٢٢ی تشرینی یەکەم
٢٢ی تشرینی یەکەم ٢٩٥ـەم ڕۆژی ساڵە، (٢٩٦ـەم لە ساڵە پڕەکاندا) لە ڕۆژژمێری گرێگۆریدا، ٧٠ ڕۆژی ماوە بۆ کۆتایی ساڵ
ڕووداوەکان[دەستکاری]
پێش ١٦٠٠ زاین
٧٩٤ – ئیمپراتۆر کانمو پایتەختی ژاپۆنی گواستەوە بۆ هیان کیۆ (ئێستا کیۆتۆ).
٩٠٦- ئەحمەدی قەیغلاغ هێرشێک دەکات بۆ سەر ئیمپراتۆریەتی بیزانس و٤ بۆ ٥ هەزار دیل دەگرن
١٣٨٣– هێڵی نێری ماڵی بورگوندی پورتوگالی بە مردنی شا فێرناندۆ لەناودەبرێت، تەنها کچەکەی بەیتریس بەجێ هێشت بانگەشەی ڕکابەرەکان دەست دەکەن بە ماوەیەک لە شەڕی ناوخۆ و بێئاگایی.
١٦٠١ تا ١٩٠٠ زاین
١٦٣٣ – خانەخەتی مینگ شکست بە کۆمپانیای هیندی ڕۆژهەڵاتی هۆڵەندی دەدات.
١٧٠٧ - چوار کەشتی دەریایی بەریتانی بە هۆی هەڵەی گەڕانەوە لە سەر ئایسلی سیسیلی زەوی بەڕێوەدەبەن لە وەڵامدا، یەکەم یاسای درێژی لە ساڵی١٧١٤ دا دەرکراوە.
١٧٢١ – ئیمپراتۆریەتی ڕووسیا لەلایەن تزار پیتەر یەکەمەوە بڵاودەکرێتەوە دوای شکستەکەی سوید لە جەنگی باکووری گەورەدا.
١٧٣٠ – دروستکردنی کاناڵی لادۆگا تەواو بوو.
١٧٤٦ – کۆلێژی نیو جێرسی (دواتر ناوی زانکۆی پرینستۆن) نامەی خۆی وەردەگرێت.
١٧٧٧ – جەنگی شۆڕشگێڕی ئەمریکی: بەرگریکارانی ئەمریکی فۆرت مێسەر لەسەر ڕووباری دلاوەر دووبارە هێرشی هێسیان کردەوە لە شەڕی بانکی سووردا.
١٧٨٤– ڕووسیا لە دوورگەی کۆدیاک، ئالاسکا کۆلۆنی دۆزیەوە.
١٧٩٠ – باکوری ڕۆژئاوای شەڕی هیندی: هێزەکانی ئەمریکای ڕەسەن شکست بە ئەمریکا دێن، کە کۆتایی بە هەڵمەتی هەرمار هێنا
١٧٩٧– ئەندرێ ژاک گارنەرین یەکەم بازدانی پاراشوت تۆمارکراو دەکات، لە هەزار مەتر (٣٢٠٠پێ) لە سەرووی پاریسەوە.
١٨٣٦ – سام هۆستن وەک یەکەم سەرۆک کۆماری تەکساس کرایەوە.
١٨٤٤ – میلەریتس، شوێنکەوتوانی وتەبێژی باپتیست ویلیام میلەر پێشبینی کۆتایی جیهان دەکەن لە هاوەڵی لەگەڵ دووەم یادی مەسیح. ڕۆژێکی دوایی بە نائومێدییەکی گەورە ناسراوە.
١٨٧٥ – یەکەم گرێدانی تەلەگرافی لە ئەرجەنتین
١٨٧٩ – بەکارهێنانی فیڵمێنتێک لە دێسکەی کاربۆنیزە، تۆماس ادیسۆن یەکەم گڵۆپی ڕوناکی کارەبایی کرداری تاقی دەکاتەوە (٢/١٣١کاتژمێر دەخایەنێت پێش سوتانی دەرەوە).
١٩٠١ تا ئێستا
١٩١٠- هاولی هارڤی کریپن (یەکەم تاوانبار کە بە هاوکاری ڕادیۆ دەستگیر دەکرێت) بە تاوانی ژەهراویکردنی هاوسەرەکەی تۆمەتبار دەکرێت
١٩٢٣ - کودەتاچی شاهانەی لیۆناردۆپۆلۆس –گەرگالیدیس شکست دەهێنێت لە یۆنان، پاشایەتی بێ دەسەڵات دەکات و ڕێگا خۆش دەکات بۆ دامەزراندنی کۆماری دووەمی هێلینی.
١٩٤١ – جەنگی جیهانی دووەم: ئەندامی بەرگری فەرەنسی گای موکوێت و ٢٩ بارمتی دیکە لە لایەن ئەڵمانیەکانەوە لە سێدارە دەدرێن بە تۆڵەی مردنی ئەفسەرێکی ئەڵمانی.
١٩٤٣ – جەنگی جیهانی دووەم: لە دووەمین هێرشی ئاگرکوژێنەوە بۆ سەر ئەڵمانیا، ڕافیز هێرشی ئاسمانی بۆ سەر شارۆچکەی کاسێل ئەنجام دەدات و بەهۆیەوە هەزار کەسی کوژران و ١٥٠ هەزار ئاوارە بوون
١٩٤٦ - زیاتر لە ٢٢٠٠ ئەندازیار و تەکنیککار لە ڕۆژهەڵاتی ئەڵمانیاوە ناچارن لەگەڵ خێزان و کەلوپەلەکانیان ڕاگواستنەوە بۆ یەکێتی سۆڤیەت
١٩٤٧ - ململانێی کەشمیر لە نێوان هیندستان و پاکستان دەست پێدەکات، کە دوای دابەشکردنی هیندستان دەستی پێکردوە
١٩٦٤ - لیژنەیەکی پەرلەمانی هەموولایەنە ئەو دیزاینە دیاری دەکات کە دەبێتە ئاڵای فەڕمی نوێی کەنەدا.
١٩٧٥ – ڤینرا ٩ ئەرکی بۆشایی بێفڕەوانی سۆڤیەت لە ڤینۆس نیشتەوە.
٢٠٠٥ – گەردەلوولی گەرمەسیری ئەلفا لە حەوزی ئەتڵەسی، وەرزی گەردەلوولی ئەتڵەسی ٢٠٠٥ کرد بە چالاکترین وەرزی گەردەلوولی ئەتڵەسی تا وەرزی ٢٠٢٠ پێشی گرت.
٢٠٠٦ – پێشنیاری فراوانکردنی کاناڵی پاناما لەلایەن 77.8٪ ی دەنگدەران لە ریفراندۆمێکی نەتەوەیی پەسەند کراوە.
لە دایکبوونەکان[دەستکاری]
١٥١١– ئارسموس رینهۆڵد، ئەستێرەناسی ئەڵمانی و ماتماتیکزان
١٥٥٩– ژاک سیرمۆند، زانای فەڕەنسی
١٥٨٧– یواخیم یونگیس، ماتماتیکزان و فەیلەسوفی ئەڵمانی
١٦٥٩- جۆرج ئێرنست ستاهل، کیمیازان و پزیشکی ئەڵمانی
١٧٤٩ - کۆرنلیس ڤان دێر ئەی، مێژوونووس و کتێبفرۆشی هۆڵەندی
١٨١٨ – لێکۆنت دو لیسلی شاعیر و نووسەری فەڕەنسی
١٨٤٣ – جەیمس ستراچان- دەیڤدسۆن، زانای کلاسیکی ئینگلیزی، بەڕێوەبەری ئەکادیمی، وەرگێڕ و نووسەر
١٨٤٤ - سارا بێرنهارت، ئەکتەر و بەڕێوەبەری فەرەنسی
١٨٧٠ - ئیڤان بونین، نووسەر و شاعیری ڕووسی، خەڵاتی نۆبڵی
١٨٧٠ - پەروەرد ئەلفرێد دۆگلاس، نووسەر و شاعیری ئینگلیزی
١٨٧٣ - ڕاما تیرتە، فەیلەسوف و پەروەردەکاری هیندی
١٨٧٥– دەیڤد ڤان ئیمبدن، ئابووریناس و سیاسەتمەداری هۆڵەندی
١٨٨١ - کلینتۆن دەیڤسۆن، فیزیکزان و ئەکادیمی ئەمریکی، خەڵاتی نۆبڵی بردە
١٨٨١- کارل بێرنهارد زوپەریتز، جیۆفیزیکزان و بومەلەرزەی ئەڵمانی
١٨٨٧– جۆن ڕید، ڕۆژنامەنووس و شاعیری ئەمریکی
١٨٩٣ - ئێرنست ئۆپیک، ئەستێرەناسی ئیستۆنی و ئەستێرەناسی
١٨٩٨- داماسۆ ئەلۆنسۆ، شاعیر و فیلۆلۆجی ئیسپانی
١٨٩٩ - سالارروێ، نوسەر و شێوەکاری سالڤادۆران
١٩٠٠ - ئەشفەقولە خان، چالاکوانی هیندی
١٩٠٣ – جۆرج وێڵز بێدل، زانای جیناتیکی ئەمریکی و ئەکادیمی، خەڵاتی نۆبڵی بردە
١٩٠٤ - کارل گوث جانسکی، فیزیکزان و ئەندازیاری ڕادیۆ ئەمریکی
١٩٠٦ – ئاوریلیۆ بالدۆر، ماتماتیکزان و پارێزەری کوبا
١٩١٩ - دۆریس لیزین، ڕۆماننووس، شاعیر، شانۆنووس
١٩٢٠ - تیمۆسی لیاری، دەروونناس و نووسەری ئەمریکی
١٩٢١ - ئەلێکساندەر کرۆنرۆد، ماتماتیکزان و زانای کۆمپیوتەری ڕووسی
١٩٢٩ – لیڤ یاشین، تۆپی پێی ڕووسی
١٩٣٠ – ئیستێلا دی کارلۆتۆ، چالاکوانی مافی مرۆڤی ئەرجەنتین 1 ١٩٣١ - ئان یاسا، ئەفسەری پۆلیسی ئەمریکی و نووسەر
١٩٣٦ – جۆن بلاشفۆرد- سنێل، سەربازی ئینگلیزی، نووسەر و دۆزەرەوە
١٩٣٦ – پیتەر کوک، ئەندازیاری ئینگلیزی و ئەکادیمی
١٩٣٨ - کریستۆفەر لۆید ، ئەکتەری ئەمریکی
١٩٣٩ - ژان پیەر دستویلیرس، شاعیر و ڕەخنەگری فەڕەنسی
١٩٤١ - ئەهمەتی مێتی ئیشیکارا، جیۆفیزیکزانی تورک و زانای بوومەلەرزە 1 ١٩٤٦ – دیپاک چوپرا، پزیشک و نوسەری هیندی ئەمریکی
١٩٤٦– کێلڤین ماکنزی، ڕۆژنامەنووس ئینگلیزی
١٩٤٨ – دێبی ماکۆمبەر، نووسەری ئەمریکی
١٩٤٩ - ستیڤ باترز گۆرانیبێژ و گۆرانی بێژ و گیتارژەن و ئەکتەری ئەمریکی
١٩٤٩ – ئارسێن وێنگەر، تۆپی پێی فەرەنسی و بەڕێوەبەر
١٩٥٢ - جیف گۆلبوم ئەکتەری ئەمریکی .
١٩٥٤– گراهام جۆیس، نووسەر و مامۆستای ئینگلیزی
١٩٦٥ – ئەی ئێل کەنەدی، کۆمیدی سکۆتلەندی، ڕۆژنامەنووس و نووسەر
١٩٦٥ – ئۆتس سمیث، یاریزانی تۆپی پێی ئەمریکی و ڕاهێنەر
١٩٨٦ - کارا لانگ، تۆپی پێی کەنەدی
١٩٩٠– نیکۆلاس فرانسیلا، ئەکتەری ئەرجەنتین ر
مردنەکان[دەستکاری]
٢٠١٦ – ستیڤ دیلۆن، هونەرمەندی کتێبی کۆمیدی بەریتانی
٢٠١٦ – شێری ئێس تیپەر، نووسەری ئەمریکی
٢٠١٧ – جۆرج یانگ، مۆسیقاژەنی ئوسترالی، گۆرانی نووس و بەرهەمهێنەری تۆمار
٢٠١٧ – پاوڵ ویتز، ئاسمانەوانی ئەمریکی
https://en.wikipedia.org/wiki/October_22