جێژنی قوربان

قوربانیکردن و بەخشین لە جەژنەکە

جەژنی قوربان، جەژنێکە تایبەتە بە ھەموو موسڵمانان لە چوار ڕۆژ پێکدێت کە موسوڵمانان تێیدا گەردن ئازایی و جەژنە پیرۆزە لە یەکتری دەکەن و بە چکلێت و شیرینی تریش دەمی یەکتر شیرین دەکەن ، جیاوازییەکی تر ئەوەیە کە لەم جەژنەدا زۆر دەکرێت ئەویش خێر و قوربانییە ، جەژنەکە ڕۆژێکی دیاریکراوە دەکەوێتە ڕۆژێک دوای ٩ی زولحەججە کە حاجیان لەو ڕۆژەدا لەکێوی عەرەفە دەوەستن کە گرنگترین پایەی ئەنجامدانی حەجە و جیاوازیکەری نێوان حەج و عەمرەیە و بەگشتی ڕۆژەکە دەکەوێتە ١٠ی زولحەججە بەردەوام دەبێت تا ١٣ی زولحەججە ، لەو ڕۆژە مووسڵمانان بەیانیەکەی دەچن بۆ مزگەوت بۆ نوێژی جەژن و دەست دەکەن بە تەکبیر لێدان مانای عەرەبی ، لەو ڕۆژە لە ووڵاتی مووسڵمانەکان دەبێت پشووی فەرمی ، قوربانیکردنیش دەکەوێتە دوای تەواوی بوونی نوێژی جەژن ، قوربانیکرنیش لە چوار مەزهەبەکە جیاوازە

1. لەمەزهەبی شافعی سونەتە و واجب نیە (سونەتی موئەکەدە).
2. لەمەزهەبی مالیک ی سونەتە و واجب نیە (سونەتی موئەکەدە).
3. لە مەزهەبی حەنەفی وا جبە بۆ ئەو کەسانەی خاوەن دارایین.
4. لە مەزهەبی حەنبەلی فەرزە.

ئەم جەژنە ئەو فەرمانەی خوا دەهێنێت یادی موسڵمانان کەفەرمانیدا بە ئیبراهیم کە ئیسماعیلی کوڕی بکاتە قوربانی و ئەم فەرمانەش لەڕێگەی خەونەوە بوو, هەروەها خوای گەورەش لەسورەتی الكوثر فەرمان دەدات بە موحەممەد و موسڵمانان کە (مانای عەرەبی) واتە: تەنها نوێژ و قوربانی بۆ خوا بکە.

موسڵمانان لەو ڕۆژەدا یەکێک لەمانە (پەز یان مانگا یان حووشتر) دەکەنە قوربانی و گۆشتی قوربانییەکەش بەسەر خزمان و دراوسێ و هەژاران دابەش دەکەن.

پشووی وڵاتان

لە هەندێک لەوڵاتانی جیهانی و جیهانی ئیسلامی بەتایبەتی تر بەبۆنەی جەژنی قوربانەوە پشووی فەرمییە لەتەواوی دەزگاکانی دەوڵەت.

وڵات	رێکەوتی پشوو
عەرەبستانی سەعوودی	لەسەرەتای مانگی زولحەججە تا کۆتایی هاتنی مەراسیمی حەج
عێراق	لە ١٠ی زولحەججە تا ١٣ی زولحەججە (هەندێک جاریش ٩ی زولحەججە)
میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان	لە ٩ی زولحەججە تا ١٣ی زولحەججە
جەزائیر	١٠ی زولحەججە
کووەیت	لە ٩ی زولحەججە تا ١٣ی زولحەججە
سربیا	١٠ی زولحەججە
بەحرەین	لە ٩ی زولحەججە تا ١٣ی زولحەججە
عومان	لە ٩ی زولحەججە تا ١٣ی زولحەججە
قەتەر	لە ٩ی زولحەججە تا ١٣ی زولحەججە
لیبیا	لە ٩ی زولحەججە تا ١٣ی زولحەججە