بۆ ناوەڕۆک بازبدە

عەدنان ئۆکتار

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

لەدایکبوون١٩٥٦
ئایینئیسلام
وێبگەhttp://www.harunyahya.com/

عەدنان ئۆکتار، ناسراو بە هارون یەحیا، نووسەر و لێکۆڵەرەوەیەکی تورکی موسڵمانە، لە ئەنقەرە هاتۆتە دنیاوە لە ساڵی ١٩٦٥ز، و هەر لەو شارەدا ژیاوە تا ساڵی ١٩٧٩، پاشان چۆتە ئیستەنبوڵ و پەیوەندی کردوەە بە کۆلێژی هونەرە جوانەکان لە زانکۆی میمار سینان، و لە ماوەی ساڵانی خوێندنی زانکۆییدا، هەستاوە بە لێکۆڵینەوەی چڕوپڕ لەسەر فەلسەفە ماددی و ئایدۆلۆژییە باوەکانی دەوروپشتی، و هەستا بە دامەزراندنی دامەزراوەیەکی لێکۆڵینەوەی زانستی لە تورکیا. نووسینەکان تەڕکیز دەکەنە سەر ڕەخنەگرتن و بە درۆخستنەوەی بیردۆزەکانی پەرەسەندن و بەیانکردنی ئەو دژیەکانەی تیایەتی، هەروەها لە نووسینەکانییدا تەرکیز دەکاتە سەر ماسۆنی و زایۆنیزم و ئیلحاد.

لەم چەندساڵەی ڕابردوودا، عەدنان ئۆکتار لەسەر کەناڵی ئەی ٩ تیڤی (A9tv) لەگەڵ کۆمەڵێ کچی شۆخ و شەنگ دەردەکەوت. ئەم کچانە بە پشیلەکان ناویان دەهێنرێت و بەخۆشەویست و هەواداری عەدنان ئۆکتار بانگدەکرێن.[١] ئەمەش ناوبراوی تووشی چەندین ڕەخنەی تووند کردۆتەوە و لەماوەی ٢٠٠٥ بۆ ٢٠١٥ نزیکەی ٥٠٠٠ کەیس لەسەر عەدنان ئۆکتار بەرزکراوەتەوە.[٢] لە مانگی تەمووزی ساڵی ٢٠١٨دا، بەچەندین تۆمەتی جۆراوجۆر، لەوانە: سیخوڕیکردن، بەکارهێنان و بانگەشەی ئایینی ناڕەوا و تاوان و دەستدرێژی بۆ منداڵان، دەستگیرکرا.[٣]

دانراوەکانی

[دەستکاری]

بە سەدان کتێبی هەیە لەسەر بەها و ڕەوشتەکانی قورئان و بابەتە باوەڕییە هەمەجۆر و جیاوازەکان، و بەرهەمەکانی وەردەگێڕدرێن بۆ زۆر لە زمانەکانی جیهان، و نازناوی نوسینی هارون یەحیایە، و لە ناودارترین کتێبەکانی ئەتڵەسی بەدیهێنانە کە لە دووتوێی ٧٦٨ پەڕەدایە و بیردۆزی پەرەسەندنی داروین ڕەتدەکاتەوە.

عەدنان ئۆکتار نازناوی جاوید یەڵجینی بەکارهێناوە لە زۆر لە نوسینەکانییدا، بەڵام زۆرینەیان ناسراون بە نازناوی هارون یەحیا، و ئەم نازناوەشی ئاماژەکردنێکە بە هەردوو ناوی پێغەمبەر هارون و یەحیا کە دژایەتی بیرۆکەی ئیلحادیان کردووە.

سەرەتای نووسینی

[دەستکاری]

سەرەتای ململانێ فیکرییەکانی ئەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٧٩ کاتێک قوتابی دەبێت لە کۆلێژی هونەرە جوانەکان لە ئیستەنبوڵ، و بە درێژایی ماوەی خوێندنی فەلسەفە و ئایدۆلۆژیا ماددییەکان دەستیانگرتبوو بەسەر مەیدانی دەوروبەرییدا، و لەم میانەیشدا هارون یەحیا هەستا بە لێکۆڵینەوەی فراوان لەو دژیەکیانەی لە نێو ئەو ئایدۆلۆژیایانەدا هەیە، و لە کۆتاییدا گەیشتە ئەو بڕوایەی دارووینی یان بیردۆزی پەرەسەندن هەڕەشەیەکی ڕاستییە بۆ بەها ڕەوشتی و نیشتمانییەکانی وڵاتەکەی بە پێی بیروڕای ئەو، و هەروەها داروینی بەو ئایدۆلۆژیا نێکدەرە دادەنێت کە کارەساتە جیهانییەکانی لێکەوتۆتەوە و بەشێوەیەکی زانستیانە وەڵامی بانگەشە و دژیەکەکانی ئەو فەلسەفەیە دەداتەوە.

گۆڤاری "New Scientist " لە ژمارەی دەرچووی ٢٢ی نیسانی ٢٠٠٠، لە ووتارێکدا ئاماژەی بەوە داوە کە عەدنان ئۆکتار بووە بە (پاڵەوانێکی جیهانی) بە هۆی ئاشکراکردنی ساختەیی بیردۆزی پەرەسەندن و بە بەڵگە و نیشانەوە ڕاستی بەدیهێنان دەسەلمێنێت.

هەروەها نووسەر لە نووسینەکانیدا تەرکیز دەکاتە سەر بابەتەکانی ماسۆنی و سەهیۆنی و ئەو کاریگەرییە نێگەتیفەی هەیانە لەسەر مێژووی مرۆڤایەتی و سیاسەتی جیهانی، و هەروەها چەندین کتێبی هەیە لەسەر بابەتە جیاوازەکانی باوەڕ و بەها قورئانییەکان و ژمارەی کتێبەکانی لە سەد کتێب تێپەڕیوە. و مۆری پێغەمبەری ئیسلام محەمەد لەسەر بەرگی هەموو کتێبەکانی هەیە کە مەبەست لێی ئەوەیە قورئان دوایین کتێبی ئاسمانییە و محەمەد (د.خ) دوایین پێغەمبەری خوایە.

وەرگێڕانی کتێبەکانی

[دەستکاری]

کتێب و نووسینەکانی هارون یەحیا پێشوازییەکی گەورەیان لێدەکرێت لە زۆربەی وڵاتەکانی جیهان و زۆربەی بەرهەمەکانی وەرگێڕدراون بۆ زمانە جیهانییەکانی وەک ئینگلیزی و فەڕەنسی و ئەڵمانی و ئیتاڵی و ئیسپانی و پورتوگالی و هیندی و عەرەبی و ئەلبانی و ڕووسی و بۆسنەیی و ئیندۆنیزیی و زۆر زمانی تر. لەو کتێبانەی نووسەر کە

ژێدەرەکان

[دەستکاری]
  1. «عەدنان ئۆکتار لە ئیستەنبووڵ دەستگیرکرا». ڕووداو. کۆسار عوسمان. ١١ی تەممووزی ٢٠١٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
  2. «Adnan Hoca'ya 'cezai ehliyet' şoku». Milliyet. ٨ی ئازاری ٢٠١٥.
  3. «وێنە: بانگوازی ناو کچە سەماکەرەکان و گروپەکەی دەستگیرکران». ماڵپەڕی دواڕۆژ. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]