ئەنجومەنی باڵای نیشتیمانیی تورکیا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئەنجومەنی باڵای نیشتیمانی تورکیا
Türkiye Büyük Millet Meclisi
ئاڕم یان لۆگۆ
نیشانەی ئەنجومەنی نیشتیمانی تورکیا
جۆر
جۆرتاک پەرلەمانی
مێژوو
دامەزراندن٢٣ی نیسانی ١٩٢٠ (١٠٤ ساڵ لەمەوبەر) (١٩٢٠-٠٤-23)
جیابوونەوەئەنجومەنی باڵای نیشتیمانی ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی
سەرکردایەتی
نومان کورتولموش، ئاک پارتی
کورسییەکان٦٠٠
درێژی خوول٥ ساڵ
درووشم
بێ مەرج، سەروەری ھی میللەتە
شوێنی کۆبوونەوە
ئەنقەرە، کۆماری تورکیا
ماڵپەر
ئەنجومەنی باڵای نیشتیمانی تورکیا

ئەنجومەنی باڵای نیشتیمانیی تورکیا یان ئەنجومەنی نیشتیمانی گەورەی تورکیا (بە تورکی: Türkiye Büyük Millet Meclisi)، بۆ TBMM کورت کراوەتەوە، یاخود پەرلەمان (بە تورکی: Meclis یان Parlamento)، یەکەم دەسەڵاتی یاسادانان، پەرلەمانی تورکیایە. تاکە دەزگایە کە لەلایەن دەستووری تورکیاوە مافی تەواوی یاسادانانی پێدراوە. لە ٢٣ی نیسانی ١٩٢٠ لە ئەنقەرە لە سەردەمی شەڕی نیشتمانی[ئ] دامەزراوە.[١][٢]

زمانەکان[دەستکاری]

خولەکەکانی پەرلەمان وەردەگێڕدرێنە سەر چوار زمانی عەرەبی، ڕووسی، ئینگلیزی و فەرەنسی، بەڵام بە زمانی کوردی کە دووەم گەورەترین زمانە لە تورکیادا، وەرناگێڕدرێت.[٣] ھەرچەندە ڕێگە بە ھەندێک دەستەواژەی کوردی دەدرێت، بەڵام قسەکردنی تەواو بە زمانی کوردی قەدەغە کراوە.[٤]

لیژنەکان[دەستکاری]

لیژنە تایبەتمەندەکان[دەستکاری]

  1. لیژنەی دادپەروەری (٢٧ ئەندام)[٥]
  2. لیژنەی دەستوور (٢٦ ئەندام)[٦]
  3. لیژنەی ھاوئاھەنگی لەگەڵ یەکێتیی ئەورووپا (٢٧ ئەندام)[٧]
  4. لیژنەی کارە گشتییەکان، ناوچەیی، گواستنەوە و گەشتیاری (٢٦ ئەندام)[٨]
  5. لیژنەی ژینگە (٢٦ ئەندام)[٩]
  6. لیژنەی کاروباری دەرەوە (٢٥ ئەندام)[١٠]
  7. لیژنەی دیجیتاڵ میدیا (١٧ ئەندام)[١١]
  8. لیژنەی داواکارییەکان (١٢ ئەندام)[١٢]
  9. لیژنەی ئاسایش و ھەواڵگری (١٧ ئەندام)[١٣]
  10. لیژنەی کاروباری ناوخۆ (٢٦ ئەندام)[١٤]
  11. لیژنەی پشکنینی مافی مرۆڤ (٢٥ ئەندام)
    1. لیژنەی لاوەکی بۆ پشکنینی ئیسلامۆفۆبیا و ڕەگەزپەرستی (١٠ ئەندام)[١٥]
    2. لیژنەی لاوەکی بۆ پشکنینی مافی سزادراوان و دەستبەسەرکراوان[١٦]
    3. لیژنەی لاوەکی کۆچ (١٠ ئەندام)[١٧]
    4. لیژنەی لاوەکی مافی منداڵان (١٠ ئەندام)[١٨]
  12. لیژنەی یەکسانی بۆ ژنان و پیاوان (٢٦ ئەندام)[١٩]
  13. لیژنەی کۆمپانیا حکوومییەکان (٣٥ ئەندام)[٢٠]
  14. لیژنەی نیشتمانی پەروەردە، ڕۆشنبیری، لاوان و وەرزش (٢٦ ئەندام)[٢١]
  15. لیژنەی بەرگری نیشتمانی (٢٦ ئەندام)[٢٢]
  16. لیژنەی پلاندانان و بوودجە (٣٠ ئەندام)[٢٣]
  17. لیژنەی تەندروستی، خێزان، دامەزراندن و کاروباری کۆمەڵایەتی (٢٧ ئەندام)[٢٤]
  18. لیژنەی پیشەسازی، بازرگانی، وزە، سامانە سروشتییەکان، زانیاری و تەکنەلۆژیا (٢٦ ئەندام)[٢٥]
  19. لیژنەی کشتوکاڵ و دارستان و کاری گوندنشینەکان (٢٦ ئەندام)[٢٦]

لیژنەکانی لێکۆڵینەوەی پەرلەمان[دەستکاری]

ئەم لیژنانە دادەمەزرێن ئەگەر ھەر داواکارییەکی لێکۆڵینەوە بدرێتە سەرۆک و جێگری سەرۆک و وەزیرەکان، و لەلایەن ئەنجومەنی گشتی لە ڕێگەی دەنگدانی شاراوە پەسەند بکرێت.

تێبینییەکان[دەستکاری]

  1. ^ زیاتر بە شەڕی سەربەخۆیی ناسراوە

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "IPU PARLINE database: TURKEY (Türkiye Büyük Millet Meclisi (T.B.M.M)), Presidency". archive.ipu.org. Retrieved 2024-04-04.
  2. ^ https://www.allaboutturkey.com/parliament.html
  3. ^ English, Duvar (2021-05-10). "Turkish parliament offers simultaneous translation into four languages, excludes Kurdish". https://www.duvarenglish.com/turkish-parliament-offers-simultaneous-translation-into-four-languages-excludes-kurdish-news-59082 (بە تورکیی ئەستەمبوڵی). Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: External link in |website= (help)
  4. ^ English, Duvar (2022-07-12). "HDP MP not allowed to speak Kurdish in parliament". https://www.duvarenglish.com/hdp-mp-not-allowed-to-speak-kurdish-in-parliament-news-61603 (بە تورکیی ئەستەمبوڵی). Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: External link in |website= (help)
  5. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-adalet-komisyonu-hakkinda/adalet-komisyonu/f72877d1-b46b-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  6. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-anayasa-komisyonu-hakkinda/anayasa-komisyonu/f72877d1-b46c-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  7. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-avrupa-birligi-uyum-komisyonu-hakkinda/avrupa-birligi-uyum-komisyonu/f72877d1-b47a-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  8. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-bayindirlik-imar-ulastirma-ve-turizm-komisyonu-hakkinda/bayindirlik-imar-ulastirma-ve-turizm-komisyonu/f72877d1-b46a-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  9. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-cevre-komisyonu-hakkinda/cevre-komisyonu/f72877d1-b46d-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  10. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-disisleri-komisyonu-hakkinda/disisleri-komisyonu/f72877d1-b468-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  11. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-dijital-mecralar-komisyonu-hakkinda/dijital-mecralar-komisyonu/f72877d1-b4c7-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  12. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-dilekce-komisyonu-hakkinda/dilekce-komisyonu/f72877d1-b46e-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  13. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-guvenlik-ve-istihbarat-komisyonu-hakkinda/guvenlik-ve-istihbarat-komisyonu/f72877d1-b460-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  14. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-icisleri-komisyonu-hakkinda/icisleri-komisyonu/f72877d1-b46f-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  15. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-icisleri-komisyonu-hakkinda/icisleri-komisyonu/f72877d1-b46f-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  16. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisaskomisyonlariinsanhaklari-alt-komisyon-hukumlu/insan-haklarini-inceleme-komisyonu/f72877d1-b470-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  17. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisaskomisyonlariinsanhaklari-alt-komisyon-goc/insan-haklarini-inceleme-komisyonu/f72877d1-b470-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  18. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisaskomisyonlariinsanhaklari-alt-komisyon-cocuk/insan-haklarini-inceleme-komisyonu/f72877d1-b470-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  19. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/KomisyonUyeleri/kadin-erkek-firsat-esitligi-komisyonu/f72877d1-b499-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  20. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/KomisyonUyeleri/kamu-iktisadi-tesebbusleri-komisyonu/f72877d1-b471-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  21. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-milli-egitim-kultur-genclik-ve-spor-komisyonu-hakkinda/milli-egitim-kultur-genclik-ve-spor-komisyonu/f72877d1-b472-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  22. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-milli-savunma-komisyonu-hakkinda/milli-savunma-komisyonu/f72877d1-b477-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  23. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-plan-ve-butce-komisyonu-hakkinda/plan-ve-butce-komisyonu/f72877d1-b469-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  24. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-saglik-aile-calisma-ve-sosyal-isler-komisyonu-hakkinda/saglik-aile-calisma-ve-sosyal-isler-komisyonu/f72877d1-b475-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  25. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-sanayi-ticaret-enerji-tabii-kaynaklar-bilgi-ve-teknoloji-komisyonu-hakkinda/sanayi-ticaret-enerji-tabii-kaynaklar-bilgi-ve-teknoloji-komisyonu/f72877d1-b474-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  26. ^ www.tbmm.gov.tr https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-tarim-orman-ve-koyisleri-komisyonu-hakkinda/tarim-orman-ve-koyisleri-komisyonu/f72877d1-b476-037b-e050-007f01005610. Retrieved 2024-04-04. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ئەنجومەنی_باڵای_نیشتیمانیی_تورکیا&oldid=1204858»