەردەوام بوونی تێکۆشان دژی ھەموو جۆرەکانی توندڕەوی، بە توندڕەوی ئیسلامی و توندڕەوی پاش (نازی)یش.[٣٦]

لە تەممووزی ٢٠١٢دا، خۆژیاننامەکەی بە ناوی (Radical) بڵاوکردەوە.

چالاکییەکان لە پاکستان

[دەستکاری]

نەواز بە ھاوبەشی کۆمەڵەیەکی چالاکەوانی دامەزراند لە پاکستان بە ناوی (خودی – Khudi) کە مەبەست لێی تێکۆشانە دژی توندڕەوی.[٣٧] لە ٢٠٠٩ دا بە ھاوەڵی لەگەڵ دەستەیەکی ئاسایش و بەرنامەی (Newsnight)ی کەناڵی BBC، نەواز لە گەشتێکی دژ بە توندڕەوی لە زیاد لە ٢٢ زانکۆ وتاری دا و خوێنکارانی ناونووس دەکرد لە سەرتاسەری پاکستان دا.[٣٨]

پیشەی سیاسی

[دەستکاری]

پاڵێوراوی دیموکراتی لیبڕاڵی

[دەستکاری]

بەیاوەری شاندی (ھاوڕێ دیمکراتە لیبڕاڵەکانی ئیسڕایل) سەردانی ھەردوو لایەنی ململانێی ئیسڕایل-فەلەستینی کرد. لە ئەیلوولی ٢٠١٣ دا، نەواز و دەستەی (Camden District)ەکەی خەڵاتی (Dadabhai Naoroji)یان پێ بەخشرا لەبەر پشتگیریکردنی ئەندامانی پارتی BAME (ڕەش پێستی، ئاسیای ڕەگەزە کەمەیاتییەکان).[٤٥] خەڵاتەکە لەلایەن ئەندام پەرلەمان (تیم فارۆن)ەوە پێشکەشی کرا. ھەر لە ھەمان ساڵ دا، لە ڕیزبەندی The Daily Telegraph دا بە ٥٠ کاریگەرترین دیموکراتە لیبڕاڵەکان ناوی ھاتبوو.[٣٩]

مەسیح و کارتۆنی مۆ

[دەستکاری]

لە ساڵی ٢٠١٤ دا نەواز تووشی ھەڕەشەی کوشتن بۆوە دوای بڵاوکردنەوەی کارتۆنی (مەسیح و مۆ) لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتەر کە پیشاندەر بوو بۆ پەیامبەر محەممەد.[٤٠] نەواز بڕیاری دابوو کە کارتۆنەکە بڵاوبکاتەوە دوای ئەوەی لە بەرنامەیەکی کەناڵی BBC دا، کارتۆن دەربارەی پەیامبەر محەممەد لەسەر دوو کراسی ئامادەبووی بەرنامەکە سانسۆرکرابوو (سڕدڕابۆوە).[٤١] سیاسەتمەداری پارتی ڕێز (جۆرج گالوەی) داوای لە موسوڵمانان کرد کە دەنگ بە دیموکراتە لیبڕاڵەکان نەدەن ھەتا نەواز یەکێک بێت لە ئەندامەکانی.[٤٢] ٢٤ی کانوونی دووەم، داخوازینامەیەک بۆ سەرۆکی دیموکراتی لیبڕاڵ (نیک کلێگ) بەرزکرایەوە بە لابردنی نەواز وەک پاڵێوراوی پەرلەمان بەھۆی گەیشتنی ٢٠٠٠٠ واژوو بۆ پارتەکە.[٤٣] لە ٢٦ی کانوونی دووەم دا، کلێگ بەرگری کرد لە مافی ئازادی ڕادەربڕینی نەواز و وتی کە ھەڕەشەی کوشتنەکان «ناپەسەند» ن.[٤٢][٤٤]

بانگەشەی (ناوەندی یاسای ھەژاری باشوور – SPLC)

[دەستکاری]

لە تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ دا، ناوەندی یاسای ھەژاری باشووری ئەمریکی نەوازی بە «توندڕەو دژی ئیسلام» تۆمەتبار کرد،[٤٥] چەمکێکی ناکۆک لەسەر لەلایەن چەندەھا ڕاگەیاندن و نەواز خۆیەوە.[٤٦][٤٧][٤٨][٤٩][٥٠] ڕێکخراوی لانتۆس بۆ مافەکانی مرۆڤ و دادپەروەری نامەیەکی گشتی نووسی بۆ SPLC بەمەبەستی پاشەکێش کردنی وتەکەیان.[٥١] نەواز نیازی پیشاندا کە دۆسیەیەکی دادگای پێشکەش بە دادگا دەکات لە دژی SPLC بەھۆی تۆمەت دروستکردن بۆی.[٥٨] دواتر SPLC لە نیسانی ٢٠١٨ دا وتەکانی لەسەر ئینتەرێت سڕییەوە.[٥٢] لە حوزەیرانی ٢٠١٨ دا، SPLC داوای لێبوردنی کرد و بڕی ٣٫٣٧٥ ملیۆن دۆلاری ئەمریکی دا بە نەواز و کوەیڵم وەک «ئابونە بۆ کارەکانیان لە بەرەنگاری کردنی دەمارگیری و توندڕەوی دژی موسوڵمانان».[٥٣]

بەپێی دەقی ڕێکەوتنەکە داوای لێبوردنەکەی SPLC دەبێت لەسەر پەڕە جیاوازەکانی ماڵپەڕەکەیان بە ڕوونی و بە شێوەیەکی دیار پیشان بدرێت و ھەروەھا بنێردرێت بۆ ھەموو ناونیشانە ئیمێڵەکان کە لە تۆماری ناویشانەکانی SPLC دا ھەیە.[٦٣]

ڕوانینەکان

[دەستکاری]

ئەم بەشە تەنھا ئەم ڕوانینانەی تێدایە کە لە دوای پاشەکشەکردنی لە توندڕەوی ئیسلامی ھەیبوو.

ئاسایش و مافەکانی مرۆڤ

[دەستکاری]

نەواز دژایەتی ئەمانەی دەکرد: ھەڵسەنگاندنی ڕەگەزیی موسوڵمانەکان، بەندکردنی ماوەیەکی زیاتری گومانلێکراوانی تیرۆریستی، ئەشکەنجەدان، کوشتنی ئەنقەست و ھێرشی فرۆکەی بێ فرۆکەوان.[٥٤][٥٥] نەواز بەھەمان شێوە دژی یاسای تیرۆرستی ساڵی ٢٠٠٠ بوو کە خۆی ڕۆژێک لە ڕۆژان بەھۆیەوە دەستگیر کرابوو، و داوای مافێکی جیھانی دەکرد بۆ ھەبوونی پارێزەر و مافی بێ دەنگی بۆ ھەموو گومانلێکراوان لە ھەموو دۆسیەیەک دا.[٥٦] لە مشتومرێک دا کە لە ناوەندی ئەورووپی مارشاڵ بۆ لێکۆڵینەوەی ئاسایش بەڕێوەچوو، پێشنیاری کرد بۆ چاوپێخشاندنەوەی چەمکی مێژوویی لە مامەڵەی حکوومەتی بەڕیتانیادا لەگەڵ تیرۆریستی دا و داوای وەڵامێکی وردتری دەکرد بۆ چارەسەرکردنی بیرۆکەی ئیسلامییەت بەبێ بەزاندنی ئازادییە بنچینەیەکانی ھاونیشتمانیان.[٥٧]

بە بۆچوونی نەواز، سەقامگیری ئاسایش نابێت ھەرگیز فێڵ لە مافە ئازادییەکانی ھاووڵاتیان بکات.[٥٨] نەواز یەکێک بوو لە ١٢ ڕاوێژکارەکەی حکوومەتی بەڕیتانیا کە لە ٢٠٠٩ دا نامەیەکی کراوەی بۆ سەرۆک وەزیرانی ئەو کاتەی بەڕیتانیا (گۆردن بڕاون) نووسی و داوای لێ کرد ئیسڕایل بە لێپرسراو بزانێت بۆ ھێرشەکانی سەر غەزە.[٥٩] بەھەمان شێوە دژی حەماسە کە بە ڕێکخراوێکی تیرۆرستی لەقەڵەمی دەدات.[٦٩]

دوای ھێرشەکەی سان بێرناردینۆ لە ساڵی ٢٠١٥ دا، کە لە دوای ئەمەوە گفتوگۆی ھەڵسەنگاندنی ڕەگەزی دروست بوو، ناواز بیرۆکەکەی ڕوون کردەوە کە ھەڵسەنگاندنی ڕەگەزی یان ئایینی «پێوەرێکی خراپە» کە «ڕێگری ناکات لە تیرۆرستی».[٦٠]

جیھادییەت و دەوڵەتی ئیسلامی

[دەستکاری]

لە وتارێک دا بۆ ڕۆژنامەی ۆڵ ستریت Wall Street Journal، نەواز ئاماژەی بەوە کرد کە ھەموو جۆرە جیھادییەکان دەگەڕێن بە دوای دروستکردنی جیاوازی لەڕێی «ناکۆکی کردنی موسوڵمانەکان لە دژێ ناموسوڵمانەکان لە ڕۆژاوادا و موسوڵمانە سونییەکان دژی موسوڵمانە شیعەکان لە ڕۆژھەڵات دا».[٦١] ئەو سەرنج دەخاتە سەر ئەوەی کە دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام (داعش – ISIL) دامەزراوە بۆ ھاندانی بەریەک کەوتنی شارستانییەکان و ئێمە دەتوانین خۆمان لەو بەریەک کەوتنە لابدەین لەڕێی جودا کردنەوە و دابڕانی جیھادییەکان لە موسوڵمانە ئاسایەکان. ھەروەھا قسەی کرد لەسەر ئەوەی پاپا فرانچیس ھێرشەکانی سەر پاریسی بە جەنگی جیھانی سێیەم ناو بردوە و نەواز پێی وایە کە مرۆڤایەتی دووچاری جەنگێکی تری جیھانی نابێتەوە بەڵکو یاخبوونێکی جیھادی جیھانی. بە باوەڕی نەواز یاخیبوون جیاوازە لە شەڕی باو بەوەی کە یاخیبووەکان تا ڕادەیەک پشتگیری ئەو کۆمەڵگانەیان ھەیە کە لێوەی ھاتوون؛ و لەبەر ئەوەی کە یاخیبوونە بۆیە شێوازی دژە یاخیبوونیش دەبێت پەیام و جەنگی سایکۆلۆژی ببێتە بەشێکی گرنگ، بەمەبەستی دابڕان لە نێوان یاخیبووەکان و ئەو کۆمەڵگانەی ئامانجیانە.[٦١] لەسەر ئاستی بەرجەستە بوون باوەڕی بە ھاوپەیمانییەکی نێودەوڵەتی ھەبوو دژی داعش، بە پێشڕەوی ھێزە سوننییە عەرەبەکان و پاڵپشتی ھێزە تایبەتییە نێودەوڵەتییەکان.[٦١]

نەتەوایەتی و جووڵانەوە ڕاستە توندڕەوەکان

[دەستکاری]

لە چاوپێکەوتنێکی کەناڵی CNN، سەرزەنشتی بریارەکانی دۆناڵد ترەمپی دەکرد بە قەدەغەکردنی چوونەژوورەوەی موسوڵمانەکان بۆ ناو ویلایەتە یەکگرتووەکان. ڕوونی کردەوە کە سەرکردەکان لایەنگرەکانیان جۆش دەدەن و بەڵێنی ڕاونگەی خەیاڵاویان پێ دەدەن، دواتر ناتوانن بەڵێنەکانیان ببنە سەر ئەوا لایەنگرەکانیان خۆیان ھەڵدەستن بە ئەنجامدانی بەڵێنەکان. ئەو نیگەرانی دەربڕی لەوەی کە لایەنگرە بێ ھیوابووەکانی ترەمپ دەرئەنجامەکەیان ئەوەیە کە «یان دەچنە ڕیزی فاشیستەکان یان دەچنە ڕیزی ڕاستە توندڕەوەکان» و خۆیان بەڵێنەکان بە ئەنجام دەگەیەنن سەبارەت بەو ھەشت ملیۆن موسوڵمانەی لە ویلایەتە یەکگرتووەکان دا دەژین.

ئەوە کینە نییە بەرامبەر بە ئیسلام ئەگەر بە وردی بیپشکنیت و لێی بکۆڵیتەوە ھەروەک چۆن کینە نییە بەرامبەر بە مەسیحییەت ئەگەر بە وردی بیپشکنیت و لێبکۆڵیتەوە.

— ماجید نەواز پرسیارە گەورەکان (بەرنامەی BBC)[٦٢]

کتێبەکان

[دەستکاری]
  • نەواز، ماجید (٢٠١٢). بنەڕەتی:گەشتی چوونەدەرەوەم لە ئیسلامی توندڕەو. و.ە. ئاڵن.
  • نەواز، ماجید؛ ھاریس، سام (٢٠١٥). ئیسلام و داھاتووی پەسەنکردن. ڕاگەیاندنی زانکۆی ھارڤەرد

ئەمانەش ببینە

[دەستکاری]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «The Quilliam Foundation Ltd. - Annual Return» (PDF). لە ١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF). لە ٣١ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  2. ^ ئ ا Nawaz، Maajid (٢٦ی شوباتی ٢٠١٥). «I was radicalised. So I understand how extremists exploit grievances». The Guardian. لە ١٤ی شوباتی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  3. ^ «UK vote could create cross-border dynasty». Al Jazeera. ١٥ی کانوونی دووەمی ٢٠١٤. لە ١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی ئازاری ٢٠١٤ ھێنراوە.
  4. ^ Shariatmadari، David. «Maajid Nawaz: how a former Islamist became David Cameron's anti-extremism adviser». The Guardian. لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  5. ^ ئ ا ب پ Nawaz (2012): pp.  20–30.
  6. ^ Christine Sexton (٢٥ی حوزەیرانی ٢٠٠٩). «Ex-extremist: My message of peace to the Islamic world». Southend Standard. لە ١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  7. ^ «Lib Dem Profile of Maajid Nawaz». لە ١٣ی نیسانی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی نیسانی ٢٠١٤ ھێنراوە.(خۆتۆمارکردن پێویستە)
  8. ^ ئ ا ب پ ت ج «News». Women-Without-Borders. ١٢ی نیسانی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ١ی شوباتی ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی ئازاری ٢٠١٢ ھێنراوە.
  9. ^ Charles Moore (journalist) (٣٠ی تەممووزی ٢٠١٢). «An insider's exposé of Islamist extremism». The Telegraph. لە ڕەسەنەکە لە ٣١ی ئازاری ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە.
  10. ^ Cosmo Landesman (١ی ئەیلوولی ٢٠١٣). «Maajid Nawaz: a tortured jihadist blossoms into Clegg's darling». The Sunday Times. لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
  11. ^ «Rachel Maggart Info». لە ڕەسەنەکە لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٧ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  12. ^ For the date, see «1:40 PM». Twitter. ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤. لە ٨ی ئازاری ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.
    For the name, see «6:26 PM». Twitter. ١٢ی نیسانی ٢٠١٥. لە ٥ی ئازاری ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  13. ^ «Maajid Nawaz». www.facebook.com. لە ١ی شوباتی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٧ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.
  14. ^ ئ ا ب «How Orwell's 'Animal Farm' Led A Radical Muslim To Moderation». NPR. لە ١٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی نیسانی ٢٠١٨ ھێنراوە.
  15. ^ Driscoll، Margaret. «Maajid Nawaz: And most other jihadists are just like me too». لە ١٤ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  16. ^ «A Global Culture to Fight Radicalization». TED.com. لە ١٤ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  17. ^ «Talk: From Islamism to Secular Liberalism: Socrateslezing». لە ٦ی ئازاری ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی ئازاری ٢٠١٦ ھێنراوە.
  18. ^ Casciani، Dominic (٣ی ئازاری ٢٠٠٦). «UK | Freed Britons attack government». BBC News. لە ١٨ی ئازاری ٢٠١٢ ھێنراوە.
  19. ^ Nawaz (2012): p. 241.
  20. ^ Nawaz (2012): p. 257.
  21. ^ «Egypt trial Britons' case resumes». news.bbc.co.uk. لە ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی حوزەیرانی ٢٠١٧ ھێنراوە.
  22. ^ Nawaz (2012): pp.  250–57.
  23. ^ «Amnesty International - Library - Egypt: Opening of trial of three Britons and 23 Egyptians raises unfair trial and torture concerns». Mafhoum.com. لە ٩ی حوزەیرانی ٢٠١١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی ئازاری ٢٠١٢ ھێنراوە.
  24. ^ Thomas Chatterton Williams (٢٨ی ئازاری ٢٠١٧). «Can a Former Islamist Make It Cool to Be Moderate?». New York Times. لە ٢٩ی ئازاری ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.
  25. ^ ئ ا ب Nawaz (2012): pp.  262–63.
  26. ^ «Democracy is our revenge». New Statesman. لە ١٤ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  27. ^ «CS Monitor: Radical». لە ١٤ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  28. ^ «Maajid Nawaz: The Repentant Radical». Newsweek. لە ١٤ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  29. ^ Morris، Nigel (١٩ی تەممووزی ٢٠١٣). «Former Islamist Maajid Nawaz to fight marginal parliamentary seat for Lib Dems in 2015 election». The Independent. لە ٩ی ئەیلوولی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی تەممووزی ٢٠١٣ ھێنراوە.
  30. ^ Nawaz (2012): pp.  323–5.
  31. ^ Nawaz (2012): p. 331.
  32. ^ «Events». Washingtoninstitute.org. لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی شوباتی ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی ئازاری ٢٠١٢ ھێنراوە.
  33. ^ «[PDF]: US Special Operations command Conference» (PDF). لە ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF). لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  34. ^ Malik، Shiv (١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣). «Ex-EDL leader Tommy Robinson says sorry for causing fear to Muslims». The Guardian. لە ٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
  35. ^ «EDL: Tommy Robinson and deputy Kevin Carroll quit far right group». لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  36. ^ Siddique، Haroon (٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣). «Tommy Robinson quits EDL saying it has become 'too extreme'». The Guardian. لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
  37. ^ Charlotte Higgins (١٢ی ئابی ٢٠١٢). «Reformed Islamist extremist spreads virtues of democracy through Pakistan». The Guardian. لە ٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
  38. ^ «Former Islamist takes on Pakistan extremism». لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  39. ^ Osley، Richard (٢٥ی تەممووزی ٢٠١٣). «Lib Dems hope Maajid Nawaz can boost their election hopes in Hampstead and Kilburn». Camden New Journal. لە ڕەسەنەکە لە ١ی شوباتی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی کانوونی دووەمی ٢٠١٤ ھێنراوە. ١ی شوباتی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  40. ^ Ex-radical speaks with suicide bomb victim's father 10 February 2015 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە., thejc.com.
  41. ^ «Top 50 most influential Liberal Democrats: 26-50». The Daily Telegraph. لە ٢٥ی ئەیلوولی ٢٠١٨ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی نیسانی ٢٠١٨ ھێنراوە.
  42. ^ ئ ا Keith Perry "Lib Dem candidate receives death threats for tweeting Prophet Mohammed cartoon" 25 February 2018 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە. Daily Telegraph 21 January 2014
  43. ^ Nick Cohen "The Liberal Democrats face a true test of liberty" 23 November 2016 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە., The Observer, 25 January 2014
  44. ^ Jessica Elgot "George Galloway And Muslim Activists Round On Lib Dem Candidate Maajid Nawaz" 23 January 2014 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە., The Huffington Post, 21 January 2014
  45. ^ «Field Guide to Anti-Muslim Extremists» (PDF). Splcenter. Southern Poverty Law Center. لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF). لە ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  46. ^ Graham، David A. (٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦). «How Did Maajid Nawaz End Up on a List of 'Anti-Muslim Extremists'?». The Atlantic. لە ١٤ی ئابی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  47. ^ Nawaz، Maajid (٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦). «I'm A Muslim Reformer. Why Am I Being Smeared as an 'Anti-Muslim Extremist'?». The Daily Beast. لە ٣٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  48. ^ «Branding Moderates as 'Anti-Muslim'». Wall Street Journal. ٣٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦. لە ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  49. ^ Cohen، Nick (٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦). «The white left has issued its first fatwa». The Spectator. لە ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  50. ^ «SPLC receives backlash after placing activist Maajid Nawaz on 'anti-Muslim extremist' list». Yahoo! News. ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦. لە ١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  51. ^ «Lantos Foundation Calls Out Southern Poverty Law Center». Lantos Foundation. ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦. لە ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  52. ^ Crowe، Jack (١٩ی نیسانی ٢٠١٨). «Southern Poverty Law Center Quietly Deleted List of 'Anti-Muslim' Extremists After Legal Threat». National Review. لە ٢٨ی ئایاری ٢٠١٨ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی حوزەیرانی ٢٠١٨ ھێنراوە.
  53. ^ «Muslim Anti-Extremist Maajid Nawaz on Maher; Talks Lawsuit Against Southern Poverty Law Center». www.realclearpolitics.com. لە ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی حوزەیرانی ٢٠١٧ ھێنراوە.
  54. ^ «US drone killing of Anwar al-Awlaki reinforces terrorists». لە ٣ی ئایاری ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  55. ^ «Racial Profiling: Maajid Nawaz debates MP Khalid Mehmood». لە ٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی ئازاری ٢٠١٦ ھێنراوە.
  56. ^ «Maajid Nawaz speaks out against Schedule 7 terror laws at Liberal Democrats Conference». لە ١٣ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  57. ^ «Maajid Nawaz moderates discussion on Violent Extremism in Europe». لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی تەممووزی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  58. ^ OPINION: Palestine must be free ... from Hamas 10 February 2015 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە., jewishnews.co.uk.
  59. ^ «Guardia Letter: Advisor to Gordon Brown». لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  60. ^ «Why ISIS Just Loves Profiling». DailyBeast. لە ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  61. ^ ئ ا ب «How to beat Islamic State». Wall Street Journal. لە ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.
  62. ^ «Being offended by cartoons discussed on #BBCTBQ». Skeptical-science.com. لە ٢٥ی تەممووزی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]
وێنە دەرەکییەکان
ماجید نەواز
RKZ Photoshoot
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ماجید_نەواز&oldid=1403733»