بۆ ناوەڕۆک بازبدە

بزووتنەوەی سەربەخۆیی کەتەلۆنیا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناڕەزایەتییەکی سەربەخۆییخوازانی کەتەلۆنیا لە مانگی تەممووزی ٢٠١٠

بزووتنەوەی سەربەخۆیی کەتەلۆنیا (بە کەتەلۆنی: independentisme català؛[ئ] ئیسپانی: independentismo catalán) بزووتنەوەیەکی کۆمەڵایەتی و سیاسییە (ڕەگەکانی لە کەتەلۆنیزمەوە سەریھەڵداوە) کە بەدوای سەربەخۆیی کەتەلۆنیا لە ئیسپانیا دەگەڕێت.

سەرەتای خوازیاری جیابوونەوە لە کەتەلۆنیا دەتوانرێت بگەڕێتەوە بۆ بزووتنەوە ناوچەیی و ناسیۆنالیستەکانی ناوەڕاستی سەدەی نۆزدەھەم، کە لەژێر کاریگەری بیرۆکە ڕۆمانسییەکان بوو، و لەو کاتەدا لە ئەورووپادا بڵاوبوونەتەوە. یەکەم پارتی سەربەخۆیی کەتەلۆنی ڕێکخراو «دەوڵەتی کەتەلۆنیا» (Estat Català) بوو، کە لە ساڵی ١٩٢٢ لەلایەن فرانسیس ماکیا دامەزراوە. لە ساڵی ١٩٣١، ئیستات کاتالا و پارتەکانی دیکە، پارتی چەپی کەتەلۆنیایان پێکھێنا (Esquerra Republicana de Catalunya؛ کورت دەکرێتەوە بۆ ERC).[١][٢] ماکیا لە ساڵی ١٩٣١ کۆماری کەتەلۆنی لەناو ئیسپانیادا ڕاگەیاند، دواتر دوای دانوستان لەگەڵ سەرکردەکانی کۆماری دووەمی ئیسپانیا، سەربەخۆیی لە جۆری ئۆتۆنۆمی، لەنێو دەوڵەتی ئیسپانیادا پەسەند کرد. لە کاتی شەڕی ناوخۆییی ئیسپانیادا، ژەنەڕاڵ فرانسیسکۆ فرانکۆ لە ساڵی ١٩٣٨دا سەربەخۆیی خۆسەریی کەتەلۆنیای ھەڵوەشاندەوە. دوا بەدوای مردنی فرانکۆ لە ساڵی ١٩٧٥، پارتە سیاسییەکانی کەتەلۆنیا بە زۆری سەرنجیان لەسەر ئۆتۆنۆمی بوو نەک سەربەخۆیی.[٣][٤]

مێژوو

[دەستکاری]

سەرەتاکان

[دەستکاری]
شانشینییەکانی ئیبیریا لە ساڵی ١٤٠٠

میرنشینی کەتەلۆنیا یەکەیەکی تاجی ئەراگۆن بوو، کە لەلایەن یەکێتی خانەدانیی پارێزگای بارسێلۆنا و شانشینی ئەراگۆن لە ساڵی ١١٣٧ دروست کرا. لە کۆتایی سەدەی پازدەھەمدا، ئەراگۆن لەگەڵ تاجی کاستێلا یەکیگرت و ئەو وڵاتەی پێکھێنا کە دواتر بوو بە شانشینی ئیسپانیا. لە ساڵی ١٦٤٠ لە کاتی جەنگی سی ساڵە و شەڕی فەرەنسا و ئیسپانیا، جووتیارانی کەتەلۆنیا ڕاپەڕین و شەڕی دروێنەکارانیان دەستپێکرد. ساڵی دواتر حکوومەتی کەتەلۆنیا جیابووەوە و سەربەخۆیی میرنشینەکەی دامەزراند و بانگەوازی فەرەنسای کرد بۆ پاراستنی؛ دوای ١٠ ساڵ لە شەڕ، دەسەڵاتی پاشایەتی ئیسپانیا لە ساڵی ١٦٥٢دا ھێرشی بەرپەرچدانەوەی کرد و بارسێلۆنا و سەرجەم کەتەلۆنیای وەرگرتەوە، جگە لە ڕۆسیلۆن کە لەلایەن فەرەنسییەکانەوە لکێندرا بوو بە فەڕەنساوە، بەڵام کەتەلۆنیا بوونی خۆی پاراست.[٥][٦]

پرسە ناوخۆیییەکان بۆ سەربەخۆیی

[دەستکاری]
ناڕەزایەتی گەلی کەتەلۆنیا لە ساڵی ٢٠١٠ لە شەقامەکانی بارسێلۆنا

دوای ھەڵبژاردنەکانی ساڵی ٢٠٠٣، پارتی ناسیۆنالیستی میانڕەو (Convergència i Unió؛ کورتکراوە: CiU) کە لە ساڵی ١٩٨٠ەوە حوکمڕانی کەتەلۆنیای دەکرد، دەسەڵاتی لەدەستدا لەلایەن ھاوپەیمانییەکی پارتە چەپەکانەوە کە لە پارتە سۆسیالیستەکانی کەتەلۆنیا (PSC) پێکھاتبوو و لایەنگری سەربەخۆیی بوون، ئەوانیش پارتی چەپی کەتەلۆنیا (ERC) و ھاوپەیمانییەکی چەپی دوور‒سەوز (ICV–EUiA)، بە سەرۆکایەتی پاسکال ماراگال دەسەڵاتیان لێ وەرگیرا؛ حکوومەت ڕەشنووسی یاسای نوێی سەربەخۆیی بەرھەمھێنا، کە لەلایەن CiU پشتگیری کرا و لەلایەن پەرلەمانەوە بە زۆرینەی دەنگ پەسەندکرا،[٧] پاشان ڕەشنووسی یاساکە دەبوو لەلایەن پەرلەمانی ئیسپانیاوە پەسەند بکرێت، کە دەتوانێت گۆڕانکاری بکات؛ ئەوەشی کرد، بڕگەکانی تایبەت بە دارایی و زمانەکەی لابرد و وتارێکیش کە تێیدا ھاتبوو کە کەتەلۆنیا نەتەوەیە.[٨] کاتێک پەیڕەوی ناوخۆی ھەموارکراو لە ١٨ی حوزەیرانی ٢٠٠٦ خرایە ڕیفراندۆمەوە، یەکێتی ئەورووپا بە ناڕەزایەتی خۆی داوای دەنگدانی «نا»ی کرد. یاساکە پەسەند کرا، بەڵام ڕێژەی بەشداریکردن تەنھا ٤٨٫٩٪ بوو.[٩] لە ھەڵبژاردنەکانی دواتردا ھاوپەیمانی چەپ گەڕایەوە سەر دەسەڵات، ئەمجارەیان بە سەرکردایەتی خۆسێ مۆنتیلا بوو.[٧]

پشتیوانی کۆمەڵەی شارەوانییەکان بۆ سەربەخۆیی

ڕیفراندۆمی ٢٠١٤

[دەستکاری]
ئارتور ماس و ئۆریۆل جونکێراس، لە کاتی واژوو کردنی ڕێککەوتنی بەڕێوەبەردن ٢٠١٢–٢٠١٦ لە ١٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢

ماس، سەرۆکی پارتی ERC ئۆریۆل جونکێراس ڕێککەوتنێکیان واژوو کرد کە بەھۆیەوە ERC پشتگیری لە CiU دەکات لە پرسەکانی سەروەری کەتەلۆنیا، لەکاتێکدا لە بابەتەکانی تردا لەوانەیە دژی بێت. ھەردوو سەرکردەکە بەیاننامەی سەروەری و مافی بڕیاردانی گەلی کەتەلۆنیایان داڕشت، کە لەلایەن پەرلەمانەوە لە یەکەم دانیشتنیدا لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠١٣ پەسەند کرا. لە بەیاننامەکەدا ھاتووە کە «گەلی کەتەلۆنیا بە ھۆکاری مافی دیموکراسی سروشتی، بابەتێکی سیاسی و یاسایی سەروەریان ھەیە، گەل مافی خۆیەتی بڕیار لە داھاتووی سیاسی خۆی بدات».[١٠]

حکوومەتی ئیسپانیا بەیاننامەکەی ڕەوانەی دادگای دەستووری ئیسپانیا کرد کە لە مانگی ئازاری ٢٠١٤ بڕیاریدا کە ڕاگەیاندنی سەروەری ھەرێمەکە نادەستوورییە؛ بەڵام دادگا مافی بڕیاردانی ڕەت نەکردەوە، بەو پێیەی ئەو مافە مەرج نییە بە مانای سەروەری یان چارەنووسی خۆنووسین بێت.[١١][١٢]

لە ١١ی ئەیلوولی ٢٠١٣، بە مەزەندەکردن یەک ملیۆن و ٦٠٠ ھەزار خۆپیشاندەر زنجیرەیەکی مرۆیییان پێکھێنا بە ناوی «ڕێگای کەتەلۆنی»، لە سنووری فەرەنسا تا سنووری ناوچەیی لەگەڵ ڤالێنسیا.[١٣]

مانگی دواتر، پارتەکانی CiU ,ERC ,ICV-EUiA و CUP ڕێککەوتن لەسەر ئەنجامدانی ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤، و کە دوو پرسیار دەکات: "ئایا دەتەوێت کەتەلۆنیا ببێتە وڵاتێک؟" و (ئەگەر بەڵێ) "ئایا دەتەوێت ئەم دەوڵەتە سەر بەخۆی بێت؟".[١٤] خۆپیشاندانێکی جەماوەری دیکە بەناوی ڕێگای کەتەلۆنی ٢٠١٤ لە ١١ی ئەیلوولی ٢٠١٤ بەڕێوەچوو، کاتێک خۆپیشاندەران بە ڕەنگی کەتەلۆنی زەرد و سوورەوە دوو ڕێگای بارسێلۆنایان پڕکردەوە، تا بەشداری لە ھەڵبژاردنەکاندا بکەن.[١٥] دوا بەدوای بڕیارەکەی دادگای دەستووری، حکوومەتی کەتەلۆنیا دەنگدانەکەی گۆڕی بۆ «پرۆسەی بەشداریی ھاووڵاتیان» و ڕای گەیاند کە لەلایەن خۆبەخشانەوە سەرپەرشتی دەکرێت.[١٤] حکوومەتی ئیسپانیا جارێکی دیکە تانەیەکی لە دادگای دەستووری دا و دادگای دەستووریش پرۆسەکەی ھەڵپەسارد تا تانەدانەکە، بەڵام دەنگدانەکە بەرەو پێشەوە چوو،[١٦] ئەنجامەکەی ٨١٪ دەنگی بەڵێ بوو، بەڵام ڕێژەی بەشداریکردن تەنھا ٤٢٪ بوو، کە ئەو ڕێژە کەمەی بەشداریکردن وەک دژایەتی سەربەخۆیی و ڕیفراندۆم سەیر دەکرا.[١٧] دواتریش تۆمەتی تاوانکاری لە دژی ماس و کەسایەتییەکانی دیکەی کەتەلۆنیا درا، بەھۆی سەرپێچیکردن لە فەرمانەکانی دادگا.[١٦]

گردبوونەوەی لایەنگرانی ڕیفراندۆم، ١١ی حوزەیرانی ٢٠١٧

لە مانگی حوزەیرانی ٢٠١٥دا، ئەنجومەنی وەزیران لە ئەنجامی ناکۆکی نێوان پارتە پێکھێنەرەکان، پرۆسەی سەربەخۆیی ھەڵوەشایەوە.[١٨][١٩] لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥، پەرلەمان بڕیارێکی پەسەند کرد و دەستپێکردنی پرۆسەی سەربەخۆیی ڕاگەیاند، کە لەلایەن CUP پێشنیار کرابوو.[٢٠] لە بەرامبەردا، ماریانۆ ڕاخۆی، سەرۆکوەزیرانی ئیسپانیا ڕای گەیاند، «دەوڵەت ھەر میکانیزمێکی دادوەری و سیاسی لەبەردەستدایە کە لە دەستوور و یاساکاندا ھاتووە، بۆ بەرگریکردن لە سەروەری گەلی ئیسپانیا و بەرژەوەندی گشتیی ئیسپانیا بەکاری دەھێنین». دوای دانوستانە درێژخایەنەکانی نێوان پارتی بەڕێوەبەری سەربەخۆیی و یەکێتی ئەورووپا، ماس لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠١٦دا کارلێس پویگدیمۆنتی وەک سەرۆک وەزیرانی کەتەلۆنیا جێگیر کرد. پویگدیمۆنت لە کاتی سوێندخواردنی پۆستەکەیدا، سوێندی دڵسۆزی بۆ پاشا و دەستووری ئیسپانیا لابرد، کە یەکەم سەرۆکی کەتەلۆنیایە ئەو کارە بکات.[٢١]

ڕیفراندۆمی ٢٠١٧ و ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی و ھەڵبژاردنی نوێ

[دەستکاری]
سەرۆکی کەتەلۆنیا کارلێس پویگدیمۆنت و زیاتر لە ٧٠٠ سەرۆکی شارەوانی کەتەلۆنیا کۆبوونەوە بۆ پشتگیریکردن لە گشتپرسی سەربەخۆیی، ئەیلوولی ٢٠١٧

لە کۆتایی مانگی ئەیلوولی ٢٠١٦، پویگدیمۆنت بە پەرلەمانی ڕاگەیاند کە لە نیوەی دووەمی مانگی ئەیلوولی ٢٠١٧، بە ڕەزامەندی دامەزراوەکانی ئیسپانیا یان بەبێ ڕەزامەندی، ڕیفراندۆمێکی پابەندکەر بۆ سەربەخۆیی بەڕێوەدەچێت.[٢٢] پویگدیمۆنت لە حوزەیرانی ٢٠١٧ ڕای گەیاند کە ڕیفراندۆم لە ١ی تشرینی یەکەم ئەنجام دەدرێت و پرسیارەکەش ئەوە دەبێت کە "ئایا دەتەوێت کەتەلۆنیا ببێتە دەوڵەتێکی سەربەخۆ لە شێوەی کۆماردا؟" حکوومەتی ئیسپانیا لە وەڵامدا ڕای گەیاند "ئەو ڕیفراندۆمە ئەنجام نادرێت چونکە نایاسایییە".[٢٣]

لە ئەگەری ئەوەی ڕیفراندۆمەکە ڕوویدا و دەنگی زۆرینەی "بەڵێ" ھەبوو، بەبێ ئەوەی پێویست بە کەمترین ڕێژەی بەشداریکردن بکات؛ ئەمە لەلایەن پەرلەمانی کەتەلۆنیا لە دانیشتنێکدا لە ٦ی ئەیلوولی ٢٠١٧ پەسەندکرا،[٢٤][٢٥][٢٦] لایەنە ئۆپۆزسیۆنەکان ناڕەزایەتیان دەربڕی بەرامبەر بەو پڕۆژەیاسایە و بە «لێدانێک لە دیموکراسی و پێشێلکردنی مافەکانی ئۆپۆزسیۆن» ناویان برد، و بەر لە دەنگدانەکە دەست لەکار کێشانەوەیان ڕاگەیاند.[٢٧] لە ٧ی ئەیلوولدا پەرلەمانی کەتەلۆنیا «یاسای گواستنەوە»ی دەرکرد، بۆ دابینکردنی چوارچێوەیەکی یاسایی تا پەسەندکردنی دەستوورێکی نوێ، دوای ناڕەزایەتی ھاوشێوە و وازھێنانێکی دیکە لەلایەن لایەنە ئۆپۆزسیۆنەکانەوە،[٢٨][٢٩] ھەر لەو ڕۆژەدا، لە ٧ی ئەیلوول، دادگای دەستووریی ئیسپانیا یاسای ٦ی ئەیلوولی ھەڵپەسارد، ڕاگەیاندنی ئەوەی دەکرد کە پێشێلکردنی دەستووری ئیسپانیایە، بەو مانایەی کە ڕیفراندۆمەکە بە شێوەیەکی یاسایی ناتوانێت لە ١ی تشرینی یەکەمدا بەڕێوە بچێت.[٣٠][٣١] دواجار یاساکە لە ١٧ی تشرینی یەکەم[٣٢] بە پووچەڵ ڕاگەیەندرا و ھەروەھا بەپێی پەیڕەوی ناوخۆی کەتەلۆنیا نایاسایییە چونکە پێویستی بە زۆرینەی دوو لەسەر سێی پەرلەمانی کەتەلۆنیا ھەیە بۆ ھەر گۆڕانکارییەک لە پێگەی کەتەلۆنیا.[٣٣][٣٤][٣٥]

حکوومەتی نیشتمانی ئیسپانی دەستی بەسەر کاغەزی دەنگدان و مۆبایلەکاندا گرت و ھەڕەشەی غەرامەکردنی ئەو کەسانەی کرد کە بنکەکانی دەنگدانیان تێدا جێگیرکردووە تا ٣٠٠ ھەزار یۆرۆ، وێب سایتەکانی داخست و داوای کرد گووگڵ ئامێری دۆزینەوەی شوێنی دەنگدان لە فرۆشگای ئەپەکانی ئەندرۆید لاببات.[٣٦] پۆلیس لە سەرجەم ئیسپانیاوە نێردرا بۆ سەرکوتکردنی دەنگدان و داخستنی شوێنەکانی دەنگدان.[٣٧] بەشێک لە ڕێکخەرانی ھەڵبژاردن دەستگیرکران، لەنێویاندا بەرپرسانی کابینەی کاربەڕێکەری کەتەلۆنیا، لەکاتێکدا ناڕەزایەتی و خۆپیشاندانەکانی سەر شەقامەکان گەورەتر بوون.[٣٨]

پشتیوانی بۆ سەربەخۆیی

[دەستکاری]

ھەڵبژاردنی ناوچەیی کەتەلۆنیا، دەستوور و ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی

[دەستکاری]
پەرەسەندنی دەنگی سەربەخۆیی لە ھەڵبژاردنە ناوچەیییەکانی کەتەلۆنیا[٣٩]
قۆناغی
پرۆسە سیاسییەکان 		دەنگی
پشتیوانان لە سەربەخۆیی 		٪ لایەنگری سەربەخۆیی
(دەنگی دروست) 		سەرژمێری دەنگە
ڕەواکان 		ڕێژەی بەشداریکردن حیزبە سیاسییەکان
لایەنگرانی سەربەخۆیی 		لێدوانەکان
٢٠٠٦ ٢٨٢ ھەزار و ٦٩٣ ١٤٫٠ ٥٬٣٢١٬٢٧٤ ٢٬٩٠٨٬٢٩٠ ٥٤٫٧٪ ERC (٤١٦٫٣٥٥) CiU (٩٣٥٫٧٥٦) و ICV (٣١٦٫٢٢٢) لایەنگری سەربەخۆیی بوون
٢٠١٠ ٣٦٨ ھەزار و ٣٧٩ ١٢٫١ ٥٬٣٦٣٬٦٨٨ ٣٬٠٣٨٬٦٤٥ ٥٦٫٧٪ ERC (٢١٩٫١٧٣)، SI (١٠٢٫٩٣١)، RI (٣٩٫٨٣٤)، CAT (٦٫٤٥١) CiU (١٫٢٠٢٫٨٣٠)، ICV (٢٣٠٫٨٢٤)
٢٠١٢ ٦٨٧ ھەزار و ٧٨٤ ١٩٫٢ ٥٬٤١٣٬٨٦٨ ٣٬٥٨٢٬٢٧٢ ٦٦٫٢٪ ERC–CatSí (٤٩٦٬٢٩٢)، CUP (١٢٦٫٤٩٥)، SI (٤٦٫٨٣٨)، پیراتا. CAT (١٨٫٢١٩) CiU (١٫١١٦٫٢٩٠)، ICV (٣٧٩٫٣٠٥) و PSC (٥٢٤٫٧٠٧)[٤٠][٤١] لە بەرژەوەندی گشتپرسین
٢٠١٥ ١٬٩٦٦٬٨٣٥ ٤٨٫١ ٥٬٥١٠٬٨٥٣ ٤٬٠٩٢٬٣٤٩ ٧٤٫٣٪ جونتس PelC (١٫٦٢٨٫٧١٨) CDC, ERC, (Demócratas de Cataluña, MES), CUP (٣٣٧٫٧٩٤)، پیراتا، CAT (327) CiU پێش ھەڵبژاردنەکانی ھەرێمەکە ھەڵوەشایەوە و CDC و UDC جێھێشت.
یەکخرا، کە لایەنگری گشتپرسی بوو
٢٠١٧ ٢٬٠٧٩٬٣٤٠ ٤٧٫٧ ٥٬٥٥٤٬٤٥٥ ٤٬٣٥٧٬٣٦٨ ٧٨٫٤٪ JxCAT (٩٤٨٫٩٣٣)، ERC–CatSí (٩٣٤٫٨٦١)، CUP (١٩٥٫٢٤٦) پۆدێم-کاتکۆمۆ (٣٢٦٫٣٦٠) لە بەرژەوەندی گشتپرسی
٢٠٢١ ١٬٤٥٨٬٩٥٠ ٥١٫٣ ٥٬٦٢٣٬٩٦٢ ٢٬٨٤٣٬٨٨٦ ٥٠٫٦٪ ERC (٦٠٥٫٥٢٩)، JxCAT (٥٧٠٫٧٣٣)، CUP- G (١٨٩٫٨١٤)، PdeCAT (٧٧٫٢٠٥)، سەرەتایییەکان (٦٬٠٠٦)، FNC (٥٫٠٠٨)، PNC (٤٫٦١٠) ECP–PEC (١٩٥٫٤٦٢) لە بەرژەوەندی گشتپرسی

ئەمانەش ببینە

[دەستکاری]

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ EuroEFE (١٨ی ئایاری ٢٠٢١). «Pro-independence parties form regional government in Catalonia». www.euractiv.com (بە ئینگلیزیی بریتانیایی). لە ٣٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
  2. ^ «Catalan Independence». CIRSD. لە ٣٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
  3. ^ Gorvett، Jonathan (١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٤). «Catalonia Can't Quit Madrid». Foreign Policy (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٣٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
  4. ^ «'We have no fear': 450,000 rally against Spain takeover». Al Jazeera (بە ئینگلیزی). لە ٣٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
  5. ^ Guibernau، Montserrat (2004). Catalan Nationalism: Francoism, Transition and Democracy. Routledge. p. 30. ISBN 978-1-134-35326-2. لە 27 May 2016 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 11 October 2016 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |archive-date= (یارمەتی)
  6. ^ «Catalonia, Revolt of (1640–1652)». Encyclopedia.com. لە ١٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
  7. ^ ئ ا Cuadras Morató، Xavier (2016). «Introduction». لە Cuadras Morató، Xavier (ed.). Catalonia: A New Independent State in Europe?: A Debate on Secession Within the European Union. Routledge. p. 12. ISBN 978-1-317-58055-3. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  8. ^ Crameri، Kathryn (2014). 'Goodbye, Spain?': The Question of Independence for Catalonia. Sussex Academic Press. p. 39. ISBN 978-1-78284-163-0. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  9. ^ Crameri (2014), p. 40
  10. ^ Crameri (2014), p. 50
  11. ^ Moodrick-Even Khen، Hilly (2016). National Identities and the Right to Self-Determination of Peoples. BRILL. p. 49. ISBN 978-9004294332. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  12. ^ «Sentencia del Tribunal Supremo» (PDF). Tribunal Constitucional de España. ٢٥ی ئازاری ٢٠١٤. لە ٢٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  13. ^ Crameri (2014), p. 52
  14. ^ ئ ا Guinjoan and Rodon (2016), p. 36
  15. ^ «Eying Scotland, Spain Catalans seek secession vote». Washington Examiner. Associated Press. 11 September 2014. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  16. ^ ئ ا Field، Bonnie N. (2015). «The evolution of sub-state nationalist parties as state-wide parliamentary actors: CiU and the PNV in Spain». لە Gillespie، Richard (ed.). Contesting Spain? The Dynamics of Nationalist Movements in Catalonia and the Basque Country. Routledge. p. 117. ISBN 978-1-317-40948-9. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  17. ^ Duerr، Glen M. E. (2015). Secessionism and the European Union: The Future of Flanders, Scotland, and Catalonia. Lexington Books. p. 108. ISBN 978-0-7391-9085-2. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  18. ^ Heller، Fernando (22 July 2015). «Catalan separatists send shudders through Madrid». EurActiv. لە ڕەسەنەکە لە 5 October 2016 ئەرشیڤ کراوە. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  19. ^ Buck، Tobias (27 September 2015). «Independence parties win in Catalonia but fall short of overall victory». Financial Times. لە ڕەسەنەکە لە 20 December 2016 ئەرشیڤ کراوە. لە 8 December 2016 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  20. ^ Buck، Tobias (9 November 2015). «How the Catalonia vote will ramp up tensions with Madrid». Financial Times. لە ڕەسەنەکە لە 9 April 2017 ئەرشیڤ کراوە. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  21. ^ Simms، Brendan (25 April 2016). «The Catalan cauldron: The prospect of the break-up of Spain poses yet another challenge to Europe». New Statesman. لە ڕەسەنەکە لە 4 October 2016 ئەرشیڤ کراوە. لە 10 October 2016 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  22. ^ Berwick، Angus (28 September 2016). «Catalonia to hold independence referendum with or without Spain's consent». Reuters. لە ڕەسەنەکە لە 11 October 2016 ئەرشیڤ کراوە. لە 10 October 2016 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  23. ^ «Tensions grow in Spain as Catalonia independence referendum confirmed». Telegraph. 9 June 2017. لە ڕەسەنەکە لە 10 June 2017 ئەرشیڤ کراوە. لە 17 June 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  24. ^ «Catalonia to hold independence vote despite anger in Madrid». The Guardian. ٦ی ئەیلوولی ٢٠١٧. لە ٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە. The Catalan government has not set a threshold for minimum turnout, arguing the vote will be binding regardless of the level of participation.
  25. ^ Jones، Sam (١٠ی ئەیلوولی ٢٠١٧). «Catalans to celebrate their national day with independence protests». Theguardian.com. لە ١٨ی ئەیلوولی ٢٠١٧ ھێنراوە.
  26. ^ «Catalonia's parliament approves law aimed at independence from Spain». EFE. 7 September 2017. لە 14 October 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  27. ^ Spongenberg، Helena (7 September 2017). «Catalan authorities call independence vote». EUobserver. لە 23 October 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  28. ^ «Catalan Parliament passes transition law». Catalan News. 8 September 2017. لە 23 October 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  29. ^ «Catalan Parliament Passes Bill to Secede from Spain at 1 a.m. , after Second Marathon Day in Chamber». The Spain Report. 8 September 2017. لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە 23 October 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  30. ^ «Spain's constitutional court suspends Catalan referendum law: court source». Reuters. 7 September 2017. لە 14 October 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  31. ^ «Spain Catalonia: Court blocks independence referendum». BBC News. 8 September 2017. لە 7 October 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  32. ^ «Spain just declared Catalan referendum law void». The Independent. 17 October 2017. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  33. ^ «Catalonia plans an independence vote whether Spain lets it or not». The Economist.
  34. ^ «Catalan independence referendum». The Daily Star. 10 October 2017. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  35. ^ Ríos، Pere (6 September 2017). «Las diez claves de la ley del referéndum de Cataluña». El País. لە 30 September 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  36. ^ Burgen، Stephen (30 September 2017). «Catalonia riven with tension as referendum day arrives». Guardian. لە 22 October 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  37. ^ Isa Soares, Vasco Cotovio and Laura Smith-Spark, Catalonia on collision course as banned referendum nears, CNN, 29 September 2017
  38. ^ Camila Domonoske, Spanish Police Detain Catalan Politicians Ahead Of Independence Vote, NPR, 20 September 2017
  39. ^ Election data obtained from the website of Instituto de Estadística de Cataluña
  40. ^ «Eleccions al Parlament de Catalunya 2012» (PDF). Programa Electoral PSC: 9. 2012. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٥ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 November 2019 ھێنراوە. {{cite journal}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  41. ^ Font، Marc (٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩). «L'evolució del PSC: d'incloure el "dret a decidir" al programa electoral a aplaudir que es condemnin els "referèndums il·legals"».


ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگەکانی <ref> بۆ گرووپێک بەناوی «kurdish-alpha» ھەن، بەڵام ھیچ تاگێکی ھاوتای <references group="kurdish-alpha"/> نەدۆزرایەوە

وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=بزووتنەوەی_سەربەخۆیی_کەتەلۆنیا&oldid=1348911»