بۆ ناوەڕۆک بازبدە

بۆلیڤیا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
Plurinational State of Bolivia
Estado Plurinacional de Bolivia (ئیسپانی)
Bulivya Mamallaqta (Quechua)
Wuliwya Suyu (ئەیمارا)
دروشم: ¡La unión es la fuerza!
"Unity is Strength!" (ئیسپانی)[١]
سروود: Himno Nacional de Bolivia (ئیسپانی)
Wiphala of Qollasuyu:[٢]
Wiphala of Qollasuyu
پایتەختسووکرێ (Constitutional Capital)
لاپاز (Seat of Government)
see below
گەورەترین شار سانتا کروز دی لا سیێرا
17°48′S 63°10′W / 17.800°S 63.167°W / -17.800; -63.167
زمانە فەرمییەکان Spanish
Quechua
Aymara
and 34 other native languages[٣][٤]
گرووپە ڕەگەزییەکان  55% Amerindian
(Quechua, Aymara
and 34 other ethnic groups)
30% Mestizo
15% White[٥]
ناوی هاووڵاتی بۆلیڤیایی
دەوڵەت Unitary presidential constitutional republic
 -  سەرۆک ئیڤۆ مۆرالێس
 -  ھاوسەرۆک ئەلڤارۆ گارسیا لینێرا
یاسادانەر ئەنجوومەنی نیشتیمانی
 -  ئەنجومەنی باڵا Senate
 -  ئەنجومەنی خواروو Chamber of Deputies
سەربەخۆیی لە ئیسپانیا وەری گرتووە 
 -  Declared ٦ ئاب ١٨٢٥ 
 -  Recognized ٢١ تەممووز ١٨٤٧ 
 -  Current constitution ٧ شوبات ٢٠٠٩ 
ڕووبەر
 -  سەرجەم ١٬٠٩٨٬٥٨١ کیلۆمەتری چوارگۆشە (28th)
٤٢٤٬١٦٣ مایلی چوارگۆشە 
 -  ئاو (%) ١٫٢٩
ژمارەی دانیشتوان
 -  بەراوردی ٢٠١٠ increase10,907,778[٦] (84th)
 -  سەرژمێریی ٢٠٠١ ٨٬٢٨٠٬١٨٤ 
 -  چڕی ٨٫٩ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (220th)
٢٣کەس لە مایلی چوارگۆشە
GDP (PPP) بەراوردی ٢٠١١
 -  سەرجەم $50.904 billion[٧] 
 -  سەرانە $4,789[٧] 
GDP (nominal) بەراوردی ٢٠١١
 -  سەرجەم $24.604 billion[٧] 
 -  سەرانە $2,314[٧] 
Gini (٢٠٠٩) 58.2[٨] (high
HDI (٢٠١١) increase 0.663[٩] (medium) (١٠٨th)
دراو بۆلیڤیانۆ (BOB)
ناوچەی کاتی BOT (UTC−٤)
لای لێخوڕین ڕاست
پاوانی ئینتەرنێت .bo
کۆدی تەلەفۆن +٥٩١

بۆلیڤیا، بە ڕەسمی دەوڵەتی فرەنەتەوەییی بۆلیڤیا (بە زمانی ئیسپانی: Estado Plurinacional de Bolivia) وڵاتێکی کیشوەری ئەمریکایە. پایتەختەکەی لاپازە.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «Central Bank of Bolivia». The Bolivian coin. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی نیسانی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئابی ٢٠٠٦ ھێنراوە. ٢٨ی نیسانی ٢٠٠٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  2. ^ Article 6, section II of the new Bolivian constitution establishes the Wiphala as a national symbol of Bolivia (along with the flag, national anthem and coat of arms). See "Bandera indígena boliviana es incluida como símbolo patrio en nueva Constitución", 21 October 2008, United Press International.
  3. ^ Bolivian Constitution, Article 5-I: Son idiomas oficiales del Estado el castellano y todos los idiomas de las naciones y pueblos indígena originario campesinos, que son el aymara, araona, baure, bésiro, canichana, cavineño, cayubaba, chácobo, chimán, ese ejja, Guaraní, guarasu'we, guarayu, itonama, leco, machajuyai-kallawaya, machineri, maropa, mojeño-trinitario, mojeño-ignaciano, moré, mosetén, movima, pacawara, puquina, quechua, sirionó, tacana, tapieté, toromona, uru-chipaya, weenhayek, yawanawa, yuki, yuracaré y zamuco.
  4. ^ «Kids Encyclopedia». Kids.britannica.com. ٨ی شوباتی ٢٠٠٩. لە ٣٠ی ئابی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  5. ^ «The World Factbook – Bolivia». CIA. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣٠ی ئازاری ٢٠١٠ ھێنراوە.
  6. ^ «Bolivia». World Gazetteer. لە ڕەسەنەکە لە ١٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٠ ھێنراوە. ٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  7. ^ ئ ا ب پ «Bolivia». International Monetary Fund. لە ١٧ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
  8. ^ «Distribution of family income – Gini index». The World Factbook. CIA. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی ئابی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی ئابی ٢٠١١ ھێنراوە.
  9. ^ «Human Development Report 2010» (PDF). United Nations. 2011. لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١١ ھێنراوە.