بۆ ناوەڕۆک بازبدە

شەڕی کەرامە

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
شەڕی کەرامە
بەشێکە لەشەڕی پەکخستن
وڵاتئوردن
جێکەرامە
پۆتانی شوێن٣١°٥٧′٠″N ٣٥°٣٤′٤٨″E
کاتی ڕوودان٢١ی ئازاری ١٩٦٨
Map

شەڕی کەرامە پێکدادانێکی سەربازی چەکدارییە کە لە ٢١ی ئازاری ١٩٦٨ لە شارۆچکەی کەرامەی ئوردن لەسەر سنووری ڕۆژاوای ئوردن ڕوویدا، پێکدادانەکە بۆ ماوەی ١٥ کاتژمێری خایاند لە نێوان ھێزەکانی سوپای ئیسرائیل و ھێزە چەکدارەکانی ئوردن، بەدرێژایی لەگەڵ لایەنەکانی ڕێکخراوی ڕزگاریخوازی فەلەستین، لە قۆناغێکدا کە بە شەڕی پەکخستن ناسراوە لەو ڕۆژەدا ھێزەکانی قەوارەی زایۆنیستی ھەوڵی داگیرکردنی ڕووباری ئوردنیان دا بە ھۆکارێک کە بە ستراتیژی دەزانێت. لە ڕاستیدا لە چەند میحوەرێکەوە ڕووبارەکەی بڕیوە، لەگەڵ ئۆپەراسیۆنەکانی پردکردن و لەژێر ڕووپۆشێکی ئاسمانیی چڕدا. سوپای ئوردن بە زۆر بە درێژایی بەرەی شەڕ لە باکووری دووری ئوردنەوە تا باشووری دەریای مردوو ڕووبەڕووی بووەوە. لە گوندی کەرامە، سوپای عەرەب و فیدایینەکان لەگەڵ ھێزەکانی ئیسرائیل تێکھەڵچوون، لە شەڕێکدا کە نزیکەی پەنجا خولەکی خایاند. دوای ئەوە شەڕی نێوان سوپای ئوردن و ھێزەکانی ئیسرائیل بۆ ماوەی زیاتر لە ١٦ کاتژمێر بەردەوام بوو، ئیسرائیلیەکانی ناچار کرد بە تەواوەتی لە بەرەکانی شەڕ بکشێنەوە، بۆ یەکەمجار زیان و کوژراوانی خۆیان بەجێھێشت بەبێ ئەوەی بتوانن لەگەڵ خۆیان بیانبەن. سوپای ئوردن توانی ھێزەکانی ئیسرائیل تێکبشکێنێت و لە بەرەکانی شەڕ دەریان بکات و ئامێر و مردووەکانیش بەجێبھێڵێت، بەبێ ئەوەی قەوارەی جوو بە ئامانجەکانی خۆی بگات.

شەڕی کەرامە لە مێژووی ھاوچەرخی فەلەستیندا گرنگییەکی زۆر بەدەست دەھێنێت. بە خاڵی وەرچەرخان دادەنرێت بەرەو کۆنترۆڵکردنی بزووتنەوەی فیدایی فەلەستین - بە تایبەت بزووتنەوەی فەتح - لەسەر گۆڕەپانی سیاسی فەلەستین و لەسەر ڕێکخراوی ڕزگاریخوازی فەلەستین، بووە ھۆی چەسپاندنی بوونی فیداییەکان لە ڕۆژھەڵاتی ئوردن و زەبرێکی جەماوەری گەورەی پێبەخشی بە شێوەیەکی فەلەستینی و عەرەبی. ھەروەھا بەشداری کرد لە درێژەدان بە بژاردەی "شەڕی چریکی" و "جەنگی ڕزگاریخوازی گەل" لە دژی قەوارەی زایۆنیستی، دوای شکستی سوپای عەرەب لە شەڕی حوزەیرانی ١٩٦٧ و داگیرکردنی ئیسرائیل لە کەناری ڕۆژاوا، کەرتی غەززە، بەرزاییەکانی جۆلان و سینا.[١]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ الزيتونة، مركز (2020-03-19). مركز الزيتونة للدراسات (بە عەرەبی) https://web.archive.org/web/20211121094655/https://www.alzaytouna.net/2020/03/19/دراسة-علميَّة-محكَّمة-معركة-الكرامة-21/. لە ڕەسەنەکە لە 21 نوفمبر 2021 ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-11-21 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= (یارمەتی); پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)